ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 10.01.2024
Просмотров: 50
Скачиваний: 3
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Құрметті әріптес!
Қазақстан Республикасының «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» заңына сәйкес авторлық құқық заңмен қорғаланатынын ескертеміз. Сатып алған ҚМЖ – ны тарату туралы факт анықталған жағдайда әкімшілік айыппұл салынады.
«USTAZ tilegi» ғылыми әдістемелік орталығының әкімшілігі
№472 бұйрығы бойынша жасалған ҚМЖ келесі бетте
Бұл ҚМЖ ust.kz сайтында жасалынған. «USTAZ tilegi» ғылыми-әдістемелік орталығының сайтынының ҚМЖ бөлімінде кез-келген пән, кез-келген сынып бойынша ҚМЖ және презентацияны жүктеп ала аласыз. Ол үшін сілтеме арқылы өтіңіз.
https://ust.kz/qmg
Сабақ жоспары
| Сабақтың тақырыбы: Жылулық сәуле шығару. Абсолютті қара дененің сәулеленуі. Люминесценция | Пән: физика | |||||||||
| Күні: | Мұғалім: | |||||||||
| СЫНЫП: | Қатысқан оқушылар саны: | Қатыспаған оқушылар: | ||||||||
| Оқу мақсаттары | 9.6.1.1 жылулық сәуле шығару энергиясының температураға тәуелділігін сипаттау | |||||||||
| Сабақтың мақсаты | Жылулық сәуле шығару заңдарын оқып, олардың көмегімен есептерді шешуді үйрену. | |||||||||
| Тілдік мақсаттар | Пәнгетән лексика және терминология: Температуралық сәулелену, дененің шығару қабілеті, Вин , Стефан-Больцман заңдары, Диалогқа/жазуға қажетті сөз тіркестері Жылулық сәуле шығару ... Жылу тепе-теңдігі Стефан-Больцман Заңы… Планк Гипотезасы… Абсолют қара дене | |||||||||
| Алдыңғы білім | Оқушылар 9 сынып курсында оқыған Планк гипотезасын қайталау | |||||||||
| Сабақтың барысы | ||||||||||
| Жоспарлан-ған сабақ кезеңі | Сабақтағы жоспарланған іс-шаралар | Ресурстар | ||||||||
| Басталуы 0-2 мин 2-5 мин 5-15 мин 15-25мин 25-35 мин 35-45мин | Мұғалімнің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ноутбуктер, Интернет/ таратпа қағаздары, Физика оқулығы 9 https://physics.ru/courses/op25part2/content/chapter5/section/paragraph1/theory.html#.XO0TZxYzbIU Қосымша 1 Абсолютті қара дененің сәулеленуі https://phet.colorado.edu/sims/blackbody-spectrum/blackbody-spectrum_en.html | ||||||
- оқушылардың зейінін шоғырландыру, - оқушылармен бірге ОМ анықтап алу Мұғалімнің түсіндірмесі. 2000 жылдың желтоқсанында әлемдік ғылыми қоғам жаңа ғылымның пайда болуының жүз жылдық мерейтойын атап өтті – кванттық физика және Планк тұрақтысы жаңа іргелі физикалық константасының ашылуы. | Оқушы оқу мақсатымен танысады, жаңа тақырыпқа қатысты мәлметтерді оқиды. Бұрынғы білімдерін еске түсіріп жаңа сабақты талдайды | Қалыптастырушы бағалау | ||||||||
| Планк тұрақтысы. Бұл тұрақты ұлы неміс физигі Макс Планкаға тиесілі еді. Ол классикалық физика әлсіз болған қыздырылған денелермен сәулеленетін жарықтың спектрлік таралу мәселесін шеше алды. Планк бірінші болып классикалық физика принциптерімен үйлеспейтін осциллятор энергиясын кванттау туралы гипотезаны айтты. Кейіннен көптеген көрнекті физиктердің еңбектерімен дамыған бұл гипотеза кванттық физиканы құрумен аяқталған ескі ұғымдарды жою және қайта қарау процесіне түрткі болды. Мәселені түсіну үшін виртуальды лабораториялық жұмыс жасаймыз PhET Colorado interactive simulations, " Black body Spectrum» (f) (P) Виртуалды зертханалық жұмысты орындау "Абсолют қара дененің сәулеленуі".
