Файл: Реферат Таырыбы азіргі заманы энергия немдеу технологиялары Орындаан Аяпбергенова А. А топ.docx
Добавлен: 06.12.2023
Просмотров: 83
Скачиваний: 5
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Қарағанды Медицина Университеті
Фармация мектебі
Пәнің атауы: Жалпы химиялық технология
Реферат
Тақырыбы: Қазіргі заманғы энергия үнемдеу технологиялары
Орындаған: Аяпбергенова А.А
Топ: ТФП 3-002
Қабылдаған: Ибрайбекова А.М
Қарағанды, 2023 ж.
ЖОСПАРЫ
-
Кіріспе бөлім -
Негізгі бөлім. Энергия үнемдеудің жалпы сипаттамасы
1 Тарау. Энергия үнемдеу жолдары
2 Тарау. Энергия үнемдеу заманауи технологиялар
3 Тарау. Химия өнеркәсібінде энергия үнемдеу тәсілдері
-
Қорытынды -
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Қазақстанның инновациялық жобасының негізгі бағыттарының бірі жоғары технологиялық және бәсекеге қабілетті өндірістерді құру үшін энергия үнемдейтін технологияларды пайдалану болып табылады. Сондай-ақ жаңа, жоғары технологиялық, бәсекеге қабілетті өндірістерді дамытуға қолайлы жағдай жасау. Экономика салаларында энергия үнемдейтін технологияларды әзірлеу және енгізу көптеген елдердің өнеркәсіптік дамуының негізгі факторына айналды.
Энергия үнемдейтін технологиялар, ең алдымен, нақты тауарлық өнімдердің энергия сыйымдылығын төмендетуге, бүкіл ел бойынша ЖІӨ-нің энергия сыйымдылығын төмендетуге бағытталуы және сайып келгенде, біздің өнімдеріміздің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға әкелуі тиіс. Осылайша, энергия үнемдеу саласында жалпы ішкі өнімнің энергия сыйымдылығын 2015 жылға қарай кемінде 10%-ға және 2020 жылға қарай 25%-ға төмендету міндеті қойылды.
Қазақстанда энергия үнемдеу және экономиканың барлық салаларының энергия тиімділігін арттыру қазіргі уақытта бірінші кезектегі міндет болып табылады, оны шешу арқылы энергетикалық, экологиялық және экономикалық мәселелер кешені шешілетін болады. Энергия тиімділігі негізгі қорларды жаңғырту, басқару сапасы мен өндірістік персоналдың біліктілігін арттыру, ауқымды инвестиция тарту шараларын қамтуы тиіс. Осының негізінде іске асырудың қажетті шарты ғылыми-техникалық әлеуетті және жаңа инновациялық ойлауды пайдалану, жаңа мамандандырылған қызмет ретінде энергия тиімділігінің инвестициялық тартымдылығын арттыру болып табылады.
Айта кету керек, кез келген өнімнің өзіндік құнында үлкен энергетикалық құрамдас бөлік оның бағасының өсуіне және нәтижесінде бәсекеге қабілетсіздігіне, экспорттық мүмкіндіктердің төмендеуіне, ал егер өнім ішкі нарықта сатылса, оның төмендеуіне әкеледі. халықтың әл-ауқаты.
Электр және жылу энергиясын тиімсіз және ұтымсыз пайдалану оны ЖЭО-да, ГРЭС-те өндірудің ұлғаюына және сәйкесінше экологиялық жағдайдың нашарлауына әкеледі. Таяу болашақта көмірді, мұнайды, газды, электр және жылуды тиімсіз пайдалану елді энергиямен қамтамасыз етуде қиындықтар туғызады, өйткені экономиканың электр және жылу энергиясына өсіп келе жатқан қажеттіліктерін жабу үшін қайта құру және кеңейту қажет. жұмыс істеп тұрғандарын, жаңа генерациялайтын қуаттарды, электр және жылу желілерін салу. Қазіргі уақытта барлық дерлік салаларда құрал-жабдықтарды жаңартуға үлкен қажеттілік бар. Біздің еліміздің өнеркәсіп секторы ЕО елдерімен салыстырғанда энергияны бес есе көп қажет етеді. Мемлекеттік мекемелердің (мектептер, ауруханалар және т.б.) айтарлықтай бөлігі, сондай-ақ тұрғын үй ғимараттары тиімсіз энергия жүйелерімен жабдықталған және жөндеуді қажет етеді. Осыған орай, Қазақстан Республикасын индустриялық-инновациялық дамытудың мемлекеттік бағдарламасын іске асыру салалық бағдарламаларды, «Өнімділік-2020» бағдарламасын, Қазақстан Республикасының инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуды ынталандыру бағдарламасын қарастырады. Барлық салаларды технологиялық жаңғыртуға және саланың ғылыми-техникалық әлеуетін дамытуға бағытталған Қазақстан. Осылайша, бұл шаралар тұтастай алғанда экономиканың энергия тиімділігіне тікелей әсер етеді. Министрлік сондай-ақ Алматы және Астана қалаларының облыстарының әкімдіктері әзірлейтін және іске асыратын аумақтарды дамытудың әзірленген бағдарламаларында, индустриялық-инновациялық даму бөлігінде, өңірлік кешенді энергия үнемдеу жоспарларында энергия үнемдейтін технологияларды пайдалануды қамтамасыз етеді.
