Файл: Девиниция Эмоция (фр emotion, лат enoveo толану) адам мен жануарларды сырты жне ішкі тітіркендіргіштер серіне реакциясы оршаан ортамен арыматынас негізінде пайда болатын кілкй.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 36
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ЭМОТЦИЯ
Девиниция:Эмоция (фр. emotion, лат. enoveo — толғану) — адам мен жануарлардың сыртқы және ішкі тітіркендіргіштер әсеріне реакциясы; қоршаған ортамен қарым-қатынас негізінде пайда болатын көңіл-күй.
Эмоция организмнің әр түрлі қажетсінулерге қанағаттануына (ұнамды эмоция) немесе қанағаттанбауына (ұнамсыз эмоция) байланысты. Адамның жоғары әлеуметтік қажетсінулері негізінде пайда болатын тұрақты змоция. Эмоция жоғары түрі адамның іс-әрекетінің өнімді болуына мүмкіндік туғызады. Оларға қуаныш, сүйіспеншілік және т.б. эмоциялар жатады. Жағымсыз эмоция адамның іс-әрекетіне азды-көпті зиян келтіреді. Оларға қорқыныш, қайғы, абыржу, үмітсіздену, үрейлену және т.с.с. эмоциялар жатады.
Аргумент- Адам өміріндегі эмоциялардың орны аса маңызды. Адамның эмоционалды өмірінің мәні әр алуан түрлі. Эмоциялар әр түрлі жағдайларда, іс-әрекет үрдісінде, ондағы нақты жетістіктерге бағалаушы қатынасты анықтайды. Өнер туындыларын қабылдауда, басқа адамдармен қарым-қатынаста пайда болатын ойлардың нәтижесінде тұлғаның даму үрдісінде адамның эмоционалды тәжірибесі өзгеріп, толықтырылып отырады.
Аргумент- Эмоциялар бұған қоса адамдардың қарым-қатынастары реттеуші рөлінде көрінгендіктен, психологияда эмоцияларға психологтар көп көңіл бөліп, кеңінен қарастыруда. Бүкіл әлем психологтары адамның эмоционалды аймағының дамуына көңіл аударуда.
Аргумент- Психологтар, эмоциялар өндірісте, отбасында, өнерде, педагогика мен клиникада, шығармашылықта және адамның рухани дағдарыстарында, яғни адамның барлық іс-әрекетіне қатысады деп есептейді. Адамдардың эмоцияларының негізінің зерттелуі психологиялық-педагогикалық тұрғыда маңызды, өйткені өсіп келе жатқан ұрпақтың тәрбиесі балаларға тек білімдердің, іскерліктер мен дағдылардың нақты жүйесін оқытуды ғана емес, сонымен қатар, олардың айналасындағы ақиқатқа жэне адамдарға нақты эмоционалды қатынасты қалыптастыруды болжайды.
Аргумент- Өмір сүру – сезіну, адам эмоциядан ешқайда қашып құтыла алмайды. Ол өмірді түрлі реңге бояп, оны түсінуге көмектеседі. Денсаулығымыз қалыпты болуы үшін қолымыздан келері – негативті ойлар мен нашар көңіл күйлерді қоқысқа тастап, тек позитивпен өмір сүру.
Аргумент-Эмоцияны түсіну дегеніміз , мысалы, адамдар кейде бір бірімен ымдасып немесе мимика арқылы сөйлеседі . Эмоцияны түсінудің өзі адамның ой қабілетінің жоғары екенін ұқтырады. Эмпатия тұлғааралық қатынас яғни, бұлда мимика және ыммен сөйлесу деген мағына. Эмпатия арқылы адамдармен тілдесе білуде шеберлік.
АҚЫЛ
Ақыл – ойлау қабілеті, өмірлік мәселелердің шешімін таба білу, өз іс-әрекетінің салдарын көре білу, болжай білу. Ақылдың қарама-қарсысы - ақымақтық, ақылдың жоқтығы - деменция.
