Файл: марат оспанов атындаы батыс азастан медицина университеті коммерциялы емес акционерлік Оамы клиникалы лабораторлы жне визуалды диагностика.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.02.2024

Просмотров: 27

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


«МАРАТ ОСПАНОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ»

КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ

КЛИНИКАЛЫҚ ЛАБОРАТОРЛЫ ЖӘНЕ ВИЗУАЛДЫ ДИАГНОСТИКА КАФЕДРАСЫ

Академиялық кеңес шешімімен

бектілді

№______ хаттама

«____»________20____ж.

СИЛЛАБУС

(Интернатура)


Білім беру бағдарламасы: 5В130100 – «Жалпы медицина» (бағыт «Жалпы тәжірибелі дәрігер»).

Курсы: 6

Пән атауы: Жалпы тәжірибе дәрігері практикасындағы сәулелі және лабораториялық диагностика

Пәннің коды: LLDOV 6305

Кредит саны: 3


Құрастырушы (лар): кафедра ассистенті Исмамбетова Г.К
Кафедра мәжілісінде талқыланды

№__ хаттама «____» ___________20___ж.

Кафедра жетекшісі

PhD Батырова Г.А
__________________ ББ бойынша АК келісілген

№ ____хаттама «___» _________20___ж.

Төраға (төрайым) м.ғ.к

Сахипова Г.Ж
АЖД-мен келісілген

№ ____хаттама «___» _________20___ж.

Жетекші PhD

Алекенова Н.У

Ақтөбе, 20___

Оқытушылар туралы ақпарат

Батырова Гүлнара Арыстанғалиевна – PhD докторы, Клиникалық зертханалық және визуалды диагностикасы кафедрасының меңгерушісі, еңбек өтілі 20 жыл, практикалық сабақтарды қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде жүргізеді. Ғылыми қызығушылықтары: биоэлементология. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі қаржыландыратын «Батыс Қазақстан халқының элементтік статусы» атты онлайн атлас әзірлеу» ғылыми жобасына жетекшілік етеді.

Шилманова Ақманат Бабаомаровна – ассистент, жоғары медициналық санатты дәрігер, педиатр. Жүректің ЭХО кардиографиясының техникасын меңгерген. Еңбек өтілі: жалпы – 38 жыл, медициналық – 33 жыл, педагогикалық – 23 жыл. Орыс және мемлекеттік тілдерде практикалық сабақтар, дәрістер жүргізеді. Ғылыми қызығушылықтары: кардиология. «Геморрагиялық васкулитпен ауыратын балалардағы герпес вирустық инфекциясы» ғылыми жұмысына қатысады.

Ұялы телефон: 8-775-830-33-13

Исмамбетова Гүлмира Қуанышевна – ассистент, жоғары медициналық санатты дәрігер, педиатр, жалпы медициналық өтілі 20 жылдан астам, педагогикалық өтілі 6 жыл. Тәжірибелік сабақтарды мемлекеттік тілде және орыс тілінде жүргізеді. «АМО» балалар ауруханасының клиникалық фармакологы.

Ұялы телефон: 8-777-928-47-80

Нургалиев Нурлыбек Максутович – ассистент, жоғары медициналық санатты дәрігер, педиатр, жалпы медициналық өтілі 21 жыл, педагогикалық өтілі 10 жылдан астам. Медицина ғылымдарының магистрі. Мемлекеттік және орыс тілдерінде практикалық сабақтар мен дәрістер жүргізеді.


Ұялы телефон: 8-702-375-27-74.

Талдыбаева Айгүл Жанузаковна – ассистент, педиатр, жалпы дәрігерлік өтілі 14 жыл, педагогикалық өтілі 7 жылдан астам. Тәжірибелік сабақтарды мемлекеттік және орыс тілдерінде жүргізеді.

Ұялы телефон: 8-702-497-12-24

Мутигулина Г.А.- ассистент, бас оқытушы, дәрігер – жоғары санатты рентгенолог, медицина ғылымдарының магистрі. Педагогикалық тәжірибесі 16 жылдан астам. Тәжірибелік сабақтарды мемлекеттік және орыс тілдерінде жүргізеді. Ұялы телефон: 8-775-343-44-85

Изтлеуов Е.М. – медицина ғылымдарының кандидаты, жоғары санатты дәрігер. Педагогикалық тәжірибесі 15 жылдан астам. Тәжірибелік сабақтарды мемлекеттік және орыс тілдерінде жүргізеді.

