Файл: Дипломды жобаны орындау шін арналан дістемелік нСау оыту трі кндізгі, ашытытан оыту Ккшетау 2021 ж.docx
Добавлен: 10.01.2024
Просмотров: 94
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Қорытындылай келе, дипломдық жобаны әзірлеуде алынған негізгі нәтижелер көрсетілген. Жобаның қабылданған техникалық және технологиялық шешімдері келтірілген. Жобаның арнайы бөлімінің әзірлемелерін пайдалану бойынша ұсыныстар олардың техникалық, экологиялық және экономикалық тиімділігін көрсететін нақты көрсеткіштермен берілген.
4. ЖОБАЛАУ ОБЪЕКТІЛЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРАМЫ МЕН МАЗМҰНЫНА ӘСЕРІ
Жобалау нысаны бар немесе өндіріліп жатқан кенорын болуы мүмкін. Бұл ретте тау-кен өндірісінің ағымдағы жағдайын талдау негізінде кәсіпорынның даму перспективалары бағаланады және карьердің өндірістік қуаты мен тау-кен жұмыстарының күнтізбелік кестесі анықталады, бұл әрі қарай есептеулерге негіз болады. Даму жүйесі, жұмыс горизонттарын ашу және кешенді механикаландыру бөлімдерінде орындалған есептеулер негізінде қабылданған шешімдер келтіріліп, қажетті түзетулер енгізіледі.
Жаңа кен орнын (учаскесін) игеру жобасын іске асыру кезінде тау-кен жұмысының режимін зерделеу және карьердің белгіленген өндірістік қуатын ескере отырып, карьерлік кен орнын игерудің күнтізбелік кестесі жүргізіледі. Карьерді салу мәселесі тау-кен және күрделі жұмыстардың көлемін есептеумен міндетті түрде қарастырылады.
Әдетте, құрылыс жыныстарын өңдеумен және тас блоктарын өндірумен айналысатын кәсіпорындарға карьерден басқа цех (зауыт), фабрика, дайын өнімді алу үшін минералды шикізатты өңдеу қондырғысы жатады (қиыршық тас, құрылыс құм, кірпіш, қаптау тақталары және т.б.).
Дипломдық жобаның жалпы бөлімінде қарастырылатын нақты мәселелер, жеке бөлімдердің зерттелу тереңдігі және шешілетін міндеттер кешенін студент дипломдық жобаның жетекшісімен бірге жобалау объектісінің ерекшелігіне қарай анықтайды.
5. ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА ЖАЛПЫ БӨЛІМІНІҢ НЕГІЗГІ БӨЛІМДЕРІНІҢ МЫСАЛЫ МАЗМҰНЫ
5.1 Кіріспе
Кіріспеде дипломдық жобаның тақырыбының өзектілігінің негіздемесі, ғылыми жаңалығы мен практикалық маңыздылығы, шешілетін ғылыми мәселенің ағымдағы жағдайының бағасы, дипломдық зерттеу нысанының мақсаты, міндеттері және сипаттамасы болуы керек. да анықтау керек. (көлемі 1-2 бет).
5.2Геологиялық бөлім
Инженерлік-геологиялық шарттар: пайдалы қазбалардың инженерлік-геологиялық сипаттамасы, үстінгі және қоршау жыныстары, олардың геологиялық-петрографиялық ерекшеліктері, физикалық-механикалық қасиеттері; карьердің жиектері мен шеттерінің тұрақтылығын болжамды бағалау. Табиғи тастан жасалған шөгінділер үшін тау жыныстарының қасиеттеріне, олардың құрылымы, жарылуы бойынша кен орнын геометризациялауға, массивтің блоктылығын талдау және күтілетін блоктардың шығуына баға беріледі.
Пайдалы қазбалардың қоры және кен орнын барлау дәрежесі.
Минералды шикізат пен өнімдерді тұтынушылар, олардың пайдалы қазбалардың сапасына қойылатын талаптары туралы мәліметтер; пайдалы қазбалар туралы мәліметтер.
