Файл: Шешенні тілі шеберді бізі (Трбие сааты). 2022 ж Шешенні тілі шеберді бізі Масаты.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 29
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
«Шешеннің тілі - шебердің бізі»
(Тәрбие сағаты)
.
2022 ж
Шешеннің тілі- шебердің бізі
Мақсаты: Оқушыларды Абай атаның өмірбаянымен, оның өлеңдері мен шығармашылығымен таныстыру, тілдерін байыту.Оқушыларды өлеңдер арқылы адамгершілікке, еңбекке, тапқырлыққа, ғылым, өнерге сахналау арқылы байланыстырып сөйлеуге тәрбиелеу.
Күй. «Отырар сазы»
Балалар ән айтып Абай ауылына қарай келе жатады.
Қабағыңнан наз ұғам.
Таратайын халқыма,
Қзің жайлы жазып ән.
Оқушылар отырады. Сыныптың іші Абай атаның нақыл сөздері жазылған плакаттармен безендірілген.
Тәрбиеші: Оқушыларға Абай атаның қмірі туралы әңгімелейді.
Абай атамыз орыс жазушыларынан да өлеңдер мен шығармалар, мысалдар аударған. Мысалы Крыловтан «Шегіртке мен құмырсқа», «Қарға мен түлкі».
Осы кезде Абай ата роліндегі оқушы сыныпқа кіреді де бір өлеңін оқиды. Жасымда ғылым бар деп ескермедім.
Пайдасын көре тұра тексермедім.
Ер жеткен соң түспеді уысыма
Қолымды мезгілінен кеш сермедім.
Тәрбиеші: : Абай ата оқушылар сіздің өлеңдеріңізді жақсы біледі.
Кристина: Ғылым таппай мақтанба
Орын таппай баптанба.
Құмарланып шаттанба
Ойнап босқа күлуге
Бес нәрседен қашық бол.
Бес нәрсеге асық бол
Адам болам десеңіз
Тілеуің, өмірің алдыңда
Абай атаның демеу сөзі: «Рахмет, өркенің өссін!»)
Алихан: Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан
Күз болып дымқыл тұман жерді басқан,
Білмеймін тоңғаны ма,тойғаны ма,
Жылқы ойнап, бие қашқан, тай жарысқан.
Азамат: Ақ киімді денелі ақ сақалды
Соқыр мылқау танымас тірі жанды
Үсті-басы аөқырау, түсі суық
Басқан жері сықырлап келіп қалды.
Тәрбиеші: : Абай атамыз айтқандай:
Құлақтан кіріп бойды алар Әсем әнмен тәтті күй
Көңілге түрлі ой салар әнді сүйсең менше сүй.
( Ән: Желсіз түнде жарық ай.)
Тәрбиеші: : Сабағымыздың жалғасы ерте кезде болған аңыз әңгімені сахналау. «Ерте кезде Әз Жәнібек деген хан болыпты.Оның алпыс биі болған екен. Хан би уәзірлерін шақырып алып былай дейді:
Хан: -Уа, уәзірлерім. Бұл дүниеде не өлмейді?
1 Уәзір: Уа, хан ием. Асқар тау өлмейді, ай мен күн өлмейді, ағын су өлмейді, қара жер өлмейді.
2 уәзір: Асқар таудың өлгені, Басынан бұлттың асқаны.
Ай мен күннің өлгені, Еңкейіп барып батқаны.
Аққан судың өлгені,Аязда мұз боп қатқаны
Қара жердің өлгені, Қар астында жатқаны.
Бұл дүниеде не өлмейді?
Жақсының аты өлмейді, Ғалымның хаты өлмейді!
Хан: -Уа, уәзірлерім: Жігітке жақсы болу үшін не қажет?
3Уәзір: -Уа, хан ием. Жігітке бірінші білім керек, екінші ғылым керек, үшінші ұғым керек, отты, өткір тіл керек.
Хан: Уа, уәзірлерім, жігіттің неше жұрты болады?
4 Уәзір: Уа, хан ием, жігіттің үш жұрты болады. Ағайын жұрты- күншіл, Қайын жұрты-міншіл, Нағашы жұрты – сыншыл.
Хан: Ал, уәзірлерім сендерге ризамын. Енді маған тағамның ең тәттісін әкеліңдер.- деп бұйырады.
Осы кезде Жиренше келеді. Ыдысқа салынған піскен тіл әкеледі.
Хан: Мұның не?
Жиренше: Тіл тақсыр.
Хан: мен саған тағамның тәттісін әкел деп едім.Немене естімедің бе?
Жиренше: Тағамның тәттісі осы, тақсыр
Хан: Ім... солай де. Ендеше тағамның ащысын әкел – депті.
Жиренше: Тағы да ыдысқа салынған піскен тіл әкеледі.
Хан: Бұл не?
Жиренше: Тіл тақсыр.
Хан: Әй сен не мазақ қылып тұрсың ба?
Жиренше: Тәтісі де осы, ащысы да осы тақсыр.
Жақсылықтың жаршысы-тіл. «Жылы-жылы сөйлесең жылан інінен шығады» деген сөз бар. «Жаман адамның тілі ащы» деген де сөз бар.
Хан: Уа ,уәзірлерім, сендерге айтар нақыл сөзім бар.
Малым бар деп мақтанба,Боран соқса қайтесің.
Басым бар деп мақтанба,Ажал соқса қайтесің
Тілім бар деп мақтанба ,Тіл байланса қайтесің
Бағым бар деп мақтанба, Сорға айналса қайтесің
Ақылдан артық хандық жоқ, Жомарттан асқан хандық жоқ.
Тәрбиеші: : Оқушылар «Аталы сөз – баталы сөз» дегендей тіл туралы нақыл сөздерді айтайық.
Асыл сөзді іздесең, Абайды оқы ерінбе
Адамдықты көздесең, Жад тоқып ал көңілге.
* * *
Ана сүті бой өсіреді, Ана тілі –ой өсіреді.
* * *
Бас кеспек бар, Тіл кеспек жоқ.
* * *
Тіл- көңілдің айнасы.
* * *
Тіл бас жарады, Бас жармаса тас жарады.
* * *
Халық тілі қайнар бұлақ.
* * *
Шешеннің тілі- шебердің бізі.
* * *
Ана тілін білмеген, Ақылы жоқ желікбас,
Ана тілін сүймеген, Халқын сүйіп жарытпас.
Тәрбиеші: О, адам, қадіріне жетіңдер
Ана тілің- анаң сыйлап өтіңдер.
Туған тілін танымаған көр соқыр
Болып өтер, ертең мәңгі өкінер.
Сабағымыз аяқталды. Назарларыңызға рахмет.
Пайдаланылған әдебиет:
Дәстүрлі тәрбие. Ә Әмірова Алматы «Арда» 2006 ж