Ұялы телефон: 8-775-698-88-66

Қойшыбаев А.Қ. – медицина ғылымдарының кандидаты, доцент, жоғары санатты онколог. Педагогикалық тәжірибесі 10 жылдан астам. Тәжірибелік сабақтарды мемлекеттік және орыс тілдерінде жүргізеді.

Ұялы телефон: 8-776-793-03-76

Байланыс ақпараты: Кафедраның орналасқан орны туралы байланыс ақпараты(адрес,корпус) телефон, электронды адрес. Оңтүстік-Батыс 1, Промзона 475, “АМО” Балалар ауруханасы. Электрондық мекен-жай:gulmira3545@mail.ru, KOMNAVIK.zkgmu@mail.ru Автобус №21.45,51,37 Аялдама: “Балалар ауруханасы”



  1. Кіріспе

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) мәліметтері бойынша, клиникалық жағдайлардың 60-70%-ында дәрігерлер зертханалық зерттеулердің мәліметтеріне сүйене отырып, дұрыс диагноз қояды. Науқастың зертханалық зерттеулерінің жоғары сапалы нәтижелерін алу - бұл зерттеуге жолдама толтырудан, биоматериалды алуға, оны жеткізуге, зерттеу жүргізуге және науқасқа жоғары сапалы медициналық көмек көрсету үшін нәтижелерді алу және қолданумен аяқталатын біртұтас процесс. Бұл процестің сапасы дәрігерлердің, медбикелердің және зертхана мамандарының бірлескен күшімен қамтамасыз етілуі тиіс.

«Зертханалық зерттеулердің заманауи әдістері» пәнінің бағдарламасы талдауға ұтымды өтінім толтыру, пациентті зерттеуге дайындау, дұрыс жинау және биоматериалды уақытында зертханаға жеткізу диагнозды негіздеу үшін нәтижелерді практикалық қолдану бойынша дәрігер-клиницисттердің қызметінің негізгі принциптерін зерттеуге бағытталған, науқастың емдеу мақсаттарын таңдау көбінесе зерттеу нәтижелерінің «сапасын» заманауи түсінумен анықталады. Сапалы талдау нәтижелерін алмайынша науқастарды дұрыс жүргізуді ұйымдастыру мүмкін емес.

2. Пәннің мақсаты:

жалпы практиканың білікті дәрігерін даярлау үшін клиникалық зертханалық және визуалды диагностика бойынша білімді, іскерлікті және дағдыларды қалыптастыру.

3. Оқытудың соңғы нәтижелері

Қалыптасатын құзыреттілік

(дублиндік дескрипторлар)

Пән бойынша оқытудың соңғы нәтижелері

Білімі және түсінігі

-медициналық қызметті жүзеге асырудың этикалық, әлеуметтік және құқықтық шарттарын; зертханалық диагностика қағидаттарын; зертханалық диагностикада қолданылатын сапа стандарттарын білу және түсіну (медициналық зертхананы аккредитациялау)

- пациенттерді анализді жүргізуге дұрыс дайындау;

- әртүрлі бейіндегі зертханаларда жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау;

Білімі мен түсінігін қолдана білуі

қажетті медициналық процедуралар мен емдеуді жүргізу, соның ішінде: перифериялық веноздық қан алу, егу үшін қан алу, артериялық қан жинау;

-қоймалардан, теріден, таңдай бадамшаларынан жұғындылар алу әдісін меңгеру

- диагностикалық сынақтарға негізделген анатомиялық құрылымдар арасындағы байланысты түсіну, атап айтқанда рентгенология саласында (шолу және контрастты зерттеулер, томография, компьютерлік және ядролық-магниттік резонанстық томография);

-- қандағы глюкозаны өлшеу үшін қарапайым сынақ жолақтарын қолдана білу;

Өзіндік пікірлерін қалыптастыруы

-зертханалық және визуалды зерттеу әдістерін адекватты мөлшерін тағайындау;

- зертханалық зерттеу нәтижелерін дұрыс интерпретациялау;

- визуалды диагностика нәтижелері;

-- алынған тұжырымдарды тұжырымдау;

- клиникалық ойлауды дамытуға ықпал ететін алынған ақпаратқа сыни талдау жүргізу.

