Файл: шпор молек.docx

Аралық филаменттер ақуыздарына жатады/ кератин;

Ата-аналықДНҚрепликацияғадайындайтынақуыздарғажатады/ геликаза;

Әлсіз жинақталған хромосома бөлігі аталады:/ эухроматин;

Бастаушы-РНҚұзындығышамаменқұралаы/ 10 нукл.;

Бұлшық ет жиырылуының негізгі компоненті болып табылады:/ миозин;

Микротүтікшелер құрылысының орталығы болып табылады:/ центросома;

Микрофиламенттер құрамында қандай ақуыз болады/ актин;

Митоздық ұршықтың пайда болуы кезінде тубулиннің полимеризациясын бұзатын заттарға жатады:/ колхицин;

Молекулалық қозғалыстарға қандай ақуыздар жатады:/ миозин;

Пептидтітізбектердіқұрастыратынжергеаминқышқылдарынтасымалдаудықамтамасызетеді:/ т-РНҚ;

Репликацияныңбасталунүктесінен, оныңкелесібітетіннүктесінедейінгіДНҚфрагментіаталады/ репликон;

РепликацияпроцессіндеДНҚбөлігіндесуперорамдардыңпайдаболуынанқорғайтынфермент:/ топоизомераза;

Рибосомада әрбір кезде болады / 30 нукл.;

Транскрипция деп аталады:/ а-РНҚ (м-РНҚ) синтезі;

Цитозоль қаңқасы неден тұрады/аралық филаменттерден;

Микротүтікшелер қабырғасы қандай ақуыздардан тұрады/тубулиннен;

Аралық филаменттер қандай ақуыздан тұрады/ ламинадан;

Цитоқаңқаның қандай элементтері ширатылған жіпшелерден тұратын «Корзинкені» құрайды/ аралық филаменттер;

.Әртүрлі гендердегі бірдей фенотипті мутацияның көрінуі, аталады/ генокопия;

Табиғаты биогенді мутагендерге жатады/ токсинді саңырауқұлақтар.

Rex А гені бақылайды/репликациядан кейінгі репарацияны бақылаушы;

Индуцибельді репарация жүйелері неден тұрады/ ақуыздардан;

«Адаптивті жауап» репарация жүйесі қандай әсерге жауап береді/ химиялық мутагендердің;

Герминативтік мутация пайда болады/ жыныс клеткаларында;

Клеткаға жетпей мутагендер әсерін төмендететін, факторлар аталады/ десмутагендер;

Биогенді мутагендерге жатады/ токсиндер және кейбір антибиотиктер;

Репарацияның конститутивті жүйесіне жатады/ репликацияға дейінгі;

S- тәуелсіз мутагенді көрсетіңіз/ иондаушы сәуле;

Генетикалық материал саны немесе құрылымның бұзылуы аталады: мутация;

Басқа факторлардың мутагенді эффектісін жоғарлататын факторлар, аталады:комутагендер;

Биологиялық мутагендерге жатады: транспозондар;

Эукариоттарда, индуцибельді репарация жүйесінің түрі қандай: адаптивті жауап;

Кодтайтын типі бойынша зақымдалуды шақыратын мутаген: көптеген химиялық мутагендер;

Қалыпты геннен патологиялық генді мутация, аталады: тік;

Клеткада мутаген әсерін төмендететін факторлар, аталады: антимутагендер;

Органикалық мутагенге жатады: гетероциклді қосылыстар;

S- тәуелді мутагенді көрсетіңіз: ультрафиолет;

Конститутивті жүйе репарациясына жатады/ репликациядан кейінгі;

р-РНҚ синтезі және рибасоманың жинақталуы қайда жүзеге асады: ядрошықта;

Лизосоманың негізгі қызмет: клетка ішілік малекуланың ыдырауы;

Ядроның ішіндегісі аталады: нуклеоплазма;

Эндоплазмалық тор құрады: мембрана жинақталған цистерна түрдегі күрделі тор;

Адамның қандай клеткасында Гольджи комплексі болмайды: сперматозоидтарда және эритроциттерде;

Белгілердің тұқымқуалаудағы негізгі заңдылықтарын екінші рет ашқан кім: Де Фриз, Корренс, Чермак.

ДНҚ-дасақталатын, тұқымқуалауақпаратынберудіжұзегеасыратын, аралықзвеноболыпсаналады: рибонуклеин қышқылдары;

т-РНҚ молекулалары синтезделінеді: ДНҚ-да;

Көпемеснуклеотидтерсанынан (75-95 жұпнуклеотид) тұрады: т-РНҚ;

Рибосоманың пептидальді орталығында орналасады: т-РНҚ амин қышқыл тізбегімен;

Рибосоманың екі суббірлігінің бірлесуі және бірінші амино-ацил-т-РНҚ-ның қосылуы: инициация;

Қорғаныс қызметін атқаратын, ақуыздар: иммуноглобулин;

Хроматинді жинақтауға қатысатын, ақуыздар: гистондар;

Ақуыздың қайсы құрылымы бірнеше суббірліктен тұрады: төртінші құрылымы;

Жаңадан пайда болатын ақуыздардағы дұрыс фолдинг қызметін қамтамасыз етеді:шаперондар;

Иммуноглобулин –ақуызықандайқызметатқарады: қорғаныс;

Бірнеше радикалдар тобының белгілі лигандалармен ерекше бірлесіп әрекет жасау қабылеттілігі аталады: белсенді орталықтар;

Глобулярлы ақуыздың бастапқы түрі аталады (трансляцияның тіке нәтижесі):кездейсоқ шумақ;

Кодтыңқайсықасиетідұрысболыптабылады: бірін-бірі жаппайды;

Әртүрлітіріағзалартүрлеріндегігенетикалықкодтыңтолықсәйкестігі –бұлқасиеті/ универсальдығы;

Текбелгілібіраминқышқылынтриплетпенкодтайды - бұлқасиеті: өзгешелігі;

Әрбірнуклеотидтекбіртриплетқұрамынакіретінінкуәлейтінкодтыңқасиетіаталады:бірін-бірі жаппайды;

Құрылымды ақуыздарға жатады: коллаген, гистондары;

Мейоздық бірінші бөлінудің нәтижесінде клеткада хромосома жиынтығы қандай: гаплоидты

Ядроның қандай бөліну түрі нәтижесінде төрт гаплоидты клеткалар пайда болады/ мейоз

Гаметаның пайда болуы қандай көбею әдісі үшін тән: жынысты

Жұмыртқа клеткасында хромосоманың жиынтығы қандай: 1n

Ақуыз биосинтезіне неше әртүрлі аминқышқылдар қатысады: 20

Нуклеин қышқылдары үшін қандай қызмет тән: ақпараттық

Ұрықта хромосома жиынтығы қандай: 2n

ДНҚ молекуласы ядроның қандай бөлігінде орналасады:хромосомада

Егер аналық клеткада 16 хромосома болатын болса клеткада митоздық бөлінуден кейін қандай хромосома жиынтығы болады: 8

Қандай органоидта ақуыз синтезделінеді: рибосомада

Егер аналық клеткада 16 хромосома болатын болса, клеткада митоздық бөлінуден кейін қандай хромосома жиынтығы болады: 16

Ақуыз неше аминқышқылдардан тұрады, егер оған сәйкес кодтайтын бөліктегі ген 3000 нуклеотидтерінен тұратын болса: 1000

Геннің кодтайтын бөлігі неше нуклеотидттерден тұрады, егер ол бойынша 300 аминқышқылдардан тұратын ақуыз синтезделінсе: 900

Г. Мендельдің жүргізген будандастыруындағы қандай белгілер жұп болып табылады: дәннің сары және жасыл түсі

Альтернативті деп қандай белгілер аталады: қарама-қарсы

Өздігінен тозаңданған моногетерозиготалардың ұрпағында толымсыз доминаттылық кезінде неше фенотипті кластарды анықтауға болады:3

Ата-аналары туралы не айтуға болады, егер олардың әулеттерінің ішінде 3:1 фенотипті қатынасы көрінсе: бір ген бойынша гетерозиготалар

Ата-аналары туралы не айтуға болады, егер олардың әулеттерінің ішінде 9:3:3:1 фенотипті қатынас көрінсе: А және В гендері бойынша гетерозиготалы

Сомалық клеткалар хромосома және гендер жиынтығы бойынша сәйкес: зиготаға

Қандай будандастыру кезінде келесі ажырау 1:1 формуласы бойынша болады - үшгибридті / талдаушы

Гомозиготалы дара тұрады: бірдей аллельді гендер

Гомогаметалы жынысты дара тұрады: бірдей жынысты хромосомалардан

Талдаушы будантастыруды қандай мақсатпен жүргізеді: жануарлар мен өсімдіктердің генотипін анықтау

Қандай будандастыру кезенде келесі ажырау 9:3:3:1 формуласы бойынша болады : дигибридті

Алмаспайтын аминқышқылдарын көрсетіңіз: триптофан, валин, фенилаланин;

Бір-бірімен пептидті байланысқан аминқышқылдар қалдықтарының бірізділігі -бұл:алғашқы құрылым;

Жол-жол бүктесінді (иректелген) конфугирациялы құрылым тән/ β-құрылымды;

Қандай құрылымның пайда болуы, функциональді белсенділікке ие болуда шешуші роль атқарады: үшінші;

Қай ақуздардың құрылысы α-спиральді және β-құрылымды болып келеді:тропомиозин;

Ақуыздарды, клеткаішілік тасымалдауға қатысады: шаперондар;

Кодтың қайсы қасиеті дұрыс болып саналады:өзгешелігі, ерекшелігі;

Кодтыңколлинеарлығы – бұлбірізділіктіңсәйкестігі: пептидтітізбектегіаминқышқылдарыныңжәнегенэкзондарыныңтриплеттері;

Амин қышқылдарын бірнеше триплеттермен кодтау қасиеті -бұл: кодтың көптығы;

Триплетсоңынантриплеттіқалдырмайжәнеүтірсізбелгіменбірізділіктісанауқасиеті – бұл: үздіксіздік.

Кодтың ерекшелігінің (өзгешелігінің) куәсі: әрбір триплет тек белгілі бір амин қышқылын кодтайды;

Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік үшін субстратты материал болып табылады: ДНҚ;

Ядрода нуклеин қышқылдарын ашқан кім/ Мишер;

ДНҚ- молекуласының қайсы құрылымында полинуклеотидтік тізбектегі молекуласы бір-біріне екі комплементарлы: екінші;

ДНҚ- спиральі орамының ұзындығы неше:3,4 нм;

Ата-аналықДНҚ-нырепликацияғадайындайтын, ақуыздарғажатады: геликаза;

Полимеризация ферментіне жатады:праймаза;

ҚандайферментДНҚбөлігіндеқысқабастаушы-РНҚ-нысинтездейді: праймаза.

