Файл: Жанармай ю станциясыны ысаша сипаттамасы тсінігі, мні, рлі.docx

17. ЖМҚС аумағында қазылған техникалық мақсаттарға арналған траншеялар мен шұңқырлар қоршалуы, ал жұмыс аяқталғаннан кейін дереу толтырылуы тиіс.

18. Көлікті жанармай құю станциясына құю кезінде келесі ережелер сақталуы керек:

- мотоциклдерді, мотороллерлерді, мопедтерді Отын - және қоспа таратқыш бағандарға және олардан қозғалтқышы сөндірілген қолмен жылжыту қажет, оларды іске қосу және тоқтату бағандардан кемінде 15 м қашықтықта жүргізілуі тиіс;

- автокөлікке жанармай құю кезіндегі барлық операциялар тек жүргізушінің қатысуымен және қозғалтқыш өшірілген кезде жүргізілуі керек, қозғалтқышы өшірілген қозғалтқышты іске қосу қиын болуы мүмкін төмен температура жағдайында ғана жұмыс істейтін Автомобиль көлігіне жанармай құюға рұқсат етіледі;

- қозғалтқышты іске қосқанға дейін көліктің мұнай өнімдерімен құйылған бөліктерін құрғатып сүртуге міндетті; автокөлік жүргізушілері құю кезінде төгілген мұнай өнімдерін олармен құммен толтыруға, ал сіңдірілген құмды тығыз жабылатын қақпағы бар металл жәшікке жинауға тиіс; құмды автожанармай құю станциясының аумағынан арнайы бөлінген орындарға әкетеді;

- автокөлікті жанармаймен толтырғаннан кейін жүргізуші бағанға тарату кран орнатуға міндетті;

- жанармай құю станциясының астында тұрған және одан кейінгі автомобиль арасындағы қашықтық кемінде 3 м, ал кезекте тұрған келесі автомобильдер арасындағы қашықтық кемінде 1 м болуы керек;

- жанар-жағармай құю станциясында автокөлік жиналған кезде жанар-жағармай құю станциясынан шығу тегін және маневр жасау мүмкіндігі бар екеніне көз жеткізу керек.

19. Жанғыш немесе жарылыс қаупі бар жүктермен тиелген автомашиналарға жанармай құю ЖМҚС аумағынан кемінде 25 м қашықтықта орналасқан арнайы жабдықталған алаңда, ЖМҚС-да алынған мұнай өнімдерімен металл канистрлерге немесе осы мақсаттар үшін арнайы бөлінген ПАЗЗ-ға құю жүргізіледі.

20. Найзағай кезінде мұнай өнімдерін резервуарларға төгуге және жанармай құю станциясының аумағында автокөлікке жанармай құюға тыйым салынады.

21. ЖМҚС ғимараты мен құрылыстары "ғимараттар мен құрылыстарды найзағайдан қорғау құрылғысы жөніндегі Нұсқаулыққа" және "химия, мұнай-химия және мұнай өңдеу өнеркәсібі өндірістеріндегі статикалық электр тогынан қорғау Қағидаларына"сәйкес найзағайдың тікелей соққыларынан, электростатикалық, электромагниттік индукциядан, жоғары әлеуеттерді әкелуден қорғалуы тиіс.

22. Найзағайдан қорғайтын құрылғыларды жылына кемінде 1 рет тексеру керек. Бұл ретте жерге тұйықтау құрылғысының кедергісін өлшеп, өлшеу және тексеру нәтижелерін найзағайдан қорғау құрылғыларын пайдалану журналына енгізу керек.

---

23. Қуыс Жерге тұйықталған бейтараптығы бар кернеуі 1000 В дейінгі электр қондырғыларында трансформаторлардың бейтараптары немесе бір фазалы ток көзінің қорытындылары қосылған жерге тұйықтау құрылғысының кедергісі жылдың кез келген уақытында үш фазалы ток көзінің 380 және 220 В желілік кернеулерінде тиісінше 4 және 8 Ом аспауы тиіс немесе бір фазалы ток көзінің 220 және 127В. Трансформатордың бейтараптығына немесе бір фазалы ток көзінің шығысына жақын орналасқан жерге тұйықтағыштың кедергісі көрсетілген кернеулер кезінде тиісінше 30 және 60ом аспауы тиіс.

