Файл: Коммерциялы емес ашы акционерлік оамы . Ж. Дукеев атындаы алматы энергетика жне байланыс.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 02.12.2023
Просмотров: 92
Скачиваний: 8
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Коммерциялық емес ашық акционерлік қоғамы
Ғ.Ж.Дәукеев атындағы АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС
УНИВЕРСИТЕТІ
«Электр энергетика және электр техника» институты
«Электрмен жабдықтау және энергияның жаңғыртылатын көздері»
кафедрасы
«Электрмен жабдықтау» пәні бойынша
№3 Зертханалық жұмыс
Мамандығы: Ауылшаруашылығын энергиямен қамтамасыз ету
Орындаған: Алшора Алия
Тобы: ЭСХк 20-1
Тексерген: Амиркулов Б.
__________ _____________ «_____» ___________ 2023 ж.
(бағасы) (қолы)
Алматы, 2023ж
№ 3 зертханалық жұмыс
Асинхронды қозғалтқыштың жұмыс режимін зерттеу және қоректендіруші желідегі cos көбеюі
-
Жұмыстың мақсаты
Асинхрондық қозғалтқыштардың статикалық, механикалық және жұмыс сипаттамасын зерттеу, АҚ-тың қуат коэффициентін жоғарылату және де күштік батарея конденсаторы көмегімен қорек көзіндегі куат коэффициентін жоғарылатудың мүмкіндігін оқып үйрену.
-
Қондырғылар тізімі
Зертханалық стендтің бетінде зертханалық қондырғының мнемосұлбасы көрсетілген. Зерттелетін АҚ келесі параметрлерге ие: Uн=380 В; Рн=1,7 кВт; cos н=0.79; н=0,78; n=930 айн/мин; статорлық орамның жалғану сұлбасы Y/Δ-380/220 В. АҚ-та жүктеме жасау үшін онымен біріккен тұрақты тоқ генераторы қолданылады (Uн=220 В; Рн=1 кВт; n=1000 айн/мин).
АҚ берілетін кернеу, үшфазалы бұрылмалы автотрансформатормен (потенциал-реттегіш) реттеледі. Панельдің артына кондырылған конденсаторлық батарея үшбұрышты жалғанған және үш әртүрлі қуат тобына ие.
-
-
Тапсырма
Зертханалық стендтің сұлбасын оқып үйрену, АҚ-тың жұмыс және статикалық
сипаттамасын жазып алу, АҚ-тың тораптан қоректенудегі реактивті қуатын жеке компенсациялаудағы берілгендерін жазып алу, АҚ-тың орамдарының үшбұрыштан жұлдызшаға ауыстырып қосу тәжірибесін өткізу.
Тәжірибенің нәтижесін кестеге енгізіңдер және графикалық түрде көрсетіндер. Зертханалық жұмыстың нәтижесіне қарап түсініктеме беріңдер.
Зертханалық қондырғының сұлбасы 3.1 суретте келтірілген.
3.1 Сурет - Зертханалық қондырғының сұлбасы
АД – асинхронды қозғалтқыш;
QF – кірістік автоматтық ажыратқыш;
PV, PA, PW, Pvar – вольтметр, амперметр, ваттметр, варметр; АТ – автотрансформатор (потенциял – реттегіш);
КМ – магнитті жібергіш;
SA1, SA2, SA3 – батарея конденсатор үшін бұралмалы кілт; CB1, CB2, CB3 – батарея конденсаторлар;
SA5 – ауыстырып қосушы (басқару кілті);
Г – тұрақты тоқ генераторы (қозғалтқыштың жүктемесі);
RR – генератордың қоздыру орамындағы реттелетін реостат; SA6 – генераторды басқару кілті.
-
Әдістемелік нұсқаулар
-
Жалпы жағдай
Төменде зертханалық жұмыс орындалу үрдісінде студенттердің тәжірибе нәтижесінен алынған АҚ-тың негізгі сипаттамаларын тұрғызу керек екені келтірілген.
