ТҮСІНІК ХАТ

Қазақ ауыз әдебиетінің бір түрі – шешендік өнер. Қазақ шешендігінің жалпы шешендік өнерден өзіндік ерекшеліктері бар.Оқушыларды шешендік өнерге баулудың маңызы зор. Қазақ халқы шешендік өнерді аса құрметпен бағалағандықтан , 10- сынып оқушыларын ата-баба ізімен шебер сөйлеу,тілдерін дамыта түсу, олардың үлгі-өнегесін бойларына дарыту – басты мақсат.

« Шешендік өнер» деген атпен құрастырылған бағдарлама бірыңғай шешендердің айтысын немесе билердің дауын бейнелемейді, сонымен бірге халық даналығынан туған асыл ойларды, өсиет-насихат сөздерді, өткір мысқыл,әзіл, тапқырлық т.б. қамтиды.

Бұл курс 34 сағатқа негізделген, аптасына – 1 сағат.

Курстың мақсаты :

• 
  Оқушылар шешендік өнерді ,соның ішінде қазақ халқының дәстүрін бойына сіңіру арқылы сөйлеу мәдениетін жетілдіру;
  
• 
  Әдеби мұраларға деген талғамын тәрбиелеу, рухани дүниесін кеңейту;
  
• 
  Кітап оқуға деген ынтасын арттыру;
  
• 
  Өз бетімен жұмыстану арқылы шығармашылыққа шыңдау.
  

Міндеттері :

• 
  Антикалық дәуірден бастап, Рим,орыс, қазақ дәстүрінің қалыптасу тарихы туралы әңгімелеу;
  
• 
  Көркем шығармаларды оқуға деген қызығушылығын дамыту;
  
• 
  Халық ауыз әдебиеті үлгілеріндегі шешендік сөздерді анықтау;
  
• 
  Би-шешендердің даналық сөздерінің мәнін түсінуге үйрету;
  
• 
  Өзіндік ой-пікір айта білуге баулу.
  

Күтілетін нәтиже : Оқушылар курс соңында шешендік өнерді ,соның ішінде қазақ халқының дәстүрін бойына сіңіру арқылы сөйлеу мәдениетін жетілдіреді, кітап оқуға деген ынтасын арттырады және би-шешендердің даналық сөздерінің мәнін түсініп үйренеді.

«Шешендік өнер» курсының күнтізбелік жоспары

№	Сабақтардың тақырыптары	Сағ. саны	мерзімі	Сабақтың жұмыс тәсілдері
1	Шешендік өнер – ауызша түрдегі әдеби шығармашылық	1		Баяндау, сұрақ-жауап
2	Ежелгі Грекиядағы шешендік өнер	1		Баяндау,жекелей сұрақ қою арқылы ізденіске жетелеу
3	Ежелгі Римдағы шешендік	1		Сұрақ-жауап, түсіндіру, мәнерлеп оқу.
4	Аристотельдің шешендігі	1		Ой тудыру (миға шабуыл), көрнекілікпен жұмыс
5	Ресейдегі шешендік өнер	1		Жұптық жұмыс, мәнерлеп оқу, Нақты пікір ізденісіне жетелеу
6	Түркі халқына ортақ Орхон –Енесей көне ескерткіштері	1		Талдау, сұрақ-жауап,салыстыру.
7	Әл-Фараби еңбектері	1		Жұптық жұмыс, баяндау
8	Қорқыттың нақыл сөздері	1		Сұрақ-жауап, мәнерлеп оқу
9	Майқы би, Аяз би, Жиренше шешен	1		Жұптық жұмыс, пікіралмасу,талдау
10	Тұрмыс –салт жырларындағы бейнелі ойлар	1		Пікірлесу, түсіндіру
11	Шешендік сөздердің мақал-мәтелдермен ұқсастықтары мен айырмашылықтары.	1		Ғылыми дәлелдерге сүйену,әңгімелеу, көрнекілікпен жұмыс
12	Батырлар жыры мен ғашықтық жырлардағы тәлімдік тәрбие	1		Түсіндіру, жаттығу
13	Айтыстағы сөз оралымдары	1		Баяндау, мәнерлеп оқу
14	Би-шешендердің шешендік сөздері	1		Түсіндіру, көрнекілікпен жұмыс
15	Тәуке ханның «Жеті жарғысы», ондағы билік кесімдер.	1		Рөлге бөліп оқу, түсіндіру . Шығармашылық жұмыс
16	Қасым хан мен Есім хандардың ережелері	1		Талдау, сұрақ-жауап,салыстыру.
17	Ақын-жазушылар шығармаларындағы ұтқыр, тапқыр сөздердің тәрбиелік мәні.	4		Жұптық жұмыс, баяндау
18	Шешендік арнау. ( Асан Қайғы мен Әз Жәнібек)	1		Сұрақ-жауап, мәнерлеп оқу
19	Шешендік толғау. ( Мөңке би мен Байдалы би)	1		Жұптық жұмыс, пікіралмасу,талдау
20	Шешендік дау. ( Бұқар жырау мен Қазтуған жырау)	1		Пікірлесу, түсіндіру
21	Тіл көрнекілігі. ( Троп, метафора, кейіптеу, метонимия, эпитет, теңеулер)	2		Сұрақ-жауап, түсіндіру, мәнерлеп оқу.
22	Көпшілік алдында сөйлеуге дайындық	1		Ой тудыру (миға шабуыл), көрнекілікпен жұмыс
23	Ауызша сөйлеу мен жазбаша сөйлеу мәдениеті	1		Жұптық жұмыс, мәнерлеп оқу, Нақты пікір ізденісіне жетелеу
24	Пікірталас,оның түрлері	1		Жұптық жұмыс, баяндау
25	Қарсыласқа тойтарыс берудің шарттары мен тәсілдері	1		Рөлге бөліп оқу, түсіндіру . Шығармашылық жұмыс
26	Монолог. ( Кейіпкердің ішкі толғанысы,сөйлеу өзгешелігі,мәтіндегі ойдың тұтастығы)	1		Сұрақ-жауап, түсіндіру, мәнерлеп оқу.
27	Диалог. ( Кейіпкердің ішкі толғанысы,сөйлеу өзгешелігі,мәтіндегі ойдың тұтастығы)	1		Сұрақ-жауап, түсіндіру, мәнерлеп оқу.
28	Шешендік өнер –тауып айтылған тапқыр сөз. (Жоба жазу,қорғау)	2		Жоба қорғау

---

---

Смотрите также файлы

• Организация и информационное обеспечение анализа хозяйственной деятельности предприятий.docx

• Лекции по частной медицинской микробиологии Майкоп 2012 Документ подписан простой электронной подписью.pdf

• Ареал обитания Редкий, находящийся под угрозой исчезновения подвид, численность которого стабилизировалось на крайне низком уровне. Внесен в Красную книгу мсоп. Длина тела 160290 см, хвоста 110. Обитатель лесной зоны. Распространение.docx

• 1. webсайт зірлеу 4 1 азіргі оамдаы Интернет 4.docx

• Обоснование выбора темы Цели и задачи исследования.docx