Ғ.ДАУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ

Коммерциялық емес акционерлік қоғамы

№ 6 Зертханалық жұмыс
Пәні : Метрология,стандарттау,сертификаттау және сапаны басқару

Тақырыбы : Техникалық термометрлерді тексеру және бөліктендіру

Мамандығы 6B17108 Автоматтандыру және басқару

Орындаған​: Алматұлы Бекет

Нұсқа​: 2

Тобы : АУк 19-7

Қабылдаған : Қуанышбаева А

___________     __________________  «___»  ___________ 2021 ж.

(бағасы)                                    (қолы)

Алматы 2021

6 Зертханалық жұмыс №6. Техникалық термометрлерді тексеру және бөліктендіру

Жұмыс мақсаты: техникалық термометрді – термоэлектр түрлендіргішті тексеру әдістемесін оқу және оны бөліктендіру (шкалаға бөлу).

6.1 Зертханалық жұмысқа тапсырма

Келесідей тапсырмаларды орындаңыз:

- алынған тапсырмаға сәйкес виртуалды зертханалық жұмыстың экранында техникалық термометрі тексеруін өткізу үшін зертханалық стендтің сұлбасын жинаңыз;

- техникалық термометрді тексеру мен шкалаға бөлуін орындауға имитациялық тәжірибелерді орындаңыз;

- имитациялық тәжірибелер нәтижелерін статистикалық өңдеңіз.

6.2 Зертханалық жұмысты орындаудың тәртібі

6.2.1 Зертханалық жұмысты орындауға оқытушыдан нұсқа нөмірін алып, жүйеде тіркеліңіз:

- MetLab.exe файлды жұмысқа қосыңыз; бас мәзірден орындалатын зерханалық жұмыстың нөмірін таңдаңыз: студентті тіркеу терезесі пайда болады (1.1 сурет);

- зертханалық жұмыстың берілген нұсқа нөмірін енгізіңіз;
- «Далее» батырмасын басыңыз.

6.2.2 Зертханалық стендтің пайда болған терезесінде (6.1 сурет) тапсырманы ұқыпты оқыңыз.

Берілген техникалық термометрді тексеру үшін зертханалық стендтің сұлбасын жинаңыз, ол үшін «Выбор средств измерения» бетінде келесілерді орындаңыз:

- үлгілі техникалық термометрді (термопараны) таңдау үшін «Образцовая термопара» бетін ашыңыз;

- берілген үлгілі техникалық термометрдің белгілі маркасын таңдаңыз, ол үшін бірінші ретті түрлендіргіштің типінің қасындағы «+» басыңыз. Содан кейін ол автоматты түрде зертханалық стендтің сұлбасында көрінеді;

- техникалық термометрді (термопараны) таңдау үшін «Поверяемая термопара» бетін ашыңыз;

- берілген тексерілетін техникалық термометрдің белгілі маркасын таңдаңыз, ол үшін бірінші ретті түрлендіргіштің типінің қасындағы «+» басыңыз. Содан кейін ол автоматты түрде зертханалық стендтің сұлбасында көрінеді;
- өлшеу каналының сұлбасын жинау аяқталды. Егер де сұлба дұрыс жиналған болса, «Схема собрана правильно» хабарламаның қасында

---

жасыл лампа жанады; кері жағдайда «Схема собрана неправильно» хабарламаның қасында қызыл лампа жанады, бұл жағдайда сұлба дұрыс жиналғанша 6.1.2 т. қайталау керек.



1 сурет – Техникалық термометрлерді тексерудің виртуалды зертханалық стендінің сұлбасы
6.2.3 Кезекпен үлгілі термопараның, содан кейін тексерілетін термопараның көрсетулерін тіркеуден тексеру басталады.