Репликацияаяқталғаннанкейін, қандайферментнуклеотидтердіңаралығындафосфодиэфирлібайланыстыңпайдаболуынқамтамасызетеді: лигаза;

Репликация процессінде ДНҚ тізбегінің ұзару бағыты жүреді: 5^'→3';

Жасуша мен ұлпалардың пішінін және тұрақтылығын ұстап тұру қызметін атқарады: құрылымдық ақуыздар;

Алмасатын аминқышқылдарға жатады: глутамин.

Аминқышқылдар қалдықтарының айырмашылығы: радикалдар;

Пептидтік тізбектің фрагментінің α-спиральге және β-құрылымғажинақталуы: екінші құрылымы;

Ақуыз молекуласының конформациясы, яғни кеңістікте α-спиральді және β-құрылымды болу тән: үшінші құрылымға;

Тасымалдаушы қызметін атқаратын, ақуыздар:гемоглобин,преальбумин;

Тірек қызметін атқаратын, ақуздар: коллаген, эластин;

Пептидті тізбектегі ақуыздардың құрылымы анықталынады/ амин қышқылдардың бірізділігі және жинағымен;

1954 ж. Г. Гамов болжау айтты, генетикалық код: триплетті;

Аминқышқылын үш нуклеотидпен шифрлаған кезде пайда болады: 64 триплет;

Генетикалық кодта қанша триплеттер мәнсіз (нонсенс-кодондар) болып саналады: 3;

Кодтың қайсы қасиеті дұрыс болып саналады триплеттігі;

Тұқымқуалаушылықтың элементарлы функциональды бірлігі: ген.

Тұқымқуалау ақпаратын беруді және сақтауды ДНҚ- атқаратынын дәлелдеген кім? Эвери және әріптерстері.

ДНҚ – спиралінің диаметрі неше:: 2 нм;

ДНҚ құрылымындағы қандай азотты негіздер екі сутекті байланыспен байланған:аденин - тимин;

ЕкіспиральдіДНҚ-ныңбіреуіненрепликацияданкейінпайдаболады:екі қос спиральдер;

Дестабилизирлеуші (тұрақтылықтыбұзушы) ақуыздардыңқызметіқандай: азотты негіздердің комплементарлы нуклеотидтермен байланысуына мүмкіндік береді;

ЭукариоттардаДНҚсинтезініңжылдамдығықандай: 100 нук/сек;

Репликация процессінде ұзын үздіксіз фрагменттер түрінде болатын:жетекші тізбек;

Прокариоттарда Оказаки фрагменттері тұрады:1000-2000 нукл.;

Репликацияаймағындағыполинуклеотидтердіңажырайтынжеріаталады///репликациялық вилкалар (ашалар);

Кімнің ДНҚ молекуласы жеке бір репликоннан тұрады:бактерия;

Үш нуклеотид (немесе антикодон) болады:т-РНҚ;

Клетка цитоплазмасында т-РНҚ-ң шамамен нешесі кездеседі: 40 түрі;

Амино-ациль-т-РНҚ-ңпайдаболуынақайсықосылыстыәкеледі:т-РНК аминқышқылымен;

м-РНҚ мен а-РНҚ-ң биологиялық қызметі қандай: ақуыз синтезінің матрицасы;

РНҚ-ңДНҚ-нанқұрылымдықайырмашылығы: бір тізбектің болуы.

Рибосома неше орталықтан немесе бөліктен тұрады: 2

ҚайсыДНҚтізбегінің 5^/-тан 3^/ соңынабағытталған, «инеменартқа» тігутипібойынша, синтезі: артта қалған;

Эукариоттарда Оказаки фрагменттері тұрады:100-200 нукл.;

р-РНҚжәнеақуыздыңкүрделікомплексінентұратын, органоидаталады: рибосомалар;

м-РНҚ синтезі процессі аталады: транскрипция.

Трансляциялық аралық ролін атқарады: м-РНҚ;

ДНҚ-ңбелгілібөлігіндеа-РНҚсинтезіпроцессіаталады:транскрипция;

Қандайнуклеинқышқылыныңқұрылымыжоңышқажапырағытәрізді: т-РНҚ;

Рибосоманың амино-ацильді орталығында орналасады: амино-ацил-т-РНҚ;

Трансляция неше фазадан тұрады:3

Ақуыз молекуласының құрылысындағы негізгі айырмашылғы нелерге байланысты: аминқышқылдың әртүрлі бірізділігіне;

Катализаторлық қызметін атқаратын, ақуыздар:алкогольдегидрогеназа, глутаминсинтетаза;

ДНҚмолекуласындагенетикалықкодтыңкөмегіменшифрланылған: амин қышқылдар бірізділігі;

Генетикалықкодтыңтриплеттілігітуралыболжауайтты: Гамов;

Генетикалық кодта неше триплеттер аминқышқылдарды кодтайды:61

Нонсенс-кодондарқандайқызметатқарады: үтір белгісі ролін атқарады;

Кодтыңқайсықасиетідұрысболыптабылады: универсальдығы;

Нуклеин қышқылдары – бұл биополимерлер, мономерлері болып не саналады: нуклеотид;

ДНҚқұрылымыныңекіспиральдімоделінұсынғанкім: Уотсон және Крик;

ПолинуклеотидтітізбекДНҚмолекуласыныңнешіншіқұрылымы: алғашқы;

Спиральдің бір орамында неше нуклеотидтерден болады: 10;

Репликация процессінде ДНҚ спиральін тарқататын фермент:геликаза.

ПрокариоттардаДНҚсинтезініңжылдамдығықандай:1000 нук/сек;

Басқасыменсалыстырсақ, озашығыпөсетін, синтезделінгенДНҚтізбегі, аталады:жетекші;

Көршітриплеттернемесекодондаркодтыңқасиетінебайланыстыбірін-біріжаппайды: бір-бірін жаппайды.

Қайсы пентоз молекуласына азотты негіз қосылады: С-1^';

ДНҚтізбегініңнегізіненіңкезектесуінентұрады: фосфат молекуласы және дезоксирибозадан;

Тұқымқуалаушылықтың элементарлы функциональды бірлігі: ген.

Геликаза ферментті қамтамасыз етеді:ДНҚ екі спиральінің тарқатылуын;

Біраналықжәнебіржаңасинтезделгентізбектентұратын, жаңаданпайдаболғанмолекуланыңекіеселенужолыаталады:; жартылай консервативті;

ДНҚ репликациясы негізінде болады: комплементарлық принцип;

Теломердіңқартаютеориясынұйымдастырғанкім: А.М. Оловников.

Топоизомераза ферментінің қызметі: екі спиральді ДНҚ –дағысуперорамдарды алдын-ала ескертеді;

Полимеризация ферментіне жатады: ДНК-полимераза;

РепликациякезіндеДНҚжаңатізбегіненуклеотидтердіңбірізділіктіқосылуынжүзегеасыратынфермент:ДНК-полимераза;

РНҚүшіннешенуклеотидтертиптерібелгілі: 4;

РНҚ-ңДНҚ-нанқұрылымдыайырмашылығыненіңболуында: рибозаның;

РНҚ-ңДНҚ-нанқұрылымдыайырмашылығыненіңболуында: урацилдің;

Біртриплеттінуклеотидтердіңақпаратынегесәйкес:аминқышқылына;

Амино-ацилді-т-РНҚ-синтетазаферментіт-РНҚ-ңнеменқосылуынқамтамасызетеді:аминқышқылымен;

Рибосомада «нонсенс-кодонның» біреуінің пайда болуы сигналды қызмет атқарады: трансляция терминациясы;

Амино-ацильді орталық (А-бөлік) – бұл ненің байланысу орны: кезекті амино-ацил-т-РНҚ-ң;

Оперон моделінің авторлары: Жакоб және Мано;

Эукариот гендерінің экспрессиялы реттелуіндегі базалық деңгейдің құрылымдық элементттерін көрсетіңіз:ТАТА-бокс, ЦААТ-бокс;

ТАТА-бокстің қызметі: репликацияның басталу дәлділігін анықтайды;

Прокариотта генді қосатын заттар қалай аталады? индуктор;

Прокариотта реттеуші орталық нешеу:;бірнеше гендер – бір реттеуші орталық;

ЦААТ-бокстің қызметі:транскрипция жиілігін бақылау;

Базалық реттеуші элементтің жұмыс жағдайы:промотор алдындағы реттеуші-ақуыздармен байланысуы;

Эукариоттардың құрылымдық гені құрылысы неден тұрады: экзондар мен интрондардың кезектесуі;

Прокориот генінің химиялық табиғаты: нуклеотидтер;

Прокариоттардағы гендерді ажырататын заттар қалай аталады/репрессор;

Лак-оперонда промотордың орналасуын көрсетіңіз:/оператор алдында;

РНҚ-полимеразаның промоторға қосылуы үшін ненің болуы қажет: циклдік АМФ;

Әрдайым жұмыс халіндегі ген аталады: конститутивті;

РНҚ-полимеразаның промотормен байланысуына рұқсат бететін сигналды көрсетіңіз:бос оператор;

Эукариоттағы промотор компоненттерін көрсетіңіз:ТАТА-бокс және ЦААТ-бокс;

Адаптивті реттеуші гендердің экспрессиясы қандай әсерге жауап беруде пайда болады:гормондар;

Аминқышқылдар бір ізділігін кодтаушы гендерді атаңыз: құрылымдық;

Реттеуші элементтерді көрсетіңіз, олардың құрамына энхансерлер және сайленсерлер кіреді: реттелудің қосымша элементі;

ТАТА-бокс және ТАТА-фактор құрады:транскрипционды комплексті;

Интрондарды алу процессі жүреді: сплайсинг және процессингте;

м-РНҚ жылдамдық деградациясы қай деңгейде бақыланады: трансляцияда;

Прокариоттағы промотор қызметін көрсетіңіз: РНҚ-полимеразаның қосылуына қатысады;

Интрондармен шектелетін қатаң консервативті аймақты атаңыз: консенсусты бір ізділікті.

РНҚ-полимераза қосылатын ДНҚ бөлігін көрсетіңіз:промотор;

Коллинеарлық принцип кімдерде сақталады:ішек таяқшасында;

Кэпирлену қызметін көрсетіңіз: РНҚ-транскриптатты бұзылудан қорғау;

Хромосомада алғашқы тартылу аймағы аталады:центромера;

Центромерасы бір шетіне қарай жылжыған хромосомалар қалай аталады:субметацентрикалық;

ДНҚ линкерлі бөлігі, нуклеосомды бөлігімен аталады: нуклеосома;

Интерфазалы хромосома – бұл құрылымның диаметрі:300 нм;

Хромосоманың генетикалы инертті және тығыз бөліктері аталады:гетерохроматин;

Хроматиннің суперспирализациясы максимальді мағынада болады: метафазада.

