Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі
С.СеЙфуллин атындағы Қазақ агротехникалық ЗЕРТТЕУ университеті
«Көлік техникасы және технологиялар» кафедрасы

ӨНДІРІСТІК тәжірибесі туралы

есеп

Техникалық факультет

6В07106- «Көлiк, көлік техникасы және технологиялар» кафедрасы 20-13 топ 3 курс студенті Кеңес Жанар Амангелдіқызы
ТӘЖІРИБЕ ӨТУ МЕРЗІМІ « 03.04.2023 » - « 09.06.2023 »

Кәсіпорыннан практика жетекшісі Досымов К.Б

Кафедрадан тәжірибе жетекшісі Тоганбаев М.Т

АСТАНА 2023
Мазмұны

Кіріспе	3
1. Автокөліктердегі ГБЖ мен қамтамасыз ету туралы жалпы түсінік	4
2. ГБЖ пайдалану тиімділігі, артықшылықтары мен кемшіліктері	6
3. Мекеме жайлы жалпы мәлімет	8
3.1. ЖШС «Gazline»	8
3.2. Кәсіпорында тәжірибе кезінде орындалған жұмыстар	9
4. ТҚК кезіндегі қауіпсіздік шаралары	11
Қорытынды	12
Қолданылатын әдебиеттер тізімі	13

Кіріспе
Техникалық қызмет көрсету — ол автокөліктердің техникалық жағдайын сақтандыру шаралары болып есептеледі, әрі жоспарлы, еріксіз міндетті түрде орындалуға тиіс. ТҚК пайда болған ақауларды жөндеп, автокөліктерді қажетті, оңдалған күйіне әкелуіне пайда береді.

Біз техникалық қызмет көрсетудің бірінші техникалық қызмет көрсету (тқк-1); екінші техникалық қызмет көрсету (тқк-2); күнделікті техникалық қызмет көрсету (ктқ к ) түрлерін білеміз. Осы түрлердің біз (тқк-1, ктқ к) түрлерін қарастырамыз.

Алдағы жұмыста автокөліктердегі жасалған газбен қамтамасыз ету, тқк жұмыстары, жөндеу, реттеу жұмыстарын көретін боламыз.

1. 
   Автокөліктерді ГБЖ мен қамтамасыз ету туралы жалпы түсінік
   

ГБЖ немесе автомобильдің газ-балондық жабдығы - бұл ішкі жану қозғалтқышына (ICE) газ отынын сақтауға және беруге мүмкіндік беретін қосымша жабдық. Өндірілген немесе түрлендірілген автомобильдің түрі газ отынының және қозғалтқыштың түріне байланысты. Бір отынды, қос отынды (отынның бір түрімен қоректендіру шамалы), қос отынды (отынның екі түрін бір мезгілде беру) бар. Соңғысы газды дизельдер.

---

ГБЖ - газ баллонынан, редуктордан, инжекторлардан, электронды блоктан және баллондағы газ деңгейінің көрсеткішінен тұрады. Кейінгі буын ГБЖ сонымен қатар жоғары қысымды газ сорғысын қамтиды.
Газ тәрізді отын:метан, пропан-бутан қоспасы болып табылады.
Жұмыс принциптері
ГБЖ-мен жабдықталған көлік пропан-бутан немесе метан қоспасымен жұмыс істейді. Олар цилиндрлерге 16 атмосфера (қоспа) және 200 атмосфера (бутан) қысымымен айдалады. Олар жүксалғыштарда, егер көлік құралы жолаушы болса, немесе автобус салонында еденнің астында немесе оның шатырында орналасады. Цилиндрлер көп клапанмен жабдықталған, ол арқылы олар толтырылады және жүйеге отын беріледі. Сонымен қатар, клапан бүкіл желінің қауіпсіз жұмысын қамтамасыз етеді.

