ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.12.2023
Просмотров: 299
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
№11
| Сабақтың тақырыбы: Дихотомиялық әдіс. Дихотомиялық кілттерді қолдану. | Мұғалімнің аты-жөні: Күні: | ||||||||||||
| СЫНЫП: 7 | Қатысқан оқушылар саны: | Қатыспаған оқушылар саны: | |||||||||||
| Сабақ негізделген оқу мақсаттары | 7.1.1.4 - жекелеген ағзаларға қарапайым дихотомиялық кілттерді қолдану | ||||||||||||
| Сабақ нәтижесі: | Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды.Тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады. | ||||||||||||
| Бағалау критерийі | Сұраққа жауап береді, жауаптарын дәлелдейді. Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады. | ||||||||||||
| Тілдік құзіреттілік | Дихотомиялық кілттер | ||||||||||||
| Ресурстар | Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер. | ||||||||||||
| Әдіс-тәсілдер | Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия. | ||||||||||||
| Пәнаралық байланыс | Музыка, қазақ тілі. | ||||||||||||
| Алдыңғы оқу | Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың сыртқы құрылысындағы ерекшеліктер. | ||||||||||||
| Сабақтың жоспары | |||||||||||||
| Жоспарланғануақыт | Сабақ барысы : | Бағалау түрлері | |||||||||||
| Басталуы | - Ұйымдастыру. Сәлемдесу. Оқушыларды сабаққа жұмылдыру. Оқушылардың көңіл-күйін саусақтары арқылы анықтау. Әр түрлі формадағы стикерлер арқылы оқушыларды топқа бөлу. (Топқа бөлуде әр сыныптың ерекшелігіне байланысты мұғалім өзі де отырғыза алады) Презентация 1-де берілген ребусты шешу арқылы тақырыпты, сабақтың мақсатын анықтау. | | |||||||||||
| Жаңа білім | Білу және түсіну
Оқушылардың алдына сулы препараттар, құрбақа мен көлбақасының суреттері таратылады. Осы екі түрдің сыртқы құрылысындағы ерекшеліктерді оқушылар постер құрып қорғайды. «Галереяны шарлау» стратегиясы қолданылады. Әр топтағы оқушылар өз постерлерін сыныптың әр түрлі аймағына орналастырып, кезекпен басқа топтардың жұмыстарын аралап талдай алады.
Ұсынылатын жануарлар: тоспаұлу, қоңыр аю. /Ж/ Қалыптастырушы бағалау тапсырмасы. Қосымша 2. Ботаникалық анықтамада кілттер құру мысалдары: Теза: 1. Тік сабақ 2 Антитеза: – Сабағы ілмек тәрізді иілген 3 Теза: 2. Сопақ жапырақ ……………. Жолжелкентәрізді, мойыл. Антитеза: – Жіңішке қандауырша тәрізді жапырақ………............. Қандауыр кербезгүл «Дихотомия» терминін түсіндіріңдер. Жаттығудың сипаттамасы: Біріншіден, оқушылар жеке жауап берулері керек. Кейін жұп ақылдасып, олардың екі жауабын бір жауап етіп үйлестіреді. Кейін жұптар басқа жұптармен бірігіп, үдерісті қайталайды. Осылайша төрт,бес,алты жауап бір жауап болып біріктіріледі.) Ортақ сұрақтар: 1. Кез келген құбылысқа, мысалы, ұрыс, жұмыс, ыстық, жауыз деген сөздерге қатысты теза мен антитезаға мысал келтіріңдер. 2. Өсімдіктер мен жануарлардың анықтамаларын пайдаланып, шынайы дихотомиялық кілттердің құрылысын талдаңдар. | Оқулық. «Қар кесегі» әдісі. | |||||||||||
