Файл: Дипломалды тжірибе бойынша есеп білім беру бадарламасы шін 6В01901 Дефектология.docx
Добавлен: 26.10.2023
Просмотров: 120
Скачиваний: 3
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Логопед мұғалім: - Ал енді ойын ойнайықшы «Төртінші артық» Р дыбысы жоқ сөздер артық болады. Мысалы, алма, шалбар, тарақ, радио.
Логопед мұғалім сөзді атап, төрт суретті баланың алдына ашады. Бала артық суретті алып тастайды.
Мұғалім логопед: Сен поезға мінгің келе ме? Сенің алдыңда үш вагон және суреттер тұр(осы үш вагонға Р дыбысы суретте қайда кездесетінін көрсет және орналастыр (басында, ортасында, соңында)
7. Р дыбысын буында, сөзде, сөйлемде бекіту
1.Ра, ро, ры, ри, ру Ар, ор, ыр, ир, ұр ,Ара, оро, ыра, ыро.
Тақырыбы: «Р» дыбысын буында, машықтандыру
Сабақтың мақсаты:
1. Р» дыбысын жеке, буында, сөзде, сөз тіркесінде, сөйлемде анық айтуға машықтандыру.
2. «Р» дыбысын басқа буын, сөз, сөйлем ішінде дұрыс ажырата білуге үйрету.
3. Фонематикалық қабылдауын, ойын тапсырмалар арқылы ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту.
Көрнекілігі: Р дыбысының артикуляциясы, артикуляциялық жаттығулар, тапсырмалар, әріптердің кесіндісі, айна, түрлі-түсті қағаздар т.б.
І.Ұйымдастыру бөлімі:
Оқушыларды сабаққа дайындау
Мимикалық гимнастика
Көзімізді ашып жұмамыз (қатты – жәй)
Ернімізід түтікше тәрізді алға созамыз.
ІІ.«Р» дыбысының артикуляциясымен таныстыру. Алдымен «Р» дыбысының артикуляциясына назар аударамыз:
— ерін аздап дөңгеленіп тұрады; — жоғарғы,төменгі тістер алшақ келеді; — тілдің ұшы қатты таңдайға көтеріледі; — тіл мен таңдай арасында ауа толқыны еркін өтеді;
— тілдің шет жақтары азу тістерге жабысып тұрады;
— жұмсақ таңдай көтеріңкі жұтқыншақтың артқы қабырғасына жабысып, ауаның мұрын қуысына өту жағын жауып тұрады;
— дауыс шымылдықтары қатайып, бір-біріне жақындап, діріл арқылы дыбыс шығады; — ауа ағысы дем шығару сәтте ауыз қуысына толып, қатайып тұрған тіл ұшын қозғалтып дірілдетеді;
ІІІ. «Р» дыбысын буында дұрыс айтуға дағдыландыру.
(Айтылған кезекпен буындарды қайтала Р дыбысын анық айт, созып айт)
Ра-ро-ру - ар-ор-ур
Ру-ру-рұ - ор-ур-ыр
Ро-ру-ры - ыр-ұр-ыр
Ра-ра-ра-рас - Ар-ар-ар-қар
Ро-ро-ро-ром - Ор-ор-ор-тор
Ры-ры-ры-рыс - Ыр-ыр-ыр-отыр
ІV. «Р» дыбысын сөйлемде айтуға машықтандыру.
Міне, Р әрпін ұстап тұрған жалмауыз кемпірге де жеттік. Оның айтуы бойынша, ол Р әріптері қатысты сөздерді ұмытып қалыпты, сондықтан Р әрпін ұрлап кетіпті. Оның есіне түсірсек қайтеді? Олай болса, «Мен
бастаймын, сен аяқта» ойынын ойнайық. Мына сөз тіркестерін есіңе сақтай дұрыс қайтала.
1. Рахат Рауанға тәтті ….(алмұрт берді)
2. Раушан тосапты сары…(өріктен қайнатты)
3. Рауан ащы……(сарымсақты турады)
4. Ардақ піскен….(қарбыз әкелді)
V. Берілген сөздерге сөйлем құрастыру
1.Ара ...(омартада жүреді)
2.Ракета... (аспанда ұшып жүр)
3.Қарбыз ... (өте дәмді жеміс),
4. Дәптер... (көркем жазуға арналған)
5. Қарандаш...(түрлі суреттер саламыз),
6. Сарымсақ... (өте ащы болады)
VI .Ойын «қағазды жаймалау»
Бірінші не істейміз?