Центромерасы ортасында орналасқан хромосомалар аталады:акроцентрикалық;

Ақуызды негіздермен байланыспаған бос ДНҚ бөліктері аталады:линкерлі;

Хроматиннің жинақталуының екінші деңгейі болып табылады: хроматинді фибрилла d- 30 нм.

Гистон Н₁ненің пайда болуына қатысады: хроматинді фибрилла-ң d-30 нм;

Тұқымқуалаушылықтың хромосомды теориясының авторы кім+ Т. Морган.

Ұрық клеткасында хромасома жинағы қандай+2n.

ДНҚ малекуласындағы бір геннің ақпараты неге сәйкес:+ полипептидке

Клеткалық циклдің интерфазасында қандай процестер болады:+ ДНҚ синтезі

Хромосомалар орналасады:+ ядро шырынында

Ақуыз биосинтезі процессінде ДНҚ қызметі қандай:+ транскрипция

Антикодон болады:+ тасымалдаушы РНҚ – да

Гомологиялық хромосоманың қосылу процессі аталады:+ коньюгация

Клетканың тіршілік цикліндегі қайсы фазасында ДНҚ молекуласының екіеселенуі болады:+ интерфаза;

Генетикалық ақпарат қайсы схема бойынша беріледі:+ ДНҚ – а-РНҚ – ақуыз

Жыныс клеткасының (гаметаның) пайда болуы клетканың қандай бөліну әдісі кезіне тән:+ мейоз

Г. Мендель қандай зерттеу әдісін қолданды:+ гибридологиялық

Бір ағзадағы сомалық клеткалардың хромосомасының тұрақты жиынтығын клетканың қандай бөліну жолы қамтамассыз етеді:+ митоз

20. Қандай фазаны зерттегенде және қандай бөліну каритипті оқуға мүмкіндік береді:+ митоздың метафазасында

Интрондарды үзу және экзондарды тігу процессі қалай аталады:+ сплайсинг;

Өзіндік мутагендік әсері жоқ, бірақ басқа факторлардың мутагенді эффектісін жоғалтатын, фактор ортасы:+ комутаген;

Мутация саны мен жиілігін жоғалтатын фактор ортасы:+ комутаген;

Жыныс хроматині дегеніміз не (Барра денесі)?+ белсенсіз Х-хромосома;

Плейотропия- дегеніміз бұл:+ геннің бір уақытта бірнеше белгілердің дамуын қамтамасыз ету қабілеті;

Хромосоманың 21 жұбындағы трисомия синдромы аталады:+ Дауна;

Популяционды – статиистикалық әдісті қолдана отырып белгілеуге болады:

- жанұядағы белгілердің таралуы;

- егіздердің дискорданттылығын;

+ белгі жиілігін;

- Дауна синдромының пайда болу себебі;

- гемофилия себебін.

?

Гаплоидия мутацияның қандай типіне жатады?

- генді мутация;

- хромосомды қайта құрулар;

+ хромосома санының мутациясы;

- хромосома макроқұрлымының мутациясы;

- транслокация.

?

Акроцентрикалық хромосома центромерасының орналасуын көрсетіңіз:

- хроматидтер ортасында;

- хроматидтің бір соңына қарай жылжыған;

+ хроматидтің біреуініңсоңында;

- екі хроматидтердің біруінің орталығында;

- орналасуы тұрақты емес.

?

Цитогенетикалық әдіс көмегімен көрсетуге болады:

+ хромосома құрылымы мен санының бұзылуы;

- генді мутация;

- бірсайтты мутация;

- көпсайтты мутация;

- реверсивті мутация.

?

Адамда Мендельді белгі болып табылады:

+ фенилтиокарбамида дәмін сезіну қабілеті;

- адамның бойы;

- интеллектуалдық қабілеттері;

- дене салмағы;

- тері пигментациясы.

?

Бірген толығымен екінші геннің әсерін босататын, аллельсіз гендердің бір-біріне көмектесе әрекет жасау типі аталады:

- доминанттылық;

+ эпистаз;

- плейотропия;

- кодоминанттылық;

- комплементарлық.

?

Эукариот генінің реттелуі деңгейіндегі базалы элементтердің құрылысын көрсетіңіз:

- сайленсер ижәне энхансер;

- промотор алдындағы аймақ және ТАТА-бокс;

+ ТАТА-бокс және ЦААТ-бокс;

- ЦААТ-бокс және сайленсер;

- промотор алдындағы аймақ және ЦААТ-бокс.

?

ЦААТ-боксың қызметін көрсетіңіз:

-транскрипция дәлдігін анықтайды;

+ трнаскрипция жиілігін бақылау;

- транскрипция жылдамдығын бақылау;

- экспрессияны күшейту;

- экспрессияны әлсіретеді.

?

РНК-полимеразаның ТАТА-боксқа қосылу жағдайын көрсетіңіз:

- кальций ионыныңболуы;

- циклдік АМФ болуы;

+ ТАТА –фактордың болуы;

- катаболиттік гендердің активатор – ақуыздарының болуы;

- калий және натрий иондарының болуы

?

Бірнеше рет қолданатын транскрипционды комплекстің құрамына кіреді:

- ТАТА-бокс жәнеЦААТ-бокс;

+ ТАТА- және ТАТА-фактор;

- ТАТА-бокс және ЦААТ- фактор;

- ТАТА-фактор және ЦААТ-бокс;

- ТАТА-фактор және ЦААТ-фактор.

?

Құрамына энхансерлер және сайленсерлер кіретін реттеуші, элементтерді көрсетіңіз:

- промотор алдындағы аймақ;

- базалы реттеуші элемент;

+ реттелудің қосымша элементтері;

- оперон;

- реттелудің адаптивті элементі.

?

Приемлемді миссенс-мутацияға мысал келтіріңіз:

+ Хикари гемоглобині;

- S – гемоглобин;

- метгемоглобин;

- С-гемоглобин;

- А-гемоглобин.

?

Жартылай приемлемді миссенс мутацияға мысал келтіріңіз:

- Хикари гемоглобині;

+ S – гемоглобин;

- метгемоглобин;

- С-гемоглобин;

- А-гемоглобин.

?

Приемлемді емес миссенс-мутацияға мысал келтіріңіз:

- Хикари гемоглобині;

- S – гемоглобин;

+ метгемоглобин;

- С-гемоглобин;

- А-гемоглобин.

?

Табиғаты физикалық теротоген мысалы болады:

+ иондаушы сәулелер;

- қызылша вирусы;

- сынап;

-токсоплазма;

-хинин.

?

Қауыпті кезеңдер туралы ілімнің авторы:

-Дарвин;

-Бочков;

+Светлов;

-Ярыгин;

-Дубинин.

?

Екінші қауыпті кезең сәйкес:

-гаметаның пайда болуы;

-зиготаның пайда болуы;

- ұрық имплантациясы;

+ плацентаның қалыптасуы.

- туылумен

?

Алғашқы қауыпті кезең:

- гаметаның пайда болуы;

- зиготаның пайда болуы;

+ ұрық имплантациясы;

- плацентаның қалыптасуы.

- туылумен

?

Дамып келе жатқан ұрық бөлігімен әрекеттестік бұл:

- клетканың сортталуы;

+ эмбриональді индукция;

- сайланған адгезия;

- клетка дифференцировкасы;

- миграция.

?

Органогенездің басталуы бұл:

- целомның пайда болуы;

- қаңқаның пайда болуы;

- дәнекерлеуші ұлпаның пайда болуы;

+нейруляция;

- алғашқы ішектің пайда болуы.

?

Конъюгация түрдегі жынысты көбею тән:

-амфибий;

- ішекқуыстыларға;

+бактерия және инфузория;

-споровиктер;

- сүтқоректілер

?

Бірінің үстінде бірі орналасқан клетка бластодермасының екі қабатқа қабаттануы, аталады

-иммиграция;

-эпиболия;

+деляминация;

-инвагинация;

-энтероцель.

?

Аналық та, аталық та жыныс клеткаларын продуцирлейтін, дара аталады:

-гей;

+гермафродит;

-альфонс;

-андроид;

-терминатор.

?

Кезектесіп бөлшектену тән:

+ адам мен сүтқоректілерге;

- қосмекенділерге;

- ішекқуыстыларға;

- құстарға.

-рептилий.

?

Мейоздың бөліну кезінде диплоидты ядрода хромосоманың қандай жиынтығы пайда болады:

+ гаплоидты

- триплоидты

- диплоидты

- тетраплоидты

- пентаплоидты

?

Митоздың соңында хромосомада неше хроматид болады:

+ 1

- 2

- 3

- 4

- 5

?

Мейоз 2-анафазада, хромосомасында неше хроматид болады:

+1

- 2

- 3

- 4

- 5

?

F₁ гибридтері қандай жағдайда екі гомозиготалы аналық түрлерінен, фенотипі бойынша айырмашылығы болады:

- толық доминанттылық кезінде

- гендердің тәуелссіз тұқымқуалау кезінде

+ толымсыз доминанттылық кезінде

- тіркес гендер кезінде

- дигибридті будандастыру кезінде

?

Ата-аналары туралы не айтуға болады, егер олардың әулеттерінің ішінде 1:1 фенотипті қатынас көрінсе:

- екеуі де гетерозиготалар

- екеуі де гомозиготалар

+ біреуі гетерозиготалы және екіншісі доминантты гомозиготалы

- біреуі гетерозигота және екіншісі доминантты гомозигота

- барлық жауаптар дұрыс

?

Түнгі көбелектердің (қызыл және ақ гүлді ) екі түрін будандастырған кезде, екінші ұрпағында гибридтердің ажырауы жүреді:

- 1 : 1 : 3

- 3 : 1

+ 1 : 2 : 1

- 3 : 2 : 2 : 1

- 3 : 3 : 3 : 1

?

Аллельді гендері бар, хромосомалар қалай аталады:

- жұпсыз

- сомалық

+ гомологиялық

- гомологиялық емес

- жынысты

?

Қандай будандастыру ажыраудың кезінде келесі фенотипі және генотипі бойынша 1: 2 : 1 жүреді :

- моногибридті, толық доминантты

- талдаушы

- дигибридті

+ моногибридті, толымсыз доминантты

- полигибридті

?

Моногибридті будандастырудағы толымсыз доминанттылық кезіндегі F₂ ажырауы қалай болады:

- 13 : 3

- 9 : 3 : 4

- 3 : 1

- 1 : 1

+ 1 : 2 : 1

?

Жынысты анықтайтын жыныс хромосомасымен ғана емес, аутосомалар да анықтайтынды растайтын қандай теория:

- оперонды

+ балансты

- хромосомды

- сатылы аллелизм

- мутационды

?