Статикалық сипаттамалар. Тұтынушыларда қалыпты кернеу режимін және тұтынушылардың қалыпты жұмыс режимін қамтамасыз ету шарты өндірілген және пайдаланылған реактивті қуаттың теңдігі болып табылады. Осы тепе-теңдік бұзылған жағдайда кернеу тек қана өсіп немесе төмендеп кететін қалыпсыз режим тудырады.
Тұтынатын реактивті қуат тұтынушылардағы кернеудің
денгейімен анықталып және реактивті куаттың кернеу өзгеруінің тәуелділігімен өрнектеліп, жүктеменің статикалық сипаттама аталуымен сипатталады.
Кернеу мен жиілік тәуелділігінен реактивті және активті қуатты тұтыну шамасы өзгереді. Мысалы алғанда, желідегі кернеудің номиналдыдан 80-85% төмендеуі реактивті жүктемені 20-25%-ға төмендетеді. Алайда, кернеудің төмендеуінің әрі қарай жалғасуы трансформаторлардың, тарату желісінің және асинхрондық қозғалтқыштардың индуктивтік кедергілеріндегі реактивті қуат шығыны өсіп кетеді және де конденсаторлар мен желілердің зарядты компенсациялаушы қуаты төмендейді. Сондықтан да торапта реактивті қуат шамасы көшкін тәрізді өсіп кетуінен, кернеудің әрі қарай төмендеуі мүмкін, ол кезде жүктеме түйінінде асинхронды қозғалтқыштың аударылуынан және ондағы сырғанауының артып кетуі арқылы тоқтың өсу себебінен қоректену желісін өшіреді.
Әдетте қазіргі өндіріс жүктемесінде асинхронды қозғалтқыш басым, сондықтан кешенді жүктемеге немесе түйін жүктемесіне сәл жақындатып кейбір “эквиваленттік” статикалық сипаттамасы берілген нақты жүктеменің түйініне сәйкес келетін қозғалтқышпен алмастыруға болады.
3.2 Суретте активті және реактивті қуаттың вольтметр және ваттметр көрсеткіштерінен құралған АҚ статикалық сипаттамасы берілген.
Электр қозғалтқыштың қысқыштарына 1,1 Uн дан 0,5-0,6 Uн дейінгі аралығындағы әртүрлі мәндерді беріп активті және реактивті қуаттардың негізгі шамасын анықтайды.
Р* = (UН) және Q = (U),
мұнда Р* = Р/ РН, Q = Q/ QН –салыстырмалы активті және реактивті куаттар;
РН, QН –торапта номиналды кернеу болған кездегі активті және реактивті қуат;
Q, Р –берілген кернеу кезіндегі активті және реактивті
қуат.
Реактивті куаттың минимум сипаттамасы асинхронды қозғалтқыштың аударылуы болатын кернеудің критикалық мәнін береді.
“Қозғалтқыш-механизм” агрегатының қалыпты орныққан жұмыс режимінде қозғалтқыштың айналу моменті және механизмнің кедергі моменті
тең болады, яғни М дв. = М с.мех , аграгет валының тұрақты жылдамдығы қамтамасыз етіледі. (3.3 –суретті қараңыз)
Жүктеме немесе кернеудің өзгеруі нәтижесінде осы тепе-теңдік бұзылғанда агрегаттың айналу жылдамдығы өзгереді.
Асинхронды қозғалтқыштың айналу моменті кернеудің квадратына пропорционалды екені белгілі, яғни. М дв. U2.
Егер, мысалы, тораптағы кернеу 20 %-ға төмендесе, онда қозғалтқыштың айналу моменті тең болады Мдв = 0,64 Мн дв және кернеудің әрі қарай төмендеуі айналу моменті механизмнің кедергісінің моментінен төмендеп кетеді (3-кесте, 3.3-суретті қараңыз) және қозғалтқыш аударылады. Поршенді компрессорлар, металл кескіш станоктар конвейерлерінің механизмдерінің кедергі моменттері тұрақты және механизмнің айналу жылдамдығынан тәуелді емес (1- түзу, 3.3-суретті қараңыз), ал вентиляторлар, центробежді комрессорлардың механизмдері үшін кедергі моменті айналымнан тәуелді (2 қисық, 3.3-суретті қараңыз). Тұрақты момент механизмдерін қосылуы ауыр және тез синхронизмнен шығып кетеді және аударылады.
