Файл: Пн Педиатрия Сабаты таырыбы 5.docx

Скачать файл
Заказать решение

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 29.10.2023

Просмотров: 79

Скачиваний: 2

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


Диатездің өршуі балан жасанды тамақтандыру түріне көшіру немесе тамақтануға жаңа тағамдыө аллергендердің қосылуына сәйкес келеді.
Мектеп жасына дейінгі балалардағы диатездің негізгі белгілері:

  • Көбіне диетаның бұзылуы кезінде мөлшері кішкене, тығыз, қышитын түйіндер (қышыма-почесуха) пайда болады, олар әдетте аяқ-қолдарды сыртқы бөліктерінде орналасады

  • Тері қабатынң құрғақтығы және түлеуі айқын болады

  • Бұл кезде баланың жалпы жағдай бұзылады, көңіл-күйінің тұрақсыздығы, ұйқысының бұзылуы, ашуланғыштық, мазасыздық байқалады.


Болжамы:

  1. Эксудативті- катаральді диатезбен ауыратын балалар келешекте келесі патологиялық жайдайлардың дамуына бейім болады

  2. Инфекциялық қабыну аурулары:блефарит,коньюктивит, фарингит, ларингит, бронхит, ЖРВИ, обструктивті синдроммен дамитын пневмоия, зәр бөлу-жыныс жолдарының ифекциялары (ағымының қайталану түрі тән болады)

  3. Аллергиялық аурулар:респираторлы аллергоз, бронх демікпесі, дәрілік аллергия, атпиялық дерматит және т.б.

  4. Фондық аурулар: мешел, қоректенудің созылмалы бұзылулары, анемиялар

  5. Созылмалы инфекция ошақтарының пайда болуы аленоидит, тонзиллит, гайморит, холесцистит және т.б.

Лимфалық-гипопластикалық диатез.

Лимфалық-гипопластикалық диатез-лимфа түйіндерінің, айырша бетінің жайылған, тұрақты түрде ұлғаюы және эндокринді жүйенің дисфункциясымен (бүйрекүсті безінің гипофункциясы) сипатталады. Лимфалық-гиопластикалық диатез көбіне 7жасқа дейінгі балалар арасында12-25% кездеседі.

Лимфалық-гипопластикалық диатез дамуының қакіпті факторлары:

  1. Алмасу-эндокринді патология, инфекциялық-аллергиялық аурулар, қан аурулар жағынан отбасылық тұқымқуалау анамнезінің ауыр болуы

  2. Емшек жасы кезеңіндегі созылмалы инфекциялық-токсикалық аурулар

  3. Тиімсіз тамақтандыру (көмір сулар мен майларды шамадан тыс көп қолдан)

Лимфалық-гипопластикалық диатездің даму механизмі:

А ғзаның жоғарғы аллергиялық бейімділігі және инфекциялы-токсикалық факторлардың әсері айырша безінің, шеткергі лимфа жүйесі қызметінің бұзылуы бүйрекүсті бездерінің қызметінің бұзылуы.

Айырша безі мен бүйрекүсті бездерінің арасында кері байланыс түрінде қатынас болатыны дәлелденген. Сның себебінен айыршық безі, бүйрекүсті безінің глюкокортикоидтарды жасап шығаруын төмендететін заттар бөліп шығаруы мүмкін, ал минералокартикоидтардың жаслып шығуының артуы ағзада натрий, хлор және судың тұрып қалуына әкеледі.