Қолданыстағы газ жабдықтарының жүйелерін жұмыс принципі бойынша дәстүрлі және айдау жүйелеріне бөлуге болады. Бірінші нұсқа әдетте карбюраторлы автомобильдер үшін қолданылады. Қозғалтқышқа кіретін ауа арнайы араластырғыш арқылы өтіп, газдың қажетті мөлшерін алады. Мұнда бәрі газ педальын басу күшіне тікелей пропорционалды (неғұрлым күшті, соғұрлым көп газ). Бұл жүйеде газ қозғалтқышқа ГБЖ электроникасы басқаратын саптамалар арқылы кіреді. Инъекциялық газ жүйесінің негізгі жұмыс принципі - автомобильдің зауыттық электроникасына көрінбеу, яғни басқару блогы жүйенің балама отынмен жұмыс істеп тұрғанын сезбеуі керек.
Қолданылатын газға байланысты ГБЖ буындары мен жүйелерінің түрлері.

Газ отынының екі түрі бар: пропан-бутан және метан. Олар әртүрлі жабдықты қажет етеді: метанмен жүруге мүмкіндік беретін нәрсе пропан-бутанға жарамайды және керісінше.

Бірінші, екінші және үшінші буынның ГБЖ-ны қазір тек ескі көліктерде көруге болады. Олардағы газды бүркуді электронды басқару мүлдем жоқ немесе болды, бірақ ол цилиндрлерге газ айдайтын механикалық саптамаларды басқарды. Қазір мұндай ГБЖ-ны ешкім дерлік орнатпайды.
Төртінші буындағы ГБЖ электронды милар мен газды бүркуге арналған электромагниттік инжекторларды сатып алды. Ол сенімдірек деп саналады және газды үнемді тұтынады.

Бесінші буында ГБЖ өзінің жоғары қысымды газ сорғысын алды.

Алтыншы буынның ГБЖ жоғары қысымды сорғыдан басқа, бензинсіз жұмыс істеуге мүмкіндік беретін өзінің инжекторларын да алды.

---

1-сурет. Төртінші буынды баллоны бар Stag GoFast ГБЖ жинағы

2. 
   ГБЖ пайдалану тиімділігі, артықшылықтары мен кемшіліктері
   

Автокөлік жүргізушілерінің газ-балондық жабдықты орнатуға баруының басты себебі - бензин мен дизель отынының үнемі өсіп келе жатқан бағасын ескере отырып, ақша үнемдеуге ұмтылу. Кез келген басқа көлікті конверсиялау сияқты, ГБЖ орнату осындай шешімнің нәтижесінде белгілі бір кемшіліктермен қатар айқын артықшылықтарға ие. Бір қарағанда айқын көрінетін және кейіннен көрінетін, газбен жабдықтау жүйесіне ауысқаннан кейін автокөлікті пайдалану кезінде мотористті күтетін артықшылықтар мен кемшіліктерді қарастырайық.
Алдымен, ГБЖ қолданудағы артықшылықтарды қарастырайық:

• 
  Бензинмен салыстырғанда жоғары отын үнемдеу. Үнемдеудің негізгі шарты - жүгіріс жылына кемінде 10 000 -15 000 км болуы керек.
  
• 
  Газбен жұмыс істейтін іштен жану қозғалтқышы қорғасынсыз бензинге қарағанда 3 есе экологиялық таза. Газ – таза отын, атмосфераға шығарылатын зиянды заттардың мөлшері аз. Сонымен қатар, көгілдір отынның құрамында күкірт пен қоспалар жоқ. Қазір Еуропада көлікті газбен жүретіндерге жеңілдіктер қарастырылған. Ал Еуропаның кейбір аймақтарында бензинмен жүретін көлікпен жүруге тыйым салынған. Табиғи газ экологиялық тазалығы жөнінен электромобильдер мен сутегі көліктерінен кейінгі екінші орында.
  
