Файл: аза тіліні дыбысты жйесін, лексикасы мен грамматикалы рылымды тере мегеру, бір жйеде сауатты жазу, тілдік.docx

Скачать файл
Заказать решение

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 11.12.2023

Просмотров: 79

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


Фильмдер бойынша сабақ ұйымдастыруда балалардың зейінін сол фильмдегі оқиғаға аудару мақсатында кіріспе әңгіме айту керек. Балалардың эмоциясы жоғары болғандықтан, олар кинодан көргендерін іле-шала ұмытып қалады, ал кейін бірте-бірте естеріне түсуі мүмкін. Сондықтан кино, диафильмдер бойынша мазмұндама жұмысын жүргізуде мұндай ерекшеліктерді ескеріп, біраз уақыт өткізіп барып сұраған жөн. Қандай да болмасын кино, диафильм көрсетілгенде оны өмірмен, не «Ана тілі» окулығындағы материалдармен байланыстыру немесе мұғалімнің өзі алдын ала мәтін кұрастырып алуы қажет. Әуелі кино көрсетіледі де, кейін мәтінмен бірге талданады.

Сонымен мазмұндама жұмыстарын жүйелі түрде жүргізіп отыру оқушылардың ойы мен тілін дамытып, байланыстырып сөйлеуге үйрету жұмысының озық тәсілдерін колдануға, тілді өмірмен байланыстыру міндеттерін жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Ісынып Тоғайда

Балалар тоғайға барды. Олар тоғайда гүл, жидек терді. Тоғай жанында өзен бар. Балалар өзеннен балык аулады. Тоғайда құстар сайрап, аралар ұшып жүр. Балалар жақсы тынықты. (25 сөз)

Жоспар.

  1. Тоғайға бару,

  2. Өзеннен балық аулады.

  3. Балалардың тынығуы.

Қайың

Қайың - биік өсетін, әдемі ағаш. Оның бұтақтары жиі болады. Қайыңның жапырақтары жылтыр, жап-жасыл. Қайыңды иіп шана жасайды. Оны өмірде көп пайдаланады. (23 сөз)

Жоспар.

1. Қайың қандай ағаш?

2. Қайыңның өмірдегі пайдасы.

Асан мен Мәди

Асан мен Мәди сырғанақ теуіп жүрді. Мәди Асаннан үлкен болатын. Асан қолғабын жоғалтып алды. Қолы тоңған Асан жылады. Мәди оған өз қолғабын берді.

(23 сөз)

Жоспар.

  1. Балалардың сырғанақ тебуі.

  2. Мәдидің қайырымдылығы.

Немересі мен атасы

Саматтың атасы әбден қартайды. Ол жүре алмайды. Көзі көрмейді, құлағы естімейді. Самат атасын күтеді. Атасын далаға сүйеп шығады. Оның беті-қолын жуғызады, сүлгісін әпереді. Самат атасының төсегін салады. Көрпесін жабады. Атасы немересіне алғысын айтты. (34 сөз)

Жоспар.

1 .Немересі мен атасы.

  1. Саматтың атасына көмектесуі.

  2. Атасы алғыс айтты.




Қойдың пайдасы

Қой - өте пайдалы түлік. Қазір оның биязы жүнді түрі көп өсіріледі. Жүнінен фабрикада түрлі маталар тоқылады. Терісінен былғары илейді. Одан аяқ киім, тон тігеді. Қой етінен көптеген тағамдар дайындайды. Сүтінен ірімшік, құрт, май өндіреді. (36 сөз)

Жоспар.

1 .Қойдың жүні мен терісінің пайдасы.

2. Сүті мен етінен кандай тағамдар өндіреді?

Қыс

Қыс келді. Өзен катты. Марат пен Ерден конькилерін алды. Олар өзенге барды. Өзен жылтыр мұзға айналыпты. Олар мұз.айдынында коньки тепті. Балалар онда ұза0 жүрді. Беттері домбығып, қызарып кетті. (30 сөз)

Жоспар.

  1. Қыс қызығы.

  2. Өзеннің мұзға айналуы.

  3. Балалардың коньки тебуі.

Қарлығаш пен торғай

Қарлығаш ұя салды. Дайын ұяға торғай орналасып қалды. Торғайға қарлығаштың жалғыз өзінің шамасы келмеді. Ол көмекке басқа қарлығаштарды шақырды.

Қарлығаштар түгел жиналды. Олар ұядан торғайларды қуып шықты. Сөйтіп, қарлығаш өз ұясына қайтадан қоныстанды. (33 сөз)

Жоспар.

