Файл: азастан Республикасыны ылым жне жоары білім министрлігі.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 07.11.2023
Просмотров: 43
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті
Ақпараттық технологиялар факультеті
Жүйелік талдау және басқару кафедрасы
Курстық жоба
Пәні: «Автоматтандыру жүйелерін жобалау»
Тақырыбы: «Металлургиялық зауыттың автоматтандырылған жүйесін әзірлеу»
Орындаған: АБ-35 тобының
студенті Дулатова Алина
Тексерген: аға оқытушы,
а.ж. магистрі Кишубаева А.Т.
Астана, 2022 жыл
Тапсырма парағы
1. Кәсіпорынды басқарудың және бақылаудың құрылымдық сұлбасын әзірлеу. Берілгені: металлургия зауытының директорына директорлар кеңесінің төрағасы бағынады, оның қарамағында үш цех бар: 1-уран дайындау цехы, 2- шикізат өңдеу цехы, 3-бериллий цехы.