24. Оқшауланған бейтарап кернеуі 1000 В дейінгі электр қондырғыларында жерге тұйықтау құрылғысының кедергісі 4а аспауы тиіс.

25. Қорғау құралдарын пайдалану кезінде пайдалану Электр сынақтарының нормалары мен мерзімдері сақталуы тиіс. Қорғау құралдарын есепке алу және ұстау үшін журналды ұсынылған нысан бойынша жүргізу қажет.

26. Мұнай өнімдерін АЖС резервуарларына ағызу герметикалық болуы тиіс, әсіресе ҚАЗЖҚ-да ағызу орындары автоцистерналарды жерге тұйықтауға арналған құрылғылармен жабдықталуы тиіс, жерге тұйықтау құрылғысы жарылыс қаупі бар аймақтан тыс орнатылуы тиіс, құлаған ағынмен ағызуға үзілді-кесілді тыйым салынады.

27. Қажет болған жағдайда автоцистерналардан және отын құюшылардан қозғалтқыш жұмыс істеп тұрған кезде сорғы қондырғысын қолдана отырып, мұнай өнімдерін тек герметикаланған төгу аспаптары арқылы төгуге жол беріледі.

28. Су төгетін жеңдердің ұштары ұшқын шығармайтын металдан жасалуы және жерге тұйықталуы тиіс.

29. Ағызу кезінде автоцистерналар жерге тұйықтау құрылғысына қосылуы тиіс. Икемді жерге тұйықтау өткізгіші автоцистернаның корпусына тұрақты бекітілуі тиіс және соңында жерге тұйықтау құрылғысына қосылу үшін Болттың астында қысқыш немесе ұшы болуы тиіс. Егер түгендеу өткізгіші болса, жерге қосу келесі тәртіпте жүргізілуі керек: жерге қосу өткізгіші алдымен цистернаның корпусына, содан кейін жерге қосу құрылғысына қосылады. Жерге тұйықтау өткізгіштерін автоцистерналардың боялған және ластанған металл бөліктеріне қосуға жол берілмейді. Автопоездың әрбір цистернасы одан мұнай өнімі толық төгілгенше бөлек жерге тұйықталуы тиіс.

30. Жерге қосу құрылғыларындағы ток өткізгіштердің барлық қосылыстары дәнекерленген болуы керек.

31. Мұнай өнімдерінің ықтимал ағып кетуін бақылау үшін құбырлар еңіспен және резервуарлардың құдықтарына шығумен төселуі тиіс.

32. Патрондардағы (науалардағы) құбырлардың қосылыстары тек дәнекерлеу арқылы орындалуы тиіс.

---

33. Пазс алаңында өрт туындаған жағдайда қауіпсіз жерге эвакуациялау қажет.

ПАЗС-ты эвакуациялау мүмкін болмаған кезде немесе станцияның өзі жанған кезде жанармай құюшы автокөлікке жанармай құюды дереу тоқтатуға, өрт сөндіру командасын шақыруға, өртті сөндіру жөнінде шаралар қолдануға және болған оқиға туралы ЖМҚС бағынатын кәсіпорынға хабарлауға тиіс.

34. Жанар-жағармай құю станциясының қызметкерлері үшін өрт сөндіру органдарымен келісіліп, жанар-жағармай құю станциясына бағынатын кәсіпорынның бас инженері, қауіпсіздік техникасы туралы Нұсқаулық әзірленуі керек. Нұсқаулық "мұнай базалары мен автожанармай құю станцияларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы және өнеркәсіптік санитария жөніндегі қағидалар", "КСРО мемлекеттік мұнай өнімі кәсіпорындарындағы өрт қауіпсіздігі қағидалары" және осы Қағидалар негізінде әзірленеді.

35. Еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі жөніндегі қажетті іс-шараларды ұйымдастыруға жауапкершілік кәсіпорын директорына, ЖҚС бастығына немесе шеберіне жүктеледі.

36. Әрбір жанармай құю станциясында зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету үшін қажетті дәрі-дәрмектер жиынтығы бар алғашқы көмек қобдишасы болуы керек.

37. ЖМҚС бастығы (аға оператор) қауіпсіздік техникасы мен өрт қауіпсіздігінің жай-күйіне күнделікті бақылауды жүзеге асырады.

