Файл: Сж таырыбы Азы тлік таамдарын ндіру кезінде ферменттерді технологиялы процесстерді реттеудегі рлі Орындаан Татыбаева Аружан абылдаан Ахлан Тожан Алматы 2021 жыл Жоспар Кіріспе.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 04.12.2023
Просмотров: 33
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Белсенді учаске - бұл катализге тікелей қатысатын, фермент молекуласының бетіндегі тар гидрофобты депрессияда (саңылауда) орналасқан салыстырмалы түрде аз аймақ. Үшінші құрылым деңгейінде ферменттердің белсенді орталықтары қалыптасады. Белсенді учаскеге, каталитикалық алаңнан басқа, субстраттың арнайы комплементарлы байланысы мен фермент-субстрат кешенінің түзілуіне жауап беретін субстрат байланыстырушы учаске де кіреді; ферменттің белсенді аймағына көбінесе кофактордың байланысу орны немесе домені кіреді. Каталитикалық белсенді фермент-кофактор кешені холензим деп аталады. Кофакторлардың бөлінуі, әдетте белокпен ковалентті емес байланыстармен байланысты, белсенді емес апоэнзимнің пайда болуына әкеледі:
Апоэнзим (белсенді емес) + кофактор> холензим.
Ферменттер металл иондарын да, органикалық қосылыстарды да коэффактор ретінде қолданатын реакцияларды катализдейді, олардың көпшілігі витаминдерден алынады.
Коферменттер - бұл органикалық заттар, олардың прекурсорлары - витаминдер. Олардың кейбіреулері (мысалы, NAD, HSKoA, H4-фолат) ақуызбен еркін байланысады, ал катализге қатысқаннан кейін олардың бастапқы құрылымын қалпына келтіру (регенерация) басқа фермент арқылы катализденуі мүмкін. Апоферментпен мықты (көбінесе ковалентті) байланысқан коферменттер бар, яғни. күрделі ақуыздың (холензим) протездік тобы болып табылады. Мысалы, гем және флавин коферменттері. Қазіргі кезде қабылданған ферменттердің классификациясы олардың негізгі субстанцияларының ерекшелігін, олар жүргізетін реакциялардың табиғатын негізгі ажыратушы белгі ретінде пайдаланады.
Барлық ферменттерде «аза» аяқталуы субстраттың атына қосылады немесе ферменттің әрекетін сипаттайтын сөз тіркесіне қосылады.
Ферменттік препараттарды алу көздері. Ферменттер барлық тірі объектілерге тән және өсімдіктерде, жануарларда және микроорганизмдердің барлығында дерлік кездеседі. Алайда организмдегі ферменттердің биосинтез процесі жасушалардың метаболизмін қамтамасыз етумен байланысты, ал синтезделген ферменттер мөлшері организмнің өмірлік қажеттіліктерімен қатаң түрде анықталады; мұндай заттар ферменттік препараттарды алу көзі бола алмайды. Ол үшін ферменттердің едәуір мөлшерін жинауға қабілетті белгілі бір өсімдік организмдері немесе өсімдіктер мен жануарлардың жеке мүшелері ғана жарамды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Jesse, Russell Ферменты / Jesse Russell. - М.: VSD, 2012. - 539 c.
2. Березин, И. В. Ферменты - химические катализаторы? / И.В. Березин, А.А. Клесов. - М.: Знание, 2012. - 326 c.
3. Болотов, Б. Лечение ферментами и соками по Болотову / Б. Болотов, Г. Погожев. - М.: Питер, 2015. - 224 c.
4. Болотов, Борис Лечение по Болотову. Ферменты, уксусы, квасы / Борис Болотов , Глеб Погожев. - М.: Питер, 2013. - 224 c.
5. Вольф, М. Лечение ферментами / М. Вольф, К. Рансбергер. - М.: Мир, 2017. - 290 c.
6. Высоцкая, Р. У. Лизосомы и лизосомальные ферменты рыб / Р.У. Высоцкая, Н.Н. Немова. - М.: Наука, 2008. - 288 c.
7. Гормоны и ферменты в кардиологии. - М.: Медицина, 2011. - 284 c.
8. Диксон, М. Ферменты / М. Диксон. - М.: Книга по Требованию, 2012. - 209 c.
9. Диксон, М. Ферменты: моногр. / М. Диксон, Э. Уэбб. - М.: Издательство иностранной литературы, 2007. - 730 c.