Файл: 5 сынып оушыларына арналан.ppt

«Экокөлік»
Ең жоғары баға - 5 ұпай

Біз саяхаттай алатын заманауи, тұрақты, қауіпсіз көлікті ойлап табу және сызу.
Топтар 5 минут ішінде көліктің суретін салады және олардың көлігі жақсырақ екенін дәлелдеуі керек.

3 сайыс "Жылыту" аялдамасы. Әрбір дұрыс жауап үшін 1 ұпай.

1 топ
1. Табиғатты зерттеу әдістері () 2. Табиғатқа байланысты ғылымдарды атаңыздар (физика, химия, биология, география, зоология, анатомия, астрономия, физиология, генетика, геология)
3. Микроәлем деп нені атайды? (Микроәлем – бұл қоршаған ортадағы аса үлкен емес нәрселер. Жаратылыстануда өте ұсақ бөлшектер – молекулалар, атомдар алынады)
4. Жердің ішкі құрылысын ата 5. Ыстық газ тәрізді шарлар 6. Атмосфера дегеніміз не? 7. Астрономиялық бақылауларға арналған ғимарат 8. Барлық көрінетін және көрінбейтін кеңістік 9. Алғашқы телескопты ойлап тапқан 10. Тұңғыш ғарышкер

2 топ 1. Ғарышта үш рет болған Қазақстандық ғарышкер 2. Жердің кішірейтілген моделі 3. Жерді екі жарты шарға - Оңтүстікке және Солтүстікке бөледі 4. Экватордың ұзындығы 5. Күн мен түннің ауысуы болады, себебі 6. Жыл мезгілдерінің өзгеруі болады, себебі 7. Жер бедері жоспары дегеніміз не? 8. Гидросфера деп нені атайды? 9. Жер Серігі 10. Жер бетінің жазықтықтағы кескіні

3 топ 1. Картада көрсетілген кезде жердегі қашықтық қанша есе азайғанын көрсететін бөлшек сан 2. Топырақтың құнарлы болуына не әсер етеді 3. Судың химиялық формуласы 4. Судың қату температурасы 5. Ең тұзды көл 6. Магеллан қандай мұхитты ашты 7. Жер пайда болды (қалыптасты) 8. Аудандағы көпжылдық ауа райы режимі 9. Жердің ішкі құрылысы 10. Өзеннің басталуы

4 сайыс «Мәтіндегі қателерді табыңыз». Ең көп ұпай саны - 6 (әрбір табылған қате үшін).

1 топ
Жер Күн жүйесінің 4-ші планетасы. Ол 6 миллиард жыл бұрын пайда болған. Оның сфералық пішіні бар. Жердің шар тәрізді екенін ежелгі грек ғалымдары Пифагор мен Леонардо да Винчи айтқан. Планетаның ішкі құрылымында жер қыртысын анықтауға болады - бұл Жердің ішкі құрылымындағы ең қалың қабат; мантия, грек тілінен аударғанда бұл сөз «жабық», «жабын» және металдан тұратын суық өзек дегенді білдіреді. Жер өз осінің айналасында айналады, соның салдарынан күн мен түннің ауысуы орын алады. Жердің Күнді айнала қозғалуына байланысты оның беті біркелкі қызады.

2 топ

2 топ
Жердің қатты қабығы - литосфера. Құрлықтың үлкен аумақтары материктер деп аталады. Олардың саны 4-еу. Аралдар да бар. Ең үлкені – Мадагаскар. Ол Австралияға жақын жерде орналасқан және шығу тегі бойынша жанартауларға жатады. Литосферада пайдалы қазбалардың үлкен кен орындары бар. Олар жаңартылатын табиғи ресурстарға жатады. Жердің жоғарғы құнарлы қабаты – топырақ. Ол қатты, сұйық, газ тәрізді және тірі бөліктен тұрады. Топырақтың басты қасиеті - борпылдақ.

