ШЖҚ «Талдықорған жоғары медициналық колледжі» МКК

ГКП на ПХВ «Талдыкорганский высший медицинский колледж»




СИЛЛАБУС

Пәні: «Медицинадағы латын тілі»
Мамандығы: 0304000 «Стоматология» Біліктілігі: 030402 3 «Дантист»
Курс: II
Семестр: 3
Бақылау түрі: сараланған сынақ
Барлығы 60 / 2 сағат/кредит KZ
Аудиториялық сабақтар 10 сағат
СӨЖ 5 сағат
ОСӨЖ 0 сағат
Симуляциялар 45 сағат
Клиника 0 сағат

Талдықорған - 2020 ж.
Силлабусты құрастырған оқытушы:
1. Махатаева Айнаш Жусиппековна

0304000 «Стоматология» мамандығының 030402 3 «Дантист» біліктілігі бойынша оқу-жұмыс бағдарламасы негізінде жасалған.

№3 циклдық әдістемелік комиссия отырысында қаралды.

№ _1_хаттама 28. 08. 2020 ж.
№3 ЦӘК төрайымы Махатаева Айнаш Жусиппековна

(қолы ) (аты-жөні)

Колледж Әдістемелік кеңес отырысында қаралып келісілді,

№ _1_хаттама 28. 08. 2020 ж.
Колледж әдіскері Дуванбекова Гүлім Садыковна

(қолы ) (аты-жөні)
1. Оқытушы туралы мәлімет

№ р/с	Аты-жөні	Ғылыми дәрежесі	Қызметі	Электронды мекен-жайы, телефоны
1.	МАХАТАЕВА АЙНАШ ЖУСИППЕКОВНА	1-санаттағы оқытушы	Арнайы пән оқытушысы	Е-mail: sainach_1970@mail.ru Телефон: 8 701 143 85 97

2. БАҒДАРЛАМА

2.1 Кіріспе.

Оқу пәні бағдарламасы негізгі кәсіптік білім беру бағдарламасының бөлігі болып табылады. Жұмыс бағдарламасы медицина мамандықтары бойынша техникалық және кәсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес 0304000 «Стоматология» мамандығына құастырылған.

2.2 Пәннің саясаты оқу үрдісін кезекті және мақсатқа бағытталған түрде жүзеге асыруға негізделген. Оқытушылардың студенттерге қойылатын талаптары медициналық колледжде оқудың жалпы қағидаларына сәйкес негізделіп жасалған:

1. 
   Дәрістер мен тәжірибелік сабақтарға міндетті түрде, үнемі қатысу.
   
2. 
   Дәріске міндетті түрде қатысу. Рейтинг есептеген кезде жіберілген әрбір дәріс (1 сағаттық) 1 балл шегеріледі.
   
3. 
   Орындау түрі әркелкі болатын СӨЖ-ң 4 түрін міндетті орындау.
   
4. 
   Студент СӨЖ-н тақырыптық жоспарға сәйкес сол тарау бойынша аралық бақылауға дейін 1 апта бұрын тапсыру керек.
   
5. 
   Аралық бақылауды тақырыптық жоспарға сәйкес тапсыруы тиіс. Аралық бақылау теория бойынша сұрақтарға жауап беруден және тәжірибелік дағдыларды (зертханалық жұмыстарды орындау және безендіру) тапсырудан тұрады.
   
6. 
   Оқу үрдісіне белсенді түрде қатысу (зертханалық жұмыстарды конспектілеу, теориялық материалды дайындау, жағдайлық есептер мен тесттерді шешу, зертханалық жұмыстарды өз бетінше орындау).
   
7. 
   Жіберген сабақты өтеу жіберілген сабақ саны көрсетілген оқу бөлімінің рұқсат қағазы болғанда ғана жүргізіледі.
   
8. 
   Студент сабаққа кешікпей келуі тиіс.
   
9. 
   Сабаққа таза, үтіктелген ақ халатпен келуі керек.
   
10. 
    Профессор-оқытушылар құрамымен, оқу-көмекші құрамның қызметкерлерімен және студенттермен құрмет тұтарлық қарым-қатынаста болу.
    
11. 
    Топтардағы талас тудырған мәселелерді колледждің оқу тәрбие ісі жөніндегі орынбасарымен ашық түрде талқылау.
    