Қағазды мыжғылаймыз. Одан кейін оң қолдың жұдырығымен қағазды шет – шетіне жаймалаймыз. Сол қолдың жұдырығымен, оң қолдың алақанымен, сол қолдың алақанымен оң қолдың сұқ саусағымен, сол қолдың сұқ саусағымен қағаздың шет – шетін жаймалаймыз.
Қорытынды.
Р дыбысы бар жеміс-жидектерді жалғастыр......
Мұғаліммен бірге сабақты талдау.
Мұғаліммен бірге менің тарапынан сабаққа қатысуымның талдауын жасадық.
-Балалар белсенді, қызығушылық танытты. Белсенділік пен физикалық минуттың өзгеруі шаршаудың алдын алуға және зейінді белсендіруге ықпал етті.
-Сабақта дыбыстың артикуляциясын сипаттауға баса назар аударылды, өйткені менің тәжірибемде бұл балалардың сөйлеу мүшелерінің кинестетикалық жағдайын неғұрлым мағыналы түсінуіне ықпал етеді, соның арқасында дыбысты қою және автоматтандыру тезірек жүреді.
-Сөйлеу материалы қарапайымнан күрделіге дейінгі принципке сәйкес таңдалды.
-Сабақта мен оқушылармен тұлғалық-бағдарлы қарым-қатынас орнатуға, әр баланы тыңдауға, олардың әрқайсысы үшін сәттілік жағдайын жасауға тырыстым.
-Оқушылар тапсырмаларды сәтті орындады, фразалық сөйлеуде дыбысты дұрыс айтуды және қысқа әңгіме құрастыруды үйренді.
Сабақта барлық міндеттер шешіліп, мақсаттарға қол жеткізілді.
Мектептегі логопункттегі түзету жұмыстарының мақсаты бастауыш сынып оқушыларының ауызша және жазбаша тілінің бұзылуын ескеру және алдын алу болды.
Қойылған мақсатқа сәйкес келесі міндеттер шешілді:
- Дыбыстық айтылымды диагностикалау және талдау, фонематикалық
қабылдау және талдау, сөйлеудің грамматикалық құрылымы, келісімді сөйлеу бірінші сынып оқушылары;
- Ауызша сөйлеуді және кейбір сөйлеу емес процестерді талдау білім алушылар және жазбаша тілді меңгерудегі қиындықтардың себептерін анықтадым;
- Екінші, үшінші және үшінші білім алушылардың жазбаша жұмыстарына талдау жасадым төртінші сыныптар;
- Жазбаша жұмыстарда анықталған қателіктердің типологиясын жеке сөйлеу карталарына сипаттадым;
- Ауызша және жазбаша тілдің бұзылуының алдын алу бойынша түзету жұмыстарының іске асырдым ;
- Білім алушылардың педагогтері, ата-аналары (заңды өкілдері) арасында логопедия бойынша арнайы білімдерін түсіндірдім.
3Логопедпен бірге жұмысты жалғастыру және логопедиялық сабақ өткізу.
Логопедиялық сабақ
Тақырыбы: «Үй құстары»
Мақсаты: а) білімділік –балалардыңүйқұстарытуралыбілімдерінжинақтау.Үйқұстарыныңәрқайсыныңөзінетәнқасиеттерітуралыәңгімелеу;
ә) дамытушылық – суреттер бойынша әңгіме құрастыруда өз ойларын жүйелі жеткезе білуге үйрете отырып, жалпысөйлеутіліндамыту;
б) тәрбиелік – үй құстарына қамқорболуға, оларды күте білуге,
аялауға тәрбиелеу;
а) түзетушілік-ұсақ қолмоторикасындамыта отырып, сөйлеу
тілін қалыптастыру.
Көрнекі-құралдар: Үйқұстарыныңсуреті, тізбекті, қиылғансуреттер,
әтештіңкиімі, киндер шоколад, себет.
