Файл: Ішек инфекциялары(жедел вирусты гепатиттер) Орындаан Нурсеитова А. 5026 ом.pptx

Ішек инфекциялары(жедел вирусты гепатиттер)

Орындаған: Нурсеитова А. 5-026 ОМ

Қоғамдық денсаулық сақтау кафедрасы

Қарағанды 2022

Жоспар

• Гепатит А (этиология, емі, алдын алу шаралары)
• Гепатит Е (этиология, емі, алдын алу шаралары)
• Пайдаланылған әдебиеттер

Гепатит А

Дүние жүзінде кең тарағана инфекциялардың бірі. Бірақ та тарауы да әр жерде біркелкі емес. Сырқат көбінесе балалар арасында тарайды. Ересектер арасында көбінесес 15-29 жастағылар ауырады. ВГА-ға маусымдық тән. Көбінесе ауру – сырқаттың деңгейі күз – қыс кезінде жоғарылайды. Мектептегі балалар арасында көбінесе қыркүйек – қазан, 3-6 жастағы балаларда қараша – желтоқсан айларында, ал 3 жасқа дейінгі балалар арасында жыл басы бірен – саран оқиғалар түрінде кездеседі. ВГА жедел циклдық түрде өтетін қысқа уақытта интоксикациямен бауыр әркеттерінің бұзылу әркетімен байқалатын фекальді – оральді жолмен тарайтын вирусты инфекция. Балалар инфекциясы болып есептелінеді, ауырғандардың ішінде балалар 80%-ға жетеді. Семей аймағында сырқаттану көрсеткіші 100 мың халыққа 200-400 аралығында.

Этиологиясы. Эпидемиологиясы

Вирус А 1975 жылы ағылшын ғалымы С.Фейнстоунмен ашылған. Ұсақ, құрамында РНК-сы бар пекарный вирус тұқымдасына жатады. Сыртқы ортаға төзімді. Нәжісте 1 ай, суда 3-10 айға дейін сақталып, 100С температурада қайнатқанда 5 минут ішінде өледі. хлораминның 1г/л ерітіндісі үй температурасында вирус 15 минуттан кейін ғана ыдырайды.
Таралуы өте кең типті инфекциялық ауру. Инфекция көзі болып, әр түрлі клиникалық түрімен ауыратындар табылады. Ауырған адамдардан вирус сыртқы ортаға нәжіспен бөлінеді. Инкубациялық кезеңнің аяғынан бастап сырқаттың басталуына 7-10 күн қалғанда. Вирус сарғаю кезеңінің алғашқы күндерінде 1 аптаға дейін нәжіспен сыртқа бөлінеді. Берілу механизмі 95% жағдайда фекальді – оральді.

Тарау жолдары

Тұрмыстық қатынас, алиментарлық, су арқылы, 5% жағдайда парентеральді, жыныстық жол арқылы тарауы мүмкін. Ана сүтінде вирус табылмаған. Жалпы планцентадан өте алмайды.

Диагностикасы

• 1. вирусологиялық;
• 2. серологиялық. Иммуноглобулин М тобына жататын антиденелер процесінің жедел екенін көрсетеді. Бұл антиденелерді ИФА әдісімен анықтайды.
• 3. биохимиялық реакциялар. Одар бауырдың функциясының жағдайын көрсетеді. Оларға АСТ, АЛТ ферменттерінің белсенділігі зақымдануынан 2-3 аптадаған кейін және сарғаю пайда болған кезде ең жоғарғы көрсеткішке жетеді.
• 4. Қанның жалпы анализі. Лейкоппения, лимфацитоз, ЭТМ-ң жоғарылау байқалады.

---

Емі

Ауырлығына байланысты жүргізіледі. Жеңіл түрлерінде үйде, егер эпидемиологиялық қауіптілігі болмаса. Орташа ауыр және ауыр түрлерінде ауруханада емделуі тиіс. Емі комплекті түрде:

• 1. режим;
• 2. диета №5;
• 3. патогенетикалық ем (дезинтоксикация);
• 4. клиникалық белгілеріне байланысты ем.
• Этиотропты емі жоқ. Клиникалық сауығу кезінде биохимиялық көрсеткіштерінің қалыпты жағдайда ауруханадан шығарылады.