  1. Қарлығаштың ұясы.

  2. Ұяға торғайдың келуі.

  3. Қарлығаштардың достығы.

Қыс

Т. Мұратұлы

Қар жауып өтті, ұлпа қар,


Қыс келді деген бұл хабар.

Ақ көрпеге оранды,

Адырлар мен қырқалар.

Шанамды сайлап қойдым мен, Шаңғымды майлап қойдым мен.

Үлкен сай жаққа барып ап,

Заулатамын-ау ой бірден. (35 сөз)

Жоспар.

  1. Қыс келді.

  2. Қысқы ойындар.

Өзенде

Екі бала өзенге қармақ салды. Әбен үш балық ұстады. Мен бес балық ұстадым. Қасымызда қармақ салып, бір кісі отыр. Ол балық ұстаудың тәсілін жақсы біледі екен. Оның қармағына екі балық түсті. Біреуі – дәу жайын балық. (35 сөз)

Жоспар.

Таңертең

Таң білінді. Торғайлар шырылдады. Бұлбұл сайрады. Қаз, үйрек қаңқылдады. Олар көлде ерсілі-қарсылы жүзе бастады. Мал өріске шықты. Күн арқан бойы көтерілді. Қызу еңбек басталды. (25 сөз)

Жоспар.

1.Таңертеңгі көл.

2. Еңбектің басталуы.


  1. Балалардың балық аулауы.

  2. Балық ұстау тәсілі.

2-сынып Жауыннан соң

Бұлт күн көзін жасырды,

Жаңбыр құйды...

Басылды.

Тал бұтағын сілкіп ек,

Аппақ моншақ шашылды.

Күннің көзі ашылды, Алтын найза шаншылды. Шашбау тағып алғандай, Аспан қызыл-жасылды.

Жоспар.

  1. Жаңбыр жауды.

  2. Күн ашылды.

  3. Кемпірқосақ көрінді.

«Балдырған» журналы №4, 2005ж

Алғашқы күні

Бүгін білім күні. Әсел мектепке жиналды. Киініп айна алдына келді. Өзін тәртіпке келтіре бастады. Өзіне-өзі қарап ұзақ тұрды. Бантигінің байлауын шешіп, қайта байлады. Содан соң қуанышы қойнына сыймай, сөмкесін асынып, сыртқа шықты.

Уақытын өткізіп алғанын енді аңғарды. Жүгіре басып мектепке келді. Алғашқы күні сабаққа кешігіп қалғанына қатты өкінді. (47 сөз)

Жоспар.

  1. Білім күніне әзірлік.

  2. Әселдің сабаққа кешігіп қалуы.

Күз келді

Т. Мұратұлы

Күз келді, сары күз келді, Тау ызғарлы, түз желді. Тыраулатып аспанда, Тырналарын тізді енді.

Пісті бидай, тары да, Ел риза барына.

Түстік жаққа бет алды, Құстар көші тағы да.

Боз торғайлар өлеңді,

Азық етті жолына.

Қарлығаштар жөнелді,

Қайырылмастан соңына.

Жоспар.

  1. Күз келді.

  2. Астық пісті.

  3. Құстардың қайтуы.




Сәруардың добы

Әкесі Сәруарға доп сатып әперді. Оның қуанышында шек болмады. Сәруар добын құшақтап далаға шықты. Ойнап жүрген балалар көріп қасына келді. Допқа қызыға қарады.

Сәруар допты ортаға тастады. Балалар екіге бөлініп, футбол ойнауға кірісіп кетті. Сәруар доп қуғандарға қосылып, көңілденіп жүгіре жөнелді. Балаларға ойын қызықты болды. (46 сөз)

Жоспар.

  1. Сәруардың қуанышы.

  2. Балалардың футбол ойнауы.



Мейірім

Сабақ түстен кейін басталатын. Күздің жайма шуақ күндерінің бірі еді. Мектепке жайбарақат келе жатқам. Бір үйдің бұрышынан өте бергенде, үрейлене жылаған баланың даусын естідім. Қасына барсам, басы үлкен, құлағы салпиған қара күшік кішкентай қыз баланың жолын бөгеп алған. Шәуілдеп жүргізер емес. Күшікті куып жібердім. Қыз бала жылағанын қойып, риза болды. (50 сөз)

Жоспар.

1. Үрейлі дауыстың естілуі.

  1. Қыздың күшіктен қорқуы.


