Файл: Саба жоспары Физика Aa123456 за мерзімді жоспар блімі.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 12.12.2023

Просмотров: 19

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


Сабақ жоспары: Физика Aa123456+++


Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

11.4АКосмология




Күні: 18.03.22

Мұғалімнің аты –жөні: ИБРАЕВА М

ТОБЫ ҚТЖ 20

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Жұлдыздар әлемі. Жұлдыздық шамалар

Осы сабақта қол жеткізілетін ОМ (оқу бағд. сілтеме)

11.9.1.1-жұлдыздар жарықтың жарқырауы бойынша жіктелетінін және келесі ұғымдармен сипатталатындығын түсіндіру: көрінетін жұлдызды шама және абсолюттік жұлдызды шама

Сабақ мақсаттары

  • Оқушыларға жұлдызға дейінші қашықтық туралы түсінік беру.

  • Көзге көрінетін жұлдыз шамасының анықтау

  • Әр түрлі дерек көздерін пайдаланып, көрінетін және абсолюттік шаманы табу.

Жетістік критерийлері

  • Көзге көрінетін жұлдыз шамасы анықтамасын біледі

  • Нысан 10 парсек қашықтықта тұрғанда көзге көрінетін жұлдыз шамасын, сонымен қатар абсолюттік жұлдыз шамасының анықтамасын біледі.

  • Әртүрлі дереккөздерді пайдаланады, көрінетін және абсолюттік шаманы табады

Тілдік мақсаттар

Тілдік қорына, ойларын дұрыс жеткізуіне,монологтық және диалогтық сөйлеу білігін дамытуға көңіл бөлу. Зерттеудің нәтижелерін ауызша және жазбаша түрде жазып, қорытынды жасай алады

Арнайы пәндік лексика және терминология:

Қазақша

Орысша

Ағылшынша

көрінетін жұлдыз шама

звездная величина

magnitude

абсолюттік шама

абсолютная звездная величина

the absolute magnitude

параллакс

параллакс

parallax

парсек

парсек

parsec

жұлдызға дейінгі қашықтық

расстояние до звезд

distance to the stars

Диалог құруға және жазбаша жұмысқа арналған пайдалы сөйлемдер:

Жұлдыздар сутегі мен гелийден тұратын аса ірі аспан денесі. Жұлдыздардың сипаттамалары:

  1. Жұлдыздардың жарқырауы

  2. Беттік температурасы

  3. Радиусы

  4. Химиялық құрамы

  5. Массасы.

Құндылықтарды дарыту

Құндылықтарды дарыту арқылы оқушыларды академиялық адалдыққа тәрбиелеу (тапсырмаларды орындау барысында өз бетімен жұмыстануға үйрету). Оқушылардың бойында ұйымшылдық, ынтымақтастық, құрмет сезімдерін сіңіру. Мысалы жұптық жұмыстар барысында оқушылар арасында жауапкершілік және сыйластық тәрбиелері қалыптасады.Өмір бойы білім алу құндылығын сыни тұрғыдан ойлау арқылы білімге деген құштарлығын қалыптастыру

Пәнаралықбайланыстар

Математика

АКТ қолдану дағдылары

Оқушылар әртүрлі ақпарат көздерінен алынған мәліметтердің өздеріне қажеттісін саралай алады, қолдана алады.

Бастапқы білім

Астрономия

Күтілетін нәтиже

Оқушылар:

  • Ғылыми көзқарастың кеңейуіне жағдай жасайды

  • Көзге көрінетін және абсолюттік шаманы біле отырып, жұлдызға дейінгі қашықтықты талқылайды.

  • Масса – жұлдыздардың маңызды сипаттамасы ол жұлдыздың жарықтылығымен байланысты екенін түсінеді

Сабақ барысы

Уақыт кезеңдері

Сабақтағыжоспарланғаніс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

0-5 мин

Ұйымдастыру кезені

«Ой қозғау»

W - толық сыныппен жұмыс

Галактика

Біздің ғалам

Космонавтика


Космогония

Космология



жұлдыздар жүйесі мен олардың шоғырлары
шексіз әлемнің біздер орналасқан бөлігі
әлем кеңістігіндегі ғарыш аппараттарының қозғалысын талдап, зерттейді
бүкіл әлем туралы, оның жалпы қасиеттері туралы ілім
аспан денелерінің пайда болуын және дамуын зерттейді


Берілетін түсініктер: астрономияның пайда болуына себеп болған қажеттіліктер, біздің ғалам, астрономия мен физиканың байланысы, космонавтика, космология, космогония, Орта Азия ғалымдары және олардың еңбектері, ерте дүниедегі халық астрономиясы.

«Астрон» - жұлдыз, «номос» - заң.


презентация

Ойлану / ақпарат

16-20 мин

Сұрақ: Жұлдыздар дегеніміз не?

Күтілетін жауап: сутегі мен гелийден тұратын аса ірі аспан денесі

Сұрақ: Жұлдыздардың қандай сипаттамалары білесіңдер?

Күтілетін жауап: Жұлдыздардың жарқырауы, беттік температурасы, радиусы, химиялық құрамы және массасы

1-тапсырма

Мұғалім әрекеті:

«Жұлдыз қалай пайда болды?» деген жалпы тақырыпқа ендіру үшін арналған сұрақ ортаға тасталады.

