ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ
С.СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ӨНДІРІСТІК ТӘЖІРИБЕДЕН ЕСЕП

Зейнолла Дарын Нығметоллаұлы

Техникалық факультет 6В07106 – «Көлік, көлік техникасы және

технологиялар» мамандығы 20-13 топ, 3-курс сәуірдің «03»-нен маусымның «09»-ы аралығы 2023 жыл

Орындаған: 3 курс студенті

Зейнолла Дарын Нығметоллаұлы
Тексерген ККТжТ кафедра

басқарушысы:

Тоганбаев М.Т, Оспанов Д.Т.

Кәсіпорын атынан тәжірибе

Басқарушысы: Жамкенов Б.З

НҰР-СҰЛТАН 2023

Жоспар

Кіріспе...................................................................................................................3 1. Автомобиль тетігінің және тораптың жұмыс істеп, авто-көліктің конструкциясы...................................................................................................4 2. Көлік техникасын өндіру және жөндеу технологиясы негіздері............12 3. Авто-көлiктердi диогностикалаудың әдiстерi..........................................14 4. Автомобиль монтажы мен демонтажы.....................................................15 5. Автокөлiктердi бөлшектеу мен құрастыру...............................................16 Қорытынды........................................................................................................18 Пайдаланылатын әдебиеттiң тiзiмi..................................................................19

Кіріспе
Өндірістік тәжірибені Таскескен 29 көшесі, ЖШС «Жамкенов Б.З» техникалық байқау станциясында, 03.04.23 - 09.06.2023 аралығында өттім.

Өндірістік тәжірибе өту барысында көптеген техника мен және көліктер мен таныстым. Көп нәрсені үйрендім. Осы мына есебім де сонда тәжірибе арқылы үйренген білімім мен бөлісемін.

Жылжымалы құрамның түрлері мен жіктелуі және оның даму бағыттары.

Автомобиль түрі: автомобиль жүйе ретінде. Автомобильдің ішкі жүйесі:

энергетикалық, көліктік, Жөндеу, механикалық. Техника ұғымы-

автомобильдердің экономикалық көрсеткіштері.

Автомобильді сипаттайтын техникалық-экономикалық көрсеткіштер

өндіріс объектісі: материалды қажетсіну және еңбек сыйымдылығы

өндірісті дайындауға арналған өзіндік құн, шығындар,

конструкцияны өндіру, біріздендіру; капитал салу мерзімдері мен мерзімдері

---

өндірісті дайындау.

Автомобильді пайдалану объектісі ретінде сипаттайтын көрсеткіштер:

өнімділік көрсеткіштері; сатып алуға және пайдалануға арналған шығындар.

Автомобиль сапасының деңгейін көрсететін көрсеткіштер: техникалық,

эргономикалық, көркем және эстетикалық.

Автомобиль сапасының техникалық көрсеткіштері: қуат, жылдамдық, масса, литраж, отын үнемділігі, жүк көтергіштігі, ресурсы, өтімділігі,

маневрлік, Жалпы өлшемдер және т. б.

Қауіпсіздік көрсеткіштері: белсенді, пассивті, апаттан кейінгі және

экологиялық қауіпсіздік автомобиль конструкциялары.

Жайлылық көрсеткіштері: жолаушылар жайлылығы, басқару ыңғайлылығы, тегіс инсульт, эргономикалық көрсеткіштер және т. б.

Автомобиль конструкциясына қойылатын негізгі талаптар кәсіпорындар мен азаматтарды пайдаланатын мемлекет қызмет көрсететін кәсіпорындар, өндіруші кәсіпорындар. Жүйесі Көлік құралдарын сертификаттау жөніндегі нормативтік құжаттар механикалық көлік құралдарына, олардың құрамдас бөліктеріне және пәндер жабдықтар.

Курстың пәні, міндеттері мен құрылымы, оның дайындықтағы және

автомобиль көлігі саласындағы инженердің көлік қызметі.

Курстың мамандықтың басқа пәндерімен байланысы, оны оқыту әдістемесі және көлік дағдыларын меңгеру.

1.Автомобиль тетігінің және тораптың жұмыс істеп, авто-көліктің конструкциясы
Автомобиль неден тұрады: негізгі бөлшектер, тораптар мен агрегаттар. Әлемдегі алғашқы бензин қозғалтқышы бар автомобильді 1885 жылы неміс инженері Карл Бенц патенттеген. Таңқаларлық, бірақ бұл күндері машина жүз жыл бұрынғыдай негізгі бөліктерден тұрады-бұл дене, шасси және қозғалтқыш. Көрейік толығырақ қарастырайық неден тұрады автомобиль және оның Негізгі бөліктері.