  2. Жаңбыр мен найзағай

    Бұлт үстінде жаңбыр рақаттанып ұйықтап жатады. Найзағай жасырынып оған жақын келіп, қатты бақырып жібереді. Осы кезде шырт ұйқысынан оянған жаңбыр жылап қоя береді. Оның көз жас жерге құйылады.

    Ал адамдар мұны жаңбыр жауды деп ойлайды. Дала мен шабындық жуынып апады. Бидай мен шөптер де жуынады. Бұлт жылауын қойса, жаңбыр да тыйыла қалады. (55 сөз)

    Жоспар.

    1. Жаңбырдың ұйқысы.

    2. Найзағай не істеді?

    3. Жаңбырдың пайдасы қандай?


    Алғыс

    Биыл қар қалың түскен еді. Бірақ көктем шығысымен, күн тез жылынды, Қар еріп, сарқырап су аға бастады. Түс мезгілінде, сабақтан қайтқанда өткел іздеп, сай жағалап жүргеніміз.

    Балалар арнасы тарлау жерден кешіп өтті. Ең соңында кішкентай екі қыз тұрып қалды. Бойшаңдауы оп-оңай секіріп өтті де, қолын созды. Қыздар аман есен өтті. Балалар қуана-қуана үйлеріне жетті. (57 сөз)

    Кішіге қамқор болу.

Жоспар.

  1. Көктем шықты.

  2. Балалар сабақтан қайтты.

  3. Олар өткелден қалай өтті?

Жақсы мен жаман

Ә. Жылбеков

Жақсы бала құлақ сап,

Айтқанынды ұғады.

Төсегінен тұра сап,

Таза ауаға шығады.

Жақсы бала ол анық, Істемейді шалалық.

Тап-таза боп жуынып, Алады ол таранып.

Жаман бала құрысып,

Өз-өзінен тырысып.

Түске дейін жатады,

Шешесімен ұрысып.



Жоспар.

  1. Жақсы баланың ісі қандай?

  2. Жаман баланың ісі қандай?



Менің лағым




Ол - ешкінің төлі. Мен лағыма «Қаңтаркөк» деп ат қойдым. Оған жапырақ, шөп беремін. Өзі сүйкімді, әрі жақсы. Қаңтаркөк деуімнің себебі, ол қаңтардың сегізі күні туды. Лағым өте нәзік болатын. Оған шөп берсем, тіземе мініп, кольмдағы шөпті жеп қояды. Мен оны өте жақсы көремін. (44 сөз)

«Айгөлек» журналы №4, 2005ж.

Жоспар.

1. Лақтың аты — Қаңтаркөк.

  1. Қаңтаркөк деп неге атады?.

  2. Лақты күту.

Түлкі мен ешкі

Бір түлкі далада жортып келе жатып еді. Ол байқаусызда апанға түсіп кетті. Апан терең екен. Түлкі одан шыға алмады.

Су іздеген ешкі апанға келді. Апанның ішінде түлкі тұр. Ешкі түлкімен сөйлесіп, оның апанда неге тұрғанын сұрады. Түлкі апанның салқын, ішінде суы бар екенін айтты. Бұл сөзге сенген ешкі апанға секіріп түсті. Осыны күткен түлкі ешкінің үстіне секірді. Одан апанның сыртына қарғып шығып, қаша жөнелді. (65 сөз)

Жоспар.

  1. Түлкі апанға түсіп кетті.

  2. Ешкінің су іздеуі.

  3. Түлкінің айласы.

Мақтаншақ аю

Ертеде қалың тоғай ішіндегі үлкен бір үңгірде ақ төс аю тұрыпты. Ол түнімен тоғайды аралап, ап күн ысығанда ұңгірге кіріп жатады екен. Ақ аю қазандай тасты допша домалатып ойнайды екен.

Күштілігіне мақтанып, кішкене аңдарға маза бермепті.


Бір күні қасқырлар талап, түлкілер батпаққа батырып кетеді. Аю күшіне сеніп, әлсіздерге күш көрсеткеніне қатты өкінді. (53 сөз)

Жоспар.

  1. Ақ төс аюдың тірлігі.

  2. Аю күштілігіне мақтанды.

  3. Аюдың өкінуі.

Мақта

Мақта жазда гүлдейді. Күзде мақтаның қауашақтары жарылады. Одан үлпілдеген ақ мақта көрінеді. Мақтаның ашылмаған қауашағын қоза дейді.

Смотрите также файлы