Лимфалық-гипопластикалық диатездің негізігі клиникалық белгілері:

  • Балалар туғанда арнайы фентипі болады: дене салмағы және бойы үлкен, бас және құүрсақ қуысының көлемі арты, кеуде қуысының жоғарғы бөлігі тарылған, мойыны және денесі қысқа, қол-аяқтары ұзын

  • Тәбеттің жоғары болуы

  • Тексергенде: тері қабаты мәрмәр түсті бозарған, босаңқы, тері асты май қабатының дамуы артық,тіндердің серпімділігі (тургор) төмен, бұлшық ет жүйесінің дамуы әлсіз

  • Мұрнымен тыныс алуы бұзылады(аденоидты тіннің өсуіне байланысты, жасы үлкейгенде аденоидты бет пішіні байқалады)

  • Бадамша бездері ұлғайған және іркілдек

  • Көп мөлщерде перифериялық лимфа түйіндері ұлғайған

  • Айырша безі ұлғайған (тимомегалия), ол ентігумен, стридормен, дауысының қарылдауымен, жиі көкжөтел тәрізді жөтелмен, мойын маңының ісінуімен білінеді

  • Кардиопатия айқын болад: “ тамшы тәріздес” жүрек систолды шумен, гипотониямен, брадикардиямен қсарланған қолқа доғасының гипоплазиясы

  • Жыныстық даму тежеледі

  • Шеткергі қан көрсеткіштер өзгереді(лейкоцитоз, лимфоцитоз,эозинофилия, моноцитоз)

  • Иммунограммада: Т-лимфоциттердің М, А, G иммуноглобулиндердердің мөлшерінің төмендеуі.

Лимфалық-гипопластикалық диатезі бар балалар жоғарғы тыныс жолдарының ауруларымен жиі ауырады- ринит, фарингит, обструктивті синдромды бронхиттермен.

Болжамы:лимфалық-гипопластикалық диатезі бар балалар келешекте келесі патологиялық жағдайлардың дамуына бейім келеді:

  1. Іріңді- септикалық және саңырауқұлақ аурулары

  2. Зәр шығару жолдарының инфекциялары

  3. Инфекциялық- аллергиялықаурулар (ревматизмгломерулонефрит және т.б.)

  4. Созылмалы инфекция ошақтары

  5. Қан аурулар (анемия, лейкоз)


Лимфалық-гипопластикалық диатезі бар балалар аяқ астынан болатын өлім жағдай бойынша қауіпті топта бақыланулары қажет, оның дамуындағы негізгі роль бүйрек үсті бездерінің жетіспеушілігіне беріледі.

Жүйке-артриттік диатез.

Жүйке-артриттік диатез зәр қышқылы алмасуының бұзылуы, ағзада пуриннің жиналуы басым болатын конституция ауытқуларына жатады, бұл кезде сонымен қатар май және көмір су алмасулары, жүйке жүйесінің медиаторлық қызметі зақымданады. Жүйке-артриттік диатез балардың 4-5% кездеседі.

Жүйке-артриттік диатез дамуының қауіпті факторлар:

  1. Пуриндер алмасуының (подагра, радикулит, мигрень, өт тасы және зәр тасы аурулары), жүрек-тамыр гепатобилиарлы жүйенің бұзылуы, семіздік, қант диабеті, ойық-жара ауруы, жүйке жүйесі қызметінің бұзылуы, қатерлі ісіктербойынша болатын отбасылық тұқымқуалау анамнезінің ауыр болуы.

  2. Ерте жаста тамақтандырудың тиімсіз болуы, еркінен тыс тамақтандыру, ақ уызға, майларға және пуриндерге бай тағамдарды шамадан тыс көп қолдану.

  3. Салицилаттарды, сульфаналамидтерді, диуретиктерді және басқа да дәрі препараттарын жүйесіз қолдану.

Жүйке-артриттік диатездің даму механизмі:

З ат алмасу бұзылуының кейбір патологиялық механизмдерінің тұқым қуалау (оның ішінде зәр қышқылының алмасуы) қанда және зәрде пуриндердің мөлшері артады кетоацидозға және жүйке жүйесінің қызметінің бұзылу белгілерінің болуына ьейімділік байқалады.