Автомобильдің жалпы құрылғысы.Жоғарыда жазғанымыздай, автомобиль дизайнының негізгі компоненттері:

• 
  Қозғалтқыш;
  
• 
  Шанақ;
  
• 
  Шасси;
  
• 
  Электр жабдықтары.
  

Олардың барлығы көптеген жеке элементтерден, бөліктерден, түйіндерден және агрегаттардан тұрады.

Қозғалтқыш (мотор) - бұл жылу энергиясын механикалық жұмысқа айналдыратын автомобильдің жүрегі. Қозғалтқыш момент жасайды және автомобиль қозғала бастауы үшін беріліс арқылы доңғалақтарға айналады. Қозғалтқыш тұрады:

• 
  Иінді-шатун механизмі (КШМ) - жанғыш қоспаның жануынан кейін газдардың қысымын өзіне қабылдайды және поршень-шатунның өзара-ілгерілемелі қозғалысын иінді біліктің айналмалы қозғалысына түрлендіреді.
  
• 
  газ тарату механизмі (ГРМ) - цилиндрге жанғыш қоспаны жіберу және пайдаланылған газдарды шығару үшін клапандарды ашады және жабады.
  
• 
  Қозғалтқышты салқындату жүйесі-оңтайлы температуралық жұмыс режимін қамтамасыз ете отырып, қозғалтқыштың қыздырылатын бөлшектерінен жылуды бұрады.
  

---

• 
  Қозғалтқышты майлау жүйесі-майды бөлшектердің үйкелетін беттеріне жеткізу үшін, бұл олардың арасындағы үйкелісті азайтады және қозғалтқыш қуатының жоғалуын азайтады.
  
• 
  Қозғалтқышты қоректендіру жүйесі - отын мен ауадан тұратын оңтайлы жанғыш қоспаны дайындау үшін. Ол жанғыш қоспаны қозғалтқыш цилиндрлеріне береді және пайдаланылған газдарды шығарады.
  
• 
  Қозғалтқышты тұтату жүйесі-жұмыс қоспасын одан әрі тұтату үшін цилиндрлерге жоғары вольтты ток жасайды және жеткізеді.
  

Ішкі жану қозғалтқышының құрылғысы екі механизмнен тұрады:
1) Иінді-шатун механизмі (КШМ) - газ қысымын қабылдайтын поршеньдердің тура сызықты өзара-ілгерілемелі қозғалысын иінді біліктің айналмалы қозғалысына айналдырады. КШМ бөлшектері екі топқа бөлінеді: жылжымалы КШМ бөлшектері және қозғалмайтын КШМ бөлшектері.

КШМ жылжымалы бөлшектері: поршень, поршеньді саусақ, байланыстырушы өзек, иінді білік, ұшқыш.

КШМ қозғалмайтын бөлшектері: цилиндр блогы, цилиндр басы, иінді және ілінісу картері, цилиндр гильзалары, блок қақпағы, бекіту бөлшектері, кронштейндер, төсемдер.

2) Газ тарату механизмі (ГРМ) - қозғалтқыштың цилиндрлерін жаңа зарядпен сапалы толтыруды, оларды пайдаланылған газдардан тазартуды және поршеньді қысу және жұмыс барысы кезінде цилиндрлерді герметизациялауды қамтамасыз ете отырып, қозғалтқыштың кіру және шығу клапандарын уақтылы ашу және жабу үшін қызмет етеді.
Қозғалтқыш бес жүйеден тұрады:

• 
  Салқындату жүйесі-қозғалтқыштың қызып кетпеуі және салқындамауы үшін оңтайлы жылу режимін сақтауға арналған.
  

• 
  Майлау жүйесі-майды қозғалтқыш бөліктерінің үйкелетін беттеріне жеткізуге, жылу мен тозу өнімдерін ішінара кетіруге қызмет етеді.
  

• 
  Қуат жүйесі-белгілі бір пропорцияда отын мен ауа буларының жанғыш қоспасын дайындауға, оны қозғалтқыш цилиндрлеріне жеткізуге және олардан шығатын газдарды шығаруға қызмет етеді.
  