(G) (f)II. Топтық жұмыс: оқушылар төменде көрсетілген тақырыптардың бірі бойынша презентация дайындап, одан кейін оларды қорғайды. 1.Жылулық сәуле шығару. Интегралдық энергетикалық жарықтылық. 2. Дененің сәле шығару қабілеті. Абсолют қара дене. 3. Стефан-Больцман Заңы 4. Вин Заңы 5. Планк Гипотезасы (W)(F). Топтардың есебі. Өзара бағалау. Зертханалық жұмыс нәтижелерін талқылау. 1. Жылулық сәулелену дегеніміз не? 2. Дененің сәле шығару және жұту қабілеті дегеніміз не? 3. Абсолют қара дене деп аталады? 4. Стефан-Больцман Заңын тұжырымдаңыз 5. Вин зЗаңы 6. Бір кванттың энергиясы неге тең? VI Рефлексия. сабақтың қорытындысын шығару. VII. Үй тапсырмасы | ||||||||||
| Қосымша ақпарат | ||||||||||
| Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз? | Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз | Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы | ||||||||
| Рефлексия Сабақ бойынша рефлексия Сабақмақсаттары/оқумақсаттары дұрыс қойылғанба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткіздіме? Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрысжүргізілдіме? Сабақтың уақыттықкезеңдері сақталдыма? Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен? | Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз. | |||||||||
| | ||||||||||
| Жалпы баға Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: 2: Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: 2: Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет? | ||||||||||
| Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 4А Атом құрылысы. Атомдық құбылыстар Күні: Сынып: 9 | Мектеп: Мұғалімнің аты –жөні: Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақ тақырыбы | Жарық кванттары туралы Планк гипотезасы | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме) | 9.6.1.2 Планк формуласын есептер шығаруда қолдану | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақ мақсаттары | Оқушылар сабақ барысында абсолют қара денені анықтауды, Стефан-Больцман заңын; Вин заңын меңгереді. Фотоэффект құбылысын сипаттайды, толқынның ұзындығын есептейді, шығу жұмысын есептейді және Планк тұрақтысын анықтау үшін тәжірибелік өлшеулерді қолданады. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бағалау критерийлері | Дұрыс терминдерді қолдана отырып (яғни, шектік жиілік, фотон энергиясы және шығу жұмысы) фотоэлектрлік эффектіні және әрбір сипаттаманы түсіндіреді. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Тілдік мақсаттар | Оқушылар өздерінің түсініктерін көрсететін жаңа сөздерді пайдаланулары керек. Олар терминдерді түсіну және қолдану керек. Арнайы пәндік лексика мен терминология: Сөздік
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Құндылықтарды дарыту |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Пәнаралық байланыстар | Математика, химия | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| АКТ қолдану дағдылары | Есептер мысалын АКТ көмегімен ұсыну | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бастапқы білім | Жарықтың толқындық қасиеті | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақ барысы | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың жоспарланған кезеңдері | Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет | Ресурстар | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Ой шақыру 5 мин | Мұғалімнің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Оқушылар хабарламасы Ауызша сұрақтар қояды | |||||||||||||||||||||||||||||
| Оқушылармен амандасу, түгендеу