12. 
    Колледж мүлкіне: жиһазға, құралдарға, гүлдерге, химиялық ыдыстарға және т.б. жанашырлықпен қарау.
    

---

2.3 Пәнді оқытудың мақсаты:

Медициналық пәндерді оқуда, сондай-ақ, өзінің тәжірибесінде де грек-латын терминологиясын латынша да, қазақша да, орысша да жазылған түрінде түсіне біліп, сауатты түрде қолдана алатындай маман-медиктің терминологиялық құзыреттілігінің негізін салу.

2.4 Пәнді оқытудың міндеттері:

• 
  Латын тілінде оқуды үйрету: анатомиялық, фармацевтикалық, клиникалық терминдерді құрастырып, түсіне білу үшін қажетті латын грамматикасының негізін оқыту.
  
• 
  Негізгі 3 бағыттағы - анатомо-гистологиялық, фармацевтикалық және клиникалық медициналық терминологияның лексикалық минимумын, сонымен бірге, грек терминэлементтерінің белгілі бір санын меңгеру.
  
• 
  Негізгі 3 бағыттағы анатомо-гистологиялық, фармацевтикалық және клиникалық медициналық терминдерді құрастыру спецификасы мен негізгі тәсілін оқу.
  
• 
  Латын тіліндегі анатомиялық, фармацевтикалық және көп сөзді клиникалық терминдерді аудару.
  
• 
  Грек терминэлементтерінен құралған клиникалық терминдердің түсінігін табу және сондай терминдерді құрастыра білу.
  

2.5 Пәнді оқытудың соңғы нәтижелері:

Студент білуі тиіс:

• 
  Әліпбиді есіне сақтауды;
  
• 
  Фонетика және морфологияны қолдануды;
  
• 
  Медициналық терминология негіздерін қолдануды (анатомиялық, клиникалық, фармацевтикалық);
  
• 
  Кәсіптік лексиканы қолдануды.
  

Жасай алуы тиіс:

• 
  Әртүрлі дәріге рецепт құрастыруды;
  
• 
  Кәсіби мәтіндерді сөздіктің көмегімен аударуды;
  
• 
  Дәрі атауларын дұрыс оқу мен жазуды;
  
• 
  Алған білімдерін тәжірибеде қолдануды;
  
• 
  Рецепт құрастыруда 5 септікті қолдануды;
  
• 
  Белсенді сөздік қоры ретінде 500 сөз жасай білуі тиіс.
  

Дағдыларды игеруі тиіс:

• 
  Латын тілінде аударуды;
  
• 
  Рецепт құрастыруды;
  
• 
  Медициналық терминдерді жатқа біліп, толық игере алуы тиіс.
  

2.6 Пререквизиттер: қазақ тілі, орыс тілі, ағылшын

2.7 Постреквизиттер: анатомия, фармакология, терапиялық стоматология, хирургиялық стоматология, ортопедиялық стоматология

2.8.Пәннің қысқаша мазмұны

Латын тілі – қазіргі таңда ауызекі тілде қол­данылмайтындықтан, өлі тіл деп саналады, бірақ әртүрлі ғылым салаларында әлі күнге дейін қолданылады. Латын тілі ежелгі грек тілімен қатар бүгінгі күнге дейін халықаралық терминдер жасаудың негізі ретінде алынып келеді. Латын тілін меңгермей, медициналық білімді меңгеру қиын. Медицина мамандарына ежелгі заманнан: «In via est in medicina via sine lingua Latina» – Латын тілінсіз медицина – өте алмайтын жол – деген мақал таныс. Бұл мақал біздің заманымызда да мәнін жойған жоқ. Латын тілін оқытуды Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартына міндетті пән ретінде енгізіп, практика жүзінде іске асырған дұрыс.

