Файл: 6сынып Ежелгітасдуірі(Палеолит)б з. д. 2млн 500мы12мы жыл.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 11.01.2024

Просмотров: 755

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
тағар

Мал өсірушілерден жиналатын салық Құшыр

Отырықшы егіншілерден жиналатын салық: харадж, баж

Моғолстанда жастай сайланған хандарға ақыл кеңесші адамдарды қалай атаған: Наиб

Ханның аңшылық ісін басқаратын адамдар: Миршикарлар

Жиын тойларда тәртіпті,салт- дәстүрді қадағалап отыратындар: Жасауылдар
Рухани мәднениеті

Ежелгі түрік әліпбиіндегі әріп саны:35

Көне түрік жазуының қалыптасқан уақыты : б.з.б Імың жылдығы

Көне түрік тілінде жазылған жәдігерлер саны:200астам

Көне түрік дәуіріндегі тас мүсіндердің орхон жазуындағы атауы:Балбық

Балбал тастар өтн көп кездесетін аймақ:Орталық Қазақстан,Жетісу

Түрік жазба әдебиетінің көне ескерткіштері: Күлтегін Тоныкөк

Көне түрік тіліндегі сақтардың «қазғақ оғлұм» сөзі кездесетін жазба деректер:Орхон Енисей

Көне түркінің рухани мәдениетінің жетістігі:түрік жазуы

Көне түрік жазуы бүкіл халық игілігіне айнала бастады:УІІІ-ІХғасырлар

«Отыз ұланның адал достары!Мешін жылы,елде жиырмада(еді)»-деген жолдар кездеседі: «Талас» жазуында

Түрік жазуының өмірден ығыстырылып шығарылуына әсерін тигізді:Соғды жазуы

УІІІ-ІХ ғасырларға жататын әдеби шығарма: «Қорқыт ата» кітабы мен «Оғызнама» дастаны

Қорқыт ата кітабы мен Оғызнама дастанының қағазға түсе бастаған уақыты:ХІ ғ.

Қорқыт ата кітабы неше жырдың қосындысынан тұрады:12

Қорқыт атаның туған жері:Қазақстан

«Оғызнаманың» ескі нұсқасын ХІІІғасырда бірінші болып қалдырған: Рашид әд-Дин

«Оғызнаманы» ХУІІ ғ. толық жазған:Әбілғазы хан

Хғ-дан бастап Қазақстанда әдеби және ғылыми шығармалар жазылған тіл:араб

ІХғ.ежелгі түрік жазуымен жазғандығын дәлелдейтін айғақ:қола айналардағы жазу

ІХ-Хғасырда қимақтардың ежелгі түрік жазуымен жазғандығын дәлелдейтін айғақ:қола айналардағы жазу

ІХ-Хғ.өмір сүрген данышпан,Шығыстың атақты ғалымы:Әл-Фараби

Белгілі ғалым, «Әлемнің екінші ұстазы» Әл-Фараби өмір сүрді:870-950жж.

Әл-Фараби дүниеге келген қала:Отырар

Әбу Насыр Әл-Фараби Отырар қаласында қай тілде білім алған:қыпшақ

Әл-Фараби шығармаларын қай тілде жазған:Араб

Ұлы ойшыл Әбу Насыр ал-Фараби араб тілін игерген қалалары:Бағдат, Дамаск

973-1050жылдары өмір сүрген энциклопедист ғалым: Әбу Насыр әл-Бируни

Аспан денелерінің жерге тартылысын Галилей мен Ньютоннан 600 жыл бұрын айтып кеткен энциклопедист ғалым:Әбу Райхан әл-Бируни


Ортағасырлық ғалым М.Қашғаридың өмір сүрген жылдары:1030-1090жж.

Махмуд Қашғари өмір сүрген кезең:ХІғ.

Диуани лұғат ат-түрік» кітабының авторы:М.Қашғари

М.Қашғари қалдырған үш кітаптан тұратын мәңгі өшпес мұра: «Түрік тілдерінің сөздігі»

М.Қашғари «Түрік тілдерінің сөздігі» еңбегін жазды:ХІғ.