• 
  Тұтану жүйесі-жоғары вольтты токты құруға және оны қозғалтқыш цилиндрлеріне таратуға және белгілі бір уақытта жану камерасында жұмыс қоспасын тұтатуға қызмет етеді.
  

• 
  Іске қосу жүйесі-қозғалтқыштың іске қосылуын қамтамасыз ететін иінді біліктің бастапқы айналуына қызмет етеді.
  

Шанақ (рамка) - бұл жүргізуші мен жолаушыларды немесе жүкті орналастыруға арналған автомобильдің бөлігі. Дене автомобильдің ең негізгі және қымбат бөлігі болып табылады, өйткені ол автомобильдің

---

беріктігіне тікелей әсер етеді. Автокөлік сатып алғанда, сатып алушы алдымен дененің күйіне және оның сыртқы түріне назар аударады.

Шанақтың мақсаты:

Автомобиль корпусы-бұл автомобильдің ең қымбат бөлігі. Автокөліктің корпусы тірек жүйесі де, оның жеке элементі де бола алады. Заманауи жеңіл автокөліктің шанағы мотор бөлімінен, жолаушылар салонынан және жүксалғыштан тұрады.

Шанақ қазіргі заманғы автомобильдің тірек элементі ретінде қызмет етеді. Шанақта автомобиль салоны орналасқан және шанаққа жүріс бөлігі, трансмиссия, қозғалтқыш, басқару тетіктері, электр және қосымша жабдық орнатылады. Сондай-ақ, электр тізбегінің "минусы" денеге жабылады. Негізінен автомобиль корпусы металдан жасалған, бірақ арнайы күшті пластик қолданылған кезде ерекше жағдайлар бар.

Шанақтың металл бөлігі келесі дене бөліктерінен тұрады:

• 
  Шанақтың түбі (тоттануды азайту үшін тоттануға қарсы материалдармен өңделеді);
  
• 
  Шанақтың төбесі;
  
• 
  Шанақтың қанаттары (тоттануды азайту үшін тоттануға қарсы материалдармен өңделеді);
  
• 
  Дене панельдері;
  
• 
  Шанақтың есіктері (шанақтың тіреулеріне бұрандалармен ұсталатын ілмектермен бекітіледі, олардың көмегімен есіктер тігінен және көлденеңінен реттеледі); есіктердегі құлыптардың ЖКО кезінде де есіктің ашылуын болдырмайтын арнайы конструкциясы бар.
  
• 
  Шанақ капоты;
  
• 
  Магистраль қақпағы.
  

Шанақтың алдыңғы және артқы жағында бамперлер орнатылған. Қазіргі заманғы автомобильдерде бамперлер пластиктен немесе басқа ұқсас материалдардан жасалған. Апат болған жағдайда, бұл бірінші соққыны қабылдайтын автомобильдің бампері.

Жеңіл автомобильдердің корпусына эстетикалық талаптар ғана емес, сонымен қатар аэродинамикалық талаптар да қойылады, өйткені жеңіл автомобиль жоғары жылдамдықпен қозғалған кезде оның қозғалтқышының қуатының едәуір бөлігі ауа кедергісін жеңуге жұмсалады. Қарсылықты азайту үшін денеге жеңілдетілген пішін беру керек.

Автомобиль шанағының құрылысы:

1. 
   Алдыңғы лонжерон ;
   
2. 
   Алдыңғы қалқан;
   
3. 
   Алдыңғы тірек;
   
4. 
   Төбесі;
   
5. 
   Артқы тірек;
   
6. 
   Артқы Қанат;
   
7. 
   Магистраль панелі;
   
8. 
   Орташа тірек;
   
9. 
   Шегі;
   

10) Орталық туннель;

11) Негіз;

12) Брызговик;
Шанақ түрлері:

Қазіргі уақытта келесі типтегі автомобильдер корпусының құрылғылары ең көп таралған:

• 
  екі немесе төрт бүйірлік седан есігі бар үш көлемді дене;
  
• 
  екі немесе төрт бүйір есіктері бар және алдыңғы орындықтың артқы жағында жүргізушіні жолаушылардан бөлетін үш бөліктен тұратын корпус — лимузин;
  
• 
  жұмсақ жиналмалы тенті және алынбалы бүйір терезелері бар корпус-фаэтон;
  
• 
  жолаушылар салонынан арақабырғамен бөлінбеген жүк үй — жайы бар артқы есігі бар екі көлемді шанақ-универсал;
  
• 
  артқы есігі бар екі немесе төрт бүйір есігі бар екі көлемді корпус — комби (хетчбек);
  
• 
  жүк-жолаушы автомобилінің шанағы ашық платформамен, бүйір орындықтарымен тазаланатын және екі орынды жабық кабинамен — пикап.
  

