Добавлен: 02.02.2019
Просмотров: 4319
Скачиваний: 32
27
Есептеулердің нәтижелерін талдау үшін алынған мәліметтер
оқытушының тапсырмасы бойынша өзгертіледі.
Алынған нәтижелерді талдау кезінде сәйкес өзгерістерді енгізгеннен
кейін электр энергиясы тарифінің қалай өзгеретінін түсіндіру керек және
графикалық түрде көрсету керек.
Бақылау сұрақтары:
1) Өндірістік шығындар сметасы нені сипаттайды?
2) Шығындардың негізгі баптарын атаңыз.
3) Негізгі құралдардың тозуы қалай анықталады?
4) Шығындар сметасының қандай баптары ең үлкен үлес салмаққа ие?
5) Пайда нормасы тариф шамасына қандай ықпал/әсер көрсетеді?
6) Тауарларды жасап шығаруға және қызмет көрсетулерге кеткен
шығындарын атаңыз.
7) Шаруашылық қажеттіліктерге кеткен энергия қалай есептелінеді?
8) Негізгі құралдардың тозуы қалай есептелінеді?
7 Зертханалық жұмыс №7. Стансаның бірлесіп жұмыс жасайтын
турбоагрегаттары арасындағы электрлік жүктеменің экономикалық
үлестірімі
Жұмыстың мақсаты: элект станса турбоагрегаттары арасында электрлік
жүктемені экономикалық үлестіріп тарату әдістерін меңгеру.
7.1 Зертханалық жұмысты жүргізудің әдістемесі
Жылу электр стансасымен берілген электрлік жүктеме оның
турбоагрегаттары немесе энергоблоктары арасында оның алдына қойылған
өндірістік-техникалық тапсырмаларды орындау кезіндегі стансаның отын
және ақшалай қаражат шығындары минималды болатындай етіп үлестірілуі
тиіс. ЖЭС агрегаттары арасындағы жүктеменің мұндай үлестірілімі және
олардың бірлескен жұмысының сәйкес режимдері экономикалық деп аталады.
Қазан құятын цехтардың жеке қазандары арасында жүктеме дәл осылай
үлестіріледі.
Жылудың минималды шығынын қамтамасыз ететін жұмыс жасаушы
агрегаттар арасында жүктемені экономикалық үлестіріп тарату жылу
шығынының меншікті (салыстырмалы) өсімдері әдісінің негізінде жүзеге
асырылады. Бұл әдісті қолдану үшін жылу шығынының Q агрегат
жүктемесіне N3 тәуелділігін белгілейтін агрегаттардың энергетикалық
сипаттамаларына ие болу керек.
Агрегат шығынының салыстырмалы өсімі деп жүктеменің бірлік
өзгерісі кезіндегі жылу шығынының өзгерісін айтады. Агрегаттардың
28
салыстырмалы өсімдері көп жағдайларда тұрақты емес, яғни жүктемеге
тәуелді болады. Сондықтан агрегаттар арасында жүктемені үлестіру мәселесін
шешу үшін олардың әрқайсысы үшін жүктеменің артуына қатысты қисық
сызықты тәуелділігін – салыстырмалы арту сипаттамасын тұрғызу керек.
7.2 Есептік бөлім
Нұсқа бойынша ЖЭС-тің бірлесе жұмыс жасайтын агрегеттар құрамы
(7.1 кесте) және турбиналардың шығындық энергетикалық сипаттамаларының
параметрлеріне (7.2 кесте) сәйкес есептеулерді келесі реттілікпен орындау
талап етіледі:
7.1 к е с т е – Бастапқы деректер
Н
ұ
с
қ
а
ЖЭС
орнатыл-
ған қуаты
МВт
ЖЭС
турбиналық
цехы
агрегаттары-
ның
саны
мен типі
Желінің ОРУ-дан қуатты беру параметрлері
(орташа және шекті)
РУ
жұмыс
кернеуі
кВ
ЭТЖ-нің
тұтынушы-
ға
дейінгі
ұзындығы
км
U және L бойынша
жүйемен байланыс
Кернеу
кВ
ЭТЖ
ұзындығы
км
1
2
3
4
5
6
7
1
450
1 x BK-50
2 x K-100
1 x K-200
110
50/150
110
150
2
900
1 x K-100
1 x K-200
2 x K-300
220
100/400
330
300
3
1000
1 x BK-100
2 x K-200
1 x K-500
220
100/400
500
1200
7.1 кестенің соңы
4
300
1 x K-150
2 x K-25
1 x BK-100
35
30/60
110
150
5
950
1 x K-100
2 x K-200
1 x K-500
220
100/400
500
1200
6
1350
2 x K-150
2 x K-500
1 x K-50
220
100/400
500
1200
7
800
2 x K-50
2 x ВK-100
110
50/100
330
300
29
1 x K-500
8
1900
1 x K-200
2 x K-800
1 x BK-100
330
200/300
500
1200
9
650
1 x ВK-50
2 x K-150
1 x BK-300
110
50/150
110
150
10
725
1 x K-25
1 x K-100
2 x K-300
110
50/150
330
300
1) Турбоагрегаттар жүктемесінің өзгеру аумақтары бойынша шартты
отын шығынының салыстырмалы өсімдерінің кестесін құру.
