Файл: 1. Бірбіріне арамаарсы озалып келе жатан екі айыты біреуі аыс бойымен, екіншісі аыса арсы жзгенде, рбір 10 секунд ішінде ара ашытытары 20 метрге азаяды..docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 12.12.2023

Просмотров: 20

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

2022-2023 оқу жылының физикадан оқушылардың

Республикалық олимпиадасының мектепішілік кезеңі

9 сынып

Әр есеп 10 ұпайға бағаланады

1. Бір-біріне қарама-қарсы қозғалып келе жатқан екі қайықтың біреуі ағыс бойымен, екіншісі ағысқа қарсы жүзгенде, әрбір 10 секунд ішінде ара қашықтықтары 20 метрге азаяды. Егер қайықтар алғашқы жылдамдықтарындай жылдамдықпен ағыс бойымен жүзсе, 10 секунд ішінде олардың ара қашықтықтары 10 м-ге артады. Суға қатысты қайықтардың жылдамдықтары қандай? (10 ұпай)


2.Бірқалыпты үдемелі қозғалыстағы дененің алғашқы тең екі уақыт аралығындағы -тағы жолдары s1=24м және s1=64м. Қозғалыстағы нүктенің жолдың бірінші және екінші жартысындағы орташа жылдамдығы неге тең? (10 ұпай)


3.1000 км биіктіктен еркін құлаған дене бірінші секундта қандай жол жүреді? Жердің радиусын 6400 км деп есептейміз. (10 ұпай)


Шешуі:

Санақ жүйесін сумен байланыстырамыз. Бұл санақ жүйесінде қайықтардың тынық сумен байланысты жылдамдықтарын аламыз.

Қайықтар бір-біріне жақындағанда салыстырмалы жылдамдық ,

бір-бірінен қашықтағанда ( деп есептейміз).


1.1-есеп

Берілгені





және жылдамдықтарды екі теңдеуден аламыз:




Есептей келе төмендегідей нәтиже аламыз:

.

1.2-есеп.

Шешуі:

Нүкте жолдың екі бөлігінде де тұрақты үдеумен қозғалады деп есептейміз. Сонда болғанда нүкте жол жүреді.





Бірқалыпты үдемелі қозғалыстағы дененің алғашқы тең екі уақыт аралығындағы -тағы жолдары және . Қозғалыстағы нүктенің жолдың бірінші және екінші жартысындағы орташа жылдамдығы неге тең?

Берілгені:





Іс жүзінде нүкте ішінде жол жүреді,

Осыдан жолдың екінші бөлігіндегі нүктенің үдеуі өзгеретінін көреміз. Осы үдеуді табайық:



;

- нүктенің бірінші бөліктегі соңғы жылдамдығы.

;

;



.

2t уақыт ішінде нүктенің жүрген жолы



Нүктенің қозғалысын түсіндіретін суретті саламыз.


А нүктесінен С нүктесіне дейін қозғалуға кеткен уақытты табамыз.





; .

; .

с.

Жолдың бірінші бөлігіндегі орташа жылдамдық: .

Жолдың екінші бөлігіндегі орташа жылдамдық:

.
1000 км биіктіктен еркін құлаған дене бірінші секундта қандай жол жүреді? Жердің радиусын 6400 км деп есептейміз.

Берілгені: Шешуі:



Жер бетінен һ биіктіктегі еркін түсу үдеуін есептейміз:





мұндағы -Жер бетіндегі еркін түсі үдеуі.