Қандай ағзаларда еркек гетерогаметасы тән:

- көбелектер мен құстарға

- құстар мен дрозофилада

+ дрозофила мен адамдарға

- адам және көбелектерге

- құстар мен дрозофилаға

?

Қандай ағзаларда әйел гетерогаметасы тән:

+ көбелект ер мен құстарға

- құстар мен адамға

- дрозофила мен адамға

- адам мен көбелектерге

- құстар мен дрозофилаға

?

Ажыраудың қандай варианттында фенатипі бойынша қатынас 9 : 3 : 3 : 1 болады:

- AaBb x aabb

+ AaBb x AaBb

- AABb x aabb

- Aabb x AABB

- AAbbxaabb

?

Қандай вариант үшгетерозигота:

- AaBBDd

- AaBbDD

+ AaBbDd

- AABbdd

- aaBbDd

?

Гетерозиготаны анықтау үшін анализатор ретінде не болады:

- AaBb

+ aabb

- AaBB

- Aabb

- aaBb

?

F₂–де қандай жағдайда ажырау гено- және фенотипі бойынша тура келеді:

- толық доминанттылықта

- кодомининанттылықта

+ толымсыз домининантылықта

- плейотропияда

- пенетрантта

?

Адамның IY(AB) қан тобы, гендердің қандай типінің әрекеттесуі мысалы болып табылады:

- комплементарлы

- полимерия

- толық доминанттылық

+ кодоминантты

- толымсыз доминантты

?

Адамның II (AO) қан тобы, гендердің қандай типінің әрекеттесуі мысалы болып табылады:

+ толық доминанттылық

- толымсыз доминанттылық

- кодоминанттылық

- комплементарлық

- полимерия

?

Голандриялық қандай белгімен беріледі:

- еркектердің қасқалануы

- әйелдердің қасқалануы

- гемофилия

+ гипертрихоз

- альбинизм

?

Генетикалық материалдың бір бактериальді клеткадан, басқаға вирустар көмегімен тасымиалдануы, аталады:

+ трансдукция

- репарация

- трансформация

- коньюгация

- амплификация

?

Бұршақтың дәні сары түске қалай беріледі:

+ аутосомды-доминантты

- аутосомды-рецессивті

- х-тіркес доминантты

- х-т іркес рецессивті

- голандриялық

?

Дрозофила көзінің ақ түсі қалай беріледі:

- аутосомды-доминантты

- аутосомды-рецессивті

- х-тіркес доминантты

+ х-тіркес рецессивті

- голандриялық

?

Адамда қандай белгі аутосомды беріледі, бірақ жынысқа байланысты:

- көздің бояуы

- гемофилия

+ қасқа бастығы

- дальтонизм

- терінің түсі

?

Өзгергіштіктің қандай түрінде тек фенотип өзгереді :

+ модификационды

- хромосомды

- комбинативті

- мутационды

- генді

?

Г. Д. Карпеченко өсімдіктердің әртүрлі туысты өкілдерінің будандаспайтынын қандай әдіспен дәлелдеді:

- будандастырудағыт аралықты қолдану

- ата-аналық жұптар іріктеумен

- тозаң қосындысымен тозаңтату

+ гибрид хромосома санының екі еселенуі

- автополиплоидтарды алу

?

Хромосома жиынтығы 2n+1 ағза қалай аталады:

- нуллисомик

- моносомик

- дисомик

+ трисомик

- тетрасомик

?

Хромосома жиынтығы 2n-2 ағза қалай аталады:

+ нуллисомик

- моносомик

- дисомик

- трисомик

- тетрасомик

?

Геномды мутация негізінде не болады:

- гендегі нуклеотидтердің бір ізділігінің өзгеруі

- делеция

- дупликация

- инверсия

+ хромосома саны өзгереді

?

Қашық будандастыру кезіндегі F₁гибридтерініңстерильдігі процесстің бұзылуымен түсіндіріледі:

- хромосоманың репликациясы

- ДНҚрепарациясы

- митоз

+ мейоз

- ДНҚ амплификациясы

?

Ағзаның «қалыпты реакциясы» дегеніміз не:

+ генотиппен бірілген, белгінің варьиерлеу шегінде

- ағзаның гендер жинағы

- белгінің болуы

- белгінің болмауы

- дұрыс жауабы жоқ

?

Интрон-экзонды құрылымды гендер тән:

- ДНК-сы бар вирустар

- прокариоттарға

- РНК-сы бар вирустар

+ эукариот

- бактерия

?

Ұрықтың 16 мен 64 бластомерлер арасындағы сатысы, аталады:

- бластула;

+ морула;

- гаструла;

- бластоцель;

- бластодерма.

?

Бластоциста кімдерге тән:

+ адам;

- рептилия;

- ланцентник;

- құстарға;

- қос мекенділерге

?

Екі қабатты гаструланың пайда болу әдістерінің саны:

- 1;

- 2;

- 3;

+ 4;

- 5.

?

Бөлшектенудің синхронды типі кезінде:

- бластомерлер бөлшектенуі бір уақытта емес

- бластомерлер бір ізділікті бөлшектенеді

+ бластомерлер бір уақытта және бір ізділікті бөлшектенеді

- бластомерлер біркелкі бөлшектенеді

- бластомерлер біркелкісіз бөлшектенеді

?

Егер бластомерлердің өлшемі бірдей болса, онда бөлшектену аталады:

- біркелкі емес

+ біркелкі

- синхронды

- спиральді

- иерархиялы

?

Акросома- бұл туынды:

+ Гольджи комплексінің;

- рибосоманың;

- митохондрия;

- ядро мембранасы;

- ядро.

?

Тұқымқуалаудың элементарлы бірлігі болып табылады:

- ДНҚ;

+ ген;

- и-РНК;

- т-РНК;

- хромосома

?

Нуклесоманың жақындауына гистондардың қайсысы қатысады:

+ Н1;

- Н2В;

- Н2А;

- Н3;

- Н4.

?

Пенетрантитылық –бұл:

- диапазоншегінде бір және сол генотип әртүрлі фенотиптерді береді;

+ популяциядағы тап осы белгінің кездесу жиілігі;

- фенотипте белгінің көріну дәрежесі;

- бірнеше белгілердің бір генге тәуелділігі;

- туыс емес дараларды будандастыру.

?

Транскрипция проессі қайда өтеді?

- рибосомаларда;

- пластидтерде;

+ ядрода;

- Гольджи комплексінде;

- цитоплазмада.

?

Дискорданттылық дегеніміз не?

- егіздердің белгілерінің ұқсастығы;

- жақын туыста даралардың будандасуы;

+ егіздердің белгілерінің ұқсамауы;

- генотиппен анықталған белгілердің жиынтығы;

- генетикалық кодтың жазылу системасы.

?

ААВВСС генотипті ағзаны қандай гамета түрлері продицирлейді?

+ АВС;

- ВВС;

- аВс;

- ААС;

- ССА.

?

Экспрессивті – дегеніміз не:

- диапазоншегінде бір және сол генотип әртүрлі фенотиптерді береді;

- популяциядағы тап осы белгінің кездесу жиілігі;

+ фенотипте белгінің көріну дәрежесі;

- бірнеше белгілердің бір генге тәуелділігі;

- туыс емес дараларды будандастыру.

?

Трансляция процессі қайда өтеді?

+ рибосомаларда;

- пластидтерде;

- ядрода;

- Гольджи комплексінде;

- цитоплазмада.

?

Гибридтердің 1 ұрпағындағы біркелкілік ережесінде Мендель қандай әрекеттесу түрлерін сипаттады?

+ доминанттылық;

- кодоминанттылық;

- эпистаз;

- полимерия;

- комплементарлық.

?

Гендердің қандай әрекеттесуі кезінде фенотиптердің 12:3:1 және 13:3қатынасы пайда болады?

- доминанттылық;

- кодоминанттылық;

+ эпистаз;

- полимерия;

- комплементарлық.

?

Гендердің қандай әрекеттесу кезінде фенотиптердің 15:1қатынасы пайда болады?

- доминанттылық;

- кодоминанттылық;

- эпистаз;

+ полимерия;

- комплементарлық.

?

Тригибрид АаВвСс неше гамета түрлерін продуцирлейді?

- 4;

- 6;

- 8;

- 9;

+ 16.

?

Генді мутация - бұл:

- хромосома санының өзгеруі, гаплоидты жинағы еселенеді;

- хромосома саны біреуге өзгереді;

- хромосома құрлымының өзгеруі;

+ ген құрлымының өзгеруі;

- РНҚ малекуласы құрылымының өзгеруі.

?

Делеция – бұл:

- хромосома санының өзгеруі, гаплоидты жиынға еселенеді;

- хромосома санының өзгеруі, диплоидты жиынға еселенеді;

- бірнеше генді алып жүруші, хромосома бөлігінің қосылуы;

+ хромосома бөлігін жоғалту;

- хромосома бөлігінің 180^0-қа айналуы .

?

Дупликация- дегеніміз бұл:

- хромосома санының өзгеруі, гаплоидты жиынға еселенеді;

- хромосома санының өзгеруі, диплоидты жиынға еселенеді;

+ бірнеше генді алып жүруші, хромосома бөлігінің қосылуы;

- хромосома бөлігін жоғалту;

- хромосома бөлігінің 180^0-қа айналуы .

?

Мейоз кезіндегі гомологиялық хромосома бөліктерінің немесе сегменттердің алмасуы аталады:

- репликация;

- триангуляция;

+ кроссинговер;

- репликация;

- синаптонемальді комплексом.

?

Әрдайым жұмыс халіндегі ген, аталады:

- индуцибельді;

+ конститутивті;

- синтезделінген геном;

- проонкоген;

- модулятор.

?

Пуринді негіздің пуриндіге алмасуы қалай аталады:

- трансверсия;

+ транзиция;

- трансдукция;

- транслокация;

- транспозиция.

?

Пиримидинді негіздің пиримидиндіге алмасуы қалай аталады:

- трансверсия;

- трансдукция;

- транспозиция;

- транслокация;

+ транзиция.

?

Пуринді негіздің пиримидинге және керсінше алмасуы қалай аталады:

+ трансверсия;

- транзиция;

- трансдукция;

- транслокация;

- транспозиция.

?

S-тәуелді мутагендер клеткалық циклдің қандай фазаларына әсер етеді:

- G1 және S;

+ S және G2;

- S және G0;

- G1 және G2;

- G1,S және G2.

?

S-тәуелсіз мутагендер клеткалық циклдің қандай фазаларына әсер етеді:

- G1 және S;

- S және G2;

- S және G0;

- G1 және G2;

+ G1, SжәнеG2.

?

У-хромосоманың тұқымқуалау варианты қалай аталады:

- доминантты;

- рецессивті;

- жынысты-тіркес;

+ голандриялық;

- жарым-жартылай.