Графикалық бөлігі 1-2 А1 сызбасында ұсынылған, оларда кен орнының геологиялық (топографиялық) жоспары, жер бетінің жер бедері, қабаттардың шығулары және қолданыстағы кен қазбалары қолданыла отырып, карьердің шекаралары көрсетілген тау-кен учаскесі көрсетіледі, геологиялық учаскелердің сызықтары, жарықшақтардың негізгі жүйелері, карьердің жобалық шекараларын және белгілерді көрсететін кен орнының бір немесе екі сипаттамалық геологиялық қимасы болу қажет.
5.3Тау кен техникалық бөлім
Дипломдық жобаның бұл бөлімі ағымдағы (жобаланатын) карьер бойынша орындалады. Ол тау-кен жұмыстарының жобалық және нақты көлемі, баланстық, аршылған және өндіруге дайын пайдалы қазбалар қоры бар карьердің болуы және олардың нормативтерге сәйкестігі туралы мәліметтерді береді.Жұмыс алаңдарының ені, кен өндірудің белсенді қабатының және тау-кен жұмысының ұзындығы сияқты игеру жүйесінің элементтері талданады. Жұмыс горизонттарын ашудың қолданыстағы схемасы бағаланады, аршынды жыныстар мен пайдалы қазбаларды тасымалдауға арналған ара қашықтық көрсетіледі. Негізгі тау-кенкөлік техникасы туралы деректер келтіріліп, оның тозу дәрежесіне және кен орнын игеру шарттарына сәйкестігіне баға беріледі.Тау-кен жұмыстарының ағымдағы жағдайын талдау негізінде жобаның келесі бөлімдерінде шешілетін міндеттер белгіленіп, кәсіпорынның одан әрі жұмысының перспективалары туралы қорытынды жасалады.
5.3.1 Өңдеу жүйесі және тау кен жұмыстардың кешенді механизациясы.
Жұмыс істеп тұрған (жобаланатын) карьерде қабылданған өңдеу жүйесі, оның элементтерінің параметрлерін көрсете отырып сипатталады, олар есептеу арқылы көрсетіледі.
Қабылданған өңдеу жүйесі акад. В.В. Ржевский классификациясымен анықталады.
Өңдеу шарттарына сәйкес тау-кен жұмыстарын кешенді механикаландыру қабылданған.
5.3.2Жұмыс горизонттарын ашу
Қолданыстағы (жобаланатын) карьер үшін (жобаланатын) ашу схемасының сипаттамасы келтіріледі.
Ашудың ең тиімді жолы ұсынылады. Ашу сұлбасының элементтері, мысалы, бағыттаушы еңістің шамасы, траншеяларды жұмыс горизонттарына қосу схемалары, ашу жұмыстарының параметрлері және т.б. анықталады. Күрделі траншеяның трассасының пішіні белгіленеді.Болашаққа арналған ашылу схемасының дамуы болжанады. Карьердің жүк ағындары және оларды қабылдау пункттеріне жүктерді тасымалдау бағыттары сипатталады.
Графикалық бөлім – 2-3 А1парақтан тұрады (кен орнын игерудің басындағы және аяғындағы карьер жоспары және игеру жүйесінің элементтері).
5.3.3Өндірістік және тау-кен өндіру процестерінің технологиясы мен механизациясы
Бөлімде тау-кен өндірудің негізгі өндірістік процестерін механикаландыру технологиясы мен құралдары таңдалады. Барлық негізгі технологиялық процестерді есептеу, олардың параметрлерін, тау-кен және көлік машиналарының өнімділігін және олардың санын анықтау арқылы жүзеге асырылады. Тау-кен жұмыстарының паспорты дайындалады.