Қорытынды

Бөлімшенің құрылымын, ЖК жанармай құю станциясының өндірістік, технологиялық процестерінің технологиясын экономикалық тұрғыдан зерттей отырып, келесі тұжырымдар жасауға болады:

- кәсіпорын рентабельді жұмыс істейді және рентабельділік көрсеткіштерінің өсу динамикасы байқалады;

- кәсіпорын есепті жылы кірістер көлемін едәуір арттырды;

- кәсіпорынның қаржылық жағдайы тұрақты болып қалады.

Осы кәсіпорындағы энергия және материалдық ресурстар ұтымды зерттеледі. Қазақстанның әртүрлі аймақтарында мұнай мен мұнай өнімдерінің апаттық төгілуін жою кезінде оң пікірлер алған Бүкілресейлік ауқымдағы әртүрлі жаттығуларда сәтті сыналған жаңа сорбенттер қарастырылды.

Ұлттық экономиканы реформалау процестері тұтастай алғанда Ресей Федерациясының жалпы қолданыстағы көлігінің тиімділігіне теріс әсер етті: 1990-2004 жылдар аралығында автомобиль, теміржол, ішкі, су және құбыр көліктерінің тасымалдау және жүк айналымы деңгейлері тиісінше 56% және 20% - ға айтарлықтай төмендеді. Екінші жағынан, нарықтық қатынастардың дамуымен экономика салаларының кәсіпорындары мен ұйымдарына тиесілі автомобиль көлігінің рөлі өсті, жеңіл және аз тоннажды және ірі тоннажды жүк автомобильдерінің үлесі өсті, бұл жанармай құю станциялары желісі арқылы автомобиль бензиндері мен дизель отынын сату көлемінің өсуіне әкелді.

---

Әлемдік статистикалық институттардың, сондай-ақ отандық ұйымдардың тәжірибесінде қолданылатын көрсеткіштер кешенін жалпылау автомобиль көлігінің энергия ресурстарын тұтыну деңгейіне әсер ететін факторлардың бірнеше тобын бөлуге мүмкіндік береді: экономикалық, техникалық, пайдалану, әлеуметтік-демографиялық және т.б., сонымен қатар "автокөлік құралдары паркінің мөлшері мен құрылымы"көрсеткіші басым мәнге ие екендігі анықталды. Қолда бар статистикалық деректерді талдау Қазақстан Республткасының АТС паркінің болжамды дамуының 2012 жылға қарай индустриалды дамыған елдердің автомобиль паркінің құрылымы бойынша сәйкестігін көрсетеді. Осылайша, автомобиль көлігі үшін мұнай өнімдері желісінің даму деңгейін болжауды асимптотикалық тәуелділіктер негізінде, индустриалды дамыған елдер көрсеткіштерінің орташа мәнін пайдаланатын асимптоталар ретінде жүргізген жөн. Өңірдегі автожанармай құю станцияларының желісін оңтайландырудың қолданыстағы тәсілдері негізінен қолданыстағы ЖҚС қуатын өзгерту (қайта құру) жолымен желі параметрлерін түзетуге негізделеді. Сонымен қатар, тігінен интеграцияланған мұнай компанияларының жұмыс істеу практикасын, негізгі логистикалық қағидаттарды қолдану тәжірибесін зерделеу өңірдің автомобиль көлігін энергиямен қамтамасыз ету жүйесін оңтайландырудың жалғыз әдісі ретінде аталған тәсілді пайдаланудың жеткіліксіздігі туралы қорытынды жасауға мүмкіндік береді; ЖМҚС-ты ғана емес, сонымен қатар тарату пункттерін (мұнай базаларын) қамтитын жүйені қалыптастыру мен жұмыс істеуіне қазіргі заманғы нарықтық жағдайларға жауап беретін тәсілдерді әзірлеу талап етіледі, физикалық бөлудің ішкі жүйесі (АТП), сондай-ақ нақты уақыт шкаласында жүйенің жұмысын ұйымдастырудың жалпы принциптері.