?

Рибосоманың функциональді бөліктерінің саны:

- 1;

- 3;

- 4;

+ 2;

- 0.

?

Табиғаттағы бииологиялық мутагенез факторын көрсетіңіз:

- алкалоидтар;

- антибиотиктер;

+ транспозондар;

- смогэксрактісі;

- бензол.

?

Сперматозоидтар маманданған клеткалардан жетіледі, ол аталады:

- оогония;

+ примордиальды;

- эпителиальді;

- фолликулярлы;

- 1 қатардағы овоциттер.

?

Овогенез- бұл ненің пайда болуы:

- сперматозоидтардың;

+ жұмыртқа клеткасының;

- ұрықтың жыныссыз көбеюі;

- бөліну дұрыс емес;

- генетикалық ақпараттың алмасуы.

?

Полигендің тұқымқуалау мысалы:

- әтеш айдарынң түрі;

+ адамдағы тері пигментациясы;

- резус-фактор;

- қан топтары;

- бұршақ дәнінің бояуы

?

Шоколад тұқымқуалауға бейімділген ауруларға итермелейді, ауру мысалы не:

- маймақ аяқ;

- шизофрения;

- асқазан жарасы;

+ мигрень;

- целиакия.

?

Хромосоманың ақуызды каркасы аталады:

+ скэфолд;

- теломера;

- плазмон;

- кракен;

- синапсис.

?

Хромосомаға қосылу - аталады:

- инверсия;

+ инсерция;

- делеция;

- дупликация;

- ата-аналық диссомия.

?

Сақиналы хромосоманың пайда болуы байланысты:

+ екі теломердің жоғалуына;

- скэффолдтың жоғалуы;

- центромерлердің жоғалуына;

- бір теломердің жоғалуына;

- теломерлер мен центромерлердіңжоғалуы.

?

Жыныссыз көбею бөлінеді:

- моноцитогенді және споротүзуші;

+ моноцитогенді және полицитогенді;

- полицитогенді және шизогония;

- бүршіктену және моноцитогенді;

- фрагментация және полиэмбриония.

?

Жыныс клеткаларының өсуі мен дифференцирлену процессі аталады:

- трансформация;

- коньюгация;

- трансдукция;

- мейоз;

+ гаметогенез.

?

Акросома – бұл қосынды:

+ Гольджи комплексінің;

- рибосома;

- митохондрия;

- ядролық мембранасы;

- ядро.

?

Ұрықтың бастапқы даму этапы және оның митозбен бөлінуі, аталады:

- гаструляция;

- бластуляция;

+ бөлшектену;

- гистогенез;

- органогенез.

?

Ұрықтың бөлшектенуі аяқталуымен пайда болады:

+ бластулалар;

- гаструлалар;

- морулалар;

- бластоцеля;

- бірінші ретті ішектер.

?

Сұйықтықпен толтырылған алғашқы дене қуысы:

- бластодерма;

- бластомер;

- бластопор;

+ бластоцель;

- бластула.

?

Бөлшектену морфологиясы байланысты:

- жұмыртқа клеткасының өлшеміне;

- ұрықтанатын түрге;

- сперматозоид түріне;

+ сары уыздың санына және оның орналасуна;

- ағзаның жынысына.

?

Бластодерманың бір бөлінің ішке қарай енуі аталады:

- иммиграция;

- эпиболия;

- деляминация;

+ инвагинация;

- индукция.

?

Гендердің толық тіркесі бұзылуының себебі болып табылады:

- мейоз;

+ кроссинговер;

- митоз;

- делеция;

- дупликация.

?

Сплойсосомалар құрамына не кіреді:

- рибосомалар және аз-я-РНҚ;

+ аз-я-РНҚжәне ақуыздар;

- рибосомалар және аз-я-РНҚ;

- т-РНҚ және аз-я-РНҚ;

- т-РНҚ және а-РНҚ.

?

Хромосомалаларда гендер қалай орналасады?

- спираль бойымен;

+ сызықты қатармен;

- шеңбермен;

- астан-кестен;

- мозаикалы.

?

Кроссиговер жиілігі неге пропорциональды?

+ гендер арасындағы қашықтыққа;

- хромосома санына;

- тіркес топтар арасындағы қашықтыққа;

- интрондар санына;

- экзондар санына.

?

Жұмыртқаның алғашқы қабықшасы, аталады:

- ақуызды;

+ сары уызды;

-фолликулярлы;

-скорлупа;

-скорлупа асты.

?

Моноцитогенді көбеюге жатады:

- фрагментация;

-полиэмбриония;

- түбіртекпен көбею;

- тәртіпті бөліну;

+шизогония.

?

Анимальді полюстің ұзақ клеткалармен, вегетативті полюстің ірі клеткаларға өсуі, бөліну жылдамдылығы бойынша қалушы, аталады:

-иммиграция;

+эпиболия;

-деляминация;

-инвагинация;

-индукция.

?

Бластодерманың бір бөлігінің ішке қарай енуі аталады:

+иммиграция;

- эпиболия;

-деляминация;

-инвагинация;

-индукция.

?

Беткейлі бөлшектену тән:

-изолецитальді жұмыртқаға;

-полилецитальді жұмыртқаға;

+центролецитальді жұмыртқаға;

-телолецитальді жұмыртқаға;

-қалыпты телолецитальді жұмыртқаға.

?

Сұйыққа толы, алғашқы дене қуысы, аталады:

-бластодерма;

-бластомерома;

-бластопор;

+бластоцель;

-бластула.

?

Зигота дамуының алғашқы этапы және оның митозбен бөлінуі, аталады:

-гаструляция;

-бластуляция;

+ бөлшектену;

-гистогенез;

-органогенез.

?

Ұрықтанусыз жұмыртқа клеткасының көбеюі, аталады:

-гермафродитиз;

- жынысты диморфизм;

+партеногенез;

-гетерогония;

-зигогенез.

?

Аналық және аталық даралардың бір-бірінен айқын фенотипті айырмашлығы аталады:

-гермафродитизм;

+ жынысты диморфизм;

-партеногенез;

-гетерогония;

-зигогенез.

?

Сперманың сұйық ағынға қарсы қозғалуы қалай аталады:

-фототаксис;

+реотаксис;

-аэротаксис;

-тропизм;

-настия.

?

Қандай ферменттер жұмыртқа қабықшасы арқылы спермияның өтуін жеңілдетеді:

-РНҚ-полимераза;

-аденозиндезаминаза;

-каталаза;

+протеазалар және гиалуронидаза;

-дегидрогенездер.

?

Хромосоманың диплоидты санынан гаплоидтыға төмендеуімен болатын клеткалық бөліну түрі, қалай аталады:

-митоз;

-амитоз;

+мейоз;

-политения;

-шизогония.

?
Дуна синдромының үш түрін көрсетіңіз:

-трисомды, мозаикалы, инверсионды;

+трисомды, транслокационды, мозаикалы;

-трисомды, инверсионды, сақиналы;

-полисомды, транслакационды, моносомды;

-полисомды, мозаикалы, толық.

?

Мозаицизм дегеніміз не?

-аномальді хромосома жиынтығы;

-моносомия;

-трисомия;

+ өзгерген хромосомалар тек ағзадағы клетка бөліктеріндеболады;

- хромосоманың гаплоидты жиынтығының бір жұпқа көбеюі.

?

Бірінші ұрпақтағы гибридтердің біркелкілік ережесінде Мендель қандай әрекеттестік түрін жазды:

+доминнанттылық;

-кодоминанттылық;

-эпистаз;

-полимерия;

-комплементарлық.

?

Трансляция процессі қайда жүреді:

+ рибосомаларда;

- пластидтерде;

-ядрода;

- Гольджи комплексінде;

-цитоплазмада.

?

Дискорданттық дегеніміз не:

-егіздердің белгілерінің ұқсастығы;

-жақын туыс даралардың будандасуы;

+егіздердегі белгілердің ұқсамайтыны;

-генотипті анықтайтын белгілердің жиынтығы;

-генетикалық кодтың жазылу жүйесі.

?

Транскрипция процессі қайда жүреді:

-рибосомада;

-пластидттерде;

+ядрода;

- Гольджи комплексінде;

- цитоплазмада.

?

Хромосомалық абберацияны диагностикалау үшін қандай әдіс қолданылады:

-генеалогиялық;

+цитогенетикалық;

-популяционды-статистикалық;

-егіздік;

-биохимиялық.

?

а- РНҚ синтездеу процессі қалай аталады?

- трансляция;

-трансдукция;

+ транскрипция;

- элонгация;

- терминация.

?

Митоз фазасына жасушалардың түсуі бақыланады:

-гормондармен;

- ақуыздармен;

- т-РНҚ;

+М-стимулирлеуші факторлармен;

- кальций ионымен.

?

Митоз циклінің қандай фазасында тұрақты ұлпалар болады:

-G1;

-G2;

+G0;

-фаза М;

-профаза.

?

Хроматидтің ажырауына не сигнал болып табылады:

- фактор М;

- калий ионы;

+ калциий ионы;

- магний ионы;

-гормондар.

?

Кроссинговердің биологиялық ролі:

-гаметаны түзу;

- диплоидттылықты сақтау;

+ комбинативті өзгергіштіктің негізі;

-генетикалық тұрақтылық;

- синаптонемальді комплексті түзу.

?

Митоздың қай фазасында хромосоманың экватор бойынша қозғаласы байқалады?

- интерфазада;

- профазада;

+ метафазада;

- телофазада;

- анафазада.

?

Клеткалық циклдің дұрыс реттілігін көрсетіңіз:

-интерфаза, цитокинез, митоз;

+интерфаза, митоз, цитокинез;

-интерфаза, митоз, фаза G0;

-митоз, фаза G0, цитокинез;

-цитокинез, митоз, интерфаза.

?

Клетканың дифференцировкасының негізі:

- биомембрананың ара-қатынасы;

+ гендердің әртүрлі белсенділігіжәне олардың қосындылары;

- ферменттердің әртүрлі белсенділігі;

- липидті биқабаттың құрылымындағы вариациялар;

- РНҚ әртүрлі типтері.

?

Ядроның бөлінуі аталады:

+митоз;

-цитокинез;

-циклоз;

-метагенез;

-капаситация.

?

Мейоздың қай фазасында синаптонемальді комплекстің пайда болуы жүреді:

- профазада;

+ профаза 1-де;

- метафазада;

- метафазе1-де;

-телофаза2-де.

?

Прокариоттарда генді қосатын зат, қалай аталады:

-репрессор;

+индуктор;

-регулятор;

-модификатор;

-модулятор.

?

Прокариоттарда репрессордың химиялық табиғатын көрсетіңіз:

-май;

-көмірсу;

+ақуыз;

-нуклеотид;

-АТФ.

