Файл: Кгу Балаш сервис колледжі Реверат ТаырыбыЗаттар интернетідегеніміз не Орындаанайролла А. Тексерген Секербек К. Ж. Балаш 2023.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 10.11.2023

Просмотров: 124

Скачиваний: 2

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Кгу «Балқаш сервис колледжі»

Реверат

Тақырыбы:«Заттар интернеті»дегеніміз не?

Орындаған:Қайролла А.

Тексерген:Секербек К.Ж.

Балқаш 2023.

Заттар интернеті (Internet of Things, IoT) – бір-бірімен немесе сыртқы ортамен әрекет жасау үшін кіріктірілген технологиялармен жабдықталған, осындай желілерді ұйымдастыруды экономикалық және қоғамдық үдерістерді қайта құруға қабілетті құбылыс ретінде қарастыратын, әрекеттер мен операциялардыңбөлігіне адамның қатысу қажеттілігін болдырмайтын физикалық объектілердің «заттардың» есептеу желісінің тұжырымдамасы.

Заттар интернетін жүзеге асыру үшін мына шарттарды орындау қажет:

1. Бірыңғай орталық. Барлық заттардың орталығында мақсатқа жету бойынша
программаны беретін адам емес, құрылғы тұруы тиіс. Ол басқа құрылғыларды және тапсырмаларды орындауды бақылап, деректерді жинайды. Мұндай құрылғы әр үйде, кеңседе және басқа жерлерде тұруы керек. Олар деректер алмасатын және
кез келген жерде адамға көмектесетін бірыңғай желіні біріктіреді.

2. Бірыңғай стандарттар. Бірыңғай стандарттардың сақталмауы жаһандық заттар
интернетіне қолжеткізу жолында басты кедергі болып табылады.Жүйенің ауқымды жұмысы үшін бірыңғай тіл қажет. Өздерінің экожүйесі жолында қазіргі таңда Apple, Google, Microsoft компаниялары қарқынды жұмыс жасап жатыр.

3. Қауіпсіздік. Заттар интернетінің жүйелерін әзірлей отырып, деректерді қорғау туралы ойлану қажет. Егер хакер желіні бұзатын болса, ол мәліметтердің бәрін білетін болады.  Бүгінгі күні бізді әртүрлі «қосылған» құрылғылар қоршайды: көшеде қауіпсіздік және экомониторинг жүйелері жұмыс істейді. Заттар интернеті тұрмыста, тұрғын үй коммуналдық шаруашылығы және индустриялық салада, көлікте,
ауылшаруашылығында және медицинада қолданыла бастады.

Заттар интернеті  адамдар мен заттардың өзара әрекет ететін теңдесі жоқ болашағы, алайда бүкіл әлем бойынша бірыңғай желіге қосылған миллиондаған «заттар» үшін ІоТ-ны ендірудің табысы жаһандық деңгейде әрекеттердің үйлесімділігін, сенімділігін және тиімділігін қамтамасыз ететін ауқымды стандарттардың болуына тікелей байланысты болады.


«Заттар интернеті» — құрылғылардың арасында және әртүрлі ақпараттық жүйелердің арасында деректер беруді, жинауды және талдауды қамтамасыз ететін бағдарламалар кешені бар кез-келген көптеген құрылғылар жиынтығынан тұратын желі. M2M (Machine to Machine) деректер беру технологиясы құрылғыларды ақпаратты сақтаудың және оларға қашықтан қол жеткізудің бұлтты инфрақұрылымына қосылған компьютер желісіне қоса отырып, Заттар интернетін толықтырады. Құрылғылардың мұндай өзара әрекеттестігінің арқасында қаржылық, энергетикалық, уақыттық және кадрлық ресурстар оңтайландырылады, сондай-ақ адам өмірінің жайлылығы арта түседі.

Интернет заттары (IoT) сенсорлары, өңдеу мүмкіндігі, бағдарламалық жасақтамасы және Интернет немесе басқа байланыс желілері арқылы деректерді басқа құрылғылармен және жүйелермен байланыстыратын және алмастыратын басқа технологиялары бар физикалық объектілерді (немесе осындай объектілер тобын) сипаттайды. Мұндай желілерді ұйымдастыру экономикалық және әлеуметтік процестерді қайта құрылымдауға, кейбір әрекеттер мен операциялардан адамның қатысу қажеттілігін жоюға қабілетті деп болжанады.

Өлшеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Заттар интернетінде өлшеу құралдары ерекше рөл атқарады, сыртқы орта туралы ақпаратты машина оқитын деректерге айналдыруды қамтамасыз етеді және сол арқылы есептеу ортасын мағыналы ақпаратпен толтырады. Өлшеу құралдарының кең класы қарапайым датчиктерден (мысалы, температура, қысым, жарықтандыру), тұтынуды есепке алу құрылғыларынан ( ақылды есептегіштер сияқты ) күрделі біріктірілген өлшеу жүйелеріне дейін қолданылады. «Заттардың интернеті» концепциясы аясында желіде өлшеу құралдарын біріктіру (мысалы, сымсыз сенсорлық желілер, өлшеу кешендері) негізгі болып табылады, соның арқасында машинадан машинаға өзара әрекеттесу жүйелерін құруға болады.

Өндіріс. Сондай-ақ заттар интернеті ашу, сәйкестендіру, өңдеу, байланыс, іске қосу және желіге қосылу функцияларымен жабдықталған әртүрлі өндірістік құрылғыларды қосуға мүмкіндік береді. Желілік бақылау және өндірістік жабдықты басқару, активтер мен жағдайды басқару немесе өндірістік процесті басқару өнеркәсіптік қолданбалар мен ақылды өндіріс үшін IoT пайдалануға мүмкіндік береді. Интеллектуалды IoT жүйелері жаңа өнімдерді жылдам өндіруге және оңтайландыруға, сондай-ақ өнім қажеттіліктеріне жылдам жауап беруге мүмкіндік береді.





«Заттар Интернеті» термині Procter & Gamble компаниясының қызметкері Кевин Эштонмен байланысты, ол 1999 жылы мақалада RFID тегтерінің жабдықтау тізбегін тиімді етудегі рөлін сипаттады.

Заттар интернетінің артықшылықтары

Заттар Интернеті кең өрісті түрлендіруге уәде береді. Мысалы, медицинада жалғанған құрылғылар медициналық мамандарға пациенттерді аурухана ішіндегі және сыртындағы жағдайды бақылауға көмектеседі. Содан кейін компьютерлер тәжірибешілерге емдеуді түзетуге және пациенттердің нәтижелерін жақсартуға көмектесетін деректерді бағалай алады.
Негізгі өнімдер

  • Интернет заттары (IoT) – бұл ноутбуктар мен серверлер сияқты дәстүрлі компьютерлерді қоспағанда, желіге қосылған құрылғылардың жиынтық жиынтығының атауы.

  • Желілік қосылыстардың түрлеріне Wi-Fi қосылымдары, Bluetooth қосылымдары және жақын байланыс (NFC) кіруі мүмкін.

  • IoT құрамына «ақылды» құрылғылар, үй қауіпсіздігі жүйелері, компьютердің перифериялық құралдары, тозуға болатын технологиялар, маршрутизаторлар және ақылды динамикалық құрылғылар кіреді.

  • Заттар интернеті медицинадан бастап қала құрылысына дейін, тұтынушылар туралы мәліметтер жинауға дейінгі көптеген салаларды өзгертеді.




«Заттар интернеті» ұғымы (ағылш. «Internet of things» немесе қысқаша түрде IoT) ғылым мен сандық әлемдегі ең жиі қозғалатын тақырыптардың біріне айналуда. Бұл біздің қалай өмір сүретінімізге және жұмыс істейтінімізге мардымды өзгеріс әкелетін жаңа концепция.

Заттар интернетінің мысалдары өте көп. Сіз кездесу бағыт алдыңыз делік, осы уақытта сіздің көлігіңіз күнтізбеңізге қарап, межелі жерге жетудің оңтайлы жолын таңдап қояды. Егер дәл сол жолда кептеліс болып жатса, көлігіңіз күтіп алушы тарапқа сіздің кешігетініңіз жайлы хабарлама жібереді. Сіздің оятқышыңыз сізді таңғы 6:00 уақытында оятып, бірден кофеқайнатқышқа кофе қайнатуды бастау жөнінде ақпарат жібереді. Осы секілді мысалдарды тоқтаусыз келтіре беруге болады.




Заттар интернетінің кең көлемде қолданылуының үздік мысалы – смарт қалалалар. Ондай қалалардың барлығы өзара байланысқан және қажетсіз ысырап пен ластану болмайды. Бұл жағдайда Заттар интернеті бізге қалай өмір сүретінімізді және жұмыс істейтінімізді түсініп, оны жақсартуға мүмкіндік береді. Төмендегі ағылшынтілді графикада смартқаланың қалай жұмыс істейтіні көрсетілген.