Махмуд Қашғаридің кітабы: «Диуани лұғат ат-түрік»

ХІғасырда тілтану ғылымы тарихына үлес қосқан ғалым: Махмуд Қашғари

ХІғасырдағы түркі әдебиетінің жазу тілінің үлгілері көрініс тапты: Диуани лұғат –ат түрікте»

М.Қашғаридың Түрік тілдерін салыстыра зерттеушілердің көшбасшысы деп пікір айтқан ғалым:Н.А.Баскаков

Шу өзенінің бойында дүниеге келген ғұлама:Ж.Баласағұн

Ж.Баласағұнның өмір сүрген жылдары: 1021-1075жж.

Әл- Баласағұни Құдатғу білік еңбегін жазған:ХІғасырда

ХІғасырда түркі тілдес халықтардың алғашқы ақсүйектер әдебиетінің ескерткіштері: «Құдатғу білік»

ХІғ. «Құдатғу білік» еңбегі алғаш рет осы тілде жазылды:Түрік

ХІғ. Дейін түрік тілді халықтардың қоғамдық ой-санасында орын алған ғылыми еңбек: «Құдатғу білік»

Ж.Баласағүни «Құдатғу білік» еңбегін Сүлеймен Арслан ханға сыйға тартқаны үшін алған лауазым атағы:Ұлы хас-хажип

Арабша,тәжікше кітаптар көп. Ал бұл-біздің тіліміздегі тұңғыш даналық жинақ» деп өз тілін қорсынып, жат елдің тілінде сөйлеу, шығарма жазу сияқты әрекеттерге қарсы болған ғұлама:Ж.Баласағұни

Ж.Баласағұни «Құдатғу білік» кітабын аяқтаған қала:Қашғар

Жастығыма бейнет бер, Қартайғанда дәулет бер» деген қазақ мақал-мәтелі қай ғұламаның еңбегінде кездеседі: Ж.Баласағұни

Жазба әдебиетінің көрнекті өкілі, Қарахан мемлекетінің кезінде даңқы шыққан ақын: А.Иүгінеки

Орта ғасырлық ақын А.Иүгінекидің түрік тілінде жазылған кітабы: «Ақиқат сыйы»

А.Иүгінеки кітабы: Ақиқат сыйы»

Халықты инабатты болуға,адал өмір сүріп, арамдықтан аулақ болуға шақырған Қарахан халқына түсінікті түрік тілінде жазылған дастан: Ақиқат сыйы»

Сопылық ілімнің насихатшы,ақын: Ахмет Йассауи

ХІІғ. Қазіргі Түркістан қаласында сопылық ілімнің насихатшысы болған ғұлама:Қ.А.Йассауи

Қ.А.Йассауидің өмір сүрген жылдары:1103-1167жж.

Қ.А.Йассауи өмір сүрді:ХІІғасырда

Қ.А.Йассауи өлеңдер жинағы: «Диуани Хикмет»

Қ.А.Йассауидің «Диуан-и хикмет»жинағы: адалдыққа, имандылыққа,даналыққа шақырды

Қ.А.Йассауидің Бұқар қаласында діни білім алуына көмектескен ғұлама:

Жүсіп Хамаданидің

Белгілі орта ғасырлық ақын және исламды таратушы Қ.А.Йассауи ұстазы:Арыстан баб

Ел аузындағы аңыз бойынша Арыстан баб өмір сүрген уақыт:УІІ-ҮІІІғасырларда

Қ.А.Йассауи шәкірті С.Бақырғани

Жүсіп-Зылиха атты поэманың авторы:Әли ақын

ХІІІғ-дың басында Оңтүстік Қазақстанда мұсылман дінінің кең етек жая бастауына байланысты жарық көрген Жүсіп-Зылиха атты поэманың авторы:Али

Оңтүстік Қазақстанда мұсылман дінінің кең таралуы кезеңінде Али ақынның жарық көрген поэмасы : Жүсіп-Зылиха

Сүйіспеншілік,әділеттілік тақырыбында жазған Дүрбектің поэмасы: Жүсіп-Зылиха

Хұсрау мен Шырын поэмасының авторы :Кутб

ХІҮ-ХҮ ғасырларда қыпшақтар арасынан шыққан Кутбтың әдеби шығармасы: Хұсрау мен Шырын

