Файл: ТОсан бойынша жиынты баалауа арналАН.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 30.11.2023

Просмотров: 80

Скачиваний: 3

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
  1. ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР

    1. А «Металдар өндірісі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау





Бөлім




«Металдар өндірісі»

Оқу мақсаты

11.2.3.1

Металдарды алудың маңызды әдістерін талдау:







гидрометаллургия, пирометаллургия,







электрометаллургия және олардың







артықшылықтары мен кемшіліктерін бағалау




11.2.3.3

Шойын және болатты алу әдістерін және







қасиеттерін сипаттау




11.2.3.4

Металдарды электролизбен алу әдісін түсіндіру;




11.2.3.5

Гальваностегия, гальванопластика процестерін







ажырату




11.2.3.9

Металлургия өнеркәсібінің экологиялық





проблемаларын түсіндіру


Бағалау критерийі

Білім алушы

  • Металдарды алудың маңызды әдістеріне талдау жасап және олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін сипаттайды

  • Шойын және болат алу әдістері мен қасиеттерін сипаттайды

  • Электролиз әдісі арқылы металдарды алу әдісін түсіндіреді

  • Галваностегия мен гальванопластика әдістерін бір- бірінен ажыратады

  • Металлургия өнеркәсібінен туындайтын экологиялық проблемаларды айқындайды




Ойлау деңгейі

дағдыларының

Білу және түсіну Қолдану

Орындалу уақыты

20 минут

Тапсырмалар

1.

  1. Металлургия өндірісі үш топқа бөлінеді: пирометаллургия, гидрометаллургия, электрометаллургия. Әрбір әдісте жүзеге асатын реакция теңдеуін жазып және әдістердің артықшылығы мен кемшілігін көрсетіңіз:

  2. Металдар өндірісінде тотықсыздандырғыштар қолданылады.




    1. Электрон ұғымы тұрғысынан тотықсыздандырғыштың қызметін түсіндіріңіз:

    2. Темір өндіруде қолданылатын тотықсыздандырғыштыанықтаңыз. Темір (ІІІ) оксидінен тотықсыздандырғыш арқылы темір алудың тотығу- тотықсыздану реакция теңдеуін жазыңыз.

Тотықсыздандырғыш
Реакция теңдеуі


2 (а)Шойынды балқытудан бұрын неге шихтаға флюс (әктас немесе доломит) қосатынын түсіндіріңіз.

(b)Теріс зарядталған электрод деп аталады.

Электролиз кезінде аниондар тартылады.

Электролиз кезінде катод пен анодта қандай процестер жүзеге асады?

  1. a)Гальваностегия ол гальваникалық жабындар алу. Гальваникалық жабындар алу техникада түрлі мақсаттар үшін кең түрде қолданылады. Қандай да бір бұйымдардың бетін металдармен қаптаудың электролиздік әдісі гальваникалық жабын деп аталады.

Сіз зергерлік шерберханада жұмыс жасайтыныңызды елестетіңіз. Сіздің негізгі жұмысыңыз шағын темірден жасалған шәйнекті никельмен қаптау делік.


    1. Шағын темір шәйнекті никельмен қаптау үшін шағын шәйнекті қай электродқа (анодқа әлде катодқа) жалғайсыз?




  1. Белгілі бір уақыттан соң никель пластинкасында қандай өзгеріс байқалуы мүмкін?




    1. Темір шегені мыспен қаптау процесінің диаграммасын салыңыз. Электрондардың қозғалу бағытын және иондардың түзілуін көрсетіңіз.




  1. Гальванопластика процесін түсіндіріңіз, гальваностегия мен ұқсастығы мен айырмашылығын көрсетіңіз.

  1. A)Ескі көліктерді қайта өңдеудің қажеттілігінің екі себебін жазыңыз:




  1. Металлургия өнеркәсібінен туындайтын экологиялық проблемаларын көрсетіп және шешу жолдарын ұсыныңыз.