?

Аминқышқылының берілуін кодтаушы ген аталады:

-конститутивті;

+құрылымды;

-мутаторлы;

-индуцибельді;

-модуляторлы.

?

Оперонның құрымына кіреді:

-промотор және оператор;

-оператор және құрылымдық ген;

-промотор және құрылымдық ген;

-промотор және регуляторлы ген;

+промотор, оператор және құрылымдық гендер.

?

Тірі ағзалардың құрылымдық және функциональдік бірлігі:

-гендер;

-ақуыздар;

-нуклеин қышқылы;

+жасушалар;

-органоидтар.

?

Генетикалық жоспарланған, энергияны қажет ететін, жасушаның белсенді өлу процессі қалай аталады :

+апоптоз;

-некроз;

-пролиферация;

-митоз;

-мейоз.

?

Ақпарат ағынында ядро ДНҚ басқа маңызды рольді ДНҚ атқарады :

-лизосом;

-пероксисом;

+митохондрия;

- Гольджи аппараты;

-рибосома.

?

М фазасына жасушаның өту бақыланады:

-А-стимулирлеуші фактормен;

-Д-ші фактормен;

+М-стимулирлеуші фактормен;

-К-стимулирлеуші фактормен;

-С-стимулирлеуші фактормен.

?

Клеткалық циклге сигналды беретін ген:

-р23;

+р53;

-р21;

-р33;

-р78.

?

Р53-бұл ген:

+активатор;

-супрессор;

-онкоген;

-индуктор;

-модификатор.

?

Цитоқаңқаның дефектісі неге әкеледі:

+ ауыр науқастануға;

- стресстұрақтылығының көтерілуі;

- резистентттіліктің көтерілуі;

- радиосезімталдылықтың көтерілуі;

-реактивтіліктің көтерілуі

?

60-74 жастағы адамдардың тіршілік кезеңі:

-ювенильді;

- жас;

- ересек;

+ кәрі;

- қартаю.

?

Пролиферативті өсу-бұл:

-жасушалардың мөлшерінің ұлғаю жолымен жүретін, өсу;

+ жасушалардың көбею жолымен болатын, өсу;

-пубертанттық кезең;

- дара өлшемінің көрінуге жетуі;

- дамудың әртүрлі стадияларында біркелкі емес өсудің жылдамдығы.

?

75-89 жастағы адамдардың тіршілік кезеңі аталады:

-ювенильді;

- жас ;

- егде;

- кәрі ;

+ қартаю.

?

90 жастан жоғары өмір сүретін адамдар аталады:

- кәрі;

- егде;

- боз балалық шақ;

- кәрілік;

+ ұзақ өмір сүруші.

?

35-60 жастағы өмір сүретін адамдар қалай аталады:

- боз балалық шақ;

+ егде;

- қарт;

- кәрілік;

-пубертантты.

?

Метаморфоз – бұл:

- онтогенездің ұрықты кезеңі;

+ личинканың ювенильді түрге ауысуы;

- жынысты пісіп жетілу кезеңі;

- көбею кезеңі;

- құрсақ ішілік жетілу.

?

Жыныстық диморфизм – бұл:

-расалық айырмашылық;

+ аталық және аналық даралар арасындағы фенотипті айырмашылығы;

-этникалық айырмашылығы;

- киімдеріндегі айырмашылығы;

- гермафродитизм синонимі.

?

Біркелкі бөлшектену аталады, егер:

+ мөлшері бойынша біркелкі, түзілетін бластомерлер;

-әртүрлі мөлшердегі бластомерлердің түзілуі;

-ерте асинхронттылық байқалады;

-кеш асинхронттылық байқалады;

-вегетативті полюстің жасушаларының бөлшектенуі жүрмейді.

?

Миссенс -эффект- бұлалмасу:

+ бір аминқышқылының басқаға алмасуы;

-ДНҚ- ның РНҚ-ға;

-РНҚ-ның ДНҚ-ға;

- бір азотты негіздің екіншіге алмасуы;

-метгемоглобиннің оксигемоглобинге алмасуы.

?

Гемоглобин Хикари – бұл мысал:

+приемлемді миссенс-мутацияның;

- жартылай приемлемді миссенс-мутация;

- приемлемді миссенс-мутация;

-нонсенс-эффект;

- тринуклеотидтік қайталану санының өзгеруі.

?

S-гемоглобин – бұл ненің мысалы:

- приемлемді миссенс-мутацияның;

+ жартылай приемлемді миссенс-мутация;

- приемлемді миссенс-мутация;

-нонсенс-эффект;

- тринуклеотидтік қайталану санының өзгеруі.

?

Метгемоглобин – бұл ненің мысалы:

-приемлемді миссенс-мутацияның;

- жартылай приемлемді миссенс-мутация;

+ приемлемді миссенс-мутация;

-нонсенс-эффект;

- тринуклеотидтік қайталану санының өзгеруі.

?

Тұқымқуалауға бейімді аурулар мысалы не:

+ маймақтық;

- қисық қол;

- тұмау;

-ангина;

- туа пайда болған жалқаулық.

?

Тұқымқуалауға бейімді аурулар мысалы не:

+шизофрения;

- қисық қол;

- тұмау;

-ангина;

- туа пайда болған жалқаулық.

?

Тұқымқуалауға бейімді аурулар мысалы не:

+ гипертониялық ауру;

- қисық қол;

- тұмау;

-ангина;

- туа пайда болған жалқаулық.

?

Адамдағы полимерлі тұқымқуалаудың мысалы:

-көздің түсі;

-шаштың түсі;

+терінің түсі;

-тырнақтың түсі;

- декоративті косметиканың түсі.

?

Транскрипционды –белсенді хроматиннің аймағы:

-транспозон;

+эухроматин;

-гетерохроматин;

-плазмон;

-факультативті компонент.

?

Пострепликативті репарация мынандай жолмен жүзеге асады:

-эксцизия;

- қыю;

+рекомбинация;

- ДНҚ- ақуызын тігумен пайда болатын;

- алмасулар.

?

Целобластула тән:

- адамға;

- бақаға;

+ланцетникке;

- буынаяқтыларға;

- құстарға.

?

Бактерияның жынысты көбеюінің түрлері:

+трансформация, коньюгация, трансдукция;

- трансформация, коньюгация, шизогония;

-копуляция, коньюгация, трансдукция;

-оогамия, гетерогония, изогония;

-трансформация, копуляция, трансдукция.

?

Сперматогония мынандай жолмен бөлінеді:

+митоз;

-мейоз;

-партогенез;

-шизогония;

-амитоз.

?

Бөлшектену уақытына байланысты, бөлшектену болады:

- кезектескен;

- біркелкі және біркелкі емес;

+синхронды және асинхронды;

-голобластикалық;

-меробластикалық.

?

Үшқабатты гаструланың түзілу жолын таңдаңыз :

-эпиболиялық және энтероцельді;

-эпиболиялық және телобластикалық;

+телобластикалық және энтероцельді;

-энтеоцельді және деляминационды;

-деляминационды және телобластикалық.

?

Жұмыртқаның барлық беткейіндегі сызықтар терең бөліктерге енетін бөлшектену түрі, қалай аталады:

- жартылай;

-спиральді;

-меробластикалы;

+голобластикалық;

-спиральді.

?

Кәрілік кезеңнің ұзақтығы:

- 21 ден 35 жасқа дейін;

- 60 тан 75 жасқа дейін;

- 35 тен 60 жасқа дейін;

- 40 тан 80 жасқа дейін;

+ 75 тен 90 жасқа дейін.

?

Партеногенездің түрлерін таңдаңыз:

-андрогенез және овогенез;

+андрогенез және гиногенез;

-сперматогенез және овогенез;

-гаметогенез;

-гиногенез және сперматогенез.

?

Адамда полиспермия блокадасының механизмі:

-жылдам;

+баяу;

-белгісіз уақытқа шегіндірілген;

-біртіндеп;

-бөлшектенген.

?

Теңіз кірпісі үшін полиспермия блокадасының механизмі:

+ жылдам;

- баяу;

-белгісіз уақытқа шегіндірілген;

-біртіндеп;

-бөлшектенген.

?

Бластауланның қандай түрінде бластоцель жоқ:

+стерробластула;

-амфибластула;

-бластоциста;

-перибластула;

-целобластула.

?

Сезім мүшелерінің және нерв түтікшелерінің түзілуі қай кезеңде жүреді:

-зигогенез;

-бластулада;

-моруллада;

+нейрулада;

-гаструлада.

?

Адамда овогенез қашан басталады:

-жыныстық пісіп-жетілу кезеңінде;

+ эмбриональді даму кезінде;

-ұрықтану кезінде;

-жылына бір рет;

-ұрықтанудан кейін.

?

Адамда сперматогенез қашан басталады:

+ жыныстық пісіп-жетілу кезеңінде;

- эмбриональді даму кезінде;

-ұрықтану кезінде;

-жылына бір рет;

-ұрықтанудан кейін.

?

Сперматогенезді иницирлеуші гормон қандай:

-инсулин;

-тироксин;

-глюкагон;

-соматотропин;

+тестостерон.

?

Центролецитальді жұмыртқа клеткалары қандай ағзалар үшін тән:

-құстар;

-сүтқоректілер;

-бақалар;

-ланцетник;

+буынаяқтылар.

?

Егде жастың ұзықтығы:

-21-ден 35 жасқадейін;

- 60 –тан 75 жасқа дейін

+ 35 –тан 60 жасқа дейін;

-40-тан 80 жасқа дейін;

- 0 ден 7 жасқа дейін.

?

Оотикалық сегрегация құбылысы неге тән:

-спермияға;

+жұмыртқа клеткасына;

-эритроциттерге;

-лимфоциттерге;

-тромбоциттерге.

?

Нәтижесінде 2 немесе 3 ұрық жапырақшасы пайда болатын эмбриональді клетканың бөліну процессі қалай аталады:

-бөлшектену;

-бластуляция;

+гаструляция;

-нейруляция;

-органогенез.

?

Үш қабатты гаструланың пайда болу тәсілі:

-инвагинация;

-эпиболия;

+телобластикалық;

-иммиграция;

-деляминация.

?

Тұрмыс қалпы түсінігі қатал қолданылады тек кімге:

- маймылдарға;

+ адамға;

- мысықтарға;

- иттерге;

- сүтқоректілерге.

?

Тұрмыс қалпын сипаттайтын ең маңызды критериилер:

- саяжай және машинаның болуы;

-компьютерлік;

+рациональді тамақтану және жанұялық тұрмыс-қалпы;

- ішімдік жіне темекі шегі;

- абиотикалық және биотикалық факторлардың жиынтығы.

?

Қартаю механизмі мен себептерін оқытатын ғылымқалай аталады:

-эндокринология;

-физиология;

-гигиена;

+геронтология;

-гистология.