| Ортасы | Қолдану Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. Практикада қолдануға арналған ұсыныстар. Дихотомиялық кілттермен жұмыс істеуге арналған кейбір жалпы ұсыныстар бар. Бастысы теза мен антитезаны мұқият оқу керек, сосын едәуір сәйкес келетін нұсқаны таңдап алады. Теза мен антитезаны аяғына дейін оқу өте маңызды, содан кейін таңдау жасау қажет. Дихотомиялық кілттерді пайдалану кезінде сәтсіздік те болуы мүмкін. Топтарға тапсырма: 1-топ 1. «Теза» және «антитеза» терминдері «синоним» және «антоним» деген тіл терминдеріне сәйкес келе ме? Талдаңдар. Дихотомиялық кілттерге қойылатын талаптарды анықтаңдар. 2-топ: Дихотомиялық кілттерді кез келген өсімдіктердің немесе жануарлардың нақты туысын анықтау үшін пайдаланыңдар. 3-топ: Алқа тұқымдас өсімдік түрлерін анықтау үшін дихотомиялық кілттер құрастырыңдар. | Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер | |||||||||||
| Аяқталуы Сабақты бекіту Кері байланыс | «Сабақтағы проблемалар» кестесі
Үй тапсырмасы 1. Омыртқалы және омыртқасыз жануарларға салыстырмалы сипат- тама берілгенкестені сызып, толтыру . 2. Омыртқалылардың сыртқы құрылыс ерекшеліктерін дәптерге жазып келу . | Сабақтағы проблемаларкестесі | |||||||||||
| Қосымша ақпарат | |||||||||||||
| Саралау – Сізқосымша Көмеккөрсетудіқалай жоспарлайсыз? Сіз қабілетіжоғары оқушыларғатапсырманы күрделендірудіқалай жоспарлайсыз? | Бағалау - Оқушылардың Үйренгенінтексеруді Қалайжоспарлайсыз? | Пəнаралықбайланыс Қауіпсіздікжəнееңбекті Қорғауережелері АКТ-менбайланыс Құндылықтардағы Байланыс | |||||||||||
| Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайыма? Бүгіноқушылар не білді? Сыныптағыахуал Қандайболды? Мен жоспарлаған Саралаушаралары тиімдіболдыма? Мен берілген Уақытішінде үлгердімбе? Мен өзжоспарыма қандайтүзетулер енгіздімжəне неліктен? | Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес Келетінсұрақтарғажауапберіңіз. | ||||||||||||
| Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды Жетілдіруге көмектесетін не білдім? | |||||||||||||
№12
| Сабақтың тақырыбы: Жасуша – ағза құрылысының негізгі бөлшегі. Өсімдік және жануар жасушаларының құрылысы. | Мұғалімнің аты-жөні: Күні: | |||||||||||||||||||||||||||
| СЫНЫП: 7 | Қатысқан оқушылар саны: | Қатыспаған оқушылар саны: | ||||||||||||||||||||||||||
| Сабақ негізделген оқу мақсаттары | 7.4.2.1 - «жасуша», «ұлпа», «мүше», «мүшелер жүйесі» ұғымдарды түсіндіру; 7.4.2.2 - өсімдіктер және жануарлар жасушаларын ажырату | |||||||||||||||||||||||||||
| Сабақ нәтижесі: | Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды.Тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады. | |||||||||||||||||||||||||||
| Бағалаукритерийі | Тақырыптың маңызын түсіндіреді.Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады. | |||||||||||||||||||||||||||