ХІҮ-ХҮ ғ.аралығында белгілі болған өзбек ақыны Хорезмидің әдеби шығармасының аты:Мухаббатнама

ХІҮ-ХҮғ. Қазақстанда мекендеген ру-тайпалардың ауызша тараған әдеби туындыларының ғылыми атауы: Фольклор

Біздің заманымызға жеткен ежелгі мерекенің бірі:Наурыз мерекесі

Ғарыш пен жердің,күн мен айдың , жұлдыздардың қайдан шыққандығы туралы жазылған аңыз:Күннің баяны

Ғарыш пен жердің,күн мен айдың , жұлдыздардың қайдан шыққандығы туралы жазылған аңыз: «Темірқазық пен Жетіқарақшы»

ХІҮ-ХҮ ғасырлардан әлі күнге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық,өнегелік мазмұндағы ертегілердің бірі: Жоямерген

ХІҮ-ХҮ ғасырлардан әлі күнге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық,өнегелік мазмұндағы ертегілердің бірі:Құламерген

ХІҮ-ХҮ ғасырлардан әлі күнге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық,өнегелік мазмұндағы ертегілердің бірі: Ертөстік

ХІҮ-ХҮ ғасырлардан әлі күнге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық,өнегелік мазмұндағы ертегілердің бірі:Керқұла атты Кендербай

ХІҮ-ХҮ ғасырлардан әлі күнге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық,өнегелік мазмұндағы ертегілердің бірі:Жерден шыққан Желім батыр

ХІҮ-ХҮ ғ. эпостық жыр: Қобыланды батыр

ХІҮғ. Қыпшақтар мен қияттардың қызылбастар мен қимақтарға қарсы соғысын суреттейтін жыр:Қобыланды батыр

Алтын Орда ыдыраған кезде пайда болған тарихи батырлық жыр: «Ер Тарғын»

Алтын Орда ыдыраған кезде пайда болған тарихи батырлық жыр: Орақ- Мамай

Алтын Орда ыдыраған кезде пайда болған тарихи батырлық жыр: Ер Қосай

Ер Қосай тарихи батырлық жырының пайда болған уақыты:Алтын Орда ыдыраған кезде

Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыз:
«Жошы ханның жортуы»

Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыз: «Сағыныш»

Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыз: «Ақсақ құлан»

Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыз: Ел айырылған

ХІІІ-ХҮ ғасырлардан аттары бізге жеткен ауызша поэзия өкілдерінің бірі:Кетбұға

ХІІІ-ХҮ ғасырлардан аттары бізге жеткен ауызша поэзия өкілдерінің бірі: Асан Қайғы

ХІҮ-ХҮғасырлардан бізге жеткен аспаптық музыкатуындыларының бірі:Ескендір

ХІҮ-ХҮғасырлардан бізге жеткен аспаптық музыкатуындыларының бірі:Қамбар батыр

ХІҮ-ХҮғасырлардан бізге жеткен аспаптық музыкатуындыларының бірі:Шора батыр

ХІҮ-ХҮ ғасырларда халықаралық қарым –қатынастарда сөздік ретінде пайдаланылған еңбектің аты: Кодекс куманикус

ХІҮ-ХҮ ғасырлардағы жазбаша әдеби шығарма:Кодекс Куманикус

Қазақстан аумағында ХІІІ-ХІҮғ.ғ. халық ауыз әдебиетімен қатар жазбаша әдебиет дамыды:Қыпшақ тілінде

ХҮ-ХҮІІғ. Алтын Орда, Ақ Орда дәуірінде ресми әдеби тіл ретінде қолданылды:Қыпшақ тілі

ХІҮ-ХҮ ғ. Қазақстан жерінде мекендеген, әр түрлі мемлекеттердің құрамында болған ру-тайпалар бірыңғай тілде сөйледі:Түрік тілінде

«Ер Көкше» поэмасы қай тілде тараған: Керей

Эпостық жыр:Ер Сайын

Орта ғасырдағы лиро-эпостық жыр: Қыз-Жібек»

Орта ғасырдағы лиро-эпостық жыр: Қозы Көрпеш- Баян сұлу, Айман – Шолпан, Күлшеқыз, Мақпалқыз

Орта ғасырдағы эпостық жыр: Қамбар

Орта ғасырлық эпостық жырлар:Ер Тарғын, Ер Сайын,Алпамыс, Төрехан, Телағыс,Құбағұл.