?

Іштегі нәресте дамуының бұзылуы қалай аталады:

+фетопатия;

-бластопатия;

-гаметопатия;

-эмбрииопатия

-соматопатия.

?

Ұрық дамуының бұзылуы қалай аталады:

-фетопатия;

-бластопатия;

-гаметопатия

+эмбрииопатия;

-соматопатия.

?

Бластоцистаның пайда болу кезеңінде шығатын ақаулар қалай аталады:

-фетопатия;

+бластопатия;

-гаметопатия;

-эмбрииопатия;

-соматопатия.

?

Гамета және зиготаның пайда болу кезеңінде шығатын ақаулар қалай аталады:

-фетопатия;

-бластопатия;

+гаметопатия;

-эмбрииопатия;

-соматопатия.

?

Жетілудегі туа біткен ақаулар себептеріне байланысты неге бөлінеді:

+ тұқымқуалайтын, экзогенді және мультифакториальді;

- алғашқы және екінші;

-филогенетикалы анықталу шарты және филогенетикалы емес анықталу шарты;

- жекеленген, жүйелі және көптеген;

-гаметопати, бластопати, эмбриопати және фетопатия.

?

Химиялық табиғатты тератогенге жатады:

-иондаушы сәулелер;

-қызылша вирусы;

+сынап;

-токсоплазма;

-ультракүлгін.

?

Клетканың бөлінуіне қатысады:

+центриолийлер;

-митохондриялар;

-рибосомалар;

-тегіс ЭПТ;

-пероксисомалар (микроденешік).

?

Ядрошықта не жүреді:

- лизосоманың пайда болуы;

- клеткалық мембрана жаңарады;

- везикула пайда болады;

+ р-РНҚ синтезі және рибосоманың жинақталуы басталады;

- АТФсинтезі.

?

Адамның қандай клеткаларында Гольджи комплекс болмайды?

-гепатоциттерде және альвеолоциттерде;

+сперматозоидтарда және эритроциттерде;

-ретикулоциттерде;

- эпителиальді клеткаларда;

-бұлшық ет клеткасында.

?

Лизосоманың негізгі қызметі не болып табылады:

-АТФ- ыдырауы;

- АТФсинтезі;

-ақуыз синтезі;

- стероидтар синтезі;

+молекуланың клеткаішілік ыдырауы.

?

Гольджи комплексінің қызметі:

-ақуыз синтезіне қатысады;

- АТФ синтезі;

+ лизосоманың пайда болуы;

- ДНҚ синтезіне қатысады;

-рибосоманың суббірлігі пайда болады.

?

Ламина қызметін көрсетіңіз:

+ ядро пішінің қатаң сақтайды;

- ядро мембранасын жаңартады;

- тұқымқуалау ақпаратын береді;

- хромосоманың пайда болуы;

- рибосоманың жинақталуы.

?

Гольджи комплексі қызметін көрсетіңіз:

- ақуыз синтезіне қатысады;

-АТФ синтезі;

- ДНҚ синтезі;

+экзоцитозға қатысады;

- гликолизге қатысады.

?

Экзоцитоз дегеніміз не:

- ірі молекулаларды клетканың қоршау процессі;

+ клеткадан ірі молекулалардың шығу процессі;

- клеткаға глюкозаны өткізу;

-калий-натрий насосы;

- иондармен алмасу.

?

Антипорт мысалына жатады:

+натрий, калий насосы;

- клеткаға суды өткізу;

- эритроциттерге глюкозаны тасымалдау;

- заттар диффузиясы;

- натрнийді белсенсіз тасымалдау.

?

Фагоцитоз қандай тасымалдау түрінежатады:

-экзоцитоз;

-диффузия;

+эндоцитоз;

-концентрация градиенті бойынша диффузия;

-натрий, калий насосы.

?

Эукариот клеткасындағы ішкі құрылысының жоғарғы тәртіпті орнакласуы:

-тұқымқуалаушылық;

+компартментализация;

- ДНҚ кодондарының коллинеарлығы;

-ядроның болуы;

- АТФ жинақталуы.

?

Қазіргі кезде мембрана құрылысының кімнің моделі алынған:

-Уотсон және Крик;

+Сингер және Николсон;

-Шлейден және Шванн;

-Дарвин және Уоллес;

-Чаргафф Э.

?

Плазмалық мембрана арқылы тасымалдау, энергияны қажет етпейтін процесс қалай аталады:

- белсенді;

+ белсенсіз;

- электрохимиялық градиентке қарсы өткізу;

-калий насосы;

-натрий насосы.

?

Мембрана арқылы қарапайым тасымалдау түріне жатады:

-унипорт;

-симпорт;

-антипорт;

-экзоцитоз;

+осмос немесе диффузия.

?

Энергияны қажет ететін тасымалдауға не жатады:

- белсенсіз;

+ белсенді;

-диффузия;

-концентрация градиенті бойынша диффузия;

- жеңілденген диффузия.

?

Екі мембранамен қапталған органоид:

+ядро;

-лизосомалар;

-бұдырлы ЭПТ;

-тегіс ЭПТ;

-рибосомалар.

?

Құрылымы екі мембраналы органоид:

- Гольджи комплексі

+митохондриялар;

-рибосомалар;

-лизосомалар;

-тегіс ЭПТ.

?

Сингер-Николсонның ұсынуы бойынша сұйық-мозайкалы мембрана моделі:

+липидтер биқабат түзеді, оларға ақуыздар енеді;

-көмірсулар биқабат түзеді;

-липидтер биқабат түзеді, оларда көмірсулар қалқып тұрады;

-ақуыздар биқабат түзеді, липидтер бетінде орналасады;

-липидтер биқабат түзеді, ақуыздар жоқ.

?

Антипорт кезінде не болады:

-клетка ішіне заттарды өткізу;

-клеткадан заттарды шығару;

-клеткаға біруақытта екі затты өткізу;

+біруақытта клеткадан және клетка ішіне заттарды тасымалдау;

-электрохимиялық градиент бойынша клеткаға заттарды өткізу.

?

Митохондрия матриксінде не болады:

-ДНҚ, РНҚ, пероксисома;

-ферменттер, АТФ, лизосомалар;

-ДНҚ, лизосомалар;

-лизосомалар, РНҚ;

+ДНҚ, РНҚ, ферменттер.

?

Микротүтікшелер қабырғалары неден тұрады :

- порин ақуызынан;

+ тубулинақуызынан;

-актинақуызынан;

-гемоглобинен;

-мембранадан.

?

Эндоплазмалық ретикулум тұрады:

+мембрана жинақталған цистерна түрінде күрделі тордан;

-мембрналық цистерна стопкаға жинақталған, көпіршік жүйелерімен байланысты;

-екі мембранамен қоршалған, цилиндрлер;

-тублин ақуыздарынан тұратын жіңішке түтікшелерден;

-гидролитикалық ферменттермен толық, мембраналық қабықшалар.

?

Қандай органоидтар бір мембранамен қапталаған:

-ядро;

-пластидтер;

-митохондрия;

+лизосомалар;

-рибосомалар.

?

Гольджи комплексі құрамына кіреді:

-рибосомалар және көпіршіктер;

- Гольджи жианғы және митохондриялар;

+Гольджи жинағы және Гольджи көпіршіктері;

- полюсті микротүтікшелер және центриоль;

-астральді микротүтікшелер және центриоль.

?

Экзоцитоз кезінде везикулалар неден үзіледі:

-миитохондрия;

+тегіс ЭПТ немесе Гольджи комплексі;

-рибосомадан;

-лизосомадан;

-ядродан.

?

Цитозоль қаңқасын не құрайды:

-гиалоплазма;

-ЭПТ;

- Гольджи комплексі, микротүтікшелер;

+микротүтікшелер, плазмалық жіптер;

-эндоплазма, эктоплазма.

?

Цитоплазманың сұйық ағынды қабілеті қалай аталады:

-экзоцитоз;

-эндоцитоз;

+циклоз;

-цитозоль;

-пиноцитоз.

?

Митохондрияның негізгі қызметі не болып табылады:

-көмірсу синтезі;

+ АТФ синтезі;

-ақуыз синтезі;

-АТФ ыдырауы;

-көмірқышқыл газының ыдырауы.

?

Тегіс емес эндоплазмалық ретикулумнің негізгі қызметі:

+ақуыз синтезі;

-РНҚ синтезі;

-липидтер синтезі;

-АТФ синтезі;
-ақуыздардың ыдырауы.

?

Бос рибосомалар орналасады:

-ядрода;

+ цитоплазмада;

-тегіс ЭПТ;

-тегіс емес ЭПТ;
- Гольджи комплексінде.

?

Цитоплазмада митохондрия қозғалады:

-өз еркімен;

+микротүтікш елер көмегімен;

-талшықтар көмегімен;

-электрохимиялық градиент бойынша;

-кірпікшелер көмегімен.

?

Репликация деп аталады:

+ ДНҚ - екіеселенуі;

-зақымдалған ДНҚ қайта қалпына келуі;

-ДНҚ-дан ақпартты жазу;

-РНҚ транскриптат синтезі;

-ақуыз синтезі.

?

Репарация деп аталады:

- ДНҚ - екіеселенуі;

+ зақымдалған ДНҚ қайта қалпына келуі;

-ДНҚ-дан ақпартты жазу;

-РНҚ транскриптат синтезі;

-ақуыз синтезі.

?

м-РНҚ молекулаыснда нуклеотидті код түрінде жазылған, спецификалы ақуыз құрылысы туралы генетикалық ақпартты беру аталады:

-репликация;

-репарация;

+транскрипция;

-трансляция;

-мутация.

?

Репликацияның басталу нүктесінен, оның аяқталу нүктесіне дейінгі ДНҚ фрагмент репликация бірлігін немесе нені түзеді:

-транскриптон;

-мутон;

+репликон;

-оперон;

-плазмон.

?

Интерфазалы ядрода, ДНҚ ядро ақуыздарымен күрделі комплекс түзеді, аталады:

+хроматин;

-геном;

-нуклеотид;

-поляроид;

-гуманоид.

?

Цитоплазманың гоблигатты компоненттері бұл:

- лизосомалар ДНҚ;

- Гольджикомплексі ДНҚ;

+ митохондрия ДНҚ;

- ядро ДНҚ;

- рибосома ДНҚ.

?

Нуклеотид құрамына қандай компоненттер кіреді:

+азотты негіз, пентоза, фосфор қышқылы;

-крахмал, азотты негіз;

-аминқышқылы, азотты негіз;

-пентоза; глицерин;

-фосфор қышқылы, аминқышқылы.

?

Рибосоманы жинақтау басталады және р-РНҚ синтезі қайда жүзеге асады:

-митохондрияда;

+ядрошықта;

- ЭПТ - да;

- Гольджи аппаратында;

-ядро мембранасында.