Сабақбарысы:
-
Ұйымдастыру бөлімі.«Шаттық» щеңбері.
Амансың ба, КөкАспан!
Амансың ба, Алтын Күн!
Амансың ба, ЖерАна!
Амансыз ба, қонақтар!
Амансың ба, достарым!
-
«Көктем» мезгілінеқысқашашолу. Ұшыпкелетін дала құстарынайтаотырып, ұйқұстарынатоқталу.
-
– Балалар, үйқұстарыныңішіндеқайқұсжетіспейтұр? Әтеш, дұрыс айтасыңдар. Балаларбіреуесікқағып тұрған сияқты. Кәне, ашыпкөрейік. Мінекей, әтештіңөзі де келіпқалыпты. Ендешеамандасайық. Әтеш сен мұнда неғып жүрсің?
— Мен сендергеқонаққакелдім. Үйқұстарытуралыайтып
жатқандарыңдыестіпкеліпотырмын.
-
Логоырғақ.
Әдеміәдештаңатпайтұрды.
Ойқастап жүрді, жан-жаққа қарады.
Айдарынтарады, қо-қо-қодеді.
Қорадаойрансалды, біртауық қайран қалды,
Секіріп –секіріпшарбаққақонды.
-
Тізбектісуреттерменжұмыс.
«Тауық пен үйрекжәнеолардыңбалапандары» әңгімесінайтаотырып, байланыстырыпсөйлеутілдеріндамыту.
-
Жұмбақшешу.
Қыт-қытетеді,
Кезіпжүріпкөшені
Жата қалсаорнына,
Ақдоптастапкетеді. (тауық)
Кеудесіқайқандап,
Жүреді балпаңдап (қаз)
Күншықпай сап аттанды,
Қуырадыапшыны.
Шыртұйқыдажатқанда,
Оятадыащыүні. (әтеш)
2.Саусақ жаттығуы.
Қазым, қазым қаңқылда
Көлде жүзіп салқында.
Жемшашайынжейсіңбе?
Кәмпитбершідейсіңбе?
Жоқ, жоқ, жоқ.
Кәмпиттәттіболмайды ас
Арпамененбидайшаш.
7.Дидактикалық ойын: «Қиылған үйқұстарының суретін құрастыру».
Мақсаты: Ұсаққолмоторикасындамытаотырып, денебөліктерінатау.
Үйқұстарытуралытақпақсұрау.
-
Қорытындылау:
— Балалар, бүгінбіздер не туралыайттықСендернементанысболдыңдарҮйқұстарыбіздергеқандайпайдакелтіредіекенБіздеролардыаялапөсіріпбағуымызкерекекен, ия
9.Марапаттау. — Жарайсыңдар, балалар! Біздіңқонағымыздыңкететінуақытыболғанекен. Олбізгеқұрқолкелмепті. Өзімен сыйлықтар әкеліпті. Балаларғақонаққакелгенәтешсебеттен киндер шоколадтардытаратыпбереді. Ендеше, рахметайтыпқоштасайық!
Боя:
-
Балаңызбен үй құстары туралы әңгімелеңіз. -
Үй құстарын ата. -
Олар немен қоректенеді. -
Үй құстарының қайсысы суда жүзе алады. -
Үй құстарының адамға қандай пайдасы бар. -
Үй құстарын қалай күтіп баптау керек. -
Балапандардың түсі қандай болады.
Сызып,боя:
4. Бітіруші сынып оқушыларымен оқу іс-шараларын және кәсіптік бағдар беру мазмұны бойынша іс-шаралар өткізу
Тақырып: «Керемет тұлғалар» кәсіптік бағдар беруге арналған іс-шара жоспары(тренинг).