Карьердегі технологиялық процестердің белгілі бір кешені қабылданған тау-кен өндіру технологиясымен (экскаватор әдісімен, гидромеханизацияланған әдіспен, блокты тас өндірумен және т.б.), игерілетін тау жыныстарының беріктік қасиеттерімен және басқа факторлармен анықталады. Карьерде орындалатын барлық өндірістік процестерге есептеулер жүргізіледі.Бөлімнің көлемін азайту үшін кестелерде есептеу нәтижелерін қорытындылау ұсынылады. Кейбір жағдайларда дипломдық жобаның жетекшісімен келісе отырып, негізгі өндірістік процестердің бір бөлігін ғана есептеуге болады (мысалы, құрама көліктің бір звеносы үшін ғана, бұрғылау және жару жұмыстары тек аршынды немесе пайдалы қазбалар бойынша және т.б.).
Графикалық бөлім – А1форматта 1-2 парақ (бұрғылау-жару паспорты, үйінділеу паспорты).
5.3.4 Бас жоспар
Бас жоспар ауданның ауқымды ситуациялық жоспары негізінде «жел розасы» ескере отырып жүзеге асырылады. Бас жоспарда мыналар көрсетіледі:
□ карьердің, өңдеуші кәсіпорындардың (ұсақтау-елеу және өңдеу зауыттары), үйінділердің, қалдық қоймаларының, қоймалардың, өндірістік-техникалық ғимараттар мен құрылыстардың схемасы (орналасқан жері);
□ елді мекеннің орналасқан жері;
□ сыртқы көлік коммуникациялары, кәсіпорынның теміржол желілері мен автомобиль жолдары, темір жол станциялары;
□ электр желілері, қосалқы станциялар, жарықтандыру желілері.
Графикалық бөлім – 1 парақ А1 (бас жоспар).
5.3.5 Карьеді электрмен қамтамасыз ету.
Бөлімде келесі мәселелер бойынша негіздемелер мен есептеулер берілген:
□ тау-кен кәсіпорнын сыртқы электрмен жабдықтау туралы қысқаша ақпарат. Қабылданған өңдеу жүйесіне және тау-кен жұмыстарына арналған тау-кен және көліктік жабдықтар кешеніне қатысты жоғары және төмен кернеу мәндерін және ішкі электрмен жабдықтау жүйесін таңдау.
□ жарықтандыру және карьердің қорғаныш жерлендіру желісін есептеу.
Бөлімнің графикалық бөлігі электрмен жабдықтау схемасын, қосалқы станцияларды және жарықтандыру желілерін көрсететін бас жоспармен біріктірілген.
5.4 Арнайы бөлім
Арнайы бөлімде тау-кен өндіру немесе өңдеу міндеттерінің бірін тапсырманың мүмкін нұсқаларын қарастырмай-ақ, бірақ міндетті түрде шешуге болады (мысалы, карьерді қайта құру, ашу схемасын өзгерту және т.б.). қабылданған шешімдерді негіздеу. Арнайы бөлімнің көптеген мәселелерін техникалық немесе технологиялық шешімдердің нұсқаларын технологиялық, экономикалық және экологиялық критерийлер бойынша олардың міндетті бағалауымен салыстыру арқылы шешуге болады.Арнайы бөлімнің тақырыбы дипломдық жобаның жалпы бөлімінің кез келген бөлімі болуы мүмкін. Бұл ретте жалпы бөлімнің сәйкес бөлігін жетекшісінің рұқсатымен орындамауға болмады.Дипломдық жобаның арнайы бөлігі, әдетте, ресурстарды үнемдейтін, экологиялық таза тау-кен өндіру технологияларын таңдауға және негіздеуге арналған.Дипломдық жобаның жетекшісі ұсынған жеке жоспар бойынша жүзеге асырылатын инженерлік-технологиялық және ұйымдық табиғатты қорғау шараларының кешені көрсетілуі тиіс.
Графикалық бөлімде арнайы бөлімде қабылданған әртүрлі параметрлерге және қабылданған шешімдерді бағалау нәтижелеріне байланысты алынған жеткілікті егжей-тегжейлі жаңа шешімдер немесе осындай шешімдердің нұсқалары көрсетілуі керек.