Энергия үнемдеу – отын-энергетикалық ресурстарды ұтымды үнемді пайдалануға бағытталған қызмет (ұйымдастырушылық, ғылыми, практикалық, ақпараттық). Энергияны үнемдеу тек тиісті министрліктің ғана емес, жалпы мемлекеттік ауқымдағы міндет. Біздің еліміздің барлық салаларында, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығында және бюджеттік секторларында барабар энергия үнемдеу шараларын қабылдау қамтамасыз етілуге тиіс. Соңғы жылдары Президент пен үкімет тарапынан энергияны үнемдеу мәселелеріне көп көңіл бөлінуде.
Мемлекет басшысы «Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы» заңға қол қойды, ол энергия үнемдеу саласында үйлесімді құқықтық базаны құруға, сондай-ақ энергия үнемдеу саласындағы ұлттық инфрақұрылымды қалыптастыруға бағытталған. экономиканың энергияны тиімді дамыту.
Заң жобасының тұжырымдамалық жаңалықтары:
- энергия үнемдеу саласындағы негізгі секторларға бағытталған: өнеркәсіп, тұрғын үй-коммуналдық және мемлекеттік секторлар;
- өзара байланысты және кешенді түрде іске асырылатын энергия үнемдеу жөніндегі реттеуші, ынталандырушы және әкімшілік шараларды қамтитын мемлекеттік реттеу тетіктерін енгізеді;
- Қазақстан экономикасының энергия тиімді дамуға көшуін қамтамасыз ету үшін энергия үнемдеу саласындағы ұлттық институционалдық инфрақұрылымды қалыптастыруға негіз жасайды. Сондай-ақ, заң энергия тиімділігі класс белгілерінсіз электр тұтынатын құрылғыларды сатуға және өндіруге тыйым салады. Сондай-ақ электр қыздыру шамдарын сатуға және өндіруге кезең-кезеңімен тыйым салынады деп күтілуде. Ол 2012 жылдың 1 шілдесінен бастап қуаттылығы 100 ватт және одан жоғары электр қыздыру шамдары үшін, 75 ватт және одан жоғары – 2013 жылдың 1 қаңтарынан бастап, қуаты 25 ватт – 2014 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі. Мемлекет басшысына энергия үнемдейтін технологияларды енгізуді арттырудың тиімді тетігін әзірлеу, өндірушілерді ресурстарды үнемдейтін технологияларға көшуге ынталандыратын әкімшілік-құқықтық және экономикалық тұтқалар жүйесін құру тапсырылды.
Сондай-ақ Салық және Кеден кодекстеріне, «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы», «Жеке кәсіпкерлік туралы», «Лицензиялау туралы» заңдарға толықтырулар дайындалды. Заңнамадағы осы өзгерістердің барлығы орталық деңгейде де, өңірлерде де, кәсіпорындарда, кәсіпорындар мен ұйымдарда да энергияны үнемдеу бойынша жұмысты жандандыруға бағытталған.
