Файл: азастан Республикасыны Білім жне ылым министрлігі Шкрім атындаы мемлекеттік университеті.doc
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.01.2024
Просмотров: 35
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Толтырушылар түрлері бойынша- тығыз, кеуекті және арнаулы толтырғыштар қолдана жасалынған бетондар болып ерекшелінді. Тығыз толтырғыштармен алынған бетондар құрамдарына тығыз тау жыныстарынан ( мысалы граниттен) немесе өнеркәсіп қалдықтарынан (мысалы, металлургиялық шлактардан) жасалынатын толтырғыштар болады. Кеуекті толтырғыштар негізіндегі бетондар жасанды кеуекті толтырғыштарды ( керамзит, аглопорит және басқа түрлерін немесе кеуекті тау жыныстарынан алынатын толтырғыштарды пайдалана жасайды.
Бетонда майда және ірі толтырғыштарды пайдаланады. Майда толтырғыштар ретінде түйіршіктер мөлшері 0,16 – 5 мм аралығындағы табиғи немесе жасанды құмды қолданады. Ірі толтырғыш түйіршіктері 5 – 70 мм аралығында болатын ұсақ тас және шағал тас болып екі топқа жікттеледі. Толтырғыштың туйіршіктік құрамы, беріктігі және тазалығы бетон қасиеттеріне ең елеулі әсерін тигізетін факторлар. Түйіршіктік құрамы толтырғышта түрлі мөлшердегі түйіршіктердің болуымен сипатталады. Оны толтырғыштан алынған сынама мөлшерін 0,14 – 70 мм стандарттық електер арқылы елеп анықтайды.Түрлі мөлшердегі түйішіктері бар қатардағы толтырғыш және өзара жақын мөлшердегі түйіршіктерді қамтитын жеке фракцияларға, мысалы , 5 – 10 немесе 20 – 40 мм жіктелген фракциондалған толтырғыштар болып екіге бөлінеді. Толтырғыш ең кіші немесе ең үлкен ірілігімен сипатталады. Егер толтырғыш құрамында барлық мөлшердегі түйіршіктер – ең кішісінен ең улкеніне дейін бар болса, онда түйіршік құрамын үзіліссіз деп атайды , ал жоқ болса үзілісті дейді.Толтырғыш қуыстығы өзінің түйіршіктік құрамымен тікелей байланысты, тығыз салыну мүмкіндігімен анықталады.Толтырғыш қуыстылығы маңызды сипаттама болып есептеледі, себебі оның мөлшеріне цемент шығыны және бетонның басқа да қасиеттері байланысты болады. Толтырғыштың қуыстығы 20 -50% дейінгі аралықты ауытқиды. Әдетте бетонға бірнеше фракциядан тұратын және қуыстығы ең аз толтырғыштарды қолдануға тырысады. Ірі толтырғыштың мықтылығы неғұрлым төмен болса, соғұрлым бетон мықтылығының мүмкіндік шегі төмен болады және оның молшеріне байланысты. Толтырғыштың бетон араласпасының қасиетіне тигізетін жинақты технологиялық сипаттама – араласпаның су талапкерлігі. Толтырғыштың су талапкерлігі неғұрлым жоғары болса, соғұрлым нақтылы берілген қасиеттерімен бетон алу үшін цемент және су шығыны жоғары болады. Түрлі толтырғыштарды сынаудың нәтижесінде құмның су қажеттілігі Вк - 4 - 14 %, ірі толтырғышта - В - 1 + 10 % болатыны белгілі болған. Ірі түйіршікті құмның су талапкерлігі Вк - 4 – 6% , ірілігі орташа құмдыке - 6 – 8%, майда құмдыкі - 8 – 10% және жоғары.(өте майда болса) Стандартты Вольск құмның Вк - 4 % дай болады. Ұсақ тастың суқажеткөйлігі 1 – 4% ақтарылған тау тас жынысынан алынған шағал толтырғышта - карбонаттық жынысынан алынған толтырғышта – 5 - 10 %.
Толтырғыштар беттерінің сипаты бетон қоспасының қасиетіне және бетон беріктігіне елеулі әсерін тигізеді.Беті тегіс толтырғыштармен (ұсақ тастан) жасалынған беті ыңғайлы төселімділігі жақсы болады, ал кедір- бұдыр болып келетін толтырғышпен (шағал тастан) жасалынған қоспада – нашарлау болады, бірақ бетон беріктігі ұсақ тасты қолданғандағыға қарағанда , едәуір жоғары болады. Мұны беті кедір – бұдыр толтырғыштың цемент тасымен ілінісу бетінің үлкендігімен және беріктігімен түсіндіруге болвды.
Саз және топырақ түйіршіктері бет мөлшері өте үлкен болатындықтан бетон қоспасының су қажеттілігін көбейтіп жібереді, құм түйіршігін бүркеп, оның цемент тасымен ілінісуін нашарлатады және бұл қосындылар бетонның аязға тұрақтылығын төмендетеді. Сондықтан мөлшері 0,14 мм кем түйіршіктер массасы құмда 10% аспауы керек.
Корытынды
Қазіргі кездегі құрылыс индустриясының қарқынды түрде дамуы, бетон технологиясының тиімді жолдарын іздестіруді қажет етеді. Бетонның негізгі физика-механикалық қасиеттері мен сыртқы ортаның түрлі агрессивті факторларына төзімділігін арттырудың тиімді жолдарының бірі химиялық қоспалар негізіндегі бетон технологиясын ендіру болып табылады
ӘДЕБИЕТТЕР
1. Үдербаев С.Н Құрылыс материалдары мен бұйымдары. Алматы: 2006, 169 б.
2. Попов К.Н. Строительные материалы и изделия: Учебник/ К.Н.Попов, М.Б.Каддо – 2-е изд., испр. и доп. – М.: Высш. шк. , 2005-438с.
3. Комар А.Г. материалы и изделия: Учеб. для инст. экон. спец. строит. вузов – 5-е изд., перераб. и доп. – М.: Высш. шк. , 1988-527с.
4. Сатеков Б.С. Табиғи және жасанды құрылыс матариалдары мен бұйымдары. 2 том. 305-310 б.