Файл: Экономиканы мемлекеттік реттеу (эмр).docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.12.2023

Просмотров: 52

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.



бюджетті жоспарлау және атқару үдерісінің ашықтығын қамтамасыз ету




мемлекеттік ұйымдар қызметінің тиімділігін арттыру үшін жеткілікті стимулдар құра отырып, көрсетілетін мемлекет қызметтердің сапасын арттыру





БЮДЖЕТ мемлекеттің өз міндеттері мен функцияларын іске асыруды қаржылық қамтамасыз етуге арналған орталықтандырылған ақша қоры.




Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджеті






Республикалық бюджет


Жергілікті бюджет






Облыстар бюджеті


Жергілікті бюджет







Облыстық бюджеттер





Облысттық бағыныстағы қалалар бюджеті


Аудандар бюджеті


Қалалық бюджеттер


Аудандар бюджеті




6 тақырып

Экономиканы ақша-несиелік реттеудің негізгі механизмдері

Ақша массасы – бұл қолма-қол және қолма-қолсыз нысандағы барлық ақша қаражаттарының жиынтығы. Ақша массасының көмегімен шаруашылықтағы тауарлар мен қызметтердің айналымы жүріп отырады.





Ақша массасының агрегаттары



М0 = айналыстағы қолма-қол ақшалар





М2 = М1 + кіші жедел салымдар




М1 = М0 + жинақ банктеріндегі, коммерциялық банктердегі халықтың және кәсіпорындардың талап етілгенге дейінгі депозиттері, халықтың және кәсіпорындардың есеп-айырысушылық және ағымдық шоттардағы қаржылары, саяхатшылардың чектері





М3 = М2 + ірі жедел салымдар, банктердің депозиттік сертификаттары, мемлекеттік займ облигациялары



Сонымен қатар нарықтық экономикасы дамыған елдерде L деген агрегат та қолданылады, яғни:

L = M3 + қазыналық жинақ облигациялары, коммерциялық қағаздар, қыс-қа мерзімдік мемлекеттік міндеттемелер және т.б.




Ақша массасының теориясын, соның ішінде ақшаға сұраныс пен ақша ұсынысын неоклассикалық мектептің құрамдас бір бөлігі ақшаның сандық теориясы зерттейді. Бұл теорияның негізгі өкілі, американдық экономист Ирвинг Фишер.

Ол мынадай теңдеуін ұсынады:

MV = PY,

мұнда, М – айналыстағы ақшаның саны; V – ақша айналымының жылдамдығы; Р – елдегі бағалардың орташа деңгейі; Y – экономикада өндірілген барлық тауарлар мен қызметтердің саны.




Ақша-несие саясаты – бұл айналыстағы ақша жиынын, несие көлемін, сыйақы мөлшерлемесін өзгертуге, жалпы банк жүйесінің қызметін реттеуге бағытталған шаралар жиынтығы.

Ақша-несие саясатының макроэкономикалық деңгейдегі субъектісі- Ұлттық банк болып табылады.




Ақша-несие саясатының құралдары




несие берудің лимиті, пайыз мөлшерлемесін тікелей реттеу



міндетті резервтер нормасының өзгеруі




есептеу мөлшерлемесінің өзгеруі




ашық нарықтағы операциялар




Банк – уақытша бос ақша қаражаттарын тартып, жұмылдырып, оларды үстеме пайыз арқылы орналастырумен айналысатын экономикалық институт.





Банк жүйесі – бұл қандай да бір елде белгілі бір тарихи кезеңдерде орын алатын бір-бірімен өзара байланысқан әртүрлі банк түрлерінің жиынтығы.




Орталық банк





Қазақстандағы банк жүйесі






Коммерциялық банк




7 тақырып

Экономикалық өсу: негізгі факторлары және оны қамтамасыз етудің мемлекеттік іс-шаралары

Экономикалық өсу дегеніміз ұлттық өнімнің сан жағынан өсуімен қатар сапа жағынан жетілдірілуі.Экономикалық өсудің негізгі мақсаттары – халықтың әл-ауқатын көтеру және ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету.


Экономикалық көрсеткіш өлшемдері







Жан басына шаққандағы ЖІӨ

бұл елде бір жыл ішінде өндірілген тауарлар мен қызметттердің жалпы құнын осы елде тұратын халық санына бөлгендегі көрсеткіш.

.






Нағыз ЖІӨ -

Өзгермейтін бағада көрсетілген ЖІӨ.


