Файл: Оу бадарламасына сйкес оыту масаты.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 04.02.2024

Просмотров: 20

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Білім беру ұйымының атауы




Пәні:

Қазақстан тарихы

Бөлім:

5.2. Ежелгі көшпелілер өмірі

Педагогтің аты-жөні:

Желдібаева Г

Күні:

22-23.11.21ж

Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ежелгі көшпелілердің дүниетанымы.

Зерттеу сұрағы: Көшпелілердің қандай салт-дәстүрлері бүгінгі күнге дейін сақталды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.1.2 ежелгі тайпалардың дүниетанымын сипаттау

Сабақтың мақсаты

Ежелгі көшпелілердің салт – дәстүрлері туралы білу, олардың күнделікті тұрмыс тіршілігендегі салт – дәстүрдің маңыздылығын анықтау;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы


Сәлемдесу

Ұйымдастыру сәті

1.Психологиялық ахуал орнату

2.Оқушыларды түгелдеу
3.Назарзарын сабаққа аудару

Топқа бөлу.

Оқушылар 1,2,3 сандары арқылы 3 тоқа бөлінеді.

Үй тапсырмасын сұрау

1.Киіз үйдің ағаш бөлігі қалай аталады?

2.Киіз үйдің ағаш бөлігі нешеге бөлінеді?

3. Киіз үй қай уақытта пайда болды?

4.Көшпелілердің алғашқы баспаналарын ата.

5.Киіз үйдің сол жақ керегесіне қандай заттар ілінеді?

6.Киіз үйдің жабынды бөліктері қалай аталады?
7.Киіз үй жиһаздарын ата
8. Шолпы дегеніміз қандай әшекей бұйым?

Қызығушылықты ояту



  • Мына суреттерден нені аңғарамыз?

  • Осы суреттердің бүгінгі сабағымызға қатысы бар ма?

Оқушылар суретке қарап сұрақтарға жауап беру арқылы өз ойларын білдіреді.Осы суреттер арқылы жаңа сабаққа енеді.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


мадақтау

Тақырыптық суреттер

суреттер

Сабақтың ортасы


Бейнематирал көрсету арқылы жаңа тақырыпты ашу

Оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Салт – дәстүр дегенді қалай түсінеміз?

Бүгінгі күнге дейін жеткен салт – дәстүрлер қалай пайда болды?

Біз қандай салт – дәстүрлерді білеміз?

Бүгінгі сабағымыздың зерттеу сұрағы:

Көшпелілердіңқандай салт – дәстүрлері бүгінгі күнге дейін сақталды?

«Кемпірқосақ» әдісі арқылы мәтінмен жұмыс

Топтық жұмыс.

1-топ: Наурыз мейрамы.

2-топ: Ежелгі көшпелілердің наным-сенімдері
3-топ: Көкпар ойыны. Саятшылық

2. Жұптық жұмыс. Сәйкестендіру тесті

Төменде берілген сөздер мен және ұғымдардарды сәйкестендіріңдер.

1

Наурыз ежелгі парсы сөзі

А

Ас беру

2

Қайтыс болған адамды еске алу рәсімі

Б

Көкпар

3

Ер адам бойындағы күш-қуаты, ептілігі, батырлығы сыналатын сәт

С

Жаңа күн

4

Наурыз мейрамын тойлайды

Д

Саятшылық

5

Бастапқы кезде күнкөріс пен кәсіп түрі болса,бертін келе дәстүрге айналды

Е

Қазақстан,Өзбекстан,Қырғызстан,Иран т.б. елдер

2)Иә,жоқ кестесі

Рс

Мәтін

иә

жоқ

1

Көшпелілер оттың тазарту қасиетіне ерекше сенді

+




2

Нәрестені бесікке саларда бесікті отпен аластау қазіргі күнге дейін жеткен ырым

+




3

Алтай қазақтары жас балаларға көкпарда көк серкені тартқызған




-

4

Саятшылық тіршілік қамы ғана емес,көңіл көтеру,бойға күш алу,қызықтау және спорт.