Жүйке-артриттік диатездің негізігі клиникалық белгілері:

Емшек жасында:

  • Дене температурасының тұрақсыздығы байқалады

  • Тәбеті төмен, дене салмағы пртуының біркелкі болмауы

  • Жоғарғы жүйке қозғыштығы байқалады

  • Жөргекте қызғылтым сары нәжістің болуы байқалады (уратурия)


Мектепке дейінгі және мектеп жасында:

  • Түнгі қорқыныш, жүйкелік тұтығу, энурез, қозғалысының тежелуі, негативизм, пгрессия түрінде болатын жүйкелің реакциялар

  • Психикалық және ой қабілетінің дамуы, әдетте, жас шамасынан артық болады: балалар білуге құштар, оқыған немесе естіген затттарын оңай еске сақтайды, өте әсерлі және оңай қозғыш болып келеді

Мезгіл-мезгіл ацетонемиялық құсу(кетоз) деп аталатын жағдай пайда болады, әдеттте оған диетаны бұзу себеп болады(ақ уыз және майды көп қолдану):

  • Құсу ұстамасы кенеттен болады

  • Құсу толассыз сипат алады, иісі қышқыл, ацетон иісі шығады

  • Ентігу пайда болады, шығарған демінде ацетон иісі байқалады

  • Қанда және зәрде ацетонның мөлшері жоғары, сонымен бірге қандағы зыр қышқылының мөлшері жоғары (268мкмоль /л артық).


Жүйке-артриттік диатез эксудативті -катаральды және аллергиялық диатезбен қосарлануы мүмкін.

Болжамы:жүйке-артриттік диатезі бар балалар келешекте келесі патологиялық жағдайлардың дамуына бейім келеді:

  1. Аллергиялық аурулар: астмалық бронхит, бронх демікпесі, Квинке ісігі және т.б.

  2. Жүрек-тамыр жүйесінің аурулары

  3. Пурин алмасуының бұзылуымен өтетін аурулар: подагра, өт тасы және зәр тасы аурулары және т.б.

  4. Асқазан-ішек жолдарының аурулары: ойық жара ауруы

  5. Эндокринді жүйесінің аурулары:семіздік, қант диабеті

  6. Қатерлі ісіктер


Эксудативті-катаральды, аллергиялық, лимфатикогипопластикалық және жүйке-артриттік диатезтер,әдетте, бала ағзасы жетілуінің арнайы, жасына сәйкес дисфункциясына жатады.

Емнің негізгі қағидалары:

  1. Тиімді тамақтандыруды ұйымдастыру:

  • Тамақ құрамындағы ақ уыз, майлар және көмір суларының мөлшері жасына сәйкес шамада болу қажет

  • Баланы, мүмкіндігінше, Баланы, мүмкіндігінше, 3-4 айлық жасына дейін ана сүтімен қамтамасыз ету

  • Төспен тамақтандыратын ананың тамағының құрамынан облигатты аллергендер мен гистаминнің либераторларыналып тастау қажет (шоколад, балық, саңырауқұлақ, қақталғантағамдар, цитрустер, құлпынай және т.б.) сиыр сүтінің мөлшерін 0,5л, жұмыртқаны-аптасына 2ретке дейін шектеу, қызғылт сары және қызыл түсті көкөністер мен жемістерді алып тастау. Аллергия туғызатын тағам түрін “тағам күнделігінің” көмегімен анықтау қажет.

  • Ана сүті болмаған жағдайда сүт қышқыл тағамдарын беру көрсетілген

  • Сиыр сүті жақпаған жағдайда (құсу,экзема) соя немесе миндальсүті негізінде дайындалған қоспалар қолданылады немесе басқа жануарлардың сүті(ешкі,бие)

  • Бірінші қосымша-4айынан бастап сүтсіз дайындалған, өсімдік майы қосылған көкөніс пюресі (асқабақ, орамжапырақ, картоп)

  • Екінші қосымша- бірінші қосымша тағайындалғаннан 1айдан кейін сүтсіз ботқалар (қарақұмық, күріш, жүгері), алма, көкөніс қайнатпаларына немесе соялық негізде дайындалған.