| Тілдік құзіреттілік | Қабықша, цитоплазма және ядро, ұлпа, мүше, мүшелер жүйесі | |||||||||||||||||||||||||||
| Ресурстар | Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер. | |||||||||||||||||||||||||||
| Әдіс-тәсілдер | Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия. | |||||||||||||||||||||||||||
| Пәнаралық байланыс | Музыка, қазақ тілі. | |||||||||||||||||||||||||||
| Алдыңғы оқу | Дихотомиялық әдіс.Дихотомиялық кілттерді қолдану. | |||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың жоспары | ||||||||||||||||||||||||||||
| Жоспарланғануақыт | Сабақ барысы : | Бағалау түрлері | ||||||||||||||||||||||||||
| Басталуы 5 минут | Ұйымдастыру кезеңі 2 минут Топтарға бөлу. Тірек сөздер бойынша топқа бөліну. Оқушыларға сөздер қиындыларын беремін. Әріп қиындыларда сөздер болу керек. Оқушылар сол сөздер бойынша топтарға бөлінеді. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Сурете байланысты тілек» тренинг Оқушыларды шеңберге шақыру,амандасу. Стикерлерге салынған әртүрлі суреттерді ұсыну. Суретті не үшін таңдағанын білу. Оқушылар таңдаған суретке байланысты тілектер айтады. | 1-топ 2-топ 3-топ Суреттер | ||||||||||||||||||||||||||
| Жаңа білім 10 минут | Білу және түсіну Ұсақ ағзалар – прокариоттар мен протистердің бір жасушадан ғана тұратынын білесіңдер. Ал барлық көпжасушалы ағзалар көптеген жасушалардан тұрады. «Жасуша» деген түсінікті ең алғаш Р. Гук қолданған. Ғалым ағаш қабығының ішкі қабатының қимасын қарап, оның жеке ұяшықтардан – жасушалардан тұратынын байқаған. Содан бері жасуша – биологиядағы негізгі түсініктердің бірі, себебі барлық тірі ағзалар жасушадан тұрады. Ғалымдар жасушадан тыс тіршілік болмайтынын, яғни өсу, көбею, қоректену, қоршаған ортамен зат және энергия алмасу үдерістері тек тірі жасуша ішінде ғана жүзеге асатынын анықтаған. Жасушаның құрылысы. Барлық өсімдіктер, саңырауқұлақтар мен жануарлардың барлық жасушасы міндетті түрде үш бөліктен: қабықша, цитоплазма мен ядродан тұрады. Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. Цитоплазма – жасушаны толтыратын тұтқыр сұйықтық, оның ішкі ортасы. Цитоплазмада ядро, жасушаның басқа ұсақ бөлшектері мен құрылымдары болады. Ядро – жасушаның маңызды бөлігі; ядросыз көбею жүзеге аспайды. Ядро көбеюге мүмкіндік беріп қана қоймайды, ол жасуша тіршілігін басқарады. Ұлпа түсінігі. Біздің ғаламшарымызда бірінші рет ең қарапайым жануарлар: ядросыз прокариоттар – бактериялар пайда болды. Ұзақ уақыт ішінде біртіндеп едәуір жоғары құрылымды прокариоттардан қарапайым біржасушалы эукариоттар – протистер түзілді. Біржасушалы эукариоттардан көпжасушалы ағзалар (өсімдіктер, жануарлар және саңырауқұлақтар) түзілді. Айналамыздан көретін барлық тірі ағзалар – бұлар көпжасушалы эукариоттар. Эволюция барысында миллиардтаған жыл ішінде көпжасушалы ағзалардың біртипті жасушалары ұлпа түзеді. Ұлпа (ткань) – құрылысы, шығу