Коммуникативтік қабілеттері

-дәрігер мен пациенттің қарым-қатынасын орнату;

- клиникалық-диагностикалық процесте пациентпен ұзақ мерзімді үйлесімді қарым-қатынастарды дамыту;

- командада жұмыс істеу дағдыларын меңгеру;

Оқу дағдылары және оқуға деген қабілеттері

-кәсіби мәселелерді шешу үшін ғылыми, оқу, нормативтік анықтамалық әдебиеттерді өз бетінше іздеу.






4. Пререквизиттер жалпы дәрігерлік практика негіздері, зертханалық зерттеу әдістерін интерпретациясы, онкология және радиология

Постреквизиттер жалпы дәрігерлік практикадағы онкология, терапияның өзекті мәселелері, педиатрияның өзекті мәселелері

5. Сабақ жоспары

Пән

Кредиттер саны

Сағаттар

Оның ішінде

Қорытынды бақылау түрі

Д/ПС

БӨЖ

ОБӨЖ

Лабораториялық зеррттеудің заманауи әдістері

3

90

0/30

15

45

Межелік бақылау – Мудл платформасында тест

Емтихан (ауызша)


6. Сабақтардың тақырыптық жоспары

Практикалық сабақтардың тақырыптық жоспары





Сабақ тақырыбы және тақырыптың негізгі сұрақтары

Сағат саны

1.

ТС: Зертханалық гематология.

Гемопоэз туралы заманауи идеялар.

1.Клиникалық қан анализінің негізгі кезеңдері.

Горяев камерасындағы қанның формалық элементтерін санау.

2. Лейкоциттер формуласын есептеу. Балалардағы лейкоциттер формуласының ерекшеліктері. ЭТЖ анықтамасы. ЭТЖ ға әсер ететін факторлар

4. Жалпы қан анализін, гемограммаларды, эритроциттерді, ретикулоциттерді түсіндіру.

4

2.

ТС: Анемия. Анемияны диагностикалауға арналған негізгі зертханалық зерттеулер.

1. Темір алмасуының бұзылуымен байланысты анемия. Темір тапшылықты анемиясы.

2. Фолий қышқылының жетіспеушілігінен туындаған анемия

3. Мегалобластикалық анемия. В12 тапшылықты анемиясының клиникалық және зертханалық диагностикасы.

4. Эритроциттер ферменттерінің белсенділігінің бұзылуымен және гемоглобин синтезінің бұзылуымен байланысты гемолитикалық анемия. Жаңа туған нәрестенің гемолитикалық ауруы.

5. Апластикалық анемия.

4

3.

ТС: Жалпы клиникалық зерттеулер. Зәрді зерттеу.

1. Жалпы зәр анализінің қалыпты көрсеткіштері. Әр түрлі аурулардағы нормадан мүмкін ауытқулар.

2. Зәрдің физикалық қасиеттерін бағалау. Зәрдегі ақуыз мен қантты анықтау, сапалық және сандық әдістер.

3.Зерттеудің түрлеріне арналған зәрді жинау ережелері. Тәуліктік зәр.

4. Несептегі формалық элементтердің мөлшерін анықтау әдісі (Нечипоренко әдісі).

5. Функционалды сынақтар (Зимницкий бойынша зәр анализі).

4

4.

ТС: Коагулологиялық зерттеулер.

1. Гемостаз жүйесін зерттеудегі аналитикалық кезеңнің ерекшеліктері. Гемостаздың тамырлы-тромбоциттік буынының қалыпты және патологиялық көрсеткіштері. Плазмалық (коагуляциялық) гемостазды зертханалық бағалау.

2. Коагулограмма нәтижелерін түсіндіру.

ҚШҰ синдромы диагностикасы, даму себептері.

3. ҚШҰ синдромы кезеңдерінің негізгі зертханалық диагностикалық критерийлері.

3

5.

ТС:Ақуыз алмасуының бұзылуының зертханалық диагностикасы.

1. Биохимиялық зерттеулер үшін тамырдан қан алу ережелері. Биохимиялық қан анализін тапсыруға дайындық.

2. Қан плазмасы ақуыздарының құрамы мен қызметі. Қан сарысуындағы ақуыздардың электрофорезі. Гипопротеинемия, гиперпротеинемия, диспротеинемия, парапротеинемия. Даму себептері.