Тіл ғылымын зерттеушілерінің айтуынша қазақ халқына дулат- үйсін тілінде тарған:Талас ескерткіштері

Тіл ғылымын зерттеушілерінің айтуынша қазақ халқына керей тілінде тарған: Ер Көкше, Базар батыр

Тіл ғылымын зерттеушілерінің айтуынша қазақ халқына кедері тілінде тарған:Наһджи әл-Фарадис

Наһджи әл-Фарадис қазақтар арасында қай тілде тарады: Кердері

Орта ғасырларда халық арасында кең тарған ертегілердің бірі:Аламан мен Жоламан, Ертөстік, Құламерген, Қарамерген, Алтын Сақа, Асан қайғы.

Масуд ибн Усман Кухистанидың « Тарих-и Абулхайр-хани» еңбегінде баяндалады:Көшпелі өзбектер ханы Әбілқайыр жайлы

1490ж Азов қаласында дүниеге келген жырау: Доспамбет

Тарих-и Рашиди» еңбегінің авторы: Мұхаммед Хайдар Дулати


Мұхаммед Хайдар Дулатидің арғы атасы: Поладшы Дулати

Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих-и Рашиди» еңбегі жазылған жылдар аралығы:1541-1546жж.

Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих-и Рашиди» еңбегі жазылған тіл:парсы

ХҮғ. Жазылған «Тарих-и Рашиди»еңбегінің авторы: Мұхаммед Хайдар Дулати

Мұхаммед Хайдар Дулати қай жылдары өмір сүрді: 1499-1551жж.

ХҮ-ХҮІғ. Оңтүстік және Шығыс Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы, қала,егіншілік мәдениеті жайында жазылған тарихи еңбек: «Тарих-и Рашиди»

1854жылы Қазан қаласында баспадан шыққан ХҮ-ХҮІІ ғасырлардағы қазақ тарихы жайындағы маңызды шығарма:Жылнамалар жинағы

Жамиғат тауарих» жинағының авторы: Қ. Жалаири

Қ. Жалаиридің еңбегі: Шежірелер жинағы

Қ. Жалаиридің тарихи еңбегі «Шежірелер жинағы» атты еңбегін орыстың қай патшасына тарту етті:Б.Годуновқа

ХҮІ-ХҮІІғ. Қазақ тіліндегі жазылған әдебиет пен тіл ескерткіші, тарихи шығарма: «Жами ат- Тауарих»

1588жылы Ертіс өзенің бойында орыс әскерлері тұтқындап Мәскеуге алып кеткен ғұлама ғалымы:Қадырғали Жалайри

Дешті уалаяты Берке ханға бағынған кезде дінсіздердің көп бөлігін ол ислам дініне кіргізді»-деп жазған Өтеміс қажының кітабы аты: «Шыңғыснама»

Өтеміс қажының кітабының аты: Шыңғыснама

Орта ғасырда қазақ халқының өмірінде музыканың айрықша орын алатынын жазған саяхатшы:В.Рубрук

Қазақ халқының өмірінде музыканың айрықша алатынын жазған саяхатшы:Якуб

Орта ғасырларда Қазақ халқының өмірінде музыканың айрықша алатынын жазбасында көрсеткен:Марко Поло

ХІҮ-ХҮІІғ.Қазақ-моғол қарым-қатынастарының тарихы баяндалатын «Тарих»атты еңбектің авторы : Шах-Махмұд Шорас

ХҮІ-ХҮІІғ. Қазақ-моңғол қарым-қатынастарының тарихы баяндалатын тарихи шығарма: «Тарих»

Маңғыт елінің шығарған эпосы:Едіге

Орта ғасырларда дүниеге келген өз балапандарын қорғаған құстың тағдырын суреттеген күй: Бозторғай

1643жылы Арал өңірінің қазақтары сайлаған хан:Әбілғазы

«Түрік шежіресінің»авторы Әбілғазы Бахадур ханның ұрпағы:Жошы ханның