Файл: Практикалы саба 2 тапсырмалары физиологиядан тынысалу жйесі бойынша таырыбы Тынысалуды реттелуі хаттаманы рсімдеу Тапсырма 1. Кестені толтыру тынысалуды реттелуі.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 29
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚ №2 ТАПСЫРМАЛАРЫ
ФИЗИОЛОГИЯДАН ТЫНЫСАЛУ ЖҮЙЕСІ БОЙЫНША
Тақырыбы: «Тынысалудың реттелуі»
ХАТТАМАНЫ РӘСІМДЕУ:
Тапсырма №1.
Кестені толтыру «тынысалудың реттелуі»
| № | Тынысалу реттелуінің түрлері | Функционалдық мағынасы |
| 1. |  Гуморалды |  Гуморалдық реттеушісі хеморецепторлардан келетін ішкі ортаның газ құрамы туралы сигналдар болып табылады |
| 2. |  Рефлекстік |  Афференттік импульстерді өкпенің, тыныс жолдары мен тыныс еттерінің механорецепторларынан алады |
| 3. | | |
| 4. | | |
| 5. | | |
Тапсырма №2.
Кесетені толтыру тынысалу орталықтарының компонеттерінің функциясы
| Тынысалу орталықтарының компонеттері | Функциясы |
| Ми қыртысы |  тыныстың сыртқы ортаның өзгермелі жағдайларына бейімделуін қамтамасыз етеді. |
| Гипоталамус |  аймағы да тыныстың реттелуіне қатысады. |
| Көпір орталығы |  пневмотаксия және апнейстикалық орталықтар. |
| Бульбарлық орталық |  хеморецепторлар мидың жасушадан тыс сұйықтығындағы СО2 кернеуі мен Н+ концентрациясына сезімтал. |
| Жұлын орталықтары |  Мойын бөлімінде – көкет жүйкесінің ядролары. - кеуде бөлімінде – қабырға аралық еттердің ядролары. |
Тапсырма №3. Жұлын мен мидағы тыныс алу орталықтарын көрсетіңіздер
Тыныс еттерінің қозғалтқыш нейрондары
Пневмотаксия орт,
Апнейстикалық
Дем шығару инспирация
Дем шығару экспирация
Тапсырма № 4. Рефлекс кестесін толтырыңыз
| Геринг–Брейер рефлексі
| Механизмі 1.Өкпені ауамен керген сәтте организм кенеттен дем ала алмай калады 2.Өкпені дем шығару кезінде керсе, келесі жолғы демалу сатысы кешіуілдейді де, дем шығару сатысы созыла түседі. Дем алған сәтте өкпені қаттырақ керсе, инспирациялық еттер шектен тыс қатты қозады да ит дірілдеп демін ұатты ішіне тартып жан ұшырады |
Тапсырма №5. Тынысалу жүйесінің түсініктемелеріне анықтама беру
| Түсініктер | Анықтамасы |
| Нормоксия | |
| Гипоксия |  Ағзада оттегінің артуы |
| Гипоксиемия |  Қанда оттегі деңгейінің төмендеуі |
| Гипероксия |  Қанда оттегі көп болуы |
| Нормокапния |  Қанда көмірқышқыл газы көбеюі |
| Гиперкапния |  Қандағы көмірқышқыл газы деңгейі артса |
| Гипокапния |  Қанда көмірқышқыл газы азайса |
| Эйпноэ |  Қалыпты жағдайда |
| Гиперпноэ |  Тыныс алу жиілейді |
| Апноэ |  Тыныс алу сирейді |
Тапсырма № 5. Ситуациялық есептерді шешіңіз
-
Қалыпты жағдайдағы демалуда альвеолалық ауаның құрамы қалай өзгеретінін есептеңіз. Альвеолалық ауа альвеолаларды толтырып тұрған ауа қоспасы, ол организмнің ішкі газ ортасы болып табылады
O2- 14-15%, CO2- 5,5-6%, N2- 80,5%
-
Бір студент, «өкпе кеңейеді сондықтан оның ішіне ауа енеді»- дейді, екіншісі «ауа өкпеге енгендіктен өкпе кеңейеді»-дейді, қайсысыныңкі дұрыс? Жауабы екінші студенттің айтуы дұрыс -
Егер газдың құрамы газ қоспасында жалпы қысымы 760 мл с.б. болғанда 14% құраса, онда оның меншікті қысымы қаншаға тең? Жауабы өкпедегі газдар алмасуы сол газдардың альвеола қуысындағы меншікті қысымы мен олардың қандағы кернеуінің айырмашылығы нәтижесінде диффузия жолымен жүзеге асады. -
Жануардың қанына карбоангидразаның әсерін тежейтін препарат енгізілді. Бұл газ алмасу үрдісінің қандай бұзылыстарына әкеледі?
