№ 15 Тапсырма

«Точкаға» тиесілі дәріханалық пунктке тұтынушы келді және бұрын сатып алынған таблетка түріндегі парацетамолды әкеп, оны панадолға ауыстыруын өтінді. Фармацевт ойланбастан келісіп, қосымша ақы төлеуді ұсынды. Егде жастағы әйел димедрол таблеткасын босатуды сұрап, оған дәрігер ұйқы алдында таблетка түрінде қабылдауды ұсынғанын айтты. Фармацевт оның өтініші бойынша димедрол таблеткасын босатты.

Екі жағдайда да фармацевт дұрыс жасады ма?

Бұл жағдайларды қандай құжаттар регламенттейді?

Дәріханалық киоск бойынша негізгі ережелерді (стандартты) айтыңыз.

Жауабы:

• Бірінші жағдайда фармацевт тұтынушыдан ДЗ кері қайтарып ала алмайды, себебі «Дәрілік заттар қайтарылмайды және ауыстырылмайды».«Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы көтерме және бөлшек саудада өткізу қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 30 желтоқсандағы № 1693 Қаулысында көрсетілген.

• Екінші жағдайда фармацевт дәрігердің рецептінсіз димедролды босата алмайды. Тіпті димедрол дәріханалық киоскінің ассортиментінде болмауы тиіс. Себебі, димедрол «Рецептiсiз босатылатын дәрiлiк заттар тiзбесiнде» көрсетілмеген.

• «Рецептiсiз босатылатын дәрiлiк заттар тiзбесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі Фармация, фармацевтика және медицина өнеркәсібі комитеті төрағасының 2002 жылғы 27 тамыздағы N 110 бұйрығы. Күші жойылды.

• «Дәрілік заттарды рецептімен немесе рецептісіз өткізуге жатқызу қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 5 желтоқсандағы № 1460 Қаулысы

• Дәріханалық киоск

«Дәрілік заттар қайтарылмайды және ауыстырылмайды». «Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы көтерме және бөлшек саудада өткізу қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 30 желтоқсандағы № 1693 Қаулысында көрсетілген.

Дәрiхана киоскiлерiнде дәрiгердiң рецептiсiнсiз босатылатын дәрiлiк заттар сатылады.

   Дәрiхананың, дәрiхана пунктiнiң, дәрiхана киоскiсiнiң, сондай-ақ медициналық техника мен медициналық мақсаттағы бұйымдар дүкенінің және оптика дүкенінің мемлекеттік және орыс тілдерінде фармацевтикалық объектінің атауы, оның ұйымдық-құқықтық нысаны мен жұмыс тәртібі көрсетілген маңдайшасы болуы керек. Халықтың танысуы үшін ыңғайлы жерде: 
      1) мемлекеттік лицензия мен оған қосымшалардың көшірмелері; 
      2) фармацевтикалық бақылау басқармаларының (бөлімдерінің) телефондары мен мекен-жайлары туралы ақпарат; 
      3) сын-пікірлер мен ұсыныстар кітабы; 
      4) фармацевтикалық анықтама қызметінің телефон нөмiрлерi туралы ақпарат; 
      5) дәріханада дайындалатын дәрілік препараттардың сақтау мерзімдері туралы ақпарат; 
      6) "Дәрілік заттар балаларға босатылмайды" деген сипаттағы ақпарат орналастырылуы тиіс.

---

     Дәріхананың, дәріхана пунктінің, дәріхана киоскісінің, медициналық техника және медициналық мақсаттағы бұйымдар дүкенінің мен оптика дүкенінің дәрілік заттардың айналымын реттейтін анықтамалық әдебиеттері, нормативтік құқықтық кесімдері болуы тиіс. 
   Медициналық техника мен медициналық мақсаттағы бұйымдар дүкенінің проспектілері, каталготары, медициналық техника мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды пайдалану мен қамтамасыз ету жөнiндегi нұсқаулығы болуы керек.

   Дәрiхананың, дәрiхана пунктiнiң, дәрiхана киоскiсiнің құрамын денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекіткен шұғыл жағдайларда бастапқы медициналық көмек көрсету үшiн алғашқы көмектiң дәрi қобдишасы болуы керек.

   Дәрiхананың, дәрiхана пунктiнiң, дәрiхана киоскiсiнiң, медициналық техника және медициналық мақсаттағы бұйымдар мен оптика дүкенiнің басшысы сатылатын дәрiлiк заттардың, медициналық техниканың, медициналық мақсаттағы бұйымдардың сапасын қамтамасыз етедi.