---

Автомобиль шассиі ерекше назар аударуға лайық. Бұл көптеген механизмдер, олардың міндеттері моментті қуат блогынан (қозғалтқыштан) жетек доңғалақтарына беру, автомобильді жылжыту және басқару болып табылады. Механизмдердің бұл топтары деп аталады беріліс, шасси және автомобильді басқару механизмі.

Шасси беріліс қорабынан, тірек жүйесінен, көпірлерден, суспензиядан, доңғалақтардан және басқару механизмдерінен тұрады.

Әр түрлі типтегі автомобильдердің жүк көтергіш жүйесі корпуспен біріктірілуі мүмкін (автомобильдерде) немесе жеке агрегаттар түрінде (жүк машинасының жақтауы) орындалуы мүмкін.

Тасымалдаушы жүйе бүкіл автомобильдің негізі болып табылады-ол оның механизмдерін, корпусын, кабинасын және басқа бөліктерін орналастыруға қызмет етеді.

Көпірлер функционалдық мақсатына қарай дөңгелектерді, басқару органдарын орнатуға және трансмиссияның жекелеген агрегаттарын орналастыруға қызмет ете алады. Көбінесе доңғалақтармен бірге көпірлер автомобильдің шассиі деп аталады.

Суспензия-бұл автомобильдің тірек жүйесін оның дөңгелектерімен байланыстыратын құрылғылар жиынтығы. Ол автомобильдің бірқалыпты жүруін қамтамасыз етуге және оның қозғалыс қауіпсіздігін арттыруға арналған. Суспензияға серіппелер, амортизаторлар, Автомобильдердің тәуелсіз суспензиясының элементтері және т. б.
Автомобильдің трансмиссиясы-қозғалтқыштан жетек дөңгелектеріне моментті беруге жауап береді, сондай-ақ осы сәттің көлемі мен бағытын өзгертеді. Трансмиссияның конструкциясы жетекші көпірлердің санына байланысты. Барлық көпірлер жетектері бар Автомобиль толық жетек деп аталады.

Автомобиль трансмиссияының бірнеше типтері бар:

1. Механикалық беріліс;

2. Электр трансмиссиясы;

3. Біріктірілген трансмиссия.

Қазіргі заманғы автомобильдерде механикалық (автоматты) беріліс басқаларға қарағанда жиі қолданылады.

Көлік құралының берілісі мыналардан тұрады:

• 
  Ілінісу-берілістерді ауыстырып қосу (қозғалтқышты тоқтатпай) кезінде қозғалтқышты және беріліс қорабын ажырату және орнынан қозғалған кезде оларды бір қалыпты қосу үшін қызмет етеді.
  

• 
  Беріліс қорабы-тарту күшін, автомобильдің жылдамдығы мен бағытын өзгертеді. Бейтарап берілісті қосу арқылы қозғалтқышты берілістен ажыратуды қамтамасыз етеді.
  
• 
  Кардандық беріліс-крутящий моментті беріліс қорабынан жетекші көпірлерге беруді қамтамасыз етеді.
  
• 
  Негізгі беріліс - моментті арттырады және оны жартылай осьте өткізеді.
  
• 
  Дифференциал - жетекші көпір дөңгелектерінің әртүрлі бұрыштық жылдамдықпен айналуын қамтамасыз етеді
  
• 
  Тарату қорабы-таратады.
  

---

Смотрите также файлы

• 1 Кез келген энергия трiн механикалы энергияа трлендiретiн (айналдыратын) машина алай аталады.docx

• Отчет обучающегося по прохождению практики в период с 31 мая 2023 г по 14 июня 2023 г. Ознакомительной практики.doc

• Прежде всего, любой грамотный человек должен знать историю своего отечества, жизнь и дела своих отцов, дедов и прадедов.docx

• Отчет по лабораторной работе 2 Косвенные однократные измерения по дисциплине Метрология, стандартизация и сертификация.docx

• Проект японский кулинарный мир суши и роллов.docx