Қазақстандағы IoT


  • 2021 жылдың басында Интернеттің енуі 81,9% құрады.

  • 2020 жылдан бастап әлеуметтік медианы пайдаланушылар саны да өсті. 2021 жылдың қаңтарында 12 миллион адам болды, бұл 26 жылдың басынан бастап (2,5 миллион адам) 2020% - ға көп.

  • Казне́т -адамдардың интернеті

  • Смартфондардағымобильді интернет

  • Connected gadgets

  • Заттардың жергілікті желілері

  • Желілер желісі


Қазақстандағы IoT


  • Талдау нәтижелері Қазақстан Республикасында "Заттар интернеті" нарығын дамыту үшін оң ахуал қалыптасқанын көрсетеді, мемлекеттің саланы дамытуға бағытталған күш-жігерін ерекше атап өткен жөн. 2015-2016 жылдары "Заттар интернеті" саласында 9 ұлттық стандарт қабылданды, оларда республикадағы индустрияны дамытудың саясаты мен негізгі қағидаттары көрініс тапқан. Бұдан басқа, "Цифрлық Қазақстан" бағдарламасына "Заттар интернетіне" айтарлықтай көңіл бөлінген, бұдан басқа IoT саласын жанама түрде дамытуға "цифрлық теңсіздікті" жоюдың мемлекеттік бағдарламалары және "Нұрлы Жер" бағдарламасы мен "7-20-25"ипотекалық кредит беру бағдарламасын қоса алғанда, құрылыс саласындағы даму бағдарламалары.

  • "Заттар интернеті" ұғымын алғаш рет Кевин Аштон 1999 жылы қолданған (Массачусетс техникалық университеті)






«Заттар интернеті» технологиясының бізге ұсынатын тағы бір жағымсыз тұсы ақпарат ешбір уақытта шифрланбайды, әсіресе нарықтағы ең арзан құрылғылардың арасында.Бұл басқалардың достарына сол ақпаратқа қол жеткізуге мүмкіндік береді. Бұл қауіпсіздік камералары болса, сіз болжауға болады біздің жеке өмірімізді елеулі бұзу, әсіресе бұл суреттер интернетте таралса.



Заттар интернеті деп аталатын жұмысты білгеннен кейін, біз осы санатқа жататын құрылғылардың қандай екендігі туралы түсінік ала аламыз. Содан кейін мен сізге тізімді көрсетемін заттардың интернет құрылғылары ең көп таралған және белгілі:

  • Термостат,

  • Ылғалдылық сенсорлары

  • Термометрлер

  • Есік сенсорлары

  • Диммерлер

  • Жолдарда жылдамдықты өлшейтін құрылғылар (мен радарлар туралы айтып тұрған жоқпын)

  • Тоңазытқыштар

  • Лавадоралар

  • Ыдыс жуғыш машина

  • Пештер

  • Жуынатын бөлме таразылары

  • Күзет камералары

  • Смарт орын тегтері

  • Арнайы киім, соның ішінде аяқ киім

  • Әрекетті бақылау білезіктері

  • Ақылды сағаттар

  • GPS бақылау құрылғылары

  • Ақылды динамиктер.


Жалпы, қабілетті кез келген электронды құрылғы дербес жұмыс істейді және интернет арқылы деректерді жібереді (бастапқыда жоспарланғандай радиожиілік арқылы емес, кейбір құрылғылар оған сүйенеді, мысалы, орналасу маяктары), олар Интернет құрылғылары болып саналады.

Бағдарламалық құрал қауіпсіз емес

Бұрын да болған DDoS шабуылдары Интернет заттары құрылғылары арқылы серверлер рұқсат сұрауларының көп санын алған кезде жұмысын тоқтататын сервистік шабуылдардан бас тарту.

Себебі, көпшілігі бірдей пайдаланушы аты мен құпия сөзге ие, басқалардың достарына осындай жаппай шабуылдарды жасауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, сіз олардың барлығын бірден өшіре аласыз, сондықтан ең жақсы нәрсе - біз оларды бірінші рет пайдаланған кезде пайдаланушы аты мен құпия сөзді өзгерту.

Ақпарат шифрланбаған