Күнделікті мағынада ақылды адам - көп білетін адам. Бірақ бұл мүлдем дұрыс емес, өйткені ақылды деген жақсы оқыған немесе білімді емес. Қоғамның бір бөлігінде интеллектуалды адам физика, математика және соған ұқсас пәндерді білуі керек деген стереотип қалыптасты. Алайда, егер адам көп нәрсені білсе, бұл оның жақсы есте сақтау қабілетін және, мүмкін, бір нәрсені үйренуге деген ұмтылысын білдіреді. Өз білімін пайдалана алатын, соның негізінде белгілі бір мәселелер бойынша өз көзқарасын дамыта алатын, кейбір логикалық қорытындылар жасап, шешім қабылдай алатын адамды зерделі деп атаған дұрысырақ. Қорытындылар стереотиптік және тривиальды емес түрде де жасалуы мүмкін, бірақ көп жағдайда олар дұрыс нәтижеге әкеледі. Ақылды адам мұрнының сыртын көреді (болашаққа қарайды), көпшілікке ұқсамайды. Ол оқиғаларды талдап, маңызды мен маңызды емес нәрсені ажырата алады
Аргумент- Ақыл – ақылдың басы ғана, оның алғашқы қадамы. Ақыл нөлден немесе ең жақсы жағдайда қабылдаудың бірінші позициясынан жұмыс істейді, оның бір ғана (өзінің) көзқарасы және бір міндеті бар — міне, менмін және маған керегі осы. Адамда қабылдаудың әртүрлі позицияларын қолдану, тек өз көзқарасы тұрғысынан ғана емес, сонымен қатар басқа адамдардың көзқарасы тұрғысынан да, сонымен қатар объективті көзқараспен ойлау қабілеті мен дағдысы қалыптасады. ойлау, жүйелі көзқарас, оның ақыл-ойы дамиды. Қабылдау позицияларын меңгере отырып, адам ақыл-ойын парасаттылық деңгейіне дейін дамытады, ақылға тәжірибе қосу арқылы ол дана болады.
Адамның ақыл-ойы қандай? Әрқайсысы жеке дамудың жоғары деңгейіне жете алмайды. Ол интеллектпен тығыз байланысты, бірақ оны меңгеру оңай емес. Тұлға - ақыл-ойдың дамуынан кейінгі келесі қадам. Бұл сондай-ақ ақыл-парасаттың бір бөлігі.
Ақыл-ой логикалық әрекетке жауапты, ақпаратты қабылдайды және өңдейді. Адам - бұл принциптерді, идеяларды, мінез-құлық ережелерін, алынған ақпаратты қабылдау жолдарын, оны салыстыра білу.
Аргумент- Алғашқы еңбек құралын жасай отырып, адам оларды шектемеді. Ол өз қажеттіліктерін қанағаттандыратын тауарларды, яғни күнделікті өмірдің нысандарын, жасай бастады.
Ер адам өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін тоқтаған жоқ. Біртіндеп, адам өмірінде адамның ақыл-ойы дамыған сайын, оның жаңғырығы басталды. Үйге және киімге адамдардың қанағаттануына жол бермей, жаман ауа-райыдан және қарудан қорғану құралы ретінде аң аулау және жыртқыштардың шабуыл құралы ретінде.
Адамзаттың ақыл-парасаты арқасында таңғажайып әлем өздері өзгеріп,
БАЛАЛАРДЫ ЖАЗАЛАУ ЗАҢСЫЗ
ДИВЕНИЦИЯЖазалау - бұл балаға қоғамдық талап кою, оның мiнез құлқында - байқалатын теріс қылықтарды тежеу тәсiлдерi. Жазалауда жабырқанкылык болмайды, ол болган кателiкке кайгыру дейді А.С.Макаренко. Жазалау үшiн оның шындығын толық білу, сонымен бірге ұжым пікірі жазалау жағында болганда гана баланы жазалауга болады. Кудiктенiп немесе ұжымның пiкiрсiз жазалауга болмайды. Жазалауда жеке адамнын абыройын тегiп, балагаттау. корлау ешкандай моральдык нормага сыймайды
АРГУМЕНТ- Баланы жазалау ол әрине заңсыз себебі БАЛА ҚҰҚЫҚТАРЫ ТУРАЛЫ КОНВЕНЦИЯСЫНЫҢ 1 бөлімі 2 бап 2 тармағында былай деп жазылған:
«Қатысушы мемлекеттер баланы кемсітушіліктің немесе баланың, оның ата-анасының, заңды қамқоршыларының немесе отбасының өзге де мүшелерінің мәртебесінің, қызметінің, көзқарасының немесе сенім-нанымдарының негізінде жазалаудың барлық нысандарынан қорғауды қамтамасыз ету үшін қажетті шаралардың бәрін қабылдайды.»-яғни бұл дегеніміз баланы жазалауға тиым салынған деген сөз