1-тапсырма бойынша оқушылар жұптарымен ақпарат көздерін пайдаланып сұрақ шешімін іздеп, басқа жұптармен ақпарат алмасады.
Теориялық мағлұмат

Жарық жұлдыздарды α әрпімен, одан сәл солғындау жұлдыздар реті бойынша грек алфавитінің келесі әріптерімен белгіленді.

Жұлдыздардың көзге көрінерлік жарықтылығын санмен өрнектеу үшін көрінерлік жұлдыздық шама ұғымы пайдаланылады.

1.Жұлдықдық шама

Бұл ұғым бұрын енгізілді. Жұлдыз-жалтырлығы –одан келетін сәулеге перпендикуляр орналасқан бірлік ауданды жарықтандыратын жарық мөлшері.

Екі жұлдыздың жалтырлығы мен олардың жұлдыздық шамалары арасындағы байланыс Погсон формуласымен өрнектеледі:

Погсон формуласы:



Егер жұлдыздың жарықтығы Күндікімен салыстырғанда

болса



Е-жұлдыз жалтырлығы

Жұлдыздардың шын мәніндегі жарықтылығын анықтау үшін абсолют жұлдыздық шама қолданылады.

М-абсолют жұлдыздық шама.

m-көрінерлік жұлдыздық шама.

R-жұлдызға дейінгі қашықтық.



Кейбір жарық жұлдыздардың атаулары, астрономиялық белгіленуі, орналасу орнының координаталары, көрінерлік және абсолют жұлдыздық шамалары туралы мәліметтер.



Жұлдыздың үздіксіз спектрде шығарытн ең көп мөлшердегі энергиясына сәйкес келетін толқын ұзындығы:

.

Астрономиядағы қашықтықты анықтаудың тәсілдері

Параллакс тәсілі.


р –көкжиектік параллакс









ρ–аспан шырағының бұрыштық радиусы

D –оған дейін қашықтық

R – аспан шырағының радиусы
Күн жүйесінен жұлдыздарға дейінгі қашықтық.





π – жылдық параллакс.

1а.б. = (149597868±0,7) км










Жұлдыздың массасын анықтау үшін мынадай қатыс пайдаланады:






Оқушылар хабарламасы

презентация


Презентация

Плакат


Практикум

21-35 мин

Жаңа тақырыпты бекітуге есептер шығару

Мысалы: Жұлдыздың жылдық параллакс 1болса, оған дейінгі қашықтықты астрономиялық бірлікпен есептеңдер.

Берілгені:

S=1”

a=1а.б.

Шешуі:

формуласын пайдаланамыз, мұндағы ,

Бұл берілген формулаға қойып,

*1а.б./ =206265 а.б. аламыз

Т/к:

r=?


1-есеп. Күннің абсолют шамасы . Оның көрінерлік жұлдыздық шамасын табыңдар. Күнге дейінгі қашықтықты 150млн км деп есептеңдер.

(-26m)

2-есеп. Күннің абсолют шамасы .Егер жұлдыздың абсолют жұлдыздық шамасы -5m болса, оның Күн массасымен салыстырғандағы массасы қандай?

(

3-есеп. Егер бірінші жұлдыздың радиусы екіншісінен 25 есе көп болса, он бір түстес екі жұлдыздың жарықтылықтарының айырмашылығы қандай

Шешуі:

L = σT4 ∙ 4πR2, T1 = T2 ,

L1 / L2 = R12 / R22.

625 есе

4-есеп. Егер жарықтылық айырмашылығы 100 есе болса, өызыл алыппен қызыл ергежейлінің айырмашылығы қандай?

Шешуі:

L = σT4 ∙ 4πR2. Жұлдыздар бір түстес. Олардың жарқырауы әртүрлі ауданына, жұлдыздардың радиустарына байланысты. Ол дегеніміз алып қызылдың 10 есе үлкен ергежейлі қызыл жұлдыздан екені көрініп тұр.



№2

Үлестірме материал

Сабақтың соңы

36-40 мин


Рефлексия
Үйге тапсырма

Сабақ соңында оқушылармен кері байланыс орнату арқылы бүгінгі қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан не білдіңіз? Пікіріңіз

Әрі қарай тақырыпты тереңірек оқып, қызықты мәліметпен бөлісу Мысалы: Арақашықтық шкаласын анықтау мәселесі

Оқушылар хабарламасы


Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Барлық оқушылар:

Жұлдыздар жөнінде ақпаратты дәптерге түсіреді

Оқушылардың көпшілігі:

Пікірлерін ортаға салады

Кейбір оқушылар

Өз ойларын дәлелдей алады

сабақ барысында оқушыларды қолдау, қолпаштау

Жетістік критерийлері арқылы

Үлестірме материалдар


Интерактивті тақтаны сабақ барысында қолдану уақытын 10 минуттан асырмау

Көз жаттығуларын орындау

Кабинетті желдету

Кабинетте приборлармен жұмыс жасау барысында қауіпсіздік ережесін сақтау (су қолмен жұмыс жасамау) жарықты қажет емес кезінде өшіру

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?




Жалпы баға
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақбарысындасыныптуралынемесежекелегеноқушылардыңжетістік/қиындықтарытуралыненібілдім, келесісабақтарда неге көңілбөлуқажет?