3 топ

3 топ
Жерді “Су" деп атау керек еді, өйткені ол жер бетінің 90%-ын алып жатыр. Жер бетіндегі судың көп бөлігі тұщы. 1 литр тұщы суда 1 граммға дейін тұз ерітілген. Жер шарында 6 мұхит бар. Ауданы бойынша ең үлкені – Тынық мұхиты. Ол Колумбтың бүкіл әлем бойынша саяхаты кезінде ашылды. Дүниежүзілік мұхиттағы ең терең жер –Зонд шұңқыры. Қазақстанда ең үлкен су айдыны – Каспий теңізі, ал ең ұзын әрі суы мол өзен – Ертіс. Жалпы, бастапқыда жер бетінде қанша су болса, сонша су қалды. Біз динозаврлар бірнеше миллиард жыл бұрын пайдаланған суды пайдаланамыз. Сондықтан суды үнемдеудің қажеті жоқ.

5 сайыс
"Тап"

Бояуларым қашып кетті, Көк қағазды басып кетті. Қатарларын тізіп алды, Арттарында ізі қалды.

Кемпірқосақ

Мөлдіреген жүзімді, ұстап едім, езілді.

ШЫҚ

Тырналмайды, ашық көк
Бұталарға ілінген...

АЯЗ

Аспанда бір нәрсе бар жылмаңдайды, Тау басында жүгіріп қылмаңдайды. Жанына жан иесі жақын келсе, Бақырып бассалуға тайынбайды.

НАЙЗАҒАЙ

Қия шыңнан құлайды, тасты бұзып арыны. Ақ жалданып тулайды, құлақ жарар сарыны.

САРҚЫРАМА

Ең биік мұхит толқыны қалай аталады?

ЦУНАМИ

Мұхиттың құрлыққа қарай созылып жатқан бөлігі.

ШЫҒАНАҚ

Жер шарының барлық "түрлі-түсті" теңіздерін атау.

Ақ, Қара, Қызыл, Сары,
Мәрмәр, Маржан

Теңіз алыбы, сүтқоректі.

Теңіз алыбы, сүтқоректі.

Көк кит

Ең кішкентай маймылдар тұратын арал.

Мадагаскар

Бұл Жер бетіндегі ең биік ағаш - алып ағаш. Оның тұқымдары өсімдіктер әлемінің барлық өкілдерінің ішіндегі ең кішісі болып табылады. Ағаштар 2 мың жылға дейін өмір сүреді. Бұл қандай ағаштар?

СЕКВОЙЯ

Белгілі бір аймаққа тән көпжылдық ауа райы режимі.

Климат

Атмосфера қабаттарын атау.

Атмосфера қабаттарын атау.

Тропосфера, стратосфера, атмосфераның жоғарғы қабаты

Ауа массаларының көлденең бағытта қозғалуы.

Жел

Дүние жүзіндегі ең терең көл қай көл?

Байқал – 1940 м

Планетадағы ең үлкен аралды атаңыз.

Гренландия

Біздің планетамыздағы ең биік тауды атаңыз.

Джомолунгма тауы – 8848 м.

Ең тұзды теңіз.

Ең тұзды теңіз.

Қызыл теңіз

Қай материкте өзендер жоқ?

Қай материкте өзендер жоқ?

Антарктида

Жердің барлық меридиандарын кесіп өтетін мұхитты атаңыз.

Солтүстік Мұзды мұхит

Үшінші үлкен материкті атаңыз.

Үшінші үлкен материкті атаңыз.

Солтүстік Америка

Жер сілкінісі жиі болатын аймақтар қалай аталады?

Сейсмикалық аймақтар

Жануарлардың мінез - құлқынан жер сілкінісін қалай болжауға болады?

Жануарлар қоршаудан шығуға тырысып, мазасызданады.

Жердің негізгі үш қабатын атаңыз.

Жер қыртысы, мантия, ядро

Әлемнің бұл кереметі қалай аталады?

Вавилонның аспалы бақтары

Бұл не?

Ұлы Қытай қорғаны

Бұл ескерткіш қалай аталады?

Азаттық мүсіні

Әлемнің бұл кереметтері қайда орналасқан?

Африка материгі Египет

Жақсы ойын үшін рахмет!