Қазіргі кезде энергожүйедегі кернеудің төмендеп кетуі қысқа тұйықталғандағы апаттан кейінгі режимдерде, электрстанцияда өз алдына бір генераторды өшіргенде пайда болуы мүмкін.
Жүктеменің статикалық сипаттамасын есепке
алуы электр жүйенің тұрақтылығын, түйіндегі реактивті қуатты компенсациялаудың жолдарын таңдағанда, ауытқуды анықтағанда және тораптағы кернеудің тербелісін есептегенде керек.
1.0
РQ
РQ
РАҚ
0.7 QАҚ
U 0.4 0.6 0.8 1.0 1.1
-
Сурет - АҚ-тың статикалық сипаттамасы
2.0
1.0
0
1.0 0.6 0.2 0
-
Сурет - АҚ-тың механикалық сипаттамасы
Асинхронды қозғалтқыштың жұмыстық сипаттамасы
Өндіріс мекемелерінде асинхронды қозғалтқыш реактивті қуаттың негізгі тұтынушысы болғандықтан, бірінші кезекте оның режимін реттеу керек.
Асинхронды қозғалтқыштың реактивті қуатты тұтыну шамасы жүктеме коэффициентіне және қозғалтқыштың номиналды қуат коэффициентіне тәуелді.
Қозқалтқыштың номиналды жүктеме кезінде реактивті қуаты тең болады.
Qн Рн
н
tgн, квар,
мұнда н –қозғалтқыштың номиналды ПӘК-і;
tg н –номиналды қуат коэффициентіне (cos н) келетін, фаза ығысу тангенс бұрышы.
З
Қозғалтқыштың осы берілген жүктемесінің реактивті қуаты тең болады Q = QО + QН К 2 ,
мұнда QО – эл. қозғалтқыштың бос жүрісіндегі реактивті қуат, квар;
QН = (QН - QО)- қозғалтқыштың номиналды жүктемесіндегі реактивті қуатты тұтынудың өсіп кетуі , квар;
КЗ = Р/ РН – қозғалтқыштың жүктелу коэффициенті; Р –қозғалтқыштың валындағы жүктеме қуаты, кВт; Рн – қозғалтқыштың номиналды қуаты, кВт.
Бос жүрістің реактивті қуаты асинхронды қозғалтқыштың реактивті қуатының балансына негізгі роль атқарады, ол магнитті тізбектің көлеміне тәуелді, яғни қозғалтқыштың конструкциясына байланысты.
Қозғалтқыштың номиналды қуат коэффициенті көп болған сайын, оның салыстырмалы түрде бос жүріс реактивті қуаты аз болады.
Асинхронды қозғалтқыштың номиналды қуат коэффициенті cos н =
0,91 – 0,93 бос жүрісіндегі реактивті қуаты қозғалтқыштың номиналды жүктелуіндегі реактивті қуатының 60%-ын шамасын құрайды. cos н = 0,77 – 0,79 қозғалтқыштар үшін ол 70% -ға жетеді.
Қуат коэффициентін көтеру үшін, асинхронды қозғалтқыштың оптималды жүктелген КЗ =0,6-0,8 қуатын таңдап, тораптан реактивті қуатты
тұтынуды төмендететін іс-шараларды өткізіп, бос жүріс жұмысын максималды шектеу қажет. Асинхронды қозғалтқыштардың жүктелу коэффициенті cos шамасын, активті және реактивті қуаттар тәуелділігінің графигін жұмыстық сипаттама деп атайды (3.4 - суретті қараңыз).
1.0
0.5
Кз
0
-
Сурет - АҚ жұмыстық сипаттамасы