2) Турбоагрегаттардың жұмысбастылық кезектілігіне сәйкес шартты
отын шығынының өсу шкалаларының кестесін құру.
3) ЖЭС агрегаттары арасында жүктемені үлестіріп тарату кестесін құру.
4) ЖЭС
турбиналық
цехының
пайдалану
(эксплуатациялық)
сипаттамасын координаттар жүйесінде тұрғызу.
5) Электр
энергиясының
желідегі
жоғалтуларының
түзету
коэффициенттерін анықтау және ЖЭС бойынша отын шығынының
салыстырмалы өсімдер шамаларын түзету.
7.2 кесте деректерінің нұсқасына сәйкес турбоагрегаттар жүктемесінің
өзгеру аумақтары бойынша шартты отын шығынының салыстырмалы
өсімдерінің қосымша кестесі – 7.3 кесте құрылады (мысалы, № 1 – К-25, № 2 и
№ 3 – K-I50, № 4 – К-800).
7.2
к е с т е – Турбоагрегаттардың шығындық энергетикалық
сипаттамалары
Турбоагрегат
типі
P, МВт
P
ЭК
, МВт
P
мин
, МВт
g
’
g
”
О
хх
1
2
3
4
5
6
7
К-25
25
20
4
2,5
3,7
8,0
К-50
50
40
8
2,44
3,33
10
ВК-50
50
36
10
2,00
2,23
12
К-100
100
66
20
2,01
2,55
20
ВК-100
100
75
22
1,92
2,05
21,8
K-I50
150
125
34
1,88
1,97
28,0
К-200
200
175
45
1,81
1,85
29,5
К-300
300
250
56
1,69
1,8
38,0
К-500
500
420
78
1,62
1,78
40,6
К-800
800
700
105
1,58
1,77
45,0
30
Р – номиналды қуат, МВт;
Р
эк
– үнемді (тиімді) қуат, МВт;
Р
мин
– минималды қуат, МВт;
g
’
– 4,19 ГДж/МВт·сағ үнемді жүктеме бойынша жылу шығынының
салыстырмалы өсімі;
g
”_
4,19 ГДж/МВт·сағ жүктемесінен артқан кездегі жылудың салыстырмалы
өсімі;
О
хх
– 4,19 ГДж/сағ бос жүріс жылуының сағаттық шығыны.
7.3 к е с т е – Турбоагрегаттардың жылу шығындарының салыстырмалы
өсімдері
Турбоагре-
гат нөмірі
Турбоагрегат
типі
Жүктеме
аумағы,
P
МИН
-P
ЭК
g
’
Жүктемені
артыру
аумағы,
P
ЭК
-P
Н
МВт
g
”
1
2
3
4
5
6
1
К-25
4-20
2,5
20-25
3,7
2,3
К-150
34-125
1,88
125-150
1,97
4
К-800
105-700
1,58
700-800
1,77
7.3 кесте негізінде әсер ету тәртібі бойынша жылу шығындарының
салыстырмалы
өсім
шкаласы
құрылады
және
сәйкесінше
ЖЭС
турбоагрегаттарының жүктеме кезектілігі анықталады, мәліметтер 7.4 кестеге
енгізіледі.
Шартты отындағы салыстырмалы өсімдерді қайта есептеу жылудың
салыстырмалы өсімдерін отынның меншікті шығынына көбейту 0,159 т
у.т./4,19 ГДж арқылы жүргізілді.