тегі және атқаратын қызметі бойынша ұқсас, тарихи қалыптасқан жасушалар мен жасушааралық заттар жиынтығы. Ұлпадағы барлық жасушалар бір типті, бірдей тіршілік әрекеті үдерістеріне қабілетті. Бұл оларға бірыңғай қызмет атқаруға және әсерге бірдей реакция көрсетуге мүмкіндік береді. Жасушадан мүшеге. Жануарлар ағзасында жеке мүшелер бар. Тек жануарларда ғана емес, өсімдіктерде де мүшелер бар. Өсімдік мүшелеріне сабақ, тамыр, жапырақ, гүл, жеміс және тұқым жатады. Мүше – тұрақты орны, құрылысы бар және белгілі бір қызмет атқаратын ағза бөлігі. Өсімдік және жануар мүшелері ұлпалардан тұрады. Мүшелер атқаратын қызметтері бойынша мүшелер жүйелеріне бірігеді. Мысалы, ми жұлынмен және бүкіл денеде орналасқан жүйкелермен бірге жүйке жүйесіне бірігеді.Осындай құрылымына байланысты тірі ағзалар тұтас жүйе ретінде болады. Біздің денеміз үйлесімді жұмыс істейді, жай қимыл жасау үшін жүйкелер, бұлшық еттер, оларды оттекпен қамтамасыз ететін қан мен ұлпа, сүйек т.б. қатысады. Кез келген ағза құрылымының жалпы сызбасы: жасуша ұлпа мүше мүшелер жүйесі тұтас ағза (көпжасушалы). Барлық тірі ағзалар жасушалардан тұрады. Ұқсас жасушалар ұлпаларға бірігеді, ал ұлпалардан мүшелер тұрады. Олар атқаратын қызметі бойынша мүшелер жүйелеріне бірігеді. «Стикердегі диалог» әдісі (Топ мүшелері сұрақтардың жауабын стикерлерге жазып, қабырғадағы сұрақтар жазылған қағаздарға іледі. кейін пікірлерін қорғайды.) Топтарға тапсырма: 1-топ: 1. «Жасуша», «ұлпа», «мүше», «прокариоттар», «эукариоттар» деген түсініктерге анықтама беріңдер. 2-топ: 2. Жасуша бөліктерін атаңдар. 3-топ: 1. Мынадай түсініктерді үлкеннен бастап кішісіне қарай орналастырыңдар: ядро, ұлпа, жасуша, мүшелер жүйесі, ағза, мүше. | Оқулық. Кеспе мәтіндер. Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер. | ||||||||||||||||||||||||||
| Ортасы 10 минут | Қолдану  Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. Ортақ тапсырма: «Пкірлер» парағы әдісі 1-топ: Жасуша бөліктерін сипаттаңдар. 2-топ: Протистердің эукариоттар екенін дәлелдеңдер. 3-топ: Мүшелердің біртұтас қызмет атқару үшін жүйеге бірігетінін мысалдар келтіріп талдап, дәлелдеңдер. Талдау (ТЖ) Рөлдік ойын жүргізу. Әрбір оқушыға құрылымдық деңгейдің түрлерін беру. Оқушылардың құрылымдық деңгейдің реттілігі бойынша орналасуын бақылау. Құрылымдық деңгейлердің ерекшеліктерін сипаттайды. (ҚБ) Суреттен құрылымдық деңгейлерді анықтайды және әрбір құрылымдық деңгейдің анықтамасын береді.  | «Пкірлер» парағы әдісі, сұрақтар жазылған парақшалар,қалам. Оқулықтағы мәтінді оқып алады. | ||||||||||||||||||||||||||
| Сергіту сәті 2 минут | https://www.youtube.com/watch?v=i8FFtlTwJRs  | Миды шынықтыру тапсырмасын орындайды. | ||||||||||||||||||||||||||
| Аяқталуы Сабақты бекіту 10 минут | Синтез Ж) Өсімдік және жануар жасушаларындағы құрам бөліктерді анықтап, «˅» таңбасын қою арқылы, ұқсастық және айырмашылықтарын табу.