Арнайы бөлімнің терең зерттелуі және оны орындаудың тиянақтылығы, прогрессивті технологиялық және техникалық шешімдерді қолдану, олардың өзіндік ерекшелігі студенттің инженерлік дайындық деңгейінің ең жақсы көрсеткіші болып табылады.
Графикалық бөлік – 1 парақ А1.
5.5 Технологиялық бөлім
Пайдалы қазбаларды өңдеу (өңдеу).
Бұл бөлімде құрылыс жыныстары мен табиғи қаптау тастарының, сондай-ақ аллювиалды және рудалы кен орындарын игеруге арналған дипломдық жобаның міндетті бөлігі болып табылады.
Басқа объектілерді жобалау кезінде мұндай учаскені карьерде пайдалы қазбаларды алдын ала өңдеу (сұрыптау, қоймаларда орташалау және т.б.) болған жағдайда жүзеге асыруға болады. Бұл ретте қарастырылатын мәселелердің тізбесін дипломдық жобаның жетекшісі белгілейді.
Бұл бөлімнің құрамы алынған өнімнің түріне байланысты анықталады. Сонымен, қиыршық тасты қабылдау және құм-қиыршық тас массасын өңдеу кезінде бөлімде келесі мәселелер шешіледі:
-
өңдеуге арналған шикізат және оның сапа көрсеткіштері; -
өнімнің мақсаты және оның сапасына қойылатын талаптар; -
негізгі процестер мен өңдеу схемаларын таңдау; -
құрылғылардың сұлбасы.
Графикалық сызбада шикiзатты өңдеу технологиялық құрылысы жəне технологиялық процестiң көрсеткiштерi көрсетiледi.
Графикалық бөлік – 1 парақ А1 (пайдалы қазбаларды өңдеу және (немесе) байыту сұлбасы).
5.6 Еңбек және қоршаған ортаны қорғау
Бөлімде қолданыстағы «Пайдалы қазбалар кен орындарын ашық кен орындарын игеру кезіндегі қауіпсіздіктің бірыңғай ережелері» және «Жарылыс жұмыстарын жүргізу кезіндегі қауіпсіздіктің бірыңғай ережелерінің» тиісті тармақтарына сілтеме жасай отырып, осы дипломдық жобаның нақты техникалық шешімдері келтірілген. Қауіпсіздік бөлімі мыналарды қамтиды:
-
тау-кен қазбалары мен аршу жыныстарының қауіпсіз биіктігін, карьердің жұмыссыз жақтарының қауіпсіз еңіс бұрыштарын, көлік бермаларының өлшемдерін және т.б. негізгі технологиялық шешімдерді негіздеу; -
жарылыс жұмыстарын жүргізу кезіндегі қауіпсіздік шаралары берілген. Жарылғыш заттардың шығын қоймасының орнын анықтау және жұмыс орындарында жарылғыш заттарды сақтау тәртібі. Жарылыс жұмыстарын жүргізу кезінде белгіленген қауіпсіздік арақашықтықтары; -
негізгі және қосалқы өндірістік процестерді орындауда, жабдықты қауіпсіз орналастыруда көрсетілген қауіпсіздік шаралары; -
электр қауіпсіздік шаралары көрсетіледі.
Қоршаған ортаны қорғау бөлімшесі жер қойнауын тиімді пайдалану мен қорғаудың негізгі шараларын қарастырады.
5.7 Жобаның экономикалық бөлімі
Дипломдық жобаның экономикалық бөлігінің құрамы көбінесе жобалау объектісімен, жобаның тақырыбымен және оның арнайы бөлімімен анықталады. Дипломдық жобаның экономикалық бөлігінде шешілетін мәселелердің тізбесін, студент кеңесшісімен және жоба жетекшісімен келісе отырып анықтайды.