+




5

Наурыздың дәстүрлі тағамы – «Наурыз көже». Ол 5 түрлі азықтық заттан тұрады.




-

Берілген тұжырымның «шындық» жәнe «жaлғaн» екенін aнықтaңыз.



Oқиғa


Шындық

Жaлғaн

1

«Наурыз» ежелден бері тойланып келе жатқан дәстүрлі мереке







2

Ғалымдардың пікірінше « Наурыз» мерекесі 3500 жыл бұрын пайда болған







3

Ежелгі парсы және антикалық жазбаларда көшпелілер күнге табынған







4

Жазда көктеуге көшкен








5

Ойсыл қара пірі – түйе








6

Отпен аластау ғұрпы көктеуден жайлауға көшкен кезде орындалған








Жеке жұмыс.
Тест тапсырмалары
1.Қазақтар - наурыз айында туған бота, құлын, бұзау және қозы-лақты қалай атаған?
а) Наурыз төл в) Көктемгі төл с)Жас төл
2.Наурыз мейрамы тойланып жүргеніне қанша жыл болды?


а)1000 жылдан астам уақыт в)2000 жылдан астам уақыт
с)3000 жылдан астам уақыт

3.Наурыз тойын тойлау неден басталаған?
а) Тазаланған арықтарға су жіберуден, ағаш отырғызып, гүл егу рәсімінен басталған
в) Ас пісіруден басталған
с)Халық ойындарымен басталған
4.Бұл ғажайып өнермен айналысу « сегіз қырлы ,бір сырлы» болуды талап етеді
а) Наурыз көже жасау
в)Саятшылық с)Алты бақан ойнау
5.Саятшылардың ел ішіндегі өте сыйлы, құрметті адамдар қатарына жатуының сыры неде?
а) Елді азықпен қамтуында в)Табиғатқа серуендеуінде с) Бүркітті асырауында
6. Этнографтардың айтуынша, «көкпар» сөзінің әуелгі атауы қандай сөзінен шыққан?
а) көк бөрте в)лақ тартыс с)көк бөрі
7. Келіннің енесі май құйылған отқа алақанын қыздырып алып, келіннің бетін сипайды. Бұл нені білдіреді?
а)«жүзі жылы, өзімізге ыстық» болсын деген ниет
в) Тамақты дәмді жасасын деген ниет
с) төзімді, шыдамды , тәрбиелі болсын деген ниет
8.Ежелгі парсы және антикалық жазбаларда көшпелілердің неге табынғандығы туралы жазады
а)Аллаға в)Күнге с)Суға
9. Баланы бесікке бөлердің алдында шақпақ немесе май шам сияқты жарық шығаратын заттармен бас-аяғын айналдыра неше рет аластап, барып бөлейді?
а)1 рет в)2 рет с)3 рет
10. Жын-шайтан, жаман күштерді қуу үшін көптеген аймақтарында аластау қандай ағш түрімен жүргізілді
а)Арша в)Алма с)Адыраспан

Мәтінмен жұмыс

Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды

Дескриптор

Бейнематериалдағы салт – дәстүрді анықтайды,

Қосымша материалмен танысады,

Тарихына тоқталады,

Қазіргі таңдағы қолдану деңгейін анықтайды.
Берілген сөздер мен ұғымдардарды сәйкестендіреді

Берілген мәтіннің дұрыс немесе бұрыстығын анықтайды

Тұжырымның «шындық» және «жалған» екенін анықтайды.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады
әдісі

«Ең үздік жауап»

«Жұлдызшалар»




Ақпараттық

мәтіндер


кесте

Сабақтың соңы


Кері байланыс

«Бес қадам»



Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.







Тексерілді: ДОЖЖО: Сүйінбай Р

Жұптық жұмыс. Сәйкестендіру тесті

Төменде берілген сөздер мен және ұғымдардарды сәйкестендіріңдер.