Баланы жазамен қорқыту еш дұрыс емес. Жазамен қорқытқанда бала бір нәрсені істегісі келіп істеп, болмаса істемегісі келіп істемейді емес, жазадан қорыққаннан ғана істейді не істемейді. Яғни бала өтірік айтуға, алдауға үйренеді. Баланы ұру, соғу ісі – адамшылыққа ұнамайтын іс. Ұрылып, соғылып тәрбие қылынған бала жанының бар жақсы мінездерінен, ақылынан, есінен айырылып, миғұла болады. Өтірікші, алдаушы болады. Су жүрек, жасқаншақ болады. Ұру баланың денесіне де көп зиян келтіреді,
АРГУМЕНТ- Баланы жазалаған кезде бала айтқанымызды істеп, «тәртіпті» болып жүреді. Баланың болашағын ойлаудың орнына сол сәттегі нәтижеге ғана көңіл бөлеміз
Ата-ананың әлсіздігі. Егер ата-ана өзі сезімтал тұрғыдан әлсіз болып, стресс пен депрессиядан көз аша алмай жүрген болса, онда ол баланы жазалауға, ашуын баладан алуға дайын тұрады.
-Ата-ананың білімсіздігі. Бұл жерде білімсіздіктің университетте алған білімімен еш қатысы жоқ. Яғни, ол магистратура бітірген өз саласы бойынша өте білімді жан болуы мүмкін. Дегенмен адамды тану, отбасы құндылығы және бала тәрбиесі туралы білімі болмаса және баланы жазалаған кезде балаға қандай зияны тиетінін білмесе, біз оны шартты түрде отбасы саласында «білімсіз» деп қабылдадық. Міне, осы білімсіздігіміз біздің баланы жазалауымызға себеп болады.
Баланы жазалау заңды
Жазалау – педагогикалық ықпал ету әдісі, ол жағымсыз әрекеттердің алдын алуға, оны бәсеңдетуге, өзінің және басқа адамдардың алдында кінә сезімін тудыруы керек. Тәрбиенің басқа әдістері сияқты жаза да сыртқы тітіркендіргіштерді ішкі тітіркендіргіштерге біртіндеп өзгертуге арналған.
АРГУМЕНТ- Жазаның келесі түрлері белгілі:
қосымша жауапкершіліктерді жүктеу;
белгілі бір құқықтардан айыру немесе шектеу;
моральдық айыптау, айыптау.
АРГУМЕНТ- Жаза бала не үшін жазаланып отырғанын түсінгенде және оны әділ деп санағанда ғана тиімді болады. Жазадан кейін олар оны есіне түсірмейді, бірақ студентпен қалыпты қарым-қатынаста болады: жазаланған дегеніміз кешірілген.
АРГУМЕНТ- Баланың санасында жазалауды оның «жаман», «жалқау», «бұзақы» т.б. Оған жазаның себебін түсіндіріңіз. Сонда бала өзінің қателескенін түсінеді және сізге ренжімейді.
АРГУМЕНТ- Сіз баланы әр құқық бұзушылық үшін жай ғана жазалай аласыз және ол не істемеу керектігін анық біледі. Бірақ ол не мүмкін екенін біле ме? Міне, қиындықтар туындайды. Ол үшін үлкен ықтималдықпен тыйым салынбағанның барлығына рұқсат етіледі. Жиі жазаланған, тыйымдар мен жазаларды басшылыққа алатын және өз бетінше аз ойлайтын балалар көбінесе шешім қабылдауды білмейді.
АРГУМЕНТ-Жазаны пайдалана отырып, тәрбиеленушіні ренжітуге, физикалық жазалар мен жеке тұлғаның қадір-қасиетін төмендететін жазалар қолданылу керек деген сөз емес. Жазалау жеке дұшпандықтан емес, педагогикалық қажеттіліктен қажет. Бұл ретте «қылмыс – жаза» формуласын қатаң сақтау керек. Мысалы бала бұзақылық істеді дейік да ол балаға сіз тек түсіндіру жұмысын жүргіздіңіз делік. Ол бал түсіндіруден өзінің кінәсін толық түсіне алдыма сіз оны білмесіз. Сондықтан жаза қолдану ол заңды жаза ол жауапкершілік. Яғни ол өзінің істеген қателігін толық түсініп, істеген ісінің қате екендігін түсіну соны түсініңіз.