| | ||||||||||||||||||||||||||
| Кері байланыс 3 минут | Оқушылар нысанадан қажетті деңгейді белгілеу арқылы сабаққа кері байланыс береді.  | Кері байланыс парағын плакатқа сызу немесе тақтаға | ||||||||||||||||||||||||||
| Қосымшаақпарат | ||||||||||||||||||||||||||||
| Саралау – Сізқосымша Көмеккөрсетудіқалай жоспарлайсыз? Сіз қабілетіжоғары оқушыларғатапсырманы күрделендірудіқалай жоспарлайсыз? | Бағалау - Оқушылардың Үйренгенінтексеруді Қалайжоспарлайсыз? | Пəнаралықбайланыс Қауіпсіздікжəнееңбекті Қорғауережелері АКТ-менбайланыс Құндылықтардағы Байланыс | ||||||||||||||||||||||||||
| Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайыма? Бүгіноқушылар не білді? Сыныптағыахуал Қандайболды? Мен жоспарлаған Саралаушаралары тиімдіболдыма? Мен берілген Уақытішінде үлгердімбе? Мен өзжоспарыма қандайтүзетулер енгіздімжəне неліктен? | Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес Келетінсұрақтарғажауапберіңіз. | |||||||||||||||||||||||||||
| Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды Жетілдіруге көмектесетін не білдім? | ||||||||||||||||||||||||||||
№13
| Сабақтың тақырыбы: Судың қасиеттері: беттік керілу, судың қозғалысы, еріткіштігі, қайнау және балқу температурасы, жылусыйымдылығы. Судың биологиялық маңызы және оның еріткіш ретіндегі, температураны сақтау мен реттеудегі ролі. | Мұғалімнің аты-жөні: Күні: | |||||||||||||||
| СЫНЫП: 7 | Қатысқан оқушылар саны: | Қатыспаған оқушылар саны: | ||||||||||||||
| Сабақ негізделген оқу мақсаттары | 7.4.1.1 - судың қасиеті мен тірі ағзалар үшін маңызын сипаттау; | |||||||||||||||
| Сабақ нәтижесі: | Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды. | |||||||||||||||
| Бағалаукритерийі | Тақырыптың маңызын түсіндіреді.Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады. | |||||||||||||||
| Тілдік құзіреттілік | Су және элементтер, олардың тірі организмдер үшін маңызы | |||||||||||||||
| Ресурстар | Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер. | |||||||||||||||
| Әдіс-тәсілдер | Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия. | |||||||||||||||
| Пәнаралық байланыс | Музыка, қазақ тілі. | |||||||||||||||
| Алдыңғы оқу | Жасуша, ұлпа, мүше, мүшелер жүйесі түсініктері. Өсімдіктер және жануарлар жасушаларын салыстыру. Жарық микроскобынан көрінетін жасуша құрылымдары: пластидтер, вакуоль, ядро, цитоплазма, жасушалық мембрана, жасушалық қабырға. | |||||||||||||||
| Сабақтың жоспары | ||||||||||||||||
| Жоспарланғануақыт | Сабақ барысы : | Бағалау түрлері | ||||||||||||||
| Басталуы 5 минут | Ынтымақтастыру атмосферасын құру. (W)Ой қозғау. Үндеу: Сұрақ - Қандай зат қатады, ұшады және қозғалады? Жауабы – СУ (стақандағы су көрсетіледі). (W)Тақырып пен сабақтың мақсаттары, жетістік критерийлері тұжырымдалады. Жоғары үлгерімді оқушылар үшін нұсқаулық карта | 1-топ 2-топ 3-топ | ||||||||||||||