Мақсаты: Оқушыларға өз мүмкіндіктерін бағалай білуге және іске асыра білу дағдыларын қалыптастыра отырып, оқу процесінде кәсіби бағытқа психологиялық тұрғыда дайындау. Міндеттері: 1.Оқушыларға мамандық тандауда дұрыс шешім қабылдай білуге, өзін-өзі дұрыс бағалауға және өз қабілеттерін дұрыс анықтауға дағдыландыру. 2.Әр оқушының өз мүмкіндіктерін танып, дамуына ықпал ете отырып, оқушылардың болашақта мамандықты дұрыс тандай білуіне бағыт бағдар беру. 3.Оқушыларға кәсіптік бағдар бере отырып, мамандықты тандаудың негізгі жүйелері туралы түсінік беру. |
Барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. «Мамандықтың жаманы жоқ, бірақ мұның кез келгеніне икемділік қажет. Бұл – жай күнелту, тамақ асыраудың жолы емес, үлкен өнерді, зор шеберлікті қажет ететін нәрсе. Кімде кім өзіне біткен ыңғайына қарай өз жолымен қызмет етсе, өз басына да, әлеуметке де үлкен пайда келтірмек. Өз орнында істеген адамның жұмысы да өнімді, берекелі болмақ, әр өнер, әр қызмет мемлекетке, әлеуметке қажет». Мамандық таңдау – өте жауапты және маңызды іс. Адамға тән қасиет – болашақты болжау, армандау. Адамның мақсаты болмаса ештемені де тындыра алмайды. Болашақты армандай білу де ұлы даналық, себебі арман өмірге қызықтырады, оны сұлуландырады, өмірді алға ғарыштатады, өргете алады. Арман адамның жарық жұлдызы, айқын бағдары, онсыз алға басу да, тірлік те жоқ. Олай болса, алға ұмтылу – өмірдің мақсаты. Сабағымызды бастамас бұрын, алдымен тренинг ережелерімен танысып алайық. Ереже: -Белсенді қатысу; -Тыныштық сақтау; - Бірін-бірі тыңдау; - Ойын ашық айту; - Бір-бірін сынамау; - Ынтымақтылық; Миға шабуыл: Біз сіздермен мамандықты тандау туралы кішкене әңгімелесейік. Әр адам өмірде өз орнын табу керек. Мамандық тандау бұл өте күрделі процесс.
Жоспар
Тренингті белсендету мақсатында жүргізуші оқушыларды дөңгелек шеңбер құрып отырғызып, төмендегі жаттығуды орындауды ұсынады: әрбір оқушы өздерінің есімдерін атап өз есімінің бас әріпіне келетін мамандықты айтады. Содан соң жалғастыратын оқушы қасындағы оқушының атын және оның бас әріпіне келетін мамандықты айтып, болған соң өзінің атын айтады және өз атының бас әріпіне келетін мамандықты айтады осылайша жаттығу соңына дейін жалғасады. Мысалға: Мен Аружан – архитектор, екінші адам Аружан – архитектор, Марат - механик, Аружан – архитектор, Марат – механик, Қайрат - қаржыгер т, с
Алдарыңыздағы қағазды екі бөлікке бөліп, оң жақ бұрышына «+» белгісін, сол жақ бұрышына «-» белгісін белгілеңіздер. Енді «+» белгісі бар бөлікке өздеріңіздің болашақ таңдаған мамандығынызға байланысты жағымды, жылы, сенімді ойларыңызды жазыңыздар. Ал «-» белгісіне бар бөлікке сенімсіз, жағымсыз ойларыңызды жазыңыздар. Осы екі жақта жазылған ойды, зейін қойып оқып шығамыз. - Енді осы теріс жағдайлардан арылғымыз келе ме? Не үшін? Не себепті? - Онда «-» жақтағы жағымсыз ойды умаждап, қоқыс шелекке тастаймыз. 3. «Ең жақсы мамандық» ойыны. Мақсаты: оқушыларды түрлі мамандықтар әлемімен таныстыру және ол мамандықтарға сипаттама беру. Нұсқау: жаттығуға қатысатындар шеңберде отырады. Жүргізуші қатысушыларға қандайда бір мамандықтың сипаттамасын айтады. Олар сол сипаттамаға ең жақын келетін мамандықты айтады. Ең көп қаржы әкелетін мамандық. Қай мамандық ең ең табыс көзіне жатады, өз ойларыңмен бөлісіңдер. Әрбір қатысушыларға мынадай сұрақ береді.
