яғни серік таңдау есептеледі. Таңдау саны да шексіз болуы ықтимал, дегенмен тәжірибе адамньң топтағы жағдайын және оның өзгелермен қарым-қатынасын анықтау үшін тандаудьң үш түрі де жеткілікті болатынын көрсетіп отыр. Тандаудьң үш түрін кезінде зерттеу былай жүргізіледі критерий анықталып, белгіленгеннен кейін сыналушыға, ең бірінші кімді, екінші (бірінші қалаудың реті келмесе) кімді, үшінші (екінші қалаудың реті келмесе) кімді қалар едің деп сурайды.

Сыналушыға негативті жауап (теріс таңдау) беруді қажет ететін сұрақ та қойылуы мүмкін. Мысалы, «Сен емтиханға кіммен бірге дайындалғың келмейді?», «Сен туған күніңе кімді шақырмас едің?». Дұрыс таңдауды жолмен көрсеткенде стрелкасы таңдап алынған адамның шартты белгісіне бағыттаған үздіксіз түзу сызықпен белгіленеді (7-сурет). Теріс таңдау стрелкасы ұнатпаған адамның шартты белгісісне бағытталып, үздік-үздік сызықпен белгіленеді (8-сурет). (11-сурет). Таңдау кезеңін белгілеу үшін сызықтың үстіне цифр қойылады (9-сурет). Топтағы, коллективтеп критерийдің көмегімен анықталған өзара қатынас графикалык, жолмен шығыршық тізбегі (10 «а»), үшбұрыш (10 «б») және жұлдызша (10 «в») турінде белгіленеді.


1



2

7 8 9


7-сурет. Дұрыс таңдау. 8-сурет. Теріс таңдау. 9-сурет. Шартты түрде белгіленген

адамдарды қосатын сызықтардың үстіндегі сандар таңдау кезегін көрсетеді.

---

а

б







в
10-сурет, а, б, в. Топ ішіндегі өзара қарым-қатынастың графикалық бейнеленуі
Графикалық бейнелеудің мұндай түрлері мүшелерінің саны аз топтарда жасалады. Егер топтағы адам саны кем болса, онда нысана тектес схеманы пайдаланған тиімді. Ол үшін центрлері ортақ төрт шеңбер сызылады. Бірінші шеңберге ең көп таңдауға ие болған адамдардың шартты белгісі қойылады. Келесі шеңберлерге одан аз таңдауға ие болаған адамдардың белгісі қойылады. Бұл социограмма-схема (11-сурет) делінеді.

---

Егер топтағы адам саны жиырмадан артық болса, мундай схеманы жасау қиындай түседі, оның көрнекілік құны да төмендейді. Мұндағы қиындық — топ мүшелерінің көрсететін шарт­ты белгілері толып жатқан айқыш-уйқыш сызықтар курап бытысып кетеді.

Бірнеше таңдау болатын үлкен топтағы таңдау әдісімен алынған қорытындыны матрицаға алу тиімді (12-сурет). Ол былай жасалады. Тік бұрыш, не тең тік төртбұрыш сызылады да, ол топтағы адам санына қарай торкөздерге белінеді. Оның сол жағына жоғарыдан төмен қарай және үстін ала солдан оңға қарай топ мүшелерінің шартты белгілері саны болуы мүмкін. Көлденең жолға таңдап алушы туралы мәліметтер, колонкаға (тігінен) таңдалушы мәліметтер жазылады. Дұрыс таңдау « + » белгісімен, екі жақтың бірін-бірі таңдауы «—» белгісімен белгіленеді.

Шағын топта, контакты коллективте бастауыш топтар мен коллективтер болатыны белгілі. Оларды жаңа матрицаға түсіруге болады. Ол былай құрылады. Жоғарыда айтылғандай тік бұрыш не төрт бұрыш жасалады, бір нөмірлес жолдар мен колонкалардың қиылысатын жеріндегі клеткалар диагональды түрде сызылады (топ мүшесі өзін-өзі тандап алмайды).


11-сурет. Социограмма

СИШОР БОЙЫНША ТОПТЫҚ БІРЛІК ИНДЕКСІН АНЫҚТАУ

Топтық бірлік – топ бірлігін, олардың татулық, ынтымақтастығын көрсететін маңызды параметр.

Сіздерге бірнеше жауап нұсқалары бар 5 сұрақ ұсынылады, жауаптар ұпайлармен кодталады, олар сұрақтардың жанындағы жақша ішінде берілген (максималды соммасы - 19 ұпай, ең минималды сомасы - 5 ұпай). Сұрақтарға жауап беру кезінде ұпайларды көрсетудің қажеті жоқ.
І Сіз өзіңізді топ мүшесі ретінде қалай бағалар едіңіз?

1. 
   Мен өзімді топ мүшесі, ұжымның бөлшегі ретінде сеземін (5)
   
2. 
   Мен көптеген іс-шараларға қатысамын (4)
   
3. 
   Мен кейбір іс-шараларға қатысамын, ал басқаларына қатыспаймын (3)
   
4. 
   Мен өзімді топтың мүшесімін деп сезінбеймін (2)
   
5. 
   Мен топтан бөлек жүремін (1)
   
6. 
   Білмеймін, маған жауап беру қиын (1)
   

ІІ Егер мүмкіндік болса басқа топқа ауысар ма едіңіз?

1. 
   Ия, ауысқым келеді (1)
   
2. 
   Осы топта қалғаннан гөрі ауысуды қалар едім (2)
   
3. 
   Мен үшін ешқандай айырмашылық жоқ (3)
   
4. 
   Өз тобымда қалуды жөн санаймын (4)
   
5. 
   Мен өз тобымда болғанды ​​қатты қалаймын (5)
   
6. 
   Білмеймін, айту қиын (1)
   

ІІІ Сіздің топ мүшелері арасында байланыс қандай?