?

Хромосомада гистонды ақуыздардың қызметі:

+ нуклеосоманың түзілуі;

-ферментативті;

-тыныс алу;

-спецификалық;

-тасымалдау.

?

Белгілі РНҚ- түрлерін көрсетіңіз:

-ақпаратты, тасымалдаушы;

-рибосомальді, аз ядролы;

-аз ядролы, рибосомальді, митохондриальді;

-лизосомды, аз ядролы, тасымалдаушы, ақпаратты;

+ақпартты, тасымалдаушы, рибосомальді, аз ядролы.

?

ДНҚ-ның алғашқы құрылымы не болып табылады:

+полинуклеотидті тізбек;

-екі спираль;

- талшықты құрылым;

-нуклеосома;

-ілмекті құрылым.

?

Нуклеосоманы не құрайды:

-линкерлі аймақ;

+нуклеосомды бөлік және линкерлі аймақ;

-нуклеосома;

-хроматинді фибриллалар;

-талшықты құрылымдар.

?

ДНҚ-ның ілмекті құрылымы қалай аталады:

-хроматид;

+хромонема;

-талшықты құрылым;

-хроматинді фибриллалар;

-нуклеосома.

?

Метафазалы хромосома неше хроматидтен тұрады:

-4;

+2;

-1;

-3;

-0;

?

Екі суббірліктен, ақуыздан және РНҚ тұратын, органеллалар:

- митохондрия;

- лизосомалар;

- Гольджи аппараты;

+ рибосомалар;

- ядро.

?

Қандай органоидтың мембранасы жинақталған цистерна түрдегі күрделі тордан тұрады:

- лизосомалар;

+эндоплазмалық тор;

- рибосомалар;

- ядро;

- клетка орталығы.

?

Қосындылар қайда орналасады:

- митохондрияда

+ цитоплазмада

- ЭПТ

- пластидтерде

- лизосомаларда

?

Бір мембранамен қапталаған органоидтар – бұл:

- ядро;

- пластидтер

- митохондрия

+ лизосомалар

- рибосомалар

?

Цитозоль дегеніміз не?

- цитосқаңқа;

- қосындылар;

- мембраналықемес органоидтар;

+ органоидтары жоқ цитоплазма;

- вакуолярлық жүйе.

?

Гольджи комплексінің қызметі:

- ДНҚ қызметіне қатысады;

- рибосоманың суббірлігін құрайды;

- ақуыз синтезіне қатысады;

- АТФ синтезі;

+ лизосоманың пайда болуы

?

Ламиналардың қызметін көрсетіңіз:

+ ядроның белгелі пішінің ұстап тұрады;

- рибосоманың жинақталуы;

- тұқымқуалау ақпаратын береді;

- хромосоманың түзілуі;

- ақуыз синтезі

?

Митохондрия матриксінде болады:

- ДНҚ, РНҚ, пероксисомалар;

- ферменттер, АТФ, лизосомалар;

- ДНҚ, лизосомалар;

- лизосомалар РНҚ;

+ДНҚ, РНҚ, ферменттер.

?

Диссимиляцияның үшінші кезеңі клетканың қандай компартментінде өтеді:

- цитоплазмада;

+ митохондрияда;

- пластидтерде;

- ЭПТ;

- рибосомааларда.

?

Лизосоманың пайда болуына қатысады:

- митохондрия;

+ Гольджи аппараты;

- ядро;

- ЭПТ;

- клетка орталығы.

?

Пероксисоманың қызметін көрсетіңіз:

- қозғалуға қатысады;

- цитоқаңқаны құрайды;

+ сутегінің асқын тотығын ыдыратады;

- заттарды тасымалдау

- лизосоманы түзу.

?

Центриоль құрылысында көрінеді:

- микрофиламентер;

- суббірліктер;

- матрикс, гребни;

- стопкаға жинақталған сызықтар;

+ 9 триплетті микротүтікшелер цилиндрді қоршай орналасады.

?

Тегіс эндоплазмалық ретикулумның ең басты қызметі не:

- РНҚ синтезі;

- АТФ дырату

- ақуыз синтезі;

+ майлар және стероидтар синтезі

- АТФ синтезі

?

Цитоплазмада митохондриялар қалай қозғалады:

-өзбетімен;

-талшықтар арқылы;

+ микротүтікшелердің көмегімен;

- электрохимиялық градиент бойынша;

-кірпікшелер көмегімен.

?

Адамда, көрсетілген жасушалардың қайсысында ядро болмайды:

+эритроциттерде;

- лейкоциттерде;

- нерв жасушаларында;

- бұлшық етте;

- эпителиальді жасушаларда.

?

Кедір-бұдырлы эндоплазмалық ретикулумның негізгі қызметі болып табылады:

+ ақуыз синтезі;

- АТФ синтезі;

- РНҚ синтезі;

- майлар синтезі;

- ақуызды ыдырату.

?

Сорттау, биомалекуланың химияляқ модификациясы, лизосоманың пайда болуы жүзеге асады:

- ядрода;

- рибосомада;

- митохондрияда;

- ядрышықта;

+ Гольджи комплексінде.

?

Екі мембранамен қоршалған органоидтар - бұл:

- лизосома;

- рибосома;

- Гольджи комплексі;

+митохондрия;

- тегіс ЭПТ.

?

Клеткалардың бөлінуіне қатысады:

+центриолдер;

- митохондрия;

- рибосомалар;

- тегіс ЭПТ.

- пероксисомалар.

?

Митохондрияның негізгі қызметі:

- көмірсу синтезі;

+ АТФ синтезі;

- майлар синтезі;

- АТФ ыдырату;

- көмірсу газын ыдырату.

?

Бір мембранамен қоршалған, органоидтар - бұл:

- ядро;

- пластидтер;

- митохондрия;

+лизосомалар;

- рибосомалар.

?

Гольджи комплексінің қызметін көрсетіңіз:

- ақуыз синтезіне қатысу;

- АТФ синтезі;

- ДНҚ синетзі;

+ экзоцитозға қатысу;

- гликолизге қатысу.

?

Бос рибосомалар қайда орналасады:

-ядрода;

+ цитоплазмада;

- тегіс ЭПТ;

- бұдырлы ЭПТ;

- Гольджи комплексінде.

?

Екінші ретті лизосомалар пайда болады:

- Гольджи комплексі бүршіктенген кезде;

+ алғашқы лизосоманың субстратпен қосылған кезінде;

- Гольджи комплексіндегі процессинг нәтижесінде;

- клетканың автолизі кезінде;

- Гольджи аппаратындағы жаңа цистерналардың пайда болуы кезінде.

?

Ағзаның қандай фундаментальді қасиеттерін генетика оқытады:

- құрылысы және тіршілікті

- өсу және дамуды

+ тұқымқуалаушылық және өзгергіштік

- көбею және тұқымқуалаушылық

- жекеленген даму және өзгергіштік

?

Генетикада негізгі арнаулы әдіс қандай әдіс болып саналады:

+ гибридологиялық

- цитологиялық

- онтогенетикалық

- статистикалық

- физика-химиялық

?

Теломерлер қандай қызмет атқарады:

-хромосома конденсациясына қатысады;

-клетканың бөлінуіне қатысады;

-репликацияға қатысады;

-ядрошықты ұйым;

+хромосоманы қысқарудан және жабысып қалудан қорғайды.

?

ДНҚ үшін неше нуклеотидтер типі белгілі:

-2;

+4;

-3;

-5;

-1.

?

Екі спиральді ДНҚ құрылымы моделін кім ұсынды:

-Мишер;

-Щепотьев;

+Уотсон және Крик;

-Чаргафф;

-Левицкий.

?

Адамның жыныс клеткасындағы ДНҚ ұзындығы неше:

+1-2 м;

-3 м;

-5м;

-4 м;

-10 м.

?

Хромосоманың Париждік жіктелу принцип негізінде не?

- хромосома өлшемі бойынша;

-центромераның орналасуы бойынша;

+ профазалы хромосоманың бояуы;

- аутосоманы оқып білуде;

- жынысты хромосоманы оқып білуде

?

ДНҚ – репликациясы негізінде қандай принцип жатыр:

+комплементарлық;

-универсальдылық;

-транскрипция;

-трансляция;

-жеке.

?

ДНҚ молекуласының тарқатылған екі спиральді бөлігі қалай аталады:

-транскриптон;

+репликациялық аша;

-матрица;

-қысқа қайталану;

-гаплоидты геном.

?

Нуклеосома қандай гистондардан тұрады:

-Н1, Н2А, Н2В;

+Н2А, Н2В, Н3,Н4;

-Н2А, Н3, Н4;

-Н1, Н3, Н4;

-Н1, Н2А, Н2В, Н3, Н4.

?

Центромерада бөліну ұршығы жіпшесінің бекінетін орны, қалай аталады:

-теломера;

+кинетохор;

-спутник;

-екінші тартылу;

-иық.

?

Бір жұпқа жататын хромосомалар қалай аталады:

+гомологиялық;

-сақиналы;

-сомалық;

-жекеленген;

-гомологиялық емес.

?

Хроматиннің жинақталуындағы соңғы деңгейі қалай аталады:

-екі спиральді ДНҚ;

-нуклеосома;

- диаметрі 10 нм нуклеофибрилалар;

- диаметрі 30 нм нуклеофибрилалар;

+ілмекті құрылым.

?

Сперматогенез процессі кезінде қандай клеткалар митозбен бөлінеді:

+сперматогониилар;

- 1 қатардағы сперматоциттер;

- 2-ші қатардағы сперматоциттер;

- 3-ші қатардағы сперматоциттер;

-сперматидтер.

?

Жыныс клеткаларының дифференцировкасы және өсу процессі қалай аталады:

-трансформация;

-коньюгация;

-трансдукция;

-мейоз;

+гаметогенез.

?

Егер дараның бір жұп хромосомасы ата-аналарының бір хромосомасымен берілген, мутация түрі қалай аталады:

-инверсия;

-инсерция;

-делеция;

-дупликация;

+ ата-аналық дисомия.

?

Сақиналы хромосоманың пайда болуы, ненің жоғалуымен байланысты:

+ екі теломердің;

- скэффолдтың;

- центромерлердің;

- бір теломердің;

- теломерлер мен центромерлердің.

?

Хромосомаға қосылу қалай аталады:

-инверсия;

+инсерция;

-делеция;

-дупликация;

- ата-аналық дисомия.

?

Адамдағы морфологиялық жыныс детерминанттарын көрсетіңіз:

- жынысты тәрбиелеу паспорты;

+генетикалы, гонадты, гормональді

- жынысты тәрбиелеу, гонодты, гормональді;

-генетикалы, гонадты, паспорты;

-гаметалы, гонадты, гормональді.