Техникалық термопараны тексерудің әдістемесі келесі де болады:

а) тексерілетін термопараның техникалық сипаттамаларына сәйкес (6.1 сурет) оның өлшеу диапазонын бес интервалға бөліңіз (бес тексерілетін нүкте), тексерілетін нүктелердің мәндерін 6.1 кестеге үлгілі және тексерілетін термопаралар үшін «Температуралық нүктелер» («Температурные точки») жолына енгізіңіз; тексеру t

б) «Температура печи» қайта қосқышпен бірінші тексерілетін нүктені орнатыңыз;

в) зертханалық стендте «Переключатель» қайта қосқышын оң жақтағы «Образцовая термопара» позициясына орнатыңыз;


2 сурет - Тексерілетін термопараға ауыстырып қосу

г) «Произвести замер» батырманы басып, үлгілі термопараның термоэлектр қозғалу күшінің (ЭҚК) бірінші өлшеуін орындап, универсалды милливольтметрдің көрсетулерін 6.1 кестеге үлгілі термопараның «ТермоЭҚК мәндері» бағанына енгізіңіз;

д) зертханалық стендте «Переключатель» қайта қосқышын сол жақтағы «Поверяемая термопара» позициясына орнатыңыз;

ж) «Произвести замер» батырманы басып, тексерілетін термопараның термоэлектр қозғалу күшінің (ЭҚК) бірінші өлшеуін орындап, универсалды милливольтметрдің көрсетулерін 6.1 кестеге тексерілетін термопараның «ТермоЭҚК мәндері» бағанына енгізіңіз;

и) бірінші тексерілетін нүктенің температурасын кезекпен үлгілі және тексерілетін термопараларымен өлшеп, в)-ж) әрекеттерін тағыда төрт рет қайталаңыз; ЭҚК мәндерін тексеру хаттамасына жазып отырыңыз;

к) бес тексерілетін температуралық нүктелер үшін б)-и) әрекеттерін қайталаңыз.

6.2.4 Тексеру хаттамасын толтыру үшін және тексеру туралы қорытындыны алу үшін 0°С тең бөліктендірудің (шкалаға бөлудің) температурасынан өзгеше термопараның бос ұштарының температурасына түзетуді есепке алу керек (6.3 т., 6.4 формулаcын қараңыз).

---

Техникалық термопараны тексерудің хаттамасы

Вариант 2 Күні 15.04.2021 ж.

АЭжБУ-ың ______ аудиториясындағы Виртуалды зертханалық стендте көрсетілген.

Жұмыс ТХА-2174 термометрді тексерудің ХА бөліктендірудің
ХАТТАМАСЫ
Тексеру келесідей үлгілі аспатармен өткізілді:

үлгілі термометр ТПП-0679-01 бөліктендіруі ПП және үлгілі цифрлық милливольтметр.

Сыртқы қараудың ескертулері: жоқ

Тексеру шарттары: бос ұштардың температурасы 20 ºС.

Термометрлердің көрсетулері, мВ

Термометр	Үлгілі ПП					Тексерілетін ХА
Температуралық (тексерілетін) нүктелер, tповер	100	200	400	500	800		100		200		400	500				800
ТермоЭҚК мәндері., мВ 1	0.532	1.322	3,137	4.104	7,206		3,333		7.361		15.648	19.937				32.534
2	0.53	1.325	3,138	4.109	7.212		3,328		7.376		15.652	19.93				32.562
3	0.531	1.323	3,139	4.105	7,211		3.343		7.383		15.675	19.94				32.512
4	0.528	1.322	3,136	4.11	7.209		3.305		7.366		15.591	19.876				32.542
5	0.53	1.325	3,137	4.104	7.213		3.321		7.353		15.644	19.908				32.587
ТермоЭҚК орта арифме- тикалық мәні, мВ	0.5302	1.3234	3,1374	4,1064	7,2102		3,326		7,367		15,642	19,918				32,547
Бос ұштардың температурасын түзетудің термоЭҚК, мВ	20 °С=0.112 мВ					20°С=0,8 мВ
Бос ұштардың температурасы болғандағы термоЭҚК	0.6422	1,4354	3,2494	4,2184	7,3222		4,126		8,167		16,442			20,718		33,347
Температура, t	0.6422мВ =99,996 °С	1,4354мВ =199.87 °С	3,2494 мВ = 400,012 °С	4,2184 мВ =500.013 °C	7,3222мВ =799.724 °С		4,126мВ =100,124 °С		8,167мВ = 200,304°С		16,442мВ = 400,215°С			20,718 мВ = 500,471°С		33,347мВ=800,675 °С
Тексерілетін термометрдің қателігі,						0.128°С		0.434°С		0.203°С			0.458°С		0.951°С
Тексеру туралы қорытынды	Тексерілетін термометрдің қателігі рұқсат етілген қателігінен аспағандықтан, бұл термоэлектрлі түрлендіргіш тексеруден өтті .