| Жаңа білім 10 минут | Білу және түсіну    Мұғалім берілген презентация арқылы тақырыпты ашып, түсіндіріп береді Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. Химиялық заттар мен элементтер туралы түсінік. Табиғаттағы барлық тірі және өлі дене- лер химиялық заттардан тұрады. Химиялық зат- тар химиялық элементтердің молекулаларынан тұрады. Ғалымдарға белгілі барлық химиялық элементтер Д.И. Менделеевтің Периодтық жүйесіне енгізілген. Химия курсында сендер осы элементтердің қасиеттерімен және ерекшеліктерімен танысасыңдар. Бізге қазір тірі ағзалар үшін негізгі заттар мен элементтердің маңызы қандай екенін анықтап алу керек. Судың негізгі қасиеттері. Су – қасиеттері ерек- ше зат. Сусыз тіршілік жоқ. Тірі ағзаларда су қандай да бір басқа заттарға қарағанда көп болады. Орташа алғанда, ағзада 70%-дан астам су бар деп есептейді. Бірақ сүйек пен құрғақ тұқымда 50%-дан аз, ал медузада, ми жасушаларында немесе адамның ұрығында 92%-дан көп су бар. Қандай қасиетіне байланысты су осылай тіршілік үшін қажет болып табылады? Соны нақтырақ қарастырайық: Беттік керілу – судың ұсақ бөлшектерінің бір-біріне тартылу қабілеті. Беттік керілу күші су молекулаларына бір-біріне тұтасуына ғана емес, өзіне жеңіл заттарды ұстауына мүмкіндік береді: су бетіндегі жапырақтар, майда тұқымдар, қағаз қайықтар және т.б. Осы беттік керілу күшіне байланысты сабын көпіршіктерін үрлеуге болады. Салмақсыздық күйінде су шар пішінді болады. Судың беттік керілу күші ең үлкен сұйықтық екені дәлелденген. «Еркін микрафон» әдісі (Микрафонды бір-біріне беру арқылы әрқайсысы жауаптарын айтады.) 1. Мына терминдердің мағынасын қалай түсінесіңдер: химиялық элементтер, химиялық заттар? 2. Судың қандай агрегаттық күйлері бар? | Оқулық. Кеспе мәтіндер. Микрафон | ||||||||||||||
| Ортасы 10 минут | Қолдану Судың маңызды сипаттамасының бірі – оның жылусыйымдылығы. Жылу- сыйымдылығының жоғары болуына байланысты су баяу қатады және баяу суиды. Яғни су едәуір тұрақты орта бо- лып, температура ауытқуына «қарсылық танытқандай» болады. Судың тағы да бір маңызды ерекше қасиеті – өзін-өзі тазарту қабілеті. Лай судың бірнеше күннен кейін едәуір мөлдір болып, түбінде шөккен бөлшектерден тұнба түзілгенін көрген шығарсыңдар. Бұл қасиет суқойманың шамалы болса да ластанбауына мүмкіндік береді. Судың келесі бір айрықша қасиеті – заттарды ерітуі. Әрине барлық заттар суда ери бермейді. Мысалы, майлар мен кейбір металдар суда ерімейді. Бірақ суда еритін кейбір заттарды басқа сұйықтықтар еріте алмайды. Сондықтан су әмбебап еріткіш деп аталады. Судың келесі бір маңызды қасиеті – оның +40С температура кезінде ең жоғары тығыздыққа ие болуы. Яғни 00С кезінде түзілетін қатты мұз судан жеңіл болады. Су – қатты күйіне қарағанда сұйық күйінде тығыздығы жоғары болатын бірден-бір зат. Сондықтан мұз әрдайым суқойма бетінде түзіледі немесе ол суқоймаға сырттан түссе, бетінде қалқып жүреді. Бұл судағы ағзаларға қыста тіршілік етуге мүмкіндік береді, себебі суқойма ешқашан түбінен емес, бетінен бастап қатады. Тірі ағзалардың маңызды элементтері. Сендер әлі химия негіздерімен таныс емессіңдер. Осыны ескеріп ең маңызды элементтерді, олардың негізгі рөлін қарастырамыз. Оттек (О2) пен сутек (Н2) судың құрамына кіреді, ал көміртекпен (С) бірге барлық органикалық заттардың құрамына кіреді. Көміртек оттекпен бірге, бірақ сутексіз көмірқышқыл газының (СО2) құрамына енеді. Бұл газды жануарлар тыныс алғанда шығарады. Ол өсімдіктердің тіршілігіне қажет және фотосинтез барысында жарық энергиясымен және сумен бірге сіңіріледі. Азот (N2) маңызды органикалық заттардың – нәруыздар (белок) мен ДНҚ сияқты нуклеин қышқылдарының құрамына кіреді. Өсімдіктерге хлорофилл түзу үшін қажет. | Дәлелдер мен айғақтар жинайды. Ортаға шығып айтып береді. Оқулықтағы мәтінді оқып алады.Суреттер. | ||||||||||||||
| Сергіту сәті | «Көбелекті тордан шығару» әдісі.