Номинальды ЖІӨ -

Ағымдағы бағада көрсетілген ЖІӨ көлемі.





Экономикалық даму – бұл нағыз ЖІӨ-ң абсолюттік көрсеткіші және жан басына шаққандағы көрсеткішінің ұзақ уақыт бойы өсуі.



Экономикалық даму мақсаты — адамдардың жағдайының жақсаруы, тек деңгейі емес, сонымен қатар сапасының да жақсаруы.





Еңбек ресурсы



ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУҒА ӘСЕР ЕТУШІ ФАКТОРЛАР





Капитал


Техникалық прогресс






Инвестиция




8 тақырып

Ғылыми-техникалық прогресстің бағыттары және

оны жеделдетудегі мемлекеттің рөлі


Ғылыми-техникалық прогресс – бұл ғылым мен техниканың бірегей, бір мезеттен бастап дамуы. Бұл шаруашылықтағы, өндірістегі өндірістік процесстердің нәтижелілігі мен сапасын жоғарылату және адамдардың сұранысын анағұрлым жақсы қанағаттандыру мақсатында ғылым, техника және технологияның үздік жетістіктерін қолдану.





Даму жолдары:


Революциялық - принципті түрде жаңа техника мен технологияға көшу болып табылады.








Эволюциялық - машиналар мен жабдықтардың қуатын (өнімділігін) арттыруда, көлік құралдарының жүк көтергіштігін арттыруда белгілі техника мен технологияны жетілдіру болып табылады



Құрам дас бөліктері


МҒТС - бұл білім беруді, ғылымды және техника прогресін дамытуды қолдауға бағытталған іс-шаралар жүйесі. МҒТС-нің мұндай интерпретациясында негізінен жаңа білім алу және жаңа техникалық және технологиялық әзірлемелерді жасау (бірақ кең ауқымда енгізу) туралы сөз болып отыр.







ҒЫЛЫМ


БАСҚАРУ


ӨНДІРІС


ТЕХНИКА МЕН ТЕХНОЛОГИЯ




ҒТР ерекшеліктері


Жанжақтылық


Жылдамдық


Зияткерлік




Ғылыми-техникалық саясат




9 тақырып

Мемлекеттің құрылымдық, өнеркәсіптік және инвестициялық саясаттарын қалыптастыру мен жүзеге асыру механизмдері

Инвестиция капиталды сақтау

және көбейту мақсатында ақша құралдарын салу.


Объектілері


Құнды қағаздар

Мақсатты ақшалай салымдар

Негізгі және айналым қорлары

Ғылыми-техникалық өнім

Мүліктік құқық және интелектуалды меншік



Инвестициялық қызмет дегеніміз - пайда табу және (немесе) басқа тиімді нәтижеге қол жеткізу үшін инвестициялау және практикалық әрекеттерді орындау.



Мемлекет





Субъектілері





Заңды тұлғалар

Банктер

Зейнетақы қорлары




Халықаралық ұйымдар




Мемлекеттік инвестициялық саясат – мемлекеттің инвестициялық қызметке қатынасын білдіретін әлеуметтік-экономикалық саясаттың құрамдас бөлігі.


Мемлекеттік инвестициялық саясат мақсаттары:




Инвестициялық қызмет үшін қажетті қаржылықресурстардыжинақтау




Инвестициялықбелсенділіктіңтөмендеуінболдырмау



Мемлекеттіккешендібағдарламаларынжүзегеасыру



Құрылымдық қайтақұрылудықамтамасызету




Капиталсалымдарынынтиімділігінарттыру





Инвистициялық саясаттың модельдері:


Американдық модель

Тайвань моделі

Жапондық модель




Инвестициялық сайсаттың міндеттері:

  1. Ұзақ мерзімді инвестицияларға экономикалық жағдай құру

  2. Шетел капиталын тарту





10 тақырып

Аграрлық сфераны мемлекеттік реттеу


Ауыл шаруашылығы - Қазақстанның негізгі салаларының бірі. Оның маңыздылығы - ең алдымен халықты азық- түлік өнімдерін қамтамсыз

етуінде. Ауыл шаруашылығы дамуының деңгейі көбінесе елдің экономикалық қауіпсіздігін анықтайды.


Агро-өнеркәсіптік кешен (АӨК) дегеніміз – ауыл шаруашылық шикізатын өндіру мен өңдеумен айналысатын салаларының жиынтығы.


1. Ауыл шаруашылығы үшін өндіріс құралдарын шығаратын және соған сәйкес қызмет көрсететін қор құраушы салалар




АӨК