ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.12.2023
Просмотров: 50
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Орындаған: Мұхаметқан Саяна менеджмент 2 курс
1 тақырып
Экономиканы мемлекеттік реттеудің теориялық аспектілері
Экономиканы мемлекеттік реттеу (ЭМР) – бұл нарықтық экономиканың тиімді жұмыс істеуі үшін жағдай жасау мақсатында шаруашылық жүргізуші субъектілердің мінез-құлқына әсер ету арқылы заңды мемлекеттік мекемелер жүзеге асыратын заңнамалық, атқарушылық және бақылау сипатындағы шаралардың жиынтығы.
ЭМР-дің басты мақсаты – экономикалық және әлеуметтік тұрақтылық.
экономикалық өсу
ЭМР мақсаттары
толық жұмыспен қамту
экономикалық тиімділік
экономикалық еркіндік
әлеуметтік қорғау
бағаның тұрақты деңгейі
ЭМР ОБЪЕКТІЛЕРІ
Макро-экономикалық объектілер
Макро-экономикалық объектілер
Әлеуметтік және салалық экономикалық проблемалар
Экономикалық цикл және экономикалық өсу, ұлттық экономиканың құрылымы, Аймақтық экономика, инвестициялық климат, бағалар мен баға белгілеу, ақпарат, Ғылыми-техникалық және инновациялық әлеует, мемлекеттік сектор, Бәсекелестік және монополиялық қызмет және т. б.
Әлеуметтік қорғау және әлеуметтік қамсыздандыру, білім беру, денсаулық сақтау, қоршаған ортаны қорғау және т. б.
Ақша-қаржы айналымы, салық режимдері, мемлекеттік борыш, төлем-сауда балансы, экспорт-импорт операциялары және т. б.
ЭМР СУБЪЕКТІЛЕРІ
Мемлекеттік институттар
МЕМЛЕКЕТ
-
Заңнамалық -
Атқарушы -
Сот
-
Аймақтық/жергілікті -
Республикалық
Әртүрлі ықпалы бар субъектілер
МЕМЛЕКЕТТІК ЕМЕС СУБЪЕКТІЛЕР
тура
жанама
-
Саяси партиялар, қоғамдық қозғалыстар, лобби -
БАҚ -
Ықпалды тұлғалар -
Қоғамдық пікір
-
Кәсіподақтар -
Кәсіпкерлер одағы
МЕМЛЕКЕТ АРАЛЫҚ СУБЪЕКТІЛЕР
-
интеграциялық институттар -
мемлекетаралық кеңестер, тұрақты келіссөздер жүйесі
2 тақырып
Экономиканы мемлекеттік реттеу әдістемесінің түсінігі және оның негізгі элементтері
Экономиканың мемлекеттік реттеу әдістері дегеніміз – бұл экономиканы мемлекеттік реттеу мақсаттарын орындау үшін, әлеуметтік-экономикалық процестерге, объектілерге ықпал жасау әдістерінің, амалдары мен құралдарының жиынтығы.
Реттеу әдістері
Әкімшілік
Құқықтық
Экономикалық
-
Мемлекеттік сатып алу және тапсырыстар жасау -
Лимиттерді бекіту -
Орталықтандырылған күрделі қаржы жұмсау -
Өндіріс салалары мен кәсіпорындарға бөлінетін мемлекеттік жәрдем қаржы бөлу -
Баға мен табысты реттеу
Тікелей (тура)
ЫҚПАЛ ЕТУ ӘДІСТЕРІ
Жанама реттеу әдістері
-
Салықтық саясат -
Несиелік саясат -
Ақша саясаты -
Амортизациялық саясат -
Ресурстарды пайдалану шарттары мен ақысын реттеу әдістері
Мемлекеттік реттеудің
негізгі құралдары
Әкімшілік реттеу
Әлеуметтік саясат
Фискалдық саясат
Несие- ақша саясаты
Аймақтық реттеу
Сыртқы экономикалық
саясат
Ұзақ мерзімді реттеу
3 тақырып
Экономиканы реттеудің ұйымдастырушылық негіздері мен оның шетелдік тәжірибесі
Ағымдағы (қаржылық бағдарлама)
Құрылымдық түзетудің ұзақ мерзімді бағдарламасы
Жоспарлау
Болжау
Экономиканы мемлекеттік реттеу процесін ұйымдастырудың келесі негізгі элементтері қолданылады:
Жоспар
Экономикалық бағдарламалау
Әлеуметтік-экономикалық даму тұжырымдамасы
Макроэкономикалық бағдарлама
Экономикалық дамуға жауапты мемлекеттік билік органдарының құрлымы
Заңнамалық билік
Орындаушы билік
Соттық билік
Заңнамалық актілерді өндейтін және қабылдайтын парламентпен ұсынылады.