1

Наурыз ежелгі парсы сөзі



Ас беру

2

Қайтыс болған адамды еске алу рәсімі



Көкпар

3

Ер адам бойындағы күш-қуаты, ептілігі, батырлығы сыналатын сәт



Жаңа күн

4

Наурыз мейрамын тойлайды



Саятшылық

5

Бастапқы кезде күнкөріс пен кәсіп түрі болса,бертін келе дәстүрге айналды



Қазақстан,Өзбекстан,Қырғызстан,Иран т.б. елдер

Жұптық жұмыс. Сәйкестендіру тесті

Төменде берілген сөздер мен және ұғымдардарды сәйкестендіріңдер.

1

Наурыз ежелгі парсы сөзі



Ас беру

2

Қайтыс болған адамды еске алу рәсімі



Көкпар

3

Ер адам бойындағы күш-қуаты, ептілігі, батырлығы сыналатын сәт



Жаңа күн

4

Наурыз мейрамын тойлайды



Саятшылық

5

Бастапқы кезде күнкөріс пен кәсіп түрі болса,бертін келе дәстүрге айналды



Қазақстан,Өзбекстан,Қырғызстан,Иран т.б. елдер


Иә,жоқ кестесі

Рс

Мәтін

иә

жоқ

1

Көшпелілер оттың тазарту қасиетіне ерекше сенді







2

Нәрестені бесікке саларда бесікті отпен аластау қазіргі күнге дейін жеткен ырым







3

Алтай қазақтары жас балаларға көкпарда көк серкені тартқызған







4

Саятшылық тіршілік қамы ғана емес,көңіл көтеру,бойға күш алу,қызықтау және спорт.







5

Наурыздың дәстүрлі тағамы – «Наурыз көже». Ол 5 түрлі азықтық заттан тұрады.








Иә,жоқ кестесі

Рс

Мәтін

иә

жоқ

1

Көшпелілер оттың тазарту қасиетіне ерекше сенді







2

Нәрестені бесікке саларда бесікті отпен аластау қазіргі күнге дейін жеткен ырым







3

Алтай қазақтары жас балаларға көкпарда көк серкені тартқызған







4

Саятшылық тіршілік қамы ғана емес,көңіл көтеру,бойға күш алу,қызықтау және спорт.







5

Наурыздың дәстүрлі тағамы – «Наурыз көже». Ол 5 түрлі азықтық заттан тұрады.







Берілген тұжырымның «шындық» жәнe «жaлғaн» екенін aнықтaңыз.



Oқиғa


Шындық

Жaлғaн

1

«Наурыз» ежелден бері тойланып келе жатқан дәстүрлі мереке







2

Ғалымдардың пікірінше « Наурыз» мерекесі 3500 жыл бұрын пайда болған







3

Ежелгі парсы және антикалық жазбаларда көшпелілер күнге табынған







4

Жазда көктеуге көшкен








5

Ойсыл қара пірі – түйе








6

Отпен аластау ғұрпы көктеуден жайлауға көшкен кезде орындалған








Берілген тұжырымның «шындық» жәнe «жaлғaн» екенін aнықтaңыз.



Oқиғa


Шындық

Жaлғaн

1

«Наурыз» ежелден бері тойланып келе жатқан дәстүрлі мереке







2

Ғалымдардың пікірінше « Наурыз» мерекесі 3500 жыл бұрын пайда болған







3

Ежелгі парсы және антикалық жазбаларда көшпелілер күнге табынған







4

Жазда көктеуге көшкен








5

Ойсыл қара пірі – түйе








6

Отпен аластау ғұрпы көктеуден жайлауға көшкен кезде орындалған











Жеке жұмыс.
Тест тапсырмалары

1.Қазақтар - наурыз айында туған бота, құлын, бұзау және қозы-лақты қалай атаған?
а) Наурыз төл в) Көктемгі төл с)Жас төл
2.Наурыз мейрамы тойланып жүргеніне қанша жыл болды?