---

Медицинадағы латын тілі пәнінде анатомия, клиника, фармацевтика және медицинаның барлық салалары бойынша терминдер тиісінше тарауларда жүйеленіп берілген. Терминдерді құрастыру, олардың мағынасын түсіну, химиялық терминология, аурулардың атауларын құрастыру, рецепт жазу ережелері, олардың аудармасын ұғуға арналған сөздіктер мен жаттығу жұмыстары мол құрастырылған.
Пәндердің сағатын бөлу

Жалпы сағат саны	Аудиториялық сағаттар			СӨЖ
	Дәріс	Симуляциялық сабақ	ОСӨЖ
60	10	45	-	5

2.8.1 Аудиториялық сабақтың тақырыптық жоспары

№ р\с	Тақырыптары	Қысқаша мазмұны	Сағат саны
1	Фонетика бөлімі. Кіріспе. Латын алфавиті. Дыбыс жүйесі. Екпін қою ережесі.	Латын алфавитінің жазылуы, оқылуы, дыбыстардың дауысты, дауыссызға бөлінуі Дифтонгтардың оқылу ерекшелігі Өзгеретін дауыссыз дыбыстардың оқылу ережесі Әріп тіркестерінің оқылу ережесі - Дұрыс екпін қою ережесін	2
2	Фармацевтикалық терминология. Етістік. Бұйрық рай. Шартты рай. Сөздердің орналасу тәртібі.	Етістіктің 4 жіктеуі, оның жалғаулары Етістіктің сөздік түрлері Бұйрық және шартты райды стандартты рецептуралық тұжырымдарда қолдану Сөздік минимум	2
3	Морфология. Анатомиялық терминология. Зат есім, бес жіктеуге шолу. Зат есімнің сөздік тұлғасы, зат есімнің негізін табу. Зат есімнің I септеуі, жіктелуі. Зат есімнің II септеуі, жіктелуі. Қиыспайтын анықтауыш.	Зат есімнің сөздік түрлері Зат есімнің 5 түрлі жіктеуінің белгілері Зат есімнің І-ІІ жіктеуімен терминдер құрастыру мен аудару Қиыспайтын анықтауыш - Сөздік минимум	2
4	Сын есім. Сын есімнің І тобы. Сын есімді зат есіммен үйлестіру. Қиысатын анықтауыш. Зат есімнің І-ІІ жіктеулері мен сын есімнің І тобын үйлестіру.	Сын есімнің грамматикалық категориясы, сөздік түрлері Сын есімнің тектік белгілері Сын есімді зат есіммен үйлестіру ережелері - Сөздік минимум	2
5	Зат есімнің ІІІ жіктеуі. Зат есімнің ІІІ жіктеуі мен сын есімнің І тобын үйлестіру. Сын есімнің ІІ тобы. Зат есімнің І, ІІ, ІІІ жіктеулері мен сын есімнің ІІ тобын үйлестіру.	Зат есімнің ІІІ-жіктеуінің негізгі белгілері, сөздік түрлері, тектік жалғаулары Сын есімнің II-тобының сөздік түрлері, тектік жалғаулары Сын есім мен зат есімді үйлестіру Лексикалық минимумын	2
	Барлық сағат саны:		10

---

2.8.3 Студенттердің өз бетінше атқаратын жұмыстарының (СӨЖ) тақырыптық жоспары

№ р/с	(СӨЖ) тақырыптары	Өткізілу түрі	Бақылау түрі	Бақылау кестесі	Сағат саны
1	Латын тілінің қысқаша тарихы	Эссе жазу	Ауызша	1-2 апта	1
2	Стоматология саласында қолданылатын анатомиялық терминдердің түсініктері (20 сөздік глоссарий)	Глоссарий дайындау	Сұрақ –жауап, жазбаша	2-3 апта	1
3	Стоматологияда қолданылатын дәрі-дәрмектерге рецепт жазу (15 рецепт/қазақша-латынша)	Рецепт жазу	Сұрақ –жауап, жазбаша	3-4 апта	1
4	Стоматология саласында қолданылатын клиникалық терминдердің түсініктері (20 сөздік глоссарий)	Глоссарий дайындау	Сұрақ –жауап, жазбаша	4-5 апта	1
5	Грек-латын дублеттерінің аудармалары (20 сөздік глоссарий)	Глоссарий дайындау	Сұрақ –жауап, жазбаша	5-6 апта	1
	Барлық сағат саны:				5

