ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 23.11.2023
Просмотров: 56
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Жарықтандыру түрлері
Жасанды жарықтандыру
-жұмыс,
-апаттық,
-күзет
-кезекші болып бөлінеді.
Апаттық жарықтандыру қауіпсіздік жарығы және эвакуация болуы мүмкін.
Жұмыс жарықтандыру
Жұмыстық - бұл ғимараттардан тыс жерлерде және жұмыс орындарында нормаланған жарықтандыру жағдайларын (жарықтандыру, жарықтандыру сапасы)қамтамасыз ететін жарықтандыру.
Жұмыстық жарық ғимараттардың барлық үй-жайлары үшін, сондай-ақ жұмысқа, адамдардың өтуіне және көлік қозғалысына арналған ашық кеңістіктер учаскелері үшін орындалады. Табиғи жарықтандыру жағдайлары әртүрлі және әртүрлі жұмыс режимдері бар аймақтары бар үй-жайлар үшін осындай аймақтардың жарықтандырылуын бөлек басқару көзделуі тиіс.
Үй-жайлардағы, ғимараттардың сыртындағы жарықтандырудың нормаланатын сипаттамалары Жұмыс жарықтандыру шамдарымен, сондай-ақ олармен қауіпсіздік жарықтандыру және (немесе) эвакуациялық жарықтандыру шамшырақтарының бірлескен әрекетімен қамтамасыз етілуі мүмкін. Қажет болған жағдайда жұмыс немесе авариялық жарықтандыру шамдарының бір бөлігі кезекші жарықтандыру үшін пайдаланылуы мүмкін.
Қауіпсіздіктің апаттық жарықтандыруы
Қауіпсіздік жарығы - Бұл жұмыс жарығын авариялық өшіру кезінде жұмысты жалғастыру үшін жарықтандыру. Жарықтандырудың мұндай түрі, егер жұмыс жарығын ажырату және осыған байланысты жабдықтар мен механизмдерге қызмет көрсетудің бұзылуы келесі салдарға әкеліп соқса:
⦁ жарылыс, өрт, адамдардың улануы;
⦁ технологиялық процестің ұзақ уақыт бұзылуы;
⦁ жұмыстарды тоқтатуға жол берілмейтін электр станциялары, радио және теледидар хабарлары мен байланыс тораптары, диспетчерлік пункттер, сумен жабдықтаудың, кәріздің және Жылуландырудың сорғы қондырғылары және т. б. сияқты жауапты объектілер жұмысының бұзылуы (3.4сурет).
(3.4 Сурет).
Қауіпсіздікті жарықтандыру өндірістік үй – жайлардың жұмыс беттерінде және жұмыс жарығын ажыратқан кезде қызмет көрсетуді талап ететін кәсіпорындардың аумақтарында жалпы жарықтан жұмыс жарығына нормаланатын жарықтандырудың 5% шамасымен ең аз жарықтандыруды.
Апаттық эвакуациялық жарықтандыру
Эвакуация-бұл жұмыс жарығын авариялық өшіру кезінде адамдарды бөлмелерден эвакуациялау үшін жарықтандыру. Эвакуациялық жарықтандыру үй-жайларда немесе жұмыс жүргізілетін орындарда ғимараттардан тыс жерлерде негізінен мынадай жағдайларда көзделеді:
-адамдардың өтуі үшін қауіпті орындарда;
-адамдарды эвакуациялау үшін қызмет ететін өткелдер мен баспалдақтарда, эвакуациялаушылар саны 50-ден астам адам болғанда;
-50-ден астам адам жұмыс істейтін өндірістік үй-жайлардың негізгі өткелдері бойынша;
-қоғамдық ғимараттардың, өнеркәсіптік кәсіпорындардың әкімшілік және тұрмыстық ғимараттарының үй-жайларында, егер үй-жайларда бір уақытта 100-ден астам адам болуы мүмкін болса;
-табиғи жарығы жоқ өндірістік үй-жайларда және т. б.
Эвакуациялық жарықтандыру негізгі өту жолдарының еденінде (немесе жерде) 0,5 лк үй-жайларында, ашық аумақтарда 0,2 лк ең аз жарықтандыруды қамтамасыз етуі тиіс.Эвакуациялық жарықтандыру мен қауіпсіздік жарығының жарық беру аспаптары жанып, жұмыс жарығының жарық беру аспаптарымен бір мезгілде қосылып, жанбайтын, жұмыс жарығының қоректенуі тоқтаған кезде автоматты түрде қосылатын болып көзделеді.