Өнеркәсіптік секторда энергия үнемдейтін технологиялар мен жобаларды енгізу көптеген артықшылықтарға кепілдік береді. Зерттеулер көрсеткендей, энергия үнемдейтін технологияларға салынған қаражат бірнеше айдан 5-7 жылға дейінгі мерзімде өтеледі. Жаңа генерациялайтын қуаттарды енгізу кезінде 2-3 есе көп уақыт қажет. Сондай-ақ, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру Қазақстанға 2011-2015 жылдар аралығында 20-30 миллион тонна стандартты отыннан отын-энергетикалық ресурстарды үнемдеуге мүмкіндік береді.
Мәселен, Қарағанды облысында Қазақстандағы ең ірі металлургиялық кәсіпорын болып табылатын «АрселорМиттал Теміртау» металлургиялық зауытында GP қаржыландыруға сәйкес энергия шығындарын азайту технологиясы әзірленді. Теміртау қаласының маңында темір және марганец рудалары, кокстелетін көмір, су және энергетикалық ресурстар кен орындарының болуы кәсіпорында металл прокат өндіруді экономикалық жағынан тиімді етеді. Неліктен «АрселорМиттал Теміртау» бұл мәселеге ерекше көңіл бөлуді қарастырады?
Жасыратыны жоқ, болат өндіру өте көп энергияны қажет ететін процесс, өйткені көп мөлшерде электр, жылу энергиясы, газ, бу, мазут және су тұтынылады. Болат диірменінде бір тонна болат өндіру үшін 29 гигаджоуль қажет. Өнімнің өзіндік құны жоғары болған сайын оның өзіндік құны да жоғарылайтыны, демек, бәсекеге қабілеттілігі төмендейтіні анық. Сұраныстың жалпы төмендеуі жағдайында бұл жол берілмейді.
Айта кету керек, металлургиялық зауытта жыл сайын энергия тиімділігі мен энергия сыйымдылығын бағалау жүргізіледі. Зауытта 2011 жылы сұйық болат бойынша энергия сыйымдылығының көрсеткіштері тоннасына 7,2 гигакалорияны құрады. Бұл аз немесе көп екенін түсіну үшін бұл көрсеткішті Жапонияның металлургиялық кәсіпорындарымен салыстыруға болады: олардың ішіндегі ең тиімдісі энергияны 2 есе аз тұтынады. Дәл осындай нәтижеге бізде де қол жеткізуге болады, деп есептейді зауыт мамандары. Негізінен энергияны үнемдеу эффектісіне екі жолмен қол жеткізуге болады: ұйымдастыру-әкімшілік шаралар мен техникалық шараларды жүзеге асыру арқылы. Бұл мәселелер қазір компанияда белсенді түрде шешілуде.
Энергия үнемдеу бағдарламасын жүзеге асыру барысында темір кені шикізатының сапасын арттыруға ерекше көңіл бөлінетін болады. Домна цехы 45-46% құраммен зарядта жұмыс істеп тұрғанда бірлік шығыны жоғары болады.
Тағы бір бағыт – жылу пештерінде, мысалы, прокат пешінде, энергияны үнемдейтін оттықтарды қолдану. Сондай-ақ тиімді отқа төзімді материалдарды енгізу ұсынылады. Кәсіпорын бөлімшелерінде энергия үнемдеу бағдарламасының қалай жүзеге асырылып жатқанына мысал ретінде ыстық мырыштау және алюминилеу цехында атқарылған жұмыстарды келтіруге болады.
Үнемдеу ауысымына шамамен 1500 киловатт/сағ және айына 47 000 киловатт/сағат болады. Ақшалай алғанда – айына шамамен 350 мың теңге. Жақын арада химиялық тазартылған суды тұтынуды айтарлықтай төмендететін тағы бір тармақ оны қондырғылардың жуу ванналарына жеткізу жүйесін өзгертуге негізделген. Бұрын су шығыны сағатына 5,8 текше метр болса, қазір 3,8-4. Айына 240 мың теңге үнемдеу. Электр энергиясын үнемдеуге бағытталған басқа да шаралардың ішінде цехтағы барлық шамдарды энергияны үнемдейтін шамдарға ауыстыруды ерекше атап өтуге болады. Алдын ала болжам бойынша, бұл шараны жүзеге асырудан түсетін үнемдеу айына шамамен бір жарым миллион теңгені құрайды. Энергияны үнемдейтін технологияларды пайдалану ақша тұрғысынан тиімді. Оларды бір рет алғандықтан, біз ұзақ уақыт жұмыс істейміз. Елдің тұтастай алғанда энергия үнемдейтін экономикалық өсімі артып келеді.