Ақсыз оқу
Ақысыз оқыту — Қазақстан Республикасының мемлекеттік оқу орындарындағы азаматтарға тегін орта және жоғары білім беру жүйесі. “Білім беру туралы” заңда (1992 ж. 18 қаңтар): “Білім беруді мемлекеттік қаржыландыру Қазақстан Республикасы азаматтарының білім алу жөніндегі мемлекеттік кепілдіктерінің негізі болып табылады. Білім беру мекемелерін қаржыландыру дүниежүзілік деңгейде бағдарланған, бір оқушыға жұмсалатын нақты шығындарды біртіндеп ұлғайта беру принципін негізге ала отырып білім беру мекемелерінің әрбір түрі және типі бойынша әрбір оқушыға, тәрбиеленушіге, студентке есептелетін белгіленген мемлекеттік нормативтерге сәйкес жүзеге асырылады. Нормативтердің абсолютті мөлшерлері инфляция қарқындарына сәйкес жүйелі түрде индекстеліп отырады” деп көрсетілген (38-бап. Білім беру жүйесін қаржыландыру.) Осы заңның 3-бабында білім берудің мемлекеттік стандарттары шегінде білім беру қызметтерінің тегіндігі білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың басты принциптерінің бірі ретінде аталған.
Грант (ағылш. grant – сыйға тарту‚ кеңшілік жасау‚ рұқсат беру) – құқықтарды табыстау‚ мүлікті беру туралы құжат; жәрдемқаржы‚ демеуқаржы; ғылыми зерттеулер мен талдамаларды орындау үшін мемлекеттік тапсырысқа ақы төлеуге қайтарусыз бөлінетін ақшалай қаражат; кез келген меншік нысанындағы субъектілердің немесе жеке тұлғалардың ғылыми және әлеуметтік бағдарламалар үшін, сондай-ақ жеке тұлғаларға – ғалымдарға, өнертапқыштарға, авторларға‚ т.б. қайырымдылық, демеушілік көмек ретінде бөлінетін ақшалай қаражаты; заттай грант – инвесторға меншіктену құқығымен ақшасыз нысанда берілетін мүлік немесе мүліктік құқықтар.
Біріншісі – оқу ақысын толық қаржыландыру арқылы шәкіртақы алу.
Тегін білім беру - білім беру оқу ақысын емес, мемлекеттік шығындар немесе қайырымдылық ұйымдар арқылы қаржыландырылады. Тегін жоғары білім берудің көптеген үлгілері ұсынылды. Бастауыш мектеп және басқа да жалпы немесе міндетті білім алу көптеген елдерде ақысыз (көбінесе бастауыш мектеп оқулықтары мен орта білімнен кейінгі кейбір әкімшілік және басқа төлемдерді қоспағанда), соның ішінде Солтүстік елдердегі аспирантура. Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы халықаралық пактінің 13-бабы бастауыш білім беруде тегін білім алу құқығына және оны білім алу құқығы ретінде орта және жоғары білімге кезең-кезеңімен енгізуге кепілдік береді.
Ақылы оқыту — Қазақстан Республикасы оқу орындарында азаматтарға төлемді білім беру жүйесі. Ақылы оқыту жүйесі мемлекеттік стандарттан тыс қосымша білім беру жағдайында, оқушының, ата-ананың еркі мен қалауы негізінде жүргізіледі. Мемлекеттік білім беру мекемелеріндегі ақылы оқыту тәртібі Қазақстан Республикасында арнаулы ережемен бекітілген. Мемлекеттік емес білім беру мекемелерінде оқыту ақылы негізде жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасы Конституциясында: “Жекеменшік білім беру мекемелеріндегі ақылы оқыту заңда белгіленген тәртіппен жүргізіледі” — деп көрсетілген (30-бап, 3-тармақ). Ата-ана ұйғарымымен және екі жақты келісім бойынша жүргізілетін репетиторлық даярлық негізінде қосымша оқыту да ақылы оқытуға жатады.