Бәсекелестік нарықтық орта жағдайында экономикалық ауданда автомобиль көлігі үшін мұнай өнімдерін тарату арнасын таңдау критерийі ретінде дайын өнімді бөлуге арналған жалпы логистикалық шығындардың мөлшерін пайдалану ұсынылады. Автомобиль отындарының дистрибутивтік арналары элементтерінің салынған жіктемелері модульдік қағидат негізінде көрсетілген өлшем мен экономикалық ауданның ерекшелігін ескере отырып мұнай өнімдерін бөлудің оңтайлы схемасын құруға мүмкіндік береді.

"НБ-ЖМҚС" тарату желісінің жұмыс істеуінің әзірленген жалпы моделі жанармайға ЖМҚС өтінімдеріне қызмет көрсету (орындау) циклінің уақытша құрамдас бөліктерінің сипаттамасын, қолданыстағы шектеулер жүйесін, сондай-ақ Талдамалық есептеулерге арналған математикалық әдістерді қамтиды. "Дәл-уақытында" қағидатының орындалуын қамтамасыз ететін және тарату желісінің барлық негізгі объектілерінің сипаттамаларын қамтитын логистикалық тізбектің негізгі жалпылама параметрі ретінде жанармай құю станциясының отынға тапсырыс беруінің алдын-алу уақыты қабылданды.

---

ҰБ-ЖМҚС желісінде мұнай өнімдерін жеткізудің тасымалдау процесінің сипаттамаларын айқындаудың әдістемелік тәсілі әзірленді, ол екі кезеңді қамтиды: біріншісі, желіге кіретін барлық ЖМҚС мұнай өнімдерінің шығыстары туралы орташаланған деректерді және АТП жылжымалы құрамының тасымалдау мүмкіндіктерін талдау негізінде шешімдер қабылдауды көздейтін; екіншісі, нақты ЖМҚС жұмысының ерекшеліктерін, тасымалдау процесінің көрсеткіштерін және жұмыс сипаттамаларын егжей-тегжейлі көрсетуге мүмкіндік беретін НБ "дәл уақытында"принципін қолдана отырып.

"ҰБ-ЖМҚС" тарату желісін ұйымдастыру және басқару үшін анықтамалық-ақпараттық базаны қалыптастыруға ұсынылған тәсіл аталған объектінің жұмыс істеуінің жалпы моделіне негізделген. Анықтамалық-ақпараттық база құрылымының семантикалық сипаттамасы шешілетін міндетке байланысты айтарлықтай өзгереді: қолданыстағы желінің жұмыс істеу тиімділігін талдау үшін - анықтау және түзету тәсілдерін көрсете отырып, олардың базалық көрсеткіштерін сипаттайтын желі элементтерінің жұмыс істеуінің негізгі параметрлері, аналитикалық есептеулерде пайдаланылатын алынған көрсеткіштер; желіні қалыптастыру (жаңғырту) жобаларын есептеу үшін негізгі желілерді басқару дәрежесі көрсетілген параметрлері, сондай-ақ әсер етуші факторлар және оларды сандық бағалау әдістері.

Логистикалық полигонда ЖМҚС желісінің оңтайлы қуаты мен орналасуын таңдау әдістемесі әзірленді, ол екі кезеңді қамтиды: ЖМҚС қызметтеріне әлеуетті сұраныстың шамасын алдын ала бағалау және ұсынылған бағдарлама бойынша маркетингтік зерттеу негізінде тұтынушылардың қалауын зерттеу; іске асыру көлемін айқындайтын негізгі факторлардың әсерін ескеретін түзету коэффициенттерінің салынған жүйесін пайдалана отырып нәтижелерді түзету (көлік ағынының шамасы бойынша жол түрі, қиылыстардан қашықтығы және жақын маңдағы басқа жанармай құю станцияларына қатысты орналасуы).

Көлікті энергиямен қамтамасыз ету кәсіпорындарында зерттеу нәтижелерін енгізу олардың тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Осылайша, әзірленген әдістемелік ұсыныстарды пайдалану ҰБ - АТП - ЖМҚС тарату тізбегінің элементтеріндегі логистикалық шығындарды азайтуға мүмкіндік береді; атап айтқанда, түзету коэффициенттері жүйесін қолдану - тізбектің негізгі элементтері - жанармай құю станцияларының жұмыс режимдерін оңтайландыру; ал тапсырыс уақытын сенімді анықтау - отынның болмауына байланысты ЖМҚС-тың тоқтап қалуын болдырмау.

---