  • Үшінші қосымша -7айлығынан бастап әбден қайнатылған ет түрінде (күрке тауық, қоян, жылқы, майлы емес шошқа, қой)

  • Ет сорпасын беруге болмайды, көжелер тек көкөністер негізінде дайындалады. Жұмыртқаның сары уызы пісірілген түрінде тағам құрамына тек 12айынан кейін енгізіледі.

  • Диатездің пастозды(сулы) түрі бар балаларға тағамның құндылығына қарай сіңірілетін көмірсуларын шектеу арқылы төмендету қажет (ботқа, қант, кисель, ақ нан) қанттың бір бөлігін фруктозамен,ксилитпенауыстырады. Тұз және судың мөлшерін шектейді.

  • Мектепке дейін мектеп жасындатағам құрамындағы келесі тағамдарды шектеу қажет:

  • Пуриндер, жануарлар майы және ақ уыз мөлшері жоғары: бауыр, бүйрек, шошқа майы, бұршақ тұқымдас сельдь, ет сорпасы

  • Құрамында шавель қышқылы жоғары тағамдар

  • Жүйке жүйесін қоздыратын (кофе, ащы шай, какао, шоколад, ащы және тұзды тағамдар, дәм кіргізгіштер)

Дәрілік ем:

  • Антигистаминді препараттар: супрастин, пипольфен, фсикарол, кларитин, кетотифен және т.б.

  • Витаминдік ем: А,В,Е топтарының витаминдері, кальций пантотенат, липой қышқылы

  • Биопрепараттар- нәжіс тұрақсыз болғанда: бифадумбактерин, лактобактерин 2-3 дозадан күніне 3 рет, 1-2ай көлемінде

  • Седативті заттар:валериан тұнбасы, 1% бромид ерітіндісі, тыныштандыратын шөп шәйлары

  • Ферменттік ем:абомин, панкреатин, панзинорм

  • Иммунокоррекциялық ем: гистаглобулин, аллергоглобулин кесте бойынша:0,1-ден 0,5 мл дейінтері астына, 3күннен кейін

  • Иммунитетті көтеретін препараттар (инфекциялар қайталанған кезде): глицирам, элеутерококк, экстракты, женьщень, лимонник тұнбалары.

Жергілікті ем:

  • Қабыну және қышынуды басу үшін қолданылады: анастезин қосылған цинк пастасы, нафталин майы, Буров сұйықтығы, 3% күкірт салицил-майы

  • Жергілікті ем тиімсіз болғанда- “Пантенол” аэрозолі, тальк және цинк оксисі бар болтушкалар, солкосерил ( гель,май немесе глюкокортикоидтар қосылған майлар: преднизолон, локаккортен, флуцинар)

  • Сулы бөртпелер кезінде: басында 1% резорцин ерітіндісімен, танинмен немесе 0,25% күміс нитратының ерітіндісімен бұлаулар (примочка), одан кейін 1% салицил-цинк майымен таңулар

Емдік вакциналар (өршу кезінде күнделікті өткізіледі)

Ацетонемиялық құсулар кезіндегі жедел көмек:

  1. Инфузиондық ем- көк тамырға тамшылатып 10% глюкоза ерітіндісі, гемодез, кокарбоксилаза, витамин С, панангин

  2. Липопроптық заттар беру

  3. Антикетогендік диета

  4. Сілітілі сұйықтық беру

Алдын-алу:

  1. Балаларды тағамдық аллергенсіз тиіміді тамақтандырумен қамтамасыз ету

  2. Үйде гипоалленргендік тұрмыс жасау

  3. Тұрақаты түрде үнемі “тағамдық” және баланың өмір күнделігін жүргізу

  4. Созылмалы инфекция ошақтарын дер кезінде жою

  5. Антигистаминді емнің 7-10 күндік кезекті курстарын үзбей өткізу

  6. Балаларды шам адан тыс түсетін психикалық және физикалық салмақтарын сақтау

  7. Дәрілік облигататты аллергендерді болдырмау (пенициллин, сульфаналамидтер және т.б.)

  8. Лактобактериннің немесе бифидум бактериннің, полифепанның 10күндік курсын өткізу

Смотрите также файлы