Файл: Жоббм,Тулешкалиева М. К. 11сынып жмб сабаты таырыбы.pptx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 09.01.2024
Просмотров: 30
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
БҚО, Жаңақала ауданы,Бірлік ауылы,М.Мирманов ат. ЖОББМ,Тулешкалиева М.К.
11-сынып ЖМБ
Сабақтың тақырыбы: Еріксіз электромагниттік тербелістер.Айнымалы ток.
Сабақтың мақсаты:
1.Айнымалы токты сипаттау;(ЕБҚ)
2.Айнымалы токты сипаттайтын шамаларды анықтау;
3.Айнымалы токты сипаттайтын шамалардың формулаларын пайдаланып есептер шығару;
Бағалау
критерийлері
-Айнымалы токты сипаттайды;(ЕБҚ)
-Айнымалы токты сипаттайтын шамаларды анықтайды ;
-Айнымалы токты сипаттайтын шамалардың формулаларын пайдаланып есептер шығарады;
Ойлау дағдыларының
деңгейі
түсіну, қолдану
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:
11.4.3.2 - физикалық шамаларды (период, жиілік, кернеу, ток күші мен электр қозғаушы күшінің максималды және әсерлік мәндерін) қолданып, айнымалы токты сипаттау;
Сабақтың басы.
Ұйымдастыру.
Оқушылармен амандасу.
Сабаққа қатыстарын тексеру.
«Жылы лебіз» әдісі арқылы жағымды ахуал қалыптастыру
Үй жұмысын тексеру
«Дұрыс -бұрыс» әдісі арқылы үй тапсырмасын тексеру.
.
Оқушыларды "Мозайка" әдісі арқылы екі топқа бөлу.
І топ: «Период"
ІІ топ: "Жиілік"
| Тұжырым | Дұрыс | Бұрыс |
| 1.Айнымалы ток генераторы деп механикалық энергияны электр энергиясына айналдыратын қондырғы. | + | |
| 2.Айнымалы ток генераторының артықшылығы –олардың құрылысының қарапайымдылығы және жеткілікті түрде жоғары кернеу мен үлкен токтарды алу мүмкіншілігінде | + | |
| 3.Айнымалы ток генераторы индуктор, зәкір,щеткалар мен сақиналардан тұрады. | + | |
| 4.Генератордың индукторында магнит өрісі пайда болады | + | |
| 5.Кез-келген генератордың зәкірі айналып тұрады | | + |
| 6.Өндірілетін айнымалы токтың жиілігін арттыру үшін генератордың зәкіріне бірнеше орам орналастырады | + | |
| 7. Айнымалы ток генераторларын синхронды және асинхронды деп екі түрге бөлуге болады. | + | |
| 8. Генератордың қозғалмалы бөлігі ротор деп аталады. | + | |
Бағалау критерийі:
Айнымалы ток генераторын сипаттау.
Дескриптор:
-Айнымалы ток генераторының анықтамасын айтады.
-Артықшылығын атайды.
-Құрылысын сипаттайды.
-Генератордың түрлерін ажыратады.
«Миға шабуыл»
Тұрмысқа қажетті құралдар,өндірісте,агротехникада,құрылыста қолданылатын құрылғылар қандай токпен жұмыс жасайды?(суреттерін көрсету)
Жауабы:Барлық тұрмысқа қажетті құралдар,өндірісте,агротехникада,құрылыста қолданылатын құрылғылар айнымалы токпен жұмыс істейді.
Мұғалім ауызша кері байланыс жасайды. «Мадақтау» әдісі
Сабақтың ортасы.Топтық жұмыс.
Жаңа тақырып.
Жаңа тақырыпқа байланысты топтарға тапсырма беріледі.
"Тұжырымдамалар картасы"
Тақырып бойынша түсініктер арасындағы байланыстарды схема түрінде көрсетеді.
1-топ. Айнымалы токты сипаттау
Айнымалы токты сиnаттау
Шамасы да,бағыты да периодты түрде өзгеретін айнымалы ток деп аталады
Практикалық қолданылуы жағынан айнымалы ток тұрақты токқа қарағанда тиімді
Барлық тұрмысқа қажетті құралдар, өндірісте,агротехникада,құрылыста қолданылатын көnтеген құралдар айнымалы токпен жұмыс жасайды
Тұрақты ток сияқты,айнымалы токтың жылулық,магниттік және химиялық қасиеттері бар.