Энергияны көп қажет ететін өндіріс негізінен 14 өнім: аммиак, күйдіргіш сода, химиялық талшықтар, сары фосфор, пластмасса, метанол, капролактам, ацетат, хлор, этилен, дивинил, полиэтилен. Сондықтан энергияны үнемдеу мәселелерін шешуде ең алдымен осы салаларға назар аудару қажет.
Химия өнеркәсібі кәсіпорындарында энергияны үнемдеудің негізгі мәселелері мыналар болып табылады:
-
кальциленген сода мен каустикалық сода өндірісіндегі қолданыстағы технологиялық процестер мен жабдықтарды жетілдіру; -
ірі метанол өндіру қондырғыларын енгізу; -
полиэтилен өндірісінде этиленді полимерлеудің газ фазалық әдісін қолдану; -
химиялық талшық өндірісіндегі қондырғылардың бірлік өнімділігін жақсарту және ұлғайту; -
сұйық және газ тәріздес орталарды бөлудің мембраналық технологиясын әзірлеу; -
мембраналық электролизерлерде хлор және каустикалық сода өндірісін әзірлеу және енгізу; -
күйдіргіш сода өндірісінде диафрагма әдісінің үлесін арттыру: жоғары белсенді катализаторларды қолдану; -
этиленді оттегімен тікелей тотықтыру арқылы сірке альдегидін алу; -
технологиялық процестерді автоматтандыруды кеңінен енгізу.
Синтетикалық каучук өнеркәсібінде энергияны тұтынуды азайтуға энергияның меншікті шығыны аз жаңа технологиялық схемаларды, абсорбциялық машиналарды және жаңа жоғары тиімді катализаторларды пайдалана отырып, қолданыстағы технологиялық схемаларды қайта құруды және т.б. енгізу арқылы қол жеткізуге болады.
Шина өнеркәсібінде технологиялық жабдыққа жүктемені арттыру, қабылдамау және қайтару шығындарын азайту, вулканизация режимдерін азайту, резеңке қоспаны дайындау процесіне автоматтандыруды кеңінен енгізу, микротолқынды қыздыруды енгізу және т.б. есебінен айтарлықтай энергия үнемдеуге қол жеткізуге болады.
Химия өнеркәсібі кәсіпорындарының айрықша ерекшелігі - пайдаланылатын энергия ресурстарының үлкен көлемі өздерінің жылу қажеттіліктерінің 50%-ын өтей алады. Бұл мәселені шешу үшін энергетикалық және технологиялық өнімдердің белгіленген деңгейлерін генерациялауда ең жоғары экономикалық тиімділікті қамтамасыз ету үшін энергетикалық және жылуэнергетикалық жүйелерді органикалық түрде байланыстыратын аралас энергетикалық технологиялар жүйелерін (КЭК) әзірлеу және енгізу қажет. KETS құрудың бастапқы алғышарттары энергияны шекті үнемдеу принциптері болып табылады. Энергияны шекті үнемдеу деп белгілі бір процестердің қайтымсыздығымен байланысты сөзсіз ысыраптарды және термодинамикалық тұрғыдан мінсіз жеке қондырғылар мен жүйелерді құру және пайдалану шығындарын ескере отырып, дайын өнім бірлігіне экономикалық негізделген минималды ықтимал энергияны тұтынуды түсінеді. тұтас. Процестерді термодинамикалық талдау негізінде оларды жүзеге асыруға қажетті энергияның минималды шығындары анықталады. Көп жағдайда жекелеген процестердің, агрегаттардың және жүйелердің термодинамикалық жетілуін бағалаудың эксергиялық әдісі тиімді. Эксергиялық талдаудың күрделілігі термомеханикалық және химиялық эксергияның өзгерістерінің термодинамикалық жетілуді бағалауға әсерін дұрыс қарастыруда, өйткені көбінесе химиялық эксергия термомеханикалықтан бірнеше есе жоғары болады. Химиялық технологияларда көптеген процестер жылудың бөлінуімен немесе жұтылуымен жүреді, температура деңгейі алынған өнімнің санын да, сапасын да анықтайды. Сондықтан технологиялық процестерде бөлінетін энергия ресурстарының саны мен сапасын анықтау КЕТЖ дамуының маңызды қадамы болып табылады.