3. Қан плазмасының арнайы ақуыздары. Қан плазмасы ақуыздарын анықтаудың клиникалық маңызы. Қабынудың жедел фазасының ақуыздары. Комплемент жүйесінің ақуыздары. Тасымалдау ақуыздары. Иммуноглобулиндер. Липопротеидтердің апобелоктары

4. Зертханалық параметрлерді, норма ұғымын, патологияны және биохимиялық көрсеткіштердің маңызды мәндерін өзгертетін аналитикаға дейінгі процестің негізгі қателіктері

Аралық бақылау 1

4

6.

ТС: кіріспе. Ультрадыбыстың физикалық қасиеттері.

1.Баяу және Жылдам сканерлеу құралдары.

2. Артефактілер. УДЗ аппаратурасымен жұмыс сапасын және қауіпсіздігін бақылау.

3. Іш қуысы мүшелерін (бауыр, өт қабы, ұйқы безі, көкбауыр, бүйрек), кеуде қуысын (жүрек және қан тамырлары)ультрадыбыстық зерттеу

3

7.

ТС: Қалыпты жағдайдағы кеуде қуысы және іш қуысы ағзаларының ультрадыбысты зерттеуі

Іш қуысы және ішперде артындағы ағзалардың анатомиясы

3

8.

ТС: Іш және кеуде қуысы ағзаларының даму ақауларының ультрадыбыстық диагностикасы.

Эхокардиография. Туа біткен жүрек ақаулары.

Жүрек-тамыр жүйесінің анатомиясы

Аралық бақылау 2

4




Барлығы

30



Білім алушылардың өзіндік жұмыстарының (БӨЖ) және Оқытушы басшылығымен білім алушының өзіндік жұмыстарының (ОБӨЖ) тақырыптық жоспары*

№3 үлгі




Тема СРО, СРОП и основные вопросы темы

Кол-во часов

1.

ОБӨЖ: Лабораториялық диагностиканың міндеттері. Зертханалық зерттеу кезеңдері.

1.Әртүрлі профильдегі зертханаларда жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы. Аналитикаға дейінгі (зертханалық зерттеуді тағайындау, материалды дайындау, алу/Жинау, биоматериалды таңбалау, сақтау және тасымалдау, материалды сәйкестендіру).

2.Аналитикалық кезеңнің әртүрлі қателіктеріндегі зертханалық көрсеткіштердің өзгеруі. Аналитикалық және постаналитикалық кезеңдерде сапаны қамтамасыз ету шаралары. Зертханаішілік сапаны бақылау.

БӨЖ: Қышқыл-негіз күйінің көрсеткіштері. Қанның газ құрамын бағалау әдістері, РН, рСО2, рО2 анықтау.

Қышқыл-негіз күйінің бұзылуындағы Клиникалық-зертханалық синдромдар (ацидоз, алкалоз)

2

6

2.

ОБӨЖ: Гематологиялық зерттеу әдістері.

1. Гемоглобинді анықтау әдістері. ФЭК-те гемоглобинді анықтаудың бірыңғай әдісі

2. Түс көрсеткішін анықтау. Бір эритроциттегі гемоглобиннің орташа мөлшерін есептеу. Эритроциттердің төзімділігі. Ретикулоциттер санын есептеу

3. Қан сарысуындағы темір, ферритин деңгейі, қан сарысуындағы жалпы темір байланыстыру қабілеті.

БӨЖ: Нефрологиядағы Зертханалық диагностика.

1.Қан сарысуындағы және зәрдегі мочевинаны уреазды фенолгипохлорит әдісімен анықтау

2. Қан сарысуындағы және зәрдегі креатининді яффаның түсті реакциясы арқылы анықтау. Геморенальды сынақтар

3. Мюллер-Сейферт әдісімен және ультракүлгін фотометрия әдісімен зәр қышқылының құрамын анықтау.

4. Қандағы және зәрдегі креатинин, мочевина, зәр қышқылының құрамын анықтаудың клиникалық-диагностикалық маңызы.

2


6

3.

ОБӨЖ: Жұлын-ми сұйықтықты зерттеу.

1.Жұлын-ми сұйықтық көрсеткіштерінің қалыпты мәндері. Кейбір аурулардағы цереброспинальды сұйықтықтың өзгеруі.