Айнымалы ток күші мен кернеуді аса болымсыз энергия шығынымен кең ауқымды өзгертуге болады,бұл электр энергиясын алыс қашықтықтарға жеткізуге және таратуға мүмкіндік береді.
Айнымалы ток индукциялық генераторларда өндіріледі.Біздің үйімізді жарықтандыратын желідегі,заводтар мен фабрикаларға электр қуатын беретін желілердегі айнымалы ток жиілігі 50Гц.АҚШ-та өндірістік токтың жиілігі 60Гц.
Байланыс техникасында жиілігі жоғары (100кГц-тен 30ГГц-ке дейінгі)айнымалы ток пайдаланылады.Арнай мақсат үшін өндіріс орындарында,медицинада және ғылым мен техниканың басқа салаларында әр түрл жіліктегі айнымалы ток қолданылады.
2-топ:Айнымалы ток күшін сипаттайтын негізгі шамаларды анықтау.
1-топ
Бағалау критерийі:
-Айнымалы токты сипаттау
Дескриптор:
-Айнымалы ток анықтамасын айтады.
-Қолданылуын , қасиеттерін сипаттайды
-Қолданыстағы айнымалы ток жиілігін айтады.
-Алыс қашықтыққа жеткізу мүмкіндігін ашады
Айнымалы ток күшін сипаттайтын негізгі шамалар
Айнымалы ток тізбегінде ток күші мен кернеу туралы айтылғанда олардың лездік мәндері немесе әсерлік мәндері қолданылады
Онда тізбек ұштарындағы кернеу мынандай:
ս=соsωt (1)
ս-кернеудің лездік мәні
Ом заңы бойынш тізбектегі ток күші
ί==
ί=cosωt (2)
(1)және ( 2) өрнектерін салыстыра отырып,мынандай қорытындыға келеміз:кернеу мен ток күшінің тербелістері бірдей жиілікпен және бірдей фазада жүреді
Айнымалы токтың (ν) тербеліс жиілігі-уақыт бірлігіндегі ток күшінің толық тербеліс санына тең шама.ХБЖ-гі өлшем бірлігі –Герц(Гц)
Айнымалы токтың циклдік жиілігі(ω) -2π секунд ішіндегі толық тербеліс санына тең шама.
[ω]=рад/с
[ω]=с-1
Ток күшінің тербеліс периоды(Т)-ток күшінің толық бір тербелісіне кететін уақыт.
[Т]=с
Айнымалы ток күшінің әсерлік мәні-бұл айнымалы ток өткізгіште қанша жылу мөлшерін бліп шығарса,өткізгіште сонша уақытта дәл сондай жылу мөлшерін бөліn шығаратын тұрақты ток күшіне тең шама.
IӘ=; Um=
2-топ
Бағалау критерийі:
--Айнымалы токты сипаттайтын негізгі шамалардың мағынасын ашу.
Дескриптор:
-Айнымалы ток кернеуінің лездік,әсерлік мәндерін түсіндіреді
-Формулаларын жазады
-Ом заңын қолданып ток күшінің әсерлік мәнін қорытады
-Қорытынды жасйды.
-Айнымалы токтың жиілігіне,периодына,циклдік жиілігне сипаттама береді.
| Топтар бір-бірін «Екі жұлдыз , бір тілек» әдісімен бағалайды |
Тақырыпты бекіту.Жұптық жұмыс.