• 
  Қозғалтқыштың жұмысындағы тегістік газдың баяу жануына байланысты байқалады. Сонымен қатар, газдың октандық саны әлдеқайда жоғары - 100-ден 110-ға дейін, ал бензинде максимум 98 (АИ-98) бар. Жеделдету біркелкі болады, қозғалтқыштан шыққан шу 2 есе тынышталады, көліктің серпілісі жоғалады. Сондай-ақ, жоғары октан саны жарылысқа (детонацияға) жоғары жанармай төзімділігіне ие.
  
• 
  Қозғалтқыш ресурсы оған түсетін жүктеменің төмендеуіне байланысты айтарлықтай артады (шамамен 30-45%).
  
• 
  Қуат қоры 2 есеге артады. Газ таусылғанда көлік бензинге ауысады. Бұл жүргізушіні елді мекендерден алыс орналасқан сапасыз жанармай құю станцияларынан қорғайды.
  
• 
  Мұнай ресурстарының көбеюі. Газ қозғалтқыштың картерінде (корпасында), сондай-ақ цилиндрлерде көміртегі шөгінділері мен шөгінділерін қалдырмайтындықтан, май жүрістің жоғарылауымен ұзақ уақыт бойы қартамайды, оны жиі ауыстыру қажет. Сондай-ақ, қозғалтқыш бөліктерінің май қабығы жуылмайды, бұл қозғалтқыш бөліктерінің жұмысын жақсартады.
  
• 
  Шамның ресурсы шамамен 40% -ға артады.
  
• 
  Жарылыс ықтималдығы бензинді пайдаланған кездегіден аз. ГБЖ-да қолданбаның қауіпсіздігін үздіксіз қамтамасыз ететін әртүрлі клапандар мен сенсорлар бар. Газ құбырлары бұзылса, ол бірден буланып кетеді. Мысалы, бензин ағып кетсе, ұшқын пайда болса, бірден тұтанады.
  
• 
  Қозғалтқышты ақаусыз іске қосу. Егер жанармай сорғы істен шықса, ГБЖ жабдығы бар көлік іске қосыла алады. Егер бұл суықта болса, беріліс қорабын ыстық сумен жылытып, қозғалтқышты газбен іске қосыңыз. Бұл автокөлік қызметіне жету үшін жеткілікті.
  

---

Қандай кемшіліктері бар?

• 
  Машинаның салмағы 20-дан 40 кг-ға дейін артады.
  
• 
  Қозғалтқышты төмен температурада газбен қосуға болмайды.
  
• 
  Ауа сүзгісін жиі ауыстыруға тура келеді.
  
• 
  Орнатудың жоғары құны. Бағасы қозғалтқыштың генерациясына және түріне байланысты.
  
• 
  Газ сүзгісін және редуктордағы резеңке диафрагманы ауыстыру арқылы мүмкін болатын газдың ағып кетуіне байланысты жүйеге тұрақты техникалық қызмет көрсету қажет. Және өндірушінің ұсыныстарын қатаң сақтау керек. Егер пропан-бутан ағып кетсе, онда жергілікті жарылыс болады, ал метан болса, онда көлік толығымен жойылады.
  
• 
  Қозғалтқыш қуатын 20%-ға дейін төмендету. ГБЖ көлікті жылдамдатады деген қауесеттерге сенбеңіз. ГБЖ-ны пайдаланған кезде көлік техникалық тұрғыдан жылдамырақ болмайды.
  
• 
  Турбокомпрессорлы автомобильдерді өзгертуде қиындықтар бар.
  

3. 
   Мекеме жайлы жалпы мәлімет
   

1. 
   ЖШС «Gazline»
   

«GAZLINE» ЖШС Бұл мекемеде автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және жөндеу, автокөлікке газ орнату, ГБЖ фильтрлерін ауыстыру, диагностика, ремонт, бензиндік форсункаларды тазалау, май ауыстыру, жүріс бөлігіне ремонт және т.б жұмыстар жасалады.
Сонымен қатар, газбен жылытуды орнатуға арналған керек-жарақтарды сату, соның ішінде: газ бактарының арматурасы мен GOK (Германия) және Cavagna Group (Италия) шығарған газ қысымын реттегіштер.