а)1000 жылдан астам уақыт в)2000 жылдан астам уақыт
с)3000 жылдан астам уақыт
3.Наурыз тойын тойлау неден басталаған?
а) Тазаланған арықтарға су жіберуден, ағаш отырғызып, гүл егу рәсімінен басталған
в) Ас пісіруден басталған
с)Халық ойындарымен басталған
4.Бұл ғажайып өнермен айналысу « сегіз қырлы ,бір сырлы» болуды талап етеді
а) Наурыз көже жасау в)Саятшылық с)Алты бақан ойнау
5.Саятшылардың ел ішіндегі өте сыйлы, құрметті адамдар қатарына жатуының сыры неде?
а) Елді азықпен қамтуында в)Табиғатқа серуендеуінде с) Бүркітті асырауында
6. Этнографтардың айтуынша, «көкпар» сөзінің әуелгі атауы қандай сөзінен шыққан?
а) көк бөрте в)лақ тартыс с)көк бөрі
7. Келіннің енесі май құйылған отқа алақанын қыздырып алып, келіннің бетін сипайды. Бұл нені білдіреді?
а)«жүзі жылы, өзімізге ыстық» болсын деген ниет
в) Тамақты дәмді жасасын деген ниет
с) төзімді, шыдамды , тәрбиелі болсын деген ниет
8.Ежелгі парсы және антикалық жазбаларда көшпелілердің неге табынғандығы туралы жазады
а)Аллаға в)Күнге с)Суға
9. Баланы бесікке бөлердің алдында шақпақ немесе май шам сияқты жарық шығаратын заттармен бас-аяғын айналдыра неше рет аластап, барып бөлейді?
а)1 рет в)2 рет с)3 рет


10. Жын-шайтан, жаман күштерді қуу үшін көптеген аймақтарында аластау қандай ағш түрімен жүргізілді
а)Арша в)Алма с)Адыраспан


Жеке жұмыс.
Тест тапсырмалары

1.Қазақтар - наурыз айында туған бота, құлын, бұзау және қозы-лақты қалай атаған?
а) Наурыз төл в) Көктемгі төл с)Жас төл
2.Наурыз мейрамы тойланып жүргеніне қанша жыл болды?


а)1000 жылдан астам уақыт в)2000 жылдан астам уақыт
с)3000 жылдан астам уақыт
3.Наурыз тойын тойлау неден басталаған?
а) Тазаланған арықтарға су жіберуден, ағаш отырғызып, гүл егу рәсімінен басталған
в) Ас пісіруден басталған
с)Халық ойындарымен басталған
4.Бұл ғажайып өнермен айналысу « сегіз қырлы ,бір сырлы» болуды талап етеді
а) Наурыз көже жасау в)Саятшылық с)Алты бақан ойнау
5.Саятшылардың ел ішіндегі өте сыйлы, құрметті адамдар қатарына жатуының сыры неде?
а) Елді азықпен қамтуында в)Табиғатқа серуендеуінде с) Бүркітті асырауында
6. Этнографтардың айтуынша, «көкпар» сөзінің әуелгі атауы қандай сөзінен шыққан?

а) көк бөрте в)лақ тартыс с)көк бөрі
7. Келіннің енесі май құйылған отқа алақанын қыздырып алып, келіннің бетін сипайды. Бұл нені білдіреді?
а)«жүзі жылы, өзімізге ыстық» болсын деген ниет
в) Тамақты дәмді жасасын деген ниет
с) төзімді, шыдамды , тәрбиелі болсын деген ниет
8.Ежелгі парсы және антикалық жазбаларда көшпелілердің неге табынғандығы туралы жазады
а)Аллаға в)Күнге с)Суға
9. Баланы бесікке бөлердің алдында шақпақ немесе май шам сияқты жарық шығаратын заттармен бас-аяғын айналдыра неше рет аластап, барып бөлейді?
а)1 рет в)2 рет с)3 рет
10. Жын-шайтан, жаман күштерді қуу үшін көптеген аймақтарында аластау қандай ағш түрімен жүргізілді
а)Арша в)Алма с)Адыраспан