Республикалық деңгейде орындаушы билік ел призидентімен және ҚР-ң үкіметімен ұсынылады.
заңнамалық билік органдарымен қабылданған заңдардың қатаң сақталуын қадағалауға негізделген .
Парламент – Қазақстан Республикасының өкілетті органы.
сенат
мәжіліс.
Парламенттің негізгі функциялары
заңдар қабылдау
Мемлекеттік салықтарды белгілеп және оларды алып тастайды
Республиканың экономикалық, экологиялық және өзге де көмек көрсету туралы мәселелерді шешеді
республиканың халықшаруашылығының шарттарын бекітеді және олардың күшін жояды
ҚР Орталық банк
Ақшаны айналымға енгізу
Инфляция жағдайы
Елдегі ақша - несиесін бақылау
Теңге курсының тұрақтылығы
4 тақырып
Экономиканы мемлекеттік реттеу қызметінің басты сатысы әлеуметтік экономикалық болжау мен жоспарлау
1990-шы жылдардың басында «Экономиканы жоспарлаудың керегі жоқ, оның дамуын нарықтың өзі-ақ реттейді» - деген тұжырым жасалған болатын, бірақ кейінгі жылдары халық шаруашылығы салаларының даму барысын стратегиялық жағынан да болжау-жоспарлау керек екендігі айқындалды.
Болжам дегеніміз белгілі бір объектінің болашақтағы жай-күйі, даму жолдары туралы ғылыми-дәлелді көрсетеді.
Болжамдарды зерттеп дайындау процесі болжау деп аталады
Жоспарлау ұдайы өндіріс үрдісіне мақсатты бағытпен ықпал ету бойынша тапсырмаларды дайындау арқылы жүзеге асырылады
Жоспарлар – бұл еліміздің экономикасын дамыту бойынша белгіленген негізгі мақсаттарды көрсететін көрсеткіштер мен міндеттер формасындағы құжаттар
Болжамдау мен жоспарлаудың
экономиканы реттеу қызметіндегі қажеттіліктері
алда болатын мәселелерді алдын-ала білуге қол
жеткізеді немесе мүмкіншілік жасайды
экономика салаларындағы қатынастарды ұтымды үйлестіруді, реттеуді жақсартуға қол жеткізеді
Жоспарлаудың негізгі мақсаты -
экономикада баланстық үйлесім мен макроэкономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін белгілі бір пропорцияналдыққа қол жеткізу.
Жоспарлау түрлері
директивті
индикативтік
стратегиялық
Жоспарлаудың негізгі әдістері
баланстық
нормативтік
мақсатты-
бағдарламалық
5 тақырып
Экономиканы реттеудің қаржы-бюджеттік әдістері
Фискалдық саясат мемлекеттік бюджеттің жасақтауында маңызды тетігі және экономиканың макроэкономикалық тұрақтандыру табысы болып табылады. Фискалдық саясаттың басты мақсаты тұрақты экономикалық дамуды және барлық өңірлердегі азаматтардың әл-ауқатының өсуін айқындайтын, аймақ экономикасының бәсекеге қабілеттілігін арттыру болып табылады.
Фискалдық саясаттың міндеттері
бюджеттік жоспарлауды үйлестіру
бюджеттік бағдарламалар жоспарлаудың сапасын жақсарту арқылы мемлекеттік шығындардың нәтижелілігін және тиімділігін арттыру
әлеуметтік реформалар, білім беру, денсаулық сақтау, ауыл шаруашылығы салаларын және қоғамдық инфрақұрылымды дамытуды және басқа да басымды сала қызметін қаржылай қамтамасыз ету
экономикада салық жүктемесінің ұтымды теңгерімін белгілей отырып, көлеңкелі экономиканың үлесін азайту
мемлекеттік қызметтерге барлық әкімшілік-аумақтық бірліктегі халықтың тең қол жеткізілімін қамтамасыз ете отырып, бюджетаралық қатынастардың ашықтығы мен тұрақтылығын қамтамасыз ету;