---

2.8.4 Симуляциялық сабақтың тақырыптық жоспары

№ р/с	Тақырыптары	Қысқаша мазмұны	Сағат саны
1	Рецептің құрылысы. Рецепт жайында қысқаша мәлімет. Амбулаториялық науқастарға дәрі-дәрмектерге рецепт жазу тәртібі. Рецептуралық қысқартулар.	Рецептің латын бөлігінің құрылысы мен құрастыру ережелері Рецепт тармағындағы грамматикалық тәуелділік Стандарт рецептерді оқу және жазу Рецептерді аудара білу	2
2	Фармацевтикалық терминология. Етістік. Бұйрық рай мен шартты райды рецепте қолдану. Сөздердің орналасу тәртібі.	- Бұйрық райды рецепте қолдану - Шартты райды рецепте қолдану - Сөздердің орналасу тәртібі	2
3	Демеуліктер мен үстеулер, рецепте қолдану. Есімдіктер мен шылау, рецепте қолдану	Рецептерді аудара білу - Демеулік, үстеу, есімдік және шылаудың рецепте қолданылу ережесі	2
4	Морфология. Анатомиялық терминология. Зат есім. Зат есімнің сөздік тұлғасы, зат есімнің негізін табу. Зат есімнің I септеуі, жіктелу ерекшелігі. - е жалғауымен аяқталатын грек зат есімдері, жіктелу ерекшелігі. Қиыспайтын анықтауыш құрастырып, анатомия мен рецепте қолдану	Зат есімнің І жіктеуінің септік жалғауларының ерекшеліктері Зат есімнің І жіктеуінің сөздік түрлері Зат есімнің І жіктеуімен терминдер құрастыру, аудару - Қиыспайтын анықтауыш құрастыру - Сөздік минимум	2
5	Зат есімнің II септеуі, жіктелу ерекшелігі. - оn жалғауымен аяқталатын грек зат есімдері, жіктелу ерекшелігі. Қиыспайтын анықтауыш құрастырып, анатомия мен рецепте қолдану	Зат есімнің ІІ жіктеуінің септік жалғауларының ерекшеліктері Зат есімнің ІІ жіктеуінің сөздік түрлері Зат есімнің ІІ жіктеуімен терминдер құрастыру, аудару Сөздік минимум	2
6	Сын есім. Сын есімнің І тобы. Қиысатын анықтауыш, рецепте қолдану. Зат есімнің І, ІІ септеуі мен сын есімнің І тобын үйлестіру, анатомия мен рецепте қолдану.	Сын есімнің грамматикалық категориясы, сөздік түрлері Сын есімнің тектік белгілері Зат есім мен сын есімді үйлестіру Сөздік минимум	2
7	Зат есімнің ІІІ септеуі, жіктелу ерекшелігі. Қиыспайтын анықтауыш құрастырып, анатомия мен рецепте қолдану Зат есімнің ІІІ септеуі мен сын есімнің І тобын үйлестіру. Қиысатын анықтауыш, анатомия мен рецепте қолдану	Зат есімнің ІІІ-жіктеуінің негізгі белгілері Зат есімнің ІІІ-жіктеуінің сөздік түрлері, тектік жалғаулары Зат есімнің ІІІ-жіктеуінің терминдерін құрастыру, аудару Қиысатын және қиыспайтын анықтауыш құрастыру Лексикалық минимум	2
8	Сын есімнің ІІ тобы. Септік жалғауы. І, ІІ септеулердің зат есімдерін ІІ топ сын есімдерімен қиыстыру, анатомия мен рецепте қолдану. ІІІ септеудің зат есімдерін ІІ топ сын есімдерімен қиыстыру, анатомия мен рецепте қолдану.	Сын есімнің II-тобының сөздік түрлері, тектік жалғаулары Терминдер құрастыру, аудару Сын есім мен зат есімді үйлестіру	2
9	Сын есімнің шырайлары, оларды анықтау. Жай шырай, анатомия мен рецепте қолдану. Күшейтпелі шырай мен салыстырмалы шырай, анатомия мен рецепте қолдану.	Сын есімнің салыстырмалы дәрежесін құрастыру Терминдер құрастыру, аудару Сын есім мен зат есімді үйлестіру	2
10	Зат есімнің ІV септеуі, жіктелу ерекшелігі. ІV септеудің зат есімдерін І-ІІ топ сын есімдерімен қиыстыру, анатомия мен рецепте қолдану. Зат есімнің V септеуі, жіктелу ерекшелігі. V септеудің зат есімдерін І-ІІ топ сын есімдерімен қиыстыру, анатомия мен рецепте қолдану.	Зат есімнің IV-V жіктеуінің негізгі белгілері Зат есімнің IV-V жіктеуінің сөздік түрлері, тектік жалғаулары Зат есімнің IV-V жіктеуінің терминдерін құрастыру және аудару Зат есім мен сын есімді үйлестіру Лексикалық минимум	2