Жауабы: тіндерден қанға түсетін көмірқышқыл газын сумен байланыстыру және кейіннен оны бикарбонаттарғы айналдыруы процесі болады. Көмірқышқыл газын ангидразасы арқылы сумен байланыстыру эритроциттерде жүреді.
-
Егер дем алу кезінду альвеолаға үлкен қысыммен ауа ендірсек, дем алу тоқтайды да дем шығару үрдісі жүреді. Демалу үрдісінің тоқтауына не себеп?
Жауабы пневмотоксикалық үрдістің әсерінен
-
Мына рефлексогендік аймақтардың: бронхылар, мұрын қуысының кілегейлі қабаты, өкпе, ұйқы артериясының бифуркациясы, қолқа, қуыс веналар, еттердің проприорецепторлары, перикард, өңеш, сүйек кемігі рецепторлары қайсысынан импульстер тыныс алу орталығына барады?
Жауабы еттердің проприорецепторлары, сүйек кемігі рецепторлары
-
Егер нашатыр спиртімен ылғалданған мақтаны иіскегенде тыныс алу қалай өзгереді? Қай рефлексогендік аймақтан келген импульстер тыныс алуды өзгертеді?
Жауабы Себебі, оттегі қажеттілігі жоғарылайды.
-
Адам пневмограммасын қалыпты күйінде жазып отырып, біраз уақытқа шамасы жеткенше демін тоқтатуды өтінеді. Сонда жазылатын сызықты салып, пайда болатын өзгерісті түсіндіріңіздер.
Жауабы Себебі тыныс алып тұрсақ өкпе үлкейіп жіне кішірейіп тұрады. Сол үшін пневмограммада тыныс алма дейді
БӨЖ № 3ТАПСЫРМАЛАРЫ
ФИЗИОЛОГИЯДАН ТЫНЫСАЛУ ЖҮЙЕСІ БОЙЫНША
Тақырыбы: «Тынысалудың жүйкелік және гуморальдық реттелуі»
Тапсырма №1. Кесілген деңгей мен ОЖЖ құрылымдарының тыныс алу реттелуіндегі қызметін атаңыз
| Кесу деңгейін белгілеңіз және осы жағдайда тыныстың өзгеруінің сызбасын сызыңыз |  | Тыныс орталығының құрылымы |
 | Қалыпты тыныс алу Пневмотаксия орталығы | |
 | Тыныстың баяулауы Апнейстикалық орталық | |
 | Тыныстың тоқтауы | |
 | Тыныстың тарылуы | |
 | Көкет есебінен тыныс алу. |
Тапсырма №2. Рефлекстер кестесін толтырып, қорытындылар жазыңыз
| Қан айналымын айқастыру тәжірибесі (Л. Фредерик)  | Тәжірибенің сипаттамасы. Қорытындылар Бұл тәжірибеде арнаулы операция арқылы 2 иттің күре тамырлары мен ойыс веналарын айқастырып қарайды.Оның нәтижесінде 1-ші иттің денесінен қан 2-ші иттің басына,ал 2-ші иттің денесінен-1-ші иттің басына баратын болды.Егер 1-ші иттің кеңірдегін қысып,оны тұншықтырса ,екінші иттің тынысы жиілейді.Ол ентіге бастайды.Себебі,тұншықтырудың әсерінен 1-ші иттің қанында СО2 көбейіп,оттегі азайды.Осындай құрамды қан 2-ші иттің тыныс орталығына әсер етеді де,оның тынысы жиілейді.Өкпенің желдетуі күшейеді.Сонда,2-ші иттің қанында оттегі көбейіп,көмірқышқыл газы азаяды.Сонымен,оттегінің жетіспеуі және көмірқышқыл газының қанда жиналуы тыныс орталығын қоздыратын фактор болып есептелді. |
Орындаған студент ________________________ топ ____________ факультет _________
| Тақырып қаралды, күні | _________________ оқытушының қолы |