---

Интерполяциалау әдісіне мысал:

7,3222 мВ кезіндегі Температураны табу

7,325-7,216 ÷ 800-790

7,325-7,322 ÷ 800- Х

800- Х = 0,27522

Х = 799,724 °С



ХА үшін Рұқсат етілген қателігі

Есептелінетін температурамыз -50°С және 300 °С аралығында болса, онда рұқсат етілген қателігіміз ∆Е=0.16 ге тең болады.

Ал есептелінетін температурамыз 300°С және 800 °С аралығында болса, онда рұқсат етілген қателігімізді ∆Е=0.16+2* (t-300) деген формуланы қолданып табамыз.

1-кесте. Тексерілетін термопара және үлгілі термопараның нақты және номиналді мәндері.

номинальды			Нақты
100	4,126	100		3,326
200	8,167	200		7,367
400	16,442	400		15,642
500	20,718	500		19,918
80	33,347	800		32,547

Тексерілетін термопара және үлгілі термопараның нақты және номиналді функцияларының графигі:



3 сурет. Нақты (көк түсті) және номинальді (қызыл түсті) функциялары

Қорытынды

Жұмыстың мақсаты бойынша техникалық термометрді – термоэлектр түрлендіргішті тексеру әдістемесін оқып және оны бөліктендірдік.Осы жұмыста тексерілетін термометрдің қателігі рұқсат етілген қателігінен аспағандықтан, бұл термоэлектрлі түрлендіргішті қолдануға болады .

100 °С кезінде 0.128°С ал рұқсат етілген қателік 4 °С ке тең.

200 °С кезінде 0,434°С ал рұқсат етілген қателік 4 °С ке тең.

400 °С кезінде 0,203°С ал рұқсат етілген қателік ∆Е=0.16+2* (400-300) = 0,18 мВ = 4,5 °Ске тең.

500 °С кезінде 0.458°С ал рұқсат етілген қателік ∆Е=0.16+2* (500-300) = 0,2 мВ = 5 °С ке тең.

800 °С кезінде 0,951°С ал рұқсат етілген қателік ∆Е=0.16+2*

---

(800-300) = 0,26 мВ = 6,5 °С ке тең.

0,128 °С < 4 °С тексерілетін қателік рұқсат етілген қателіктен кіші болғандықтан ТЭТ-ті қолдануға болады.

0,434 °С < 4 °С тексерілетін қателік рұқсат етілген қателіктен кіші болғандықтан ТЭТ-ті қолдануға болады.

0,203 °С < 4,5 °С тексерілетін қателік рұқсат етілген қателіктен кіші болғандықтан ТЭТ-ті қолдануға болады.

0,458 °С < 5 °С тексерілетін қателік рұқсат етілген қателіктен кіші болғандықтан ТЭТ-ті қолдануға болады.

0,951°С < 6,5 °С тексерілетін қателік рұқсат етілген қателіктен кіші болғандықтан ТЭТ-ті қолдануға болады.

---

Смотрите также файлы

• Guide to Accompany McConnell and.doc

• Контрольная работа вариант 5 по дисциплине Статистика студента группы 11 4.odt

• Литература и статьи по целевой аудитории.docx

• Микроминиатюрлі электронды аспаптарды жобалау, жасау жне олдану туралы ылым алай аталатынын атаыз.docx

• Растворы вокруг нас.docx