Файл: азастан тарихы ыса мерзімді жоспар 7.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 05.12.2023

Просмотров: 15

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Қазақстан тарихы

Қысқа мерзімді жоспар - 7

     

Бөлім:

5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі

Педагогтің аты-жөні

Тәңірберген Досхан

Күні:




Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Адамдардың шаруашылық өміріндегі өзгерістер және еңбек құралдарының жетілдірілуі.

Зерттеу сұрағы: Мезолит пен неолит дәуірлерінде алғашқы адамдардың өмірі қалай өзгерді?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

5.4.2.1 еңбек құралдары мен қару түрлерін сипаттау

Сабақтың мақсаты

Барлығы: табиғаттағы өзгерістер ежелгі адамдардың шаруашылық өмірін қалай өзгерткендігін сипаттайды;

Көпшілігі: адамдардың еңбек құралдары, қару-жарақтары, ыдыс- аяқтарының басты ерекшеліктерін ажыратады;

Кейбірі: табиғаттағы өзгерістердің ауқымдылығын өз сөзімен тұжырымдайды.

Бағалау критерийлері

Тас дәуірінің кәсіп түрлерін анықтайды

Сабақтың барысы


Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

кезеңі


Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру.





Тақырыптық суреттер

Басталуы

Жаңа сабақ

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

«Нейро жаттығу»

Мақсаты: жылылық, сенімділік деңгейін, сергектік, еркіндікті дамыту.

«Ақиқат, жалған»

Үй тапсырмасын тексере отырып, өткенді қайталау.
  1. Мәдениеті – Шығыс Қазақстанда - Қанай, Свинчатка, Пещера, Шүлбі тұрақтары (Жалған)

  2. Климаты: Жер бетінде қазіргіге ұқсас ауа-райы қалыптасты (б.з.б. 8 м.ж.) (Ақиқат)

  3. Еңбек құралдары: Микролиттер ( ұзындығы 1-2 см. ұсақ жаңқа тастан жасалған құрал); Садақ пен жебе, бумеранг пайда болды ( жүйрік аңдардың шығуына байланысты); (Ақиқат)

  4. Адамдар өміріне мыс құралдар енген дәуір. (Жалған)

  5. Б.з.д. 2 мыңжылдықтың алғашқы ширегі бітер кезде Волга мен Алтай арасында мал шаруашылығымен айналасқан адамдар қола жасауды меңгерді. (Жалған)

  6. Ескерткіштері - Таңбалы, Қаратау сияқты тастағы суреттер, Таутары қорымы. Сырдарияның төменгі жағынан Арал алқабынан - Тегіскен кесенесі ашылды. (Жалған)

  7. Тобыл, Торғай, Жайық өзендерінің бойында аңшылар мекендеді. (Ақиқат)

  8. Ірі аңдар жойылып жүйрік аңдар түрі көбейді. Бұғы, бұлан,қоңыр аю, қасқыр, қабан, түрлі тышқан түрлері. Қазақстан жерінде бөкен , жылқы,сиыр тұқымдастары кең тарады. (Ақиқат)

  9. Ағашты құрал ретінде пайдалану, ағаш кесу, баспана тұрғызу, қайық жасау. Рулық қауым күшейді. (Ақиқат)

  10. Кәсібі аңшылық және қолда мал өсіру, балық аулау (қалың мұздардың еруіне байланысты). (Ақиқат)



Пазл арқылы тақырыпты ашады.

Біз бүгін с

Неолит (б.з.б. 5- 3 м.ж.)

Ерекшеліктері:

  • Мата тоқып, киім тігуді үйренді;

  • Аңшылар негізінен аша тұяқты, жайылымын жиі өзгертіп отыратын аңдарды аулады;

  • Климаты бүгінгі күнге ұқсас болды;

  • Еңбек құралдары жетілдірілді;

  • Шыбықтан шарбақ тоқуды үйренді;

  • Өмір сүруге қажетті азық- түлікті өздері өндірді;

  • Жер өңдеудің қарапайым түрімен айналысты;

Ескерткіштері:

Солтүстік Қазақстанда:

Пеньки селосы маңы (тас шапқылар, жалпақ пышақтар, жаңқадан жасалған қырғыштар)

Балқаштың солтүстігінде ( шақпақ (кремний) тастан жасалған ұсақ құралдар, тілікшелер, жаңқалар, нуклеустар, жебе ұштары).

Шығыс Қазақстандағы :

Усть-Нарын ( ұсақ сынтастар көп табылған. Сынтас- ұсақ тастардан үшкірленіп жасалған ұштар. Құрамалы құралдар- екі түрлі материалдан құралған, яғни ұшы ұсақ өткір тастардан сабы ағаш немесе сүйектен жасалған.

Орталық Қазақстан:

Зеленая Балка

Жезқазған өңірінен 150-ге жуық тұрақ, кен шығару, жерлеу орындары табылды. Қабірдің қабырғасы тас плиталармен қоршалған. Адамдардың басы солтүстік-батысқа қаратып шалқасынан жерлеген.

Қызылорда облысы:

Сексеуіл ( су қоймасы болған, 80% қой мен сиырдың, қалғандары жабайы жылқының қаңқалары табылған).

Арал өңірі ( найзаның тас ұштары, жалпақ пышақтар, екі жүзі де өңделген жебе ұштары табылды).

Жалпы алғанда Қазақстан аумағынан неолит дәуіріндегі 500-ден астам (800) тұрақ.

1-тапсырма.




Аңшылық, терімшілік, теселі егіншілік, балық аулау, мал шаруашылығы, Керамика, көзе, тоқымашылық.
Берілген суреттер мен кілт сөздер арқылы «Неолит дәуіріндегі адамдар өміріндегі өзгерістер» тақырыбында

әңгіме құрастырыңыз.
2-тапсырма.



Мәліметтер

Мезолит

Неолит

1

Мұздың еріп, табиғаттың өзгеруі







2

Тас өңдеу әдістері жетіліп, жоғарғы дәрежеге жетті







3

Ірі жан-жануарлардың құрып кетуі







4

Жебелі садақтың, бумерангтың, кақпан мен тұзақтың пайда болуы







5

Жабайы аңдарды қолға үйрете бастады







6

Балық аулаудың көбеюі қайықтың пайда болуына түрткі болды







7

Егіншілікпен айналыса бастады







8

Мал шаруашылығы мен егіншіліктің алғашкы белгілері пайда бола бастады







9

Тас өңдеудің жетіле түсуі







10

Кен өндірісінің негізгі белгілері пайда болды







11

Еуразия, Қиыр Шығыс, Америка құрлығының адам мекенінің игілігіне айнала бастауы









Тақтадағы ілінген түрлі саусақ қимылдарын қайталап жасау.

1-тапсырма

Берілген суреттер мен кілт сөздер арқылы «Неолит дәуіріндегі адамдар өміріндегі өзгерістер» тақырыбында

әңгіме құрастырыңыз.

2-тапсырма.

Берілген мезолит және неолит дәуірінің жаңалықтарын әр дәуірге бөліп жазыңыз.



«Парашют» әдісі

«Парашют» әдісі



Ақпараттық мәтіндер

Карта

https//www googl.kz

/serchy?


Кескін карта
https//www googl.kz

/serchy?


Қорытынды

Неолит дәуіріндегі ежелгі адамдардың шаруашылық өміріндегі өзгерістермен, еңбек құралдарының басты ерекшеліктерімен, қыш ыдыстар жасауды үйренгендерімен таныстық.

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады.


Оқушылар бағалау критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды.




Үй тапсырмасы

Оқулықтағы мәтінді оқу, мазмұндау.