2-сурет. “GazLine” мекемесі



3-сурет. Орналасқан жері

3.2. Кәсіпорында тәжірибе кезінде орындалған жұмыстар
Kia Rio 1.6 автокөлігінің артқы сәуленің үнсіз блоктары ауыстырылды.

Клиент қозғалыс кезінде артқы суспензиядағы бөгде дыбыстармен (сықырлаған) жүгінді, суспензияны диагностикалау нәтижесінде ішкі клип резеңкеден ажырап қалғаны анықталды.


4-сурет. Kia Rio 1.6 көлігіне ТҚК


Honda Odyssey 2.0 4wd автокөлігінің ішкі жану қозғалтқышының түбірлік тығыздағышы, сондай-ақ автоматты беріліс қорабының барлық тығыздағыштары ауыстырылды.

---

5-сурет. Honda Odyssey 2.0 4wd көлігіне ТҚК


(ГБЖ) Газ баллонды жабдық орнатылды


6-сурет. Toyota Sienna 3.5 көлігіне ТҚК

Toyota Alphard 3.0 4wd автокөлігіне Stag компаниясының газ баллонды жабдығы орнатылды. Орнату қабылдау коллекторын алып тастау және отын инжекторларын жуу арқылы жүзеге асырылды.



7-сурет. Toyota Alphard 3.0 4wd көлігіне ТҚК

3. 
   ТҚК кезіндегі қауіпсіздік шаралары
   

1. Жұмыс кезінде мынадай қауіпті өндірістік факторлардың әсер етуі мүмкін: ақаулы құралмен жұмыс істегенде жарақат алу, бөлшектер мен тораптардың құлауы кезінде аяқтың зақымдануы, салмақты көтеру кезінде рұқсат етілген шекті жүктемеден асып кету, жанғыш сұйықтықты пайдалану кезінде улану және күйік.

2. Жұмыс кезінде жөндеуші арнайы жабдықты пайдалануы керек.

3. Құрастыру шеберханасында қызметкерлер жарақат алған кезде алғашқы медициналық көмек көрсетуге арналған дәрі-дәрмек және таңғыш заттар жиынтығы бар аптечка болуы керек.

4. Жұмысты бастамас бұрын арнайы киім кию керек.

5. Орындау тәртібі мен қауіпсіздік техникасын оқып білу.

6. Жабдықтарды, құрал-саймандар мен құрылғыларды жұмысқа дайындау, олардың жұмысқа жарамдылығын тексеру.

7. Зейінді болу, еңбек техникасын дұрыс орындау.

8. Тек қызмет көрсетілетін құралдармен және арматурамен жұмыс істеңіз.

9. Кілттерді тек гайкалар мен болттардың өлшеміне сәйкес пайдаланыңыз. Кілттерді жинауға, тығыздағыштарды қолдануға, кілтті соғуға тыйым салынады, реттелетін кілттерде қозғалатын жерлерде ойнау болмауы керек.

10. Бұрауыштарды бұранданың ойық еніне сәйкес пайдалану керек.

11. Агрегаттардың агрегаттарын бөлшектеу және құрастыру кезінде жобалық схемада көрсетілген алынбалы құрылғыларды пайдалану қажет.

12. Алынған бөлшектерді немесе тораптарды жұмыс үстеліне қою керек, ұзын бөлшектерді, біліктерді, ось біліктерін олардың құлауын және адамдарды жарақаттауын болдырмау үшін тігінен орналастыруға болмайды.

---

Смотрите также файлы

• Кодекс это основополагающий документ, которым мы должны руководствоваться в нашей повседневной работе и который помогает защищать доброе имя нашей компании и сохранять наше конкурентное преимущество..docx

• Восхождение от абстрактного к конкретному.docx

• Тип ответа Сопоставление A. Этос B.docx

• Исходные данные Шаг колонн в продольном направлении А, м 15.doc

• Тип ответа Текcтовый ответ Диспозиция Вопрос.docx