1. 
   Көптеген топтарға қарағанда жақсы (3)
   
2. 
   Көптеген топтардағы сияқты (2)
   
3. 
   Көптеген топтардан нашар (1)
   
4. 
   Білмеймін, айту қиын (1)
   

---

ІV Басшылықпен қарым-қатынасыңыз қандай?

1. 
   Көптеген топтарға қарағанда жақсы (3)
   
2. 
   Көптеген топтардағы сияқты (2)
   
3. 
   Көптеген топтарға қарағанда нашар (1)
   
4. 
   Білмеймін. (бір)
   

V Тобыңызда оқуға деген қатынас қандай?

1. 
   Көптеген топтарға қарағанда жақсы (3)
   
2. 
   Шамамен, басқа топтар тәрізді.
   
3. 
   Көптеген топтардан нашар (1)
   
4. 
   Білмеймін (1)
   

«ТОП ІШІНДЕГІ АТМОСФЕРА» СҰРАҚТАМА

Шкала-сауалнама «Топтағы психологиялық атмосфера»
Әдістеменің мақсаты: ұжымдағы психологиялық атмосфераны бағалауға қолданылады.
Әдістемені жүргізу және өңдеу: «Төмендегі кестеде бір-біріне қарама-қарсы мағынадағы сөздер келтірілген, сол арқылы класстағы атмосфераға сипаттама беруге болады. Класстағы атмосфера Сіздің пікіріңізше оң жақтағы немесе сол жақтағы сөзге жақын деп есептесеңіз соған мына белгіні қоясыз *, сол арқылы класстағы психологиялық атмосфера анықталады».
Жауап бланкі:

	1	2	3	4	5	6	7	8
Достық									Жаулық
Келісім									Клісім жоқ
Қанағаттанарлық									Қанағаттандырмайды
Продуктивность									Араздық
Жылылық									Салқын
Іріптестік									Ынтымақсыз
Өзара қолдау									Қайырымсыз
Қызығушылық									Жанашушылық жоқ
Еңбеккқорлық									Көңілсіз
Жетістік									Жетістіксіз

---

Нәтижені өңдеу және талдау: 10 пункттің әрқайсысы бойынша жауап солдан оңға қарай 1-ден 8 баллға дейін бағаланады. * Белгісі сол жақта орналасқан сайын, соғұрлым балл төмен, жауап берушінің пікірі бойынша ұжымда психологиялық ахуал да қолайлы. Қорытынды көрсеткіш 10-нан 80-ге дейін (ең теріс) ауытқиды.

Жеке профильдер негізінде орта профиль құрылады, ол сыныпта психологиялық атмосфераны сипаттайды.
«Біздің сынып» шығарма

Эксперименталды шығарма.

Психолог. Балалар, бүгін біз қарапайым шығарма жазамыз. Сіздер жоспардың барлық сұрақтарына шынайы жауап берулеріңіз керек. Қателеспеу үшін әр сұрақтың жауабын қызыл жолдан бастап, санмен белгілеңіз. Барлық сұрақтарға толық нақты жауаптар берілген шығарма ең жақсы болып саналады. Қателер болса да, ол жоғары бағаланады. Мен журналға ең жақсы жазбалар үшін баға қоямын. Сіздің жұмысыңыздың мазмұны туралы ешкім білмейді, шынайы және ашық болуға тырысыңыз.

Оқушыларға жоспарды ұсыну.

1. Мен барлық сыныптастарыма бірдей қараймын ба?

2. Неліктен мен басқаларға қарағанда кейбіреулерге жақсырақ қараймын?

3. Мен сыныптастарымның маған деген көзқарасына ризамын ба?

4. Менің ең жақын достарым кім?

5. Неліктен мен олардың әрқайсысымен доспын?
Машықтанушы міндеті: сыныптың психологиялық климатын оқушылардың шығармалары негізінде талдау.
ОҚЫТУДЫҢ КРЕДИТТІҢ ЖҮЙЕСІНДЕ ӨНДІРІСТІК ПРАКТИКА НӘТИЖЕЛЕРІН БАҒАЛАУ
Педагогика және психология бойынша өндірістік практиканың жалпы сомасы - 100 балл.
Өндірістік практика нәтижелерін бағалау шкалалары
100-95 – А 74-70 – С+

94-90 – А- 69-65 – С

89-85 – В+ 64-60 – С-

84-80 – В 59-55 – Д+

79-75 – В- 54-50 – Д

49-0 – F
Педагогика және психология бойынша тапсырмалар кешені бойынша әдіскерлердің бағалау параметрлері:

1. 
   Педагогикалық күнделік (есеп, апталық жоспар-талдау, қатысқан тәрбиелік іс-шараты талдау, 3 сынақтық тәрбиелік іс-шаралардың технологиялық карталары, сынып жетекшсінің мінездемесі) - 40 балл
   
2. 
   Сынақты бір тәрбие іс-шарасының толық жоспар-конспектісі – 10 балл.
   
3. 
   Психология бойынша тапсырмалар орындау – 50 балл.
   

---

Смотрите также файлы

• Разработка и оценка эффективности мероприятий по снижению энергозатрат теплогенерирующих установок.docx

• андай да бір жйттерді анытау шін апаратты жинатау ралы.doc

• Лабораторная работа 3 Аппроксимация функций. Метод наименьших квадратов по дисциплине Численные методы.docx

• Содержание Введение Роберт Гук Биография Открытия Изобретения Сила упругости. Закон Гука Заключение Список литературы Введение.docx

• Ахмет Байтрсынов атындаы останай ірлік университеті мірза Слтаназин.docx