| Миды шынықтыру тапсырмасын орындайды. | ||||||||||||||
| Аяқталуы Сабақты бекіту 10 минут | Синтез Жоғары үлгерімді оқушылар үшін нұсқаулық карта Қосымшада бар 1. Қосымша материал мен интернетті пайдаланып, «Су – тіршілік көзі» деген тақырыпқа эссе жазыңдар. 2. Су қандай қасиеттеріне байланысты тамырдан жапыраққа, жер бетінен ағаш басына қарай көтерілетінін түсіндіріңдер. | Сызылған дайын кластерлер | ||||||||||||||
| Кері байланыс 3 минут | Рефлексия «Бір ауыз сөз» Оқушылар стикерге сабақ туралы бір ауыз сөз жазып, оны тақтаға жапсырады.Өз ойларын түсіндіріп береді. Стикерлерге сабақты бағалайтын келесі сөздерді жазуға болады. (Ұнады,қажет,пайдалы, білдім, үйрендім,қызықты, ұмтылдым,есте сақтадым) | Түрлі –түсті стикерлер | ||||||||||||||
| Қосымшаақпарат | ||||||||||||||||
| Саралау – Сізқосымша Көмеккөрсетудіқалай жоспарлайсыз? Сіз қабілетіжоғары оқушыларғатапсырманы күрделендірудіқалай жоспарлайсыз? | Бағалау - Оқушылардың Үйренгенінтексеруді Қалайжоспарлайсыз? | Пəнаралықбайланыс Қауіпсіздікжəнееңбекті Қорғауережелері АКТ-менбайланыс Құндылықтардағы Байланыс | ||||||||||||||
| Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайыма? Бүгіноқушылар не білді? Сыныптағыахуал Қандайболды? Мен жоспарлаған Саралаушаралары тиімдіболдыма? Мен берілген Уақытішінде үлгердімбе? Мен өзжоспарыма қандайтүзетулер енгіздімжəне неліктен? | Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес Келетінсұрақтарғажауапберіңіз. | |||||||||||||||
| Қорытынды бағамдау Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды Жетілдіруге көмектесетін не білдім? | ||||||||||||||||
№14
| Ұзақмерзімдіжоспарбөлімі: 7.1 Су және органикалық заттар | Мектеп: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Күні: | Мұғалімнің аты-жөні: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сынып: 7 | Қатысқандар саны: | Қатыспағандар саны: | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақ тақырыбы | Зертханалықжұмыс«Тірі ағзалар үшін судың биологиялық қасиеттерін зерттеу" | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме) | Оқушыларорындайалады: 8.4.1.2 судың биологиялық қасиеттерін және маңызын түсіндіру | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақ мақсаттары | Оқушылар :
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бағалау критерийлері | Оқушылар: - судың биологиялық қасиеттерін атайды және сипаттайды - судың маңызын түсіндіре алады | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Тілдік мақсаттар | Оқушылар орындай алады: 1. Тәжірибе барысында ауызша және жазбаша түсіндірмелер жасай алады. Пәнгеқатысты лексика мен терминология: сутектік байланыс, молекулааралық байланыс, меншікті жылу, сыйымдылығы, беткей кернеу, су мен мұздың салыстырмалы, тығыздығы, еріткіш. Диалог құруға / жазылымғақажеттісөздертоптамасы: Су молекуласының құрылысы ... Судың қасиеттеріне жатады ... Судың қызметтері ... Судың маңызы ... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Құндылықтардыдарыту (соның ішінде АЖ-ның негізгі элементтері) | Патриоттық сезімді дамыту. Тәжірибелік жұмыс жасау арқылы оқушылардың танымдық қабілеттерін дамыту, ой-өрісін кеңейту, есте сақтау дағдысын қалыптастыру. Өзіне және бір-біріне деген құрметті, жұптық жұмыста ынтымақтастықты қалыптастыру. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Пәнаралықбайланыстар | Химия – судың формуласы, еріткіш ретіндегі қасиеттері; Физика – судың тығыздығы, жылусыйымдылығы. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| АКТ қолдану дағдылары | Ғаламтор, ноутбуктер. Мұғалім су қасиеттерін талқылау кезінде интербелсенді тақтаны пайдаланады. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ұсынылатын бастапқы білім | Олар 7-сыныптың «Су және органикалық заттар» бөлімінен органикалық маңызы бар элементтерді атай біледі. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақ барысы | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың жоспарланған кезеңдері | Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет | Ресурстар | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың басы 0-4 мин. | Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Жіптік құбыр» тренинг Оқушыларға түзу қағаз беріледі. Оны екіге бүктейміз. Арасын сваркалап жалғағанда ұзын құбыр шығу керек. Шарикті жіберемін. Шарик құбыр бойымен жылжыйды.. | 1 слайд РРТ 2-4 слайд РРТ | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың ортасы (пайымдау) 5-37 мин. | Жоғары үлгерімді оқушылар үшін нұсқаулық карта Практикалық жұмыс Тақырып:Судың биологиялық қасиеттерін зерттеу. Мақсат: судың биологиялық қасиеттерін зертей отырып ағаза тіршілігіндегі маңызын түсіндіру Құрал-жабдықтар: су құйылған 4 стақан, Петри табақшасы, дәке, термометр, шыны таяқша, сұйық сабын, сүзгі қағаздары, мұз, 2 полиэтилен қалташасы, тұз, қант, крахмал, қасық.
Жұмыс барысы:
Судың биологиялық қасиеттері
| Тақта https://www.youtube.com/watch?v=f5ma_Kr0t4g ) (судың тығыздығы. 3.40 – 4.25 қозғалыс) (https://www.youtube.com/watch?v=xE8T30FszBU) (https://www.youtube.com/watch?v=U94C0GOqc4w) Нұсқау карта, лабораториялық құрылғылар | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың соңы (рефлексия) 38-40 мин. | Үй тапсырмасы (үлгерімінде қиыншылығы бар оқушылар үшін):
Рефлексия: Пирамида Пирамида | Қосымша материал РРТ | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Саралау –оқушыларғақалайкөбірекқолдаукөрсетудіжоспарлайсыз? Қабілетіжоғарыоқушыларғақандайміндетқоюдыжоспарлапотырсыз? | Бағалау – оқушылардыңматериалдымеңгерудеңгейінқалайтексерудіжоспарлайсыз? | Денсаулықжәнеқауіпсіздіктехникасыныңсақталуы | |
| Барлық оқушылар білетінболады: судың маңызы мен кейбір қасиеттерін. Оқушылардың көпшілігі: Судың биологиялық қызметтерінің мәнін атап және түсіндіре алады. Оқушылардың кейбіреуі: фактілер мен материалдарға сүйене отырып анализ жасай алады. Оқу компонентін визуализациялау оқыту мақсаттарына жетуге бағытталады. | Тақырыпты меңгеруге үндеу барысында оқушыларда оқу құзыреттіліктерінің қалыптасуының деңгейіне қалыптастырушы бақылау. (3) Топтық жұмыс орындау кезінде бағалау. (4) Тәжірибелік жұмысты орындау барысындағы бағалау. |
| |
| Сабақбойынша рефлексия Сабақмақсаттары/оқумақсаттарыдұрысқойылған ба? Оқушылардыңбарлығы ОМ қолжеткіздіме? Жеткізбесе, неліктен? Сабақтасаралаудұрысжүргізілдіме? Сабақтыңуақыттықкезеңдерісақталдыма? Сабақжоспарынанқандайауытқуларболды, неліктен? | Бұлбөлімдісабақтуралыөзпікіріңіздібілдіруүшінпайдаланыңыз. Өзсабағыңызтуралысолжақбағандаберілгенсұрақтарғажауапберіңіз. | ||
| Барлық оқушылар:; Оқушылардың көбі: с; Кейбір оқушылар: | |||
| Жалпыбаға Сабақтыңжақсыөткенекіаспектісі (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)? 1: 2: Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)? 1: 2: Сабақбарысындасыныптуралынемесежекелегеноқушылардыңжетістік/қиындықтарытуралыненібілдім, келесісабақтарда неге көңілбөлуқажет? | |||