(іі) Ауыспалы металдармен сілтілік металдардың химиялық қасиетіндегі айырмашылықтарын атап көрсетіңіз.


  1. Аналитикалық талдау қорытындысы бойынша ауыспалы металдардың қандай иондарына төмендегі мәліметтер сәйкес келетіндігін көрсетіңіз: Cr3+, Cu2+, Ni2+

    1. Ерітіндісінің түсі жасыл. Аммиак ерітіндісін қосқанда жасыл тұнба түзеді, артық мөлшердегі аммиакта тұнба еріп, қанық көк түсті ерітінді түзеді.

    2. Ерітіндісінің түсі көгілдір. Аммиак ерітіндісін қосқанда көк тұнба түзеді, артық мөлшердегі аммиакта тұнба еріп, қанық көк түсті ерітінді түзеді.

    3. Қанық көк түсті ерітіндісін натрий гидроксиді ерітіндісімен өңдегенде сұр- жасыл тұнба түзеді, натрий гидроксидінің артық мөлшерін қосқанда тұнба еріп, қанық жасыл ерітінді түзеді.



5.(a) Лигандалардың орынбасу реакциялары бойынша жүретін химиялық реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
[Co(H2O)6]2+ + 4Cl- ………… + ………….
[Cr(H2O)6]2+ +3OH- ………… + ………….
[Cu(H2O)6]2+ + 4NH3 ………… + …………. + …….
(b) Массасы 3,92 г хромның (ІІІ) сульфатына 2 г калий гидроксиді қосылды. Жүзеге асатын өзгерістің қысқартылған иондық теңдеуі берілген:
[Cr(H2O)6]2+ + 3 ОН - [Cr(H2O)6]3+ + 2О
Реакция нәтижесінде түзілген тұнба толығымен еріп кетуі үшін, қанша грамм калий гидроксидін қосу қажет екенін есептеңіз.



Бағалау критерийі

Тапсырма



Дескриптор

Балл

Білім алушы


Металдарды алудың маңызды әдістеріне талдау жасап және олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін сипаттайды


1

әрбір әдісте жүзеге асатын реакция теңдеуін жазады;

1

әдістерге талдау жасап бір –бірінен ажыратады;

1

электрон ұғымы тұрғысынан тотықсыздандырғыштың қызметін

түсіндіреді;


1


Шойын және болат алу әдістері мен қасиеттерін сипаттайды



2

шойын және болат өндірісі бойынша

шын ұғымды көрсетеді;

1

шойын және болат өндірісі бойынша

жалған ұғымды көрсетеді;

1

шойын мен болат өндіру әдістерін салыстырып бағалайды;

1


Электролиз әдісі арқылы металдарды алу әдісін түсіндіреді



3

электролиз кезінде катод пен анодта

жүзеге асатын процесті көрсетеді;

1

диаграммадан қондырғының бөліктерін

дұрыс атайды;

1

электролиз арқылы алюминий оксидінен

алюминийдің алыну әдісін сипаттайды;

1



Галваностегия мен гальванопластика әдістерін бір-бірінен ажыратады



4

суреттен темір шәйнекті никельмен

қаптау әдісін сипаттайды;

1

темір шегені мыспен қаптау әдісін

диаграмма түрінде көрсетеді;

1

гальванопластика мен галваностегия

процестерінің айырмашылығын көрсетеді;


1


Металлургия өнеркәсібінен туындайтын экологиялық проблемаларды айқындайды



5

ескі көліктерді қайта өңдеудің

қажеттілік себептерін көрсетеді;

1

металлургия өнеркәсібінен

туындайтын экологиялық проблемалардың шешу жолдарын ұсынады.


1

V Лигандалық орынбасу реакциялары теңдеулерін жазады




лигандалық орынбасу реакцияларын

жазады;

орынбасу реакциялары бойынша

есептеуді жүргізеді

2




Барлығы

;

16