2. Цереброспинальды сұйықтықты микроскопиялық зерттеу

БӨЖ: Асқазан-ішек жолдарының құрамын зерттеу.

1.Асқазан сөлін зерттеудің зондты және зондсыз әдістері. Асқазан сөлінің физикалық қасиеттерін зерттеу.

2.Асқазан сөлінің микроскопиясында кездесетін элементтер. Он екі елі ішек құрамын алу әдістері.

3. Өттің физикалық қасиеттері және микроскопиялық зерттеуі

4. Нәжісті микроскопиялық зерттеу

2


5

4.

ОБӨЖ:Қақырық, транссудаттарды және экссудаттарды зерттеу.

1. Тіндерге жиналған сұйықтықтардың физикалық және химиялық қасиеттері. Экссудат түрлері. Қақырықтың құрамы.

2. Диагностикалық маңызы транссудаттар мен экссудаттарды зерттеу. Тіндерге жиналған сұйықтықтардағы ақуызды анықтау. Қақырық сынамаларын алу, алынған сынамалардың физикалық қасиеттерін бағалау.

3. Микроскопиялық зерттеуге арналған препараттарды дайындау. Грам және Цил-Нильсен бойынша қақырықты бояу.

Флотация әдісімен туберкулез микобактериясын анықтау

БӨЖ: Миокард жарақаттарының заманауи зертханалық диагностикасы. Зақымданудың биохимиялық маркерлері: ЛДГ, АСТ, КК, кк-МВ изоферменті, миоглобин, ЛДГ - 1 изоферменті

2

6

5.

ОБӨЖ: Көмірсуларалмасуын зерттеу.

1. Көмірсулар алмасуын реттеу. Қандағы және зәрдегі глюкозаны анықтау әдістері (ферментативті әдіс, түсті реакция). Көмірсулар алмасуының патологиясы. Гипогликемияның себептері мен диагностикасы. Гипергликемия.

2. Глюкозаға толеранттылық сынамасы. Гликозилденген гемоглобин. Клиникалық-диагностикалық маңызы гликозилденген гемоглобинді, фруктозаминді анықтау.

3. Көмірсулар алмасуын зерттеу деректерін түсіндіру: гликемиялық профиль, глюкозуриялық профиль, гликозилденген гемоглобин, С-пептид, иммунореактивті инсулин.

БӨЖ: Гемабластоздар. Гемобластоздардың жіктелуі. Гемобластозды диагностикалаудың зертханалық әдістері. Миелопролиферативті неоплазиялар. Лимфоидты жүйенің ісіктері. Жедел лейкоздар

2

5

6.

ОБӨЖ: Тынысалу жүйесінің мүшелерін зерттеудің визуалды әдістерінің рөлі мен орны.

1.Кеуде қуысының ерекше және спецификалық емес мүшелері (өкпе абсцессі, өкпенің қатерсіз түзілімдері, пневмоторакс, гидроторокс, плеврит).

БӨЖ: пневмонияның визуалды диагностикасы, пневмонияның түрлері.

Параканкрозды және ковидті пневмония. Дифференциалды диагностика. Асқынулар, өкпенің КТ көрсеткіштері

2


6

7.

ОБӨЖ: Қатерлі ісіктердегі визуалды диагностиканың ерекшеліктері.

1.Өкпенің, өңештің, асқазанның және 12 елі ішектің, бүйректің, бауырдың қатерлі ісіктерінің сәулелік диагностикасы.

2. Метастаздар.

БӨЖ: экссудативті плевриттің, өкпе ателектазының (бөліктік, сегментарлы),пневмоторакстың визуалды диагностикасы.

Өкпенің КТ жүргізуге арналған көрсеткіштер мен қарсы көрсеткіштер

2

5

8.

ОБӨЖ:Бүйрек, қуық, зәр шығару жолдарын зерттеудің ең көп таралған сәулелік әдістері.

1. Бүйрек, қуық ісіктерінің негізгі рентгендік белгілері КТ және МРТ.

БӨЖ: асқазан жарасының визуалды диагностикасы.

1. Жедел, созылмалы асқазан жарасы.

2. Асқазанның каллозды жарасы, ойық жараның қатерлі ісігі, ойық жараның енуі.

3. Іштің МРТ көрсеткіштері

1


6




Барлығы

15/45