4. Видео роликтен үзінді «Жұмбақ сыры» 5. «Мамандығым-мақтанышым» әдістемесі Әдістеменің мақсаты: Оқушылардың қандай–да болмасын жағдаяттан шыға білу қабілетін дамыту. Мамандығының қыр-сырын меңгеруге баулу. Жүргізілу барысы: 5 жағдаятты, 5 оқушыға беріп, осы жағдаяттан шығу жолын іздеуге баулу және рөлдік ойынды сомдау (сынып жетекшісінің келбеті). - Сіз-дәрігерсіз. Ауырған адам сізге келіп, қойған диагнозыңызбен келіспейтінін айтты. Сіздің шешіміңіз қандай? - Сіз – мұғалімсіз. Сабаққа ата-ана қатысып отыр. Сіз үй тапсырмасын сұрадыңыз, ешбір оқушыңыз дайын емес. Не істер едіңіз? - Сіз – әншісіз. Сахнадан ән салып тұрсыз, көрермен ұйықтап отыр, бұл сізге ұнамады, не істейсіз? - Сіз өзіңізге ұнаған мамандықты таңдадың, бірақ ол мамандығыңа ата-анаң қарсы.Сен ол кезде не істер едің? - Ата-анаң саған бір мамандықты таңдап берді, бірақ ол мамандық саған ұнамады. Сен ата-анаңның шешіміне қарсы боласыз ба? Нәтижесі: Оқушылар миға шабуыл бағытын меңгереді. 6. «Менің арманым.....» тренингі Тренинг мақсаты: Оқушының өзі таңдайтын мамандық туралы ойын бір жүйеге келтіріп, өз бетінше шешім қабылдап, өзіндік мақсатын айқындай білу қабілеттілігін арттыру, жауапкершілік, міндеттілік, зерттеушілік әрекетін іске асыру мүмкіндіктерін кеңейту, оқушының тұлғалық және өмірлік өзін-өзі тануын қамтамасыз ететін болашақ кәсіби бағдарына сәйкес дербес дамуына жағдай жасау Жүргізілу барысы: оқушыларға ақ парақ және қарындаш таратылып беріледі. - Оқушылар, алдымыздағы парақты басымызға қоямыз. Қарындашпен параққа сурет саламыз. Ол сурет: ЖОО бітіріп, өзіміз қалаған мамандық иесі атанып, сол бойынша жұмысқа орналастық. Ол жұмыс орнымыздың ғимаратын парақтың дәл ортасына саламыз. Ғимараттың жоғарысына Мемлекеттік Туымызды ілеміз. Ғимараттың кірер есігіне өзіміздің суретімізді саламыз. Ал, енді, сол парақтарыңызды алып қараңыздар. Нәтижесі: оқушылар арманына жетуге ұмтылысы артады. 7. «Мамандықтың бәрі жақсы» тренингі Тренинг мақсаты: Оқушылар мамандық түрлерін, олардың атқаратын қызметтерін, адамға пайдасын, жақсы жақтарын талдап, саралауға үйреніп, меңгереді. Жүргізілу барысы: 10 оқушыны ортаға шығарып, олардың қолына бір-бір парақтан беріп, қалғандары алдында тұрған оқушының арқасына сүйеніп парақта жазылған мамандық бойынша, сол мамандықтың жақсы жақтарын, сол мамандық жайлы мағлұмат жазу. Нәтижесі: Жаңа мамандық түрлерімен танысады және олардың өмірдегі орнын біледі. |
Қорытынды сөз: Қорытынды Еңбек етсем, ертеңгі - бақытыма сенемін. Мақсатыма жеткізер - уақытыма сенемін. Достық іспен қасты да - жеңеріме сенемін, Ақыл, сана білім мен - өнеріме сенемін. Арым - таза, ақ көңіл - адалдыққа сенемін, Абыройлы, ақ ниет - адамдыққа сенемін!- дей келе мамандықты дұрыс таңдау - табысты өмірдің кілті. Сондықтан сіздерге мамандық таңдау жолында адаспай, өмірден өз орындарыңызды тауып, дүниенің бір кірпіші болып қалануына ел болашағын ойлайтын халқына абыройлы қызмет ететін адам болайық. Кері байланыс ретінде: Естелікке барлығымыз плакатқа өзіміздің қолымыздың суретін салып, болашақ мамандығымызды жазып қалдырайық. |