Күзет жарығы
Арнайы техникалық күзет құралдары болмаған кезде күзеттік жарықтандыру түнгі уақытта күзетілетін аумақтардың шекарасы бойында көзделуге тиіс. Және ол жер деңгейінде кемінде 0,5 лк жарықтандыруды құруы керек.Күзет үшін арнайы техникалық құралдарды пайдалану кезінде жарықтандыру күзеттік жарықтандыруды жобалауға арналған тапсырма бойынша қабылданады.
Кезекші жарықтандыру
Кезекші жарықтандыру-бұл жұмыстан тыс уақытта жарықтандыру. Қолдану саласы, жарықтандыру шамасы, біркелкілік және кезекші жарықтандыру үшін сапаға қойылатын талаптар нормаланбайды.
Табиғи жарықтандыру
Табиғи деп атайды жарықтандыру үй-жайлар жарық аспан (тікелей немесе көрсетілген), проникающим арқылы жарық сыртқы қоршайтын конструкцияларындағы ойықтар. Міндетті болып табылатын өндірістік үй-жайлардағы адамдар тұрақты (ерекшелік – үй-жайларға (белгіленген тәртіппен) үшін белгілі бір жұмыс түрлерінің және үй-жайлар орналастыруға рұқсат етілген жертөле және цокольдық қабаттарда, ғимараттардың және құрылыстардың көліктік туннелдер, электрощитовые, желдеткіш камералары, светокопировальные және фотомастерские, жолдар, өтпелер және т. б.). Интенсивтілігі табиғи жарық үй-жайларды байланысты, тәулік уақыты мен жыл, атмосфералық құбылыстардың бағдар ғимараттар – Ю, В – 3, биіктік, қашықтық және бояу көрші ғимараттар, көлемі мен нысаны терезелер, ішкі әрлеу (бояу) мен тереңдігін үй-жайларды және т. б.
Табиғи деп (тікелей немесе шағылысқан) сыртқы қоршайтын конструкцияларындағы жарық ойықтары арқылы енетін аспан түстес үй-жайларды жарықтандыруды атайды. Өндірістік үй-жайлар үшін тұрақты адамдармен (белгілі бір жұмыс түрлері мен үй-жайлары үшін арналған (белгіленген тәртіпте) үй-жайларды қосқанда, ғимараттар мен құрылыстардың - көліктік туннелдер, электр қорғағыш, желдеткіш камералары, жарықпен көшіргіш және фотомастерлік жолдар, өтпелер және т. б. жертөлелері және цокольдық қабаттарда рұқсат етілген орналастыру табылады, т.б.) міндетті болып табылады. Үй-жайларды табиғи жарықтандырудың интенсивтілігі тәуліктік және жылдық уақытына, атмосфералық құбылыстарға, С– Ю, В – 3 бағдар ғимараттар, көрші ғимараттардың биіктігі, қашықтығы және бояуына, терезелердің көлемі мен нысанына, үй-жайларды ішкі әрлеу (бояу) мен тереңдігіне және т. б. байланысты.
Ең қолайлы жарықтандыруға ғимараттардың оңтүстік жарты қабатын бағдарлау кезінде, ғимараттар арасындағы қашықтықтар ғимараттың биіктігінен кем болмауы тиіс кезінде, ғимаратты ашық түсті тонмен бояу кезінде, терезенің жоғарғы жиегінен еденге дейін еселенген арақашықтықтан аспайтын бөлме тереңдігінен орнату кезінде қол жеткізіледі.
Жарық ойықтарының жеңіл металл жақтауларын орнату кезінде 5 – 10% табиғи жарық жоғалады; ағаш жақтауларында бұл шығындар 35 – 40 % - ға дейін өседі. Қарапайым терезе әйнегі 8 – 15 % күндізгі жарықты, оның ішінде биологиялық белсенді УК сәулелерін жұтады. Қысқы қос шынылау 25% - ға дейінгі жарықты жұтады. Терезе әйнектерінің ластануы 50% - ға дейін жарық сәулесінің шығындарын арттырады. Тюль шымылдықтар тағы 20-30 % -ға дейінгі жарықты жұтады.
Қабырғалар мен төбелердің ақшыл бояуы үй-жайлардың жарықтандыруын күшейтеді, т. б. жарық, ашық түсті бетке беріліп, бірнеше рет шағылады.
Табиғи жарықтың құрылымдық жүйесін: бүйір – жарық түсетін ойықтары қабырғада; орналасқан; жоғарғы жағы –төбедегі мөлдір жабындар және жарық шамдары; біріктірілген - бір мезгілде қабырғалар мен жабындардағы жарық ойықтар.
 |