ЖЭС-тің үдемелі жүктемесін қатарласа (параллельді) жұмыс жасайтын
турбоагрегаттар арасында үлестіріп тарату ЖЭС тұтас турбиналық цехындағы
әрбір агрегаттың жүктеме аумағы бойынша жылу шығынын бір уақытта
анықтаумен жүзеге асырылады. Жүктеменің артуының әрбір кезеңіндегі
стансаның салыстырмалы өсімі жүкеменің осы өсу шегі өтелетін агрегаттың
салыстырмалы өсімі болып табылады.
7.4 к е с т е – Турбоагрегаттар жүктемесінің кезектілігі
Салыстырмалы өсімі
Агреаттың
типі және
нөмірі
Агрегаттың
жүктеме
аумағы МВт
Агрегат-
тың
жүктеме
өсімі
МВт
Жүктеме
аумағындағы
агрегаттардың жылу
шығынының өсімі
4,19 ГДж/сағ
жылудың
4.19
ГДж/МВт
отынның
т у.т./МВт·сағ
1
2
3
4
5
6
1,58
0,25
№ 4(К-800)
105-700
595
943,1
1,77
0,28
№ 4 (К-800)
700-800
100
177,0
1,88
0,30
№ 2 (K-I50)
34-125
91
171,0
31
1,88
0,30
№ 3 (К-150)
34-125
91
171,0
1,37
0,31
№ 2 (K-I50)
125-150
25
49,26
1,97
0,31
№ 3-(К-150)
125-150
25
49,26
2,5
0,40
№1(К-35)
4-20
16
40,0
3,7
0,58
№1(К-25)
20-25
5
18,5
ЖЭС жүктемесінің алғашқы мүмкін сатысы турбоагрегаттардың
техникалық минимум мәндерінің қосындысымен анықталады (7.4 кестеден 4
баған), ол үшін агрегат бойынша жылудың сағаттық шығынын анықтаймыз.
1) Техникалық минимумға сәйкес келетін жүктемелі агрегатпен жұмыс
жасау кезінде:
ГДж/
)·4,19
P
·
q'
+
(Q
=
Q
min
1
xx
сағ.
(7.1)
7.2 кестедегі мәндерді (7.1)-формулаға қою арқылы агрегаттың Q
1min
,
Q
2min
және т.б. минималды техникалық қуатпен жұмыс жасауы кезіндегі
сәйкес агрегаттың жылу шығынының (Q) шамасын анықтаймыз:
Q
1
= 8 + 2,5 × 4 = 18,0 × 4,19 ГДж/сағ;
Q
2
= 28 + 1,88 × 34 = 91,92 ×4,19 ГДж/сағ;
Q
3
=28+1,88×34= 91,92× 4,19 ГДж/сағ;
Q
4
= 45 + 1,58 × 105 = 210,9× 4,19 ГДж/сағ.
Агрегаттарының техникалық шектелген қуатпен жұмысы кезіндегі ЖЭС
бойынша жылу шығынының шамасы келесідей есептелінеді:
ГДж/
4,19
·
412,74
=
Q
min
сағ. (7.2)
Алынған мәндерді және оларға сәйкес жүктемелерді 7.5 кестенің бірінші
жолына жазып аламыз. Әрі қарай алынған мәндерді және оларға сәйкес
жүктемелерді 7.5 кестенің бірінші жолына жазып аламыз. Әрі қарай жылудың
салыстырмалы өсімінің минимум өлшемі бойынша станса агрегаттары
(мысалы, 1.58) бойынша деректерді салыстыру кезінде № 4 агрегат 700 МВт-
қа дейін жүктеледі (7.4 кестенің 1-жолын қараңыз). Берілген жүктеме
кезіндегі осы агрегаттың жылу шығыны анықталады және жалпы турбиналық
цех бойынша 595 МВт жүктеменің өсуімен байланысты 943,1 4,19 ГДж/сағ
жылу өсімін қосамыз.
Қалған агрегаттардың жұмысы тұтынушылардың үдемелі жүктемесі
олардың қатысуынсыз өтелмегенше минималды қуаттар деңгейінде қалады.
Сөйтіп, № 4 агрегат толық жүктелгеннен кейін оның шекті қуатына (800 МВт)
дейін үдемелі жүктеме 1,88 4,19 ГДж/МВт немесе 0,25 т.у.т./МВт тең болатын
жылудың салыстырмалы өсімінің аумағына ауысады, яғни № 2 немесе № 3