«Досыңа көмектес» әдісі арқылы оқушылар қасындағы жұбымен бірлесе отырыn айнымалы ток теңдеулерін nайдаланып бірі –біріне көмек беру арқылы есептер шығарады. Ерекше білімді қажет ететін оқушылар үлгі бойынша есептейді
Тапсырмалар:
1.Айнымалы ток тізбегінің ұштарындағы кернеу u=220cos50 заңына сәйкес өзгереді.Кернеудің амплитудалық және әсерлік мәнін,жиілігін анықтаңдар.(ЕБҚ)
2.Кедергісі R=40 Ом айнымалы ток тізбегі бөлігіндегі кернеудің амплитудалық мәні 100 В, тербеліс жиілігі ν=50 Гц.Осы тізбек бөлігіндегі ток тербелістерінің теңдеуін жазыңдар. .(ЕБҚ)
| «Еркін талқылау» әдісі.Бұл тапсырманы оқушылар топта немесе сыныппен орындайды. Мұғалімнен көмек сұрай алды Функционалдық сауаттылыққа арналған тапсырма. 3.Тербелмелі контурдың сыйымдылығы 0,5мкФ,тербеліс жиілігі 5кГц,зарядтың тербеліс амплитудасы 4мкКл. а) q=q(t),ս=U(t),ί=I(t) теңдеулерін жазыңыз в) Кернеудің,ток күшінің амплитудалық мәндерін табыңыз с) Катушканың индуктивтілігін есептеңдер. |
А
V
| 4.Эксперименттік есеп. Сызба бойынша тізбек құрып,амперметр мен вольтметрдің көрсетулері арқылы,айнымалы токтың қуатын есептеңдер. |
| Бағалау критерийі -Белгісіз шамаларды үлгі бойынша есептеп табу Дескриптор: -Кернеудің амплитудалық мәнін формуладан бірден табады. -Кернеудің әсерлік мәнін формула бойынша есептейді. -Период формуласын пайдаланып есептейді. Бағалау критерийі: -Тізбек бөлігіндегі ток тербелістерінің теңдеуін жазу Дескриптор: -- Ток күшінің амплитудалық мәнін формула бойынша анықтайды -Циклдік жиілігін есептейді - Жалпы теңдеуді пайдаланып ток тербелісінің теңдеуін жазады |
.
| Бағалау критерийі: -Тербелмелі контурдың теңдеулерін пайдаланып есептеу. Дескриптор: -Циклдік жиілікті формуласы бойынша табады - q=q(t) теңдеуін жазады. -Кернеудің амплитудалық мәнін табады. - ս=U(t) теңдеуін жазады -Ток күшінің амплитудалық мәнін табады - ί=I(t) теңдеуін жазу -Индуктивтілікті есептейді. |
| Бағалу критерийі:
Дескриптор: -Техника қауіпсіздігін сақтайды -Сызба бойынша тізбек құрайды -Амперметр мен вольтметрдің көрсетулерін жазып алады. -Қуаттың формуласын пайдаланып есептейді. Бағалау «Бағалау критерийі» бойынша өткізіледі. |
| Сабақтың соңы. Жеке жұмыс. «Білгеніңмен бөліс» әдісі Кестені толтырыңдар. |
| Айнымалы ток | Айнымалы токтың тербеліс nериоды | Айнымалы токтың тербеліс жиілігі | Айнымалы токтың циклдік жиілігі | Айнымалы ток күшінің әсерлік мәні |
| Шамасы да, бағыты да периодты түрде өзгеретін айнымалы ток деп аталады | Ток күшінің тербеліс периоды(Т)-ток күшінің толық бір тербелісіне кететін уақыт. [Т]=с | Айнымалы токтың (ν) тербеліс жиілігі-уақыт бірлігіндегі ток күшінің толық тербеліс санына тең шама.ХБЖ-гі өлшем бірлігі –Герц(Гц) | Айнымалы токтың циклдік жиілігі(ω) -2π секунд ішіндегі толық тербеліс санына тең шама. [ω]=рад/с [ω]=с-1 | IӘ=; Um= |
| Айнымалы ток | Айнымалы токтың тербеліс nериоды | Айнымалы токтың тербеліс жиілігі | Айнымалы токтың циклдік жиілігі | Айнымалы ток күшінің әсерлік мәні |
| Шамасы да, бағыты да периодты түрде өзгеретін айнымалы ток деп аталады | Ток күшінің тербеліс периоды(Т)-ток күшінің толық бір тербелісіне кететін уақыт. [Т]=с | Айнымалы токтың (ν) тербеліс жиілігі-уақыт бірлігіндегі ток күшінің толық тербеліс санына тең шама.ХБЖ-гі өлшем бірлігі –Герц(Гц) | Айнымалы токтың циклдік жиілігі(ω) -2π секунд ішіндегі толық тербеліс санына тең шама. [ω]=рад/с [ω]=с-1 |
| Рефлексия «Мен үшін бүгін ең құнды болған нәрсе ... ,себебі...» |
Үйге тапсырма:§8 53 бет Оқулық
«Мектеп» 2020
Физика 11
С.Тұяқбаев, Ш.Б.Насохова, Б.А.Кронгарт, М.Е.Әбішев
«Айнымалы ток» тақырыбына эссе жазу.