11	Аралық бақылау жұмысы: «Зат есімнің І-ші және ІІ-жіктеуімен сын есімнің І-тобын үйлестіру»	Білімді тексеру	2
12	Химиялық номенклатура. Химиялық элементтердің атаулары. Тотық атауларының жасалуы, рецепте қолдану. Қышқыл, негіз бен тұз атауларының жасалуы, рецепте қолдану.	Химиялық номенклатура Химиялық элементтердің атаулары Тотық, қышқыл мен тұздың атаулары, жұрнақтары Лексикалық минимум	2
13	Дәрілік заттардың атаулары. Фармакологиялық әсеріне қарай дәрілік заттар тобының атаулары. Дәрілік заттардың құрамындағы жиілілік бөлшектер, жиілілік бөлшектерді рецепте қолдану.	Дәрілік заттардың атауларындағы жиілілік қиықшаларды белгілеу Фармакологиялық әсеріне қарай дәрілік заттар тобының атауларын ажырата білу Қиықшаларды қолданып рецепт жазу	2
14	Дәрілік формалардың түрлері туралы мәліметтер. Түрлі дәрілік формаларға рецепт жазу. Қатты дәрілерге қысқа және толық рецепт жазу.	Қатты дәрілерге жазылған рецепті оқу және аудару Қатты дәрілерге рецепт құрастыру	2
15	Түрлі дәрілік формаларға рецепт жазу. Сұйық дәрілерге қысқа және толық рецепт жазу. Жұмсақ дәрілерге қысқа және толық рецепт жазу.	Сұйық және жұмсақ дәрілік заттарға жазылған рецепті оқу және аудару Сұйық және жұмсақ дәрілік заттарға қысқа және күрделі рецептер құрастыру	2
16	Аралық бақылау жұмысы: «Әр түрлі дәрілік заттарға рецептің жазылуы»	Білімді тексеру	2
17	Клиникалық терминология. Сөздің құрамы. Сөздің құралуы. Приставкалар, анатомия мен рецепте қолдану. Терминоэлементтер (ТЭ) туралы түсінік.	Сөз құрастырудың тәсілдері мен құралдары Күрделі сөздерді құрастыру тәсілдері Терминдердің мағынасын анықтау	2
18	Клиникалық терминнің құрылымы. Грек-латын дублеттері, оларды ажырата білу. Грек-латын дублеттері және терминоэлементтерімен клиникалық терминдер құрастыру, аудару.	Грек-латын дублеттерін жаттау Клиникалық терминнің құрылымын ажырата білу Аурудың, патологиялық процестің атауларында қолданылатын туынды сөздер мен жұрнақтарды табу Терминдердің мағынасын анықтау	2
19	Клиникалық терминнің құрылымы. Грек-латын дублеттері, оларды ажырата білу. Грек-латын дублеттері мен терминоэлементтерімен клиникалық терминдер құрастыру, аудару.	Грек-латын дублеттерін жаттау Клиникалық терминнің құрылымын ажырата білу Аурудың, патологиялық процестің атауларында қолданылатын туынды сөздер мен жұрнақтарды табу - Терминдердің мағынасын анықтау	2
20	Сан есім. Есептік сан есім. Реттік сан есім. Сан есімді білдіретін латын және грек приставкалары.	Есептік сан есім, оқу, аудару. Реттік сан есім, оқу, аудару. Сан есімді білдіретін латын және грек приставкаларын жаттау.	2
21	Патологиялық жағдайлардың және аурулардың латынша атаулары. Латын афоризмдері мен сөздері	Патологиялық жағдайлардың және аурулардың атауларында қолданылатын туынды сөздер мен жұрнақтарды табу, аудару Латын афоризмдері мен сөздерін оқу, аудармасын түсіну	2
22	Сараланған сынақ	- Білімді тексеру	3
	Барлығы:		45

---

Смотрите также файлы

• Окружающая среда.docx

• Какому значению по шкале Кельвина соответствует температура 150С.docx

• Дипломный проект тема Автоматизация учета производственной деятельности в ао Сальский кирпич.docx

• 121 economy and Business.pdf

• Рабочая учебная программа жобрупфбмк 101 05 Редакция 0 02. 09. 2020.docx