| Оқушылар оқу мақсатымен танысады, Сабақ соңындағы күтілетін нәтижені талдайды Қойылған сұрақтарға жауап береді | Қалыптастырушы бағалау | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Ойлану/ Ақпарат 35 мин | Кванттық оптика - жарықтың корпускалалық қасиетін (бөлшек) зерттейтін оптиканың бөлімі. Жылулық сәулелену кезіндегі электромагниттік инфрақызыл толқындардың ұзындыңы көзге көрінетін қызыл түс жарығының толқын ұзындығынан кіші болғандықтан инфрақызыл толқындар деп аталады. Инфрақызыл толқындар адам көзіне көрінбейді.    Пішіні мен түсіне тәуелсіз жылулық сәуле шығару теориясын жасау үшін ғалымдар абсолют қара дене деген ұғымды енгізген. Бұл дене олардың толқын ұзындықтарына қарамастан оған түсетін барлық электромагниттік сәулелерді түгелімен жұтады. Басқаша айтқанда, қара дене сәулеленбейді.Пішіні мен түсіне тәуелсіз жылулық сәуле шығару теориясын жасау үшін ғалымдар абсолют қара дене деген ұғымды енгізген. Бұл дене олардың толқын ұзындықтарына қарамастан оған түсетін барлық электромагниттік сәулелерді түгелімен жұтады. Басқаша айтқанда, қара дене сәулеленбейді. Абсолют қара денеден таралған қуат, дененің абсолют температурасының төртінші дәрежесімен өзгереді. бұл қатынас Стефан-Больцман заңы деп аталады және мына теңдеумен анықталады:  немесе S абсолютті қара дененің ауданы, σ = 5,67×10−8 Вт/м2 K4, Стефан-Больцманнның тұрақтысы, RT - интегралдық энергетикалық жарқырауыАбсолют қара дене өзіне түскен электромагниттік сеулеленуді жұтады, сәулеленген толқын ұзындығына тәуелсіз, және берілген температура үшін қажетті максималды энергия таратады. Егер әр толқын ұзындығы үшін қуатты өлшейтін болсақ, олардың бір-бірінен айырмашылық барын байқаймыз. Абсолют қара дененің температурасы қандай болса да, пайда болатын зат температурасы мен λmax максимум толқын ұзындығына байланысты болып тұрақты болмай, шамамен 2,898 . 10-3 мК-ға тең болады. Бұл заң неміс физигі Вильгельм Венмен ашылып, сол себепті Вин заңы деп аталады.    Жұлдыздың электромагниттік сәулеленуінің спектрін талдау- бұл жұлдыздарды зерттейтін тек жалғыз жол. Мысалы, Винның ығысу заңы, жұлдыздар абсолютті қара денелер сияқты сәулеленетін болса ғана, жұлдыздың температурасын шамамен анықтауға болады. Астрономиялық бақылау кезінде, әр түрлі температурадағы жұдыздардың сәулелену қуатының графигіндегі төбелері әр түрлі жерде болады. Егер біз жұлдыздан таралған қуаттың төбесіне сәйкес толқын ұзындығын білетін болсақ, Винның ығысу заңын қолданып жұлдыздың температурасын анықтай аламыз |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Фотоэффект деп түскен жарықтың әсерінен заттан (металдар мен сұйықтардан) элеткрондардың ұшып шығу құбылысын айтамыз.
Құбылысты 1887 жылы Г.Герц ашты,Фотоэффект құбылысын тәжірибе жүзінде зерттеген Столетов болды.
I ток күшін нөлге дейін кеміту үшін анод пен катодтың арасына Uж теріс потенциалдар айырымын түсіру керек. Оны тежеуші кернеу немесе жабушы потенциал деп атайды.
Фотоэффект заңдары:
б) Жарық ағынының интенсивтілігін (Ф) (ν−const) өзгертеміз
в) Сәуле шығарудың жиілігін (ν) өзгертеміз (Ф−const)
Фотоэффектінің қызыл шекарасы:
Жарықтың жиілігі белгілі бір минимал мәнімен кем болса, онда кезкелген затта фотоэффект бақалмайды
Фотоэффектінің теориясы:
1901 жылы М.Планк Планк гипотезасы: жарық жеке «порция» ‒ квант (фотон) түрінде жұтылады және шығарылады
Фотоэффектінің қолданылуы:
Сабақ бойынша рефлексия
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?
Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?