Алдын алуы

• Жергілікті санитарлық – гигиеналық жағдайларды жақсартуға бағытталған шаралар жүргізілуі керек. Ең тиімді әдіс вакцинация. Келесі биопрепараттар қолданылады:
• 1. тірі аттенурленген (Қытайда сертифицирленген);
• 2. инактивирленген виросомды вакцина (Швейцарияды сертифицирленген).
• Вакцинация тиімді әсер береді. 1 рет бұлшық етке салған кезде 90-100% тиімділікті көрсетеді, ал 6-12 айдан кейін қайталап салынған вакцина ұзақ уақыт 100%-ға дейін тиімді болып саналады. Орташа 10 жылға тиімді.

Вирусты гепатит Е

Е вирустық гепатит жұғу тәсілі бойынша А вирустық гепатитке жақын. Ал, Е вирустық гепатит, бөлек бір ауру екенін, 80-жылдары- М.С.Балаян дәлелдеді. Ол нағыз ғалымға сай, сол кезде әлі анықталмаған гепатит түрмен өзін-өзі жұқтырды. Бұл нақты, А вирустық гепатиті емес екені, айдан анық  болатын. Өйткені зерттеушінің, аталған гепатитке қарсы иммунитет өндірілді. Дәрігерлер, әріптестің халін бақылай отыра, тұңғыш рет аурудың сипаттамасын жазады статистикалық мәлімет бойынша Е вирустық гепатитке шалдыққандардың көбі ер адамдар. Е вирустық гепатит жүкті әйелдер үшін өте кауіпті.

Этиологиясы

• Этиологиясы

Вирусты гепатит Е (ВГЕ) жіктелінбейтін вирусиарға жатады. ВГЕ сыртық қабаты жоқ икосаэдрлік капсид.вирустың геномы бір тізбектілі РНҚ,өлшемі 27-34 нм.

• Эпидемиологиясы
Инфекция көзі ГЕ ауыратын адамдар болып табылады.Берілу механизмі фекальды-оральды.Таралу жолы су арқылы.Сонымен қатар тағам жіне тұрмыстық қатынас арқылы таралады.ГЕ эпидемия түрінде кездеседі. Инфекция көбінесе азия елдерінде (Түркіменстан, Ауғаныстан, Үндістан) өте жиі кездеседі.Африкада,Оң және Солтүстік Америкада және Европада сирек кездеседі. ВГЕ барлығы қабылдайды, бірақ 15-29 жас аралықтағы адамдар арасында жиі тіркеледі.
• Патогенез
ГЕ-нің патогенезі толық зеттермеген. Зерттеушілердің көбі патогенездің негізгі вирустың цитопатикалық әсер етуі деп саналады.Сонымен қатар иммунды механизмдердің бауыр тінінің некробиотикалақ өзгерістерде қатысуы мүмкін.

---

Клиникасы

• Клиникасы
Инкубационды кезені 15-40 күн. Ауру манифестті (сарғаю және сарғаюсыз) және симтомсыз формада өтуі мүмкін. Сарғаю алды кезеңінін манифестті формасында 1-10 күнге дейін созылады. Бұл кезенде астеновегетативті және диспепсиялық көріністер болады, эпигастри аймағында ауырсыну сезімі, қызба өте сирек болады. Сарғаю кезеңі басқа гепатиттармен салыстырғанда өте қысқа 15 күндей және оң жақ қабырға астында ауырсыну сезімі сарғаюдың бірінші апиасында және холестаз көріністері байқалады. 2-4 апиадан кейін сиптомдардың кері дамуы жүреді және сауығумен бірге, ГЕ үшін созылмалы түрі тән емес.
• Диагностикасы
Диагнозды анықтау үшін қан сары суында lg M анти HEV ИФА немесе HEV-RNA ПЦР әдістерімен табу.Емі.ГЕ-гы сияқты. Жүкті әйелдерде түсіктерді, алдын ала босанудын алдын алу және босануды оптимальды жүргізу.

Алдын алу

Алдын алу

Эпидемияға қарсы және санитарлық-гигиеналық шаралар ГА-ға ұқсас.

Сақтану шарарлары

• гигиена ережелерін сақтау:
• асқа отырарда және дәретханадан шыққан соң қолды жуу;
• жуылмаған жеміс-жидек пен көкөніс жемеу;
• белгісіз қайнар көздерден су ішпеу;
• екпе жасату арқылы аурудың алдын алу.

Пайдаланылған әдебиеттер

• https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-e
• https://www.msdmanuals.com/ru/
• https://meddynasty.ru/

---