   Дәрiхананың, дәрiхана пунктiнiң, дәрiхана киоскiсiнiң, медициналық техника және медициналық мақсаттағы бұйымдар мен оптика дүкендерінің әр қызметкеріне лауазымдық нұсқаулық әзірленуі тиіс.

   Дәріхана, дәріхана пункті және дәріхана киоскісі жоқ аудан орталығынан алыс ауылдық жерлерде дәрілік заттарды сатуды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртіппен фельдшерлік-акушерлік пункттер (немесе басқа да медициналық ұйымдар) арқылы жүзеге асыруға болады.

№ 16 Тапсырма

Жұмыс күнінің ортасында провизор-технолог дәрілік заттарды дайындап жатқан фармацевтке келіп, жұмыс күні басында осы фармацевтпен дайындалған құрамында наркотикалық заттары бар дәрілік қалыптарға сауалнамалық бақылау жүргізуді ұйғарды. Фармацевт осы уақыт аралығында ондаған (десятка два) дәрілік заттарды дайындағанын, аталған дәрілік қалыпты қалай дайындағанын ұмытып қалғандығын айтып, жауап беруден бас тартты.

Кімдікі дұрыс? Аталған жағдайды қандай құжат регламенттейді?

Дәріханада сауалнамалық бақылау жүргізу тәртібі қандай? Дәріханада қабылдау үшін бақылау жүргізу тәртібі туралы айтыңыз.

Жауабы: Жауап беруден бас тартқан фармацевт дұрыс жасады, себебісауалнамалық бақылау фармацевтпен дайындалған дәрілік қалыптардың бестен кем емес кезінде жүогізіледі.

«Дайындалған дәрілік препараттарға дәріханаішілік бақылау жүргізу қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 19 қаңтардағы № 114 Қаулысымен регламенттеледі.

.Сұрау бақылауы

      Сұрау бақылауы ішінара қолданылады және фармацевт бестен аспайтын дәрілік препараттарды дайындағаннан кейін жүргізіледі.
      Сұрау бақылауын жүргізген кезде провизор-технолог дәрілік препараттың бастапқы құрамына кіретін затты атайды, ал күрделі құрамды дәрілік препараттарда, сонымен қатар оның санын көрсетеді, одан кейін фармацевт барлық алынған дәрілік заттарды және олардың санын атайды. Жартылай фабрикаттарды (концентраттарды) қолданған кезде, фармацевт олардың құрамы мен концентрациясында атайды.

---

Дәрілік препараттарды дайындау үшін пайдаланылатын бастапқы материалдарды қабылдау бақылауын жүргізу

      15. Қабылдау бақылауы дәріханаға сапасыз дәрілік субстанциялардың және дәрілік препараттарды дайындау кезінде пайдаланатын қосалқы материалдардың түсуінің алдын алу мақсатында жүргізіледі.
      Қабылдау бақылауы өнім партиясын сипаттайтын құжаттаманы (тауар-тасымалдау жүк құжаты, нормативтік құжат талаптарына дәрілік субстанциялар мен қосалқы материалдардың сәйкестігін растайтын құжат), ілеспе құжаттамада көрсетілген сериялармен дәрілік субстанцияларды және қосалқы материалдар үлгілеріндегі сериялардың сәйкес келуін, тасымалдау және сақтау шарттарының сақталуын, сондай-ақ дәрілік субстанциялардың: «Қаптама», «Таңбалау», «Сипаты» көрсеткіштері бойынша сәйкестігін тексеруді білдіреді.
      Дәрілік субстанциялардың қауіпсіздігі мен сапасы қорытындыны берген ұйымның ілеспе құжаттарында нөмірі және қолданылу мерзімі көрсетіле отырып немесе белгіленген үлгідегі көшірмесімен бірге алып жүру жолымен өнімнің қауіпсіздігі мен сапасы туралы қорытындысымен расталады.
      Қосалқы заттардың сапасы мен қауіпсіздігі ілеспе құжаттарда сәйкестік сертификатының сериясын және нөмірін, оны берген органды және қолданылу мерзімін көрсетумен немесе белгіленген үлгідегі көшірмесін бірге алып жүру жолымен расталады.
      «Қаптама», «Таңбалау», «Сипаттама» көрсеткіштері бойынша қабылдау бақылауы мынадай түрде жүргізіледі:
      1) «Қаптама» көрсеткіші бойынша оның тұтастығына және дәрілік субстанциялар мен қосалқы заттардың физикалық-химиялық қасиеттеріне сәйкестігіне ерекше назар аударылады;
      2) «Таңбалау» көрсеткіші бойынша дәрілік субстанциялар мен қосалқы заттардың ресімделуінің Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігіне назар аударылады;
      3) «Сипаттама» көрсеткіші бойынша сыртқы түрін, түсін, иісін тексеруге назар аударылады.
      16. Көрсеткіштердің бірі бойынша дәрілік субстанциялар мен қосалқы заттардың сапасына күдік туындаған жағдайда үлгілері аккредиттелген сынақ зертханасына жіберіледі. «Қабылдау бақылауы кезінде жарамсыз деп танылды» деген белгі қойылған дәрілік субстанциялар мен қосалқы заттар талдау нәтижесі алынғанға дейін дәріханада басқа шығатын материалдардан оқшау сақталады.

№ 17 Тапсырма

Тұтынушы фармацевтке құрамына бірнеше фармакологиялық белсенді дәрілік заттар, оның ішінде кодеин кіретін жеке дайындаудағы дәрілік затқа рецептті көрсетті. Рецепт 130у рецептуралық бланкісіне жазылған, жоғары бір реттік дозасы аспаған және ІІ Тізімде мұндай комбинирленген препарат жоқ. Фармацевт арнайы бланк қажет екендігіне сүйеніп, рецептті қабылдаудан бас тартты. Тұтынушы дәріхана басшысына шағымданды, ол фармацевтті рецептті қабылдауға мәжбүрледі.

---

Кімдікі дұрыс? Бұл жағдайда дәрілік заттарды босату тәртібін қандай нормативтік құжаттар регламенттейді? Аталған препаратты босату нормасы қандай? Рецепттің әрекет ету мерзімі қанша және ол дәріханада қанша уақыт сақаталады?

Жауабы: Арнайы бланктың жоқтығынан рецепті қабылдамағанған. Фармацевт бұл жағдайда қателесті. Жеке дайындалатын, құрамында аспаған дозада есіткі заттар және басқа да фармакологиялық белсенді заттары бар дәрілік затқа рецепт жазғанда, ол комбинирленген дәрілік зат наркотикалық заттар мен психотропты заттардың II тізіміне енбеген жағдайда № 148-1/у-88 рецептуралық бланкін қолдану қажет.

№18 Тапсырма

Тұтынушы оған калий перманганатын босатуды сұрайды. Фармацевт бұл прекурсор екендігін айтып, рецепт талап етті.

Фармацевттікі дұрыс па? Дәріханадан калий перманганаты қалай босатылады?

ҚР есірткілік заттар, психотропты заттар және олардың прекусорларының төрт тізімін атаңыз. «Есіріткі заттар және психотропты заттар туралы».

Жауабы:

1. Фармацевт қателесті, себебі калий перманганаты3-5 г мөлшере рецепсіз босатылады.(прекурсорларды босату тәртібіндегі исключение).

2. ҚР «Дәрілік заттар туралы» заңына сәйкес мынадай тізімдер бекітілген:

• список I –наркотикалық және психотропты заттар, ҚР айналымы тыйым салынған.

• список II - наркотикалық және психотропты заттар, ҚР айналымы шектелген.

• список III – айналымы шектелгенпсихотропты заттар;

• прекурсорлар.

№ 19 Тапсырма

Фармацевт фармацевтикалық колледжді бітірді және дипломды алып, дәрілік заттарды сату бойынша жеке кәсіпкерлік қызметпен айналысуды шешті. Ол өтінішімен лицензиялық комиссияға жүгінді, бірақ оған лицензия беруден бас тартты.

Неге? Дәріханалық іскерліктің фармацевтикалық қызметті лицензиялау тәртібі туралы айтыңыз. Расскажите о порядке лицензирования фармацевтической деятельности аптечных предприятий. Бұл сұрақтарды қандай нормативтік акттер қадағалайды?

Жауабы: Фармацевт колледжді бітіргенімен, жеке фармацевтикалық қызметке лицензия ала алмайды. Себебі ол үшін маман сертификаты да керек . Сертификаттың жоктығынан лицензия беруге бас тартқан.Фармацевтикалық қызметке лицензия алу үшін мынадай құжаттар қажет:
      1) өтініш;
      2) заңды тұлға үшін - Жарғының және өтініш берушінің заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелгені туралы куәліктің нотариалды куәландырылған көшірмелері;
      3) жеке тұлға үшін - жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесі;
      4) дара кәсіпкер үшін - өтініш берушінің дара кәсіпкер ретінде мемлекеттік тіркелуі туралы куәліктің нотариалды куәландырылған көшірмесі;
      5) өтініш берушінің салық органында есепке тұрғаны туралы куәліктің нотариалды куәландырылған көшірмесі;
      6) фармацевтикалық қызметпен айналысу құқығы үшін бюджетке лицензиялық алымның төленгенін растайтын құжат;
      7) фармацевтикалық қызметке қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес мәліметтер мен құжаттар.

---

Лицензия беру тәртібін сипаттайтын нормативтік құқықтық актілері:

1. ҚазақстанРеспубликасының 2007 жылғы 11 қаңтардағы «Лицензиялаутуралы» Заңы;
2. ҚазақстанРеспубликасыҮкіметінің 2009 жылғы 30 желтоқсандағы № 2301 «Медициналықжәнефармацевтикалыққызметтілицензиялаукезіндеқойылатынбіліктілікталаптарынбекітутуралы»Қаулысы.
3. ҚазақстанРеспубликасыҮкіметінің 2011 жылғы 5 желтоқсандағы № 1452 Қаулысы «"Медициналықжәнефармацевтикалыққызметтіңбіліктілікталаптары мен лицензиялауережесінбекітужәнеҚазақстанРеспубликасыҮкіметінің 1995 жылғы 29 желтоқсандағы № 1894 қаулысынаезгерістеренгізутуралы" ҚазақстанРеспубликасыҮкіметінің 2009 жылғы 30 желтоқсандағы № 2301 қаулысынаөзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы».

№20 Тапсырма

Фармацевт калий йодиді дәрілік қалпын дайындау кезінде штангласс түбіндегі ұнтақ түсі бойынша ерекшеленетінін және сары бояуға ие екенін көрді. Фармацевт штангласты провизор-аналитикке берді, ол оны толтырған провизор-технологқа наразылығын айтты.

Неге осылай болды? Провизор-технологтың кінәсі не? Материалды және ассистенттік бөлмелерде штангластарды толтыру ережелері туралы айтыңыз. Қандай құжат регламенттейді? Дәріханалық ұйымдарда жарыққа сезімтал, гигроскопиялы, ұшқыш және иісі бар дәрілік заттарды сақтау ережелері туралы айтыңыз. Бұл ережелерді қандай құжат регламенттейді?

Жауабы: Калий иодиді порошогынының қабаттардағы түсінің өзгеруі себебі: Провизор-технолог ережені сақтамай штангласты толтырған. Ереже бойынша: «Штангластың толтырылуы дәрілік заттарды толық қолданып болған соң және штангласты толық өңдегеннен кейін жүргізілуі қажет»Порошоктың штангластың түбінде сарыға боялуы дәрханада дұрыс сақталмағаннан болуы мүмкін. (жарықтан қорғалмаған тарада сақталуы мүмкін немесе жарамдылық мерзімі өтіп кеткен).

(Дайындалған дәрілік препараттарға дәріханаішілік бақылау жүргізу қағидаларын бекіту туралыҚазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 19 қаңтардағы № 114 Қаулысы)

№21 Тапсырма

Дәріханаға тұтынушы күндіз сатып алынған резина басқыны ауыстырып беруді өтініп келді. Себебі бірнеше беткейлік сызаттар байқалған. Фармацевт кешірім сұрап, басқыны ауыстырып берді.

Фармацевт дұрыс істеді ме?

Бұл жағдайды қандай құжаттар регламенттейді?

Анықталған дефекттің себебі не?

ММБ сақтау ережесін қандай құжат регламенттейді?

Резинадан жасалған бұйымдардың бөлек түрлерінің сақтау ерекшеліктері мен жалпы ережелерін айтыңыз.

Жауабы: Фармацевт дұрыс жасамады. Себебі тауар кайтадан қайтарылмайды. Науқас сатып алмас бұрын тексеріп алуы керек еді.

Мұндай дефектінің пайда болуының негізгі себебі дұрыс сақтамау.

Дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы сақтау және тасымалдау туралы бұйрығы 2012.06.06 № 394 

Резеңке бұйымдарын сақтайтын үй-жайлары еркiн қол жеткiзiлуі ескерілген шкафтармен, жәшіктермен, сөрелермен, стеллаждармен, блоктармен, іліп қоюға арналған тұғырықтармен және басқа қажетті жабдықтармен жабдықталады.
      Резеңке бұйымдарын сақтауға арналған шкафтардың тығыз жабылатын есiктерi болуы қажет ал iшкi жақ бетi өте тегіс болуға тиiс. Шкафтардың iшкi құрылымы оларда сақталатын резеңке бұйымдарының түрлерiне байланысты мына мақсаттарға:
      1) резеңке бұйымдарын жатпалы қалыпта (буждар, катетерлер, мұз түйiршiктерi, қолғаптар және сол сияқтылар) сақтауға арналған шкафтар оларда заттарды бүкiл ұзына бойы, еркiн, иiлмейтіндей, оралмайтындай және тағы солай орналастыруға болатын жылжымалы жәшiктермен жабдықталады;
      2) бұйымдарды iлiнген қалыпта (бұраулар, зонттар, су түтiктерi) сақтайтын жәшiктер шкаф қақпағының астында орналасқан iлгiштермен жабдықалады. Iлгiштер оған iлiнген заттармен бiрге алынатындай болуы керек.
      30. Сақтаудың ерекше шарттарын талап ететiн резеңке бұйымдарының кейбiр түрлерiн сақтауға ерекше көңiл бөлу керек. Бұл талаптар:
      1) төсегiштердi, жылытқыш грелкаларды, мұзды қабықтарды сәл үрлеп сақтау ұсынылады, резеңке түтiкшелерi соңғы жағына енгiзiлген тығындармен бiрге сақталады;
      2) резеңке түтіктер ұшына кіргізілген тығындарымен бірге сақталады;
      3) аспаптардың алынатын резина бөлiктерi басқа материалдан жасалған бөлiктерден бөлек сақталуы қажет;
      4) атмосфералық факторларды ерекше сезiнгiш бұйымдарды (созылғыш катетерлер, буждар, қолғаптар, саусаққа кигiштер, резеңке бинттер) тығыз жабылған қораптарда сақтайды. Резеңке бинттерi бүкiл ұзындығы бойынша тальк себiлген шиыршықталған күйде сақталады;
      5) резеңкелендiрiлген матаны (бiр жақты және екi жақты) арнаулы тұғырларға iлiнген рулондарда көлбеу күйде сақтайды. Резеңкелендiрiлген матаны стеллаждардың тегіс сөрелерiнде бес қатардан асырмай жатқызылған күйде сақтауға болады;
      6) резеңке тығындар нормативтік құжаттың талаптарына сәйкес оралған күйде сақталады;
      7) созылғыш лак бұйымдарын (катетерлердi, буждарды, зонттарды) резеңкеге қарағанда құрғақ үй-жайда сақтайды. Ескiру белгiсi бiрсыпыра жұмсаруы, үстіңгi желiмiнiң ашылуы болып табылады. Мұндай бұйымдар жарамсыз деп танылады.
      31. Сақтау үй-жайларында зауыт орамындағы резеңке бұйымдарды сақтауға болады. Зауыт орамы бұзылған кезде резеңке бұйымдар арнайы жабдықталған материал шкафтарда, жәшіктерде, сөрелерде, стеллаждарда сақталады.
      Сақтайтын үй-жайларда резеңке бұйымдарын орналастырған жағдайда оның бүкiл көлемiн толық пайдалану қажет. Бұл ауадағы басы артық оттегінің зиянды әсерiнен сақтайды. Алайда резеңке бұйымдарын (тығындардан басқа) бiрнеше қабатпен салуға болмайды, өйткенi төменгi қабаттардағы заттар жаншылады және жайылып кетедi.
      Резеңке бұйымдарын дүркiн-дүркiн қарап тұру қажет. Оралымдылығын жоғалта бастаған заттар техникалық шарттар талаптарына сәйкес дер кезiнде қалпына келтiрілуi тиiс.

---

Смотрите также файлы

• Шпоры к задачам.docx

• Шпаргалки по детским инфекциям.doc

• sayasat test ekz 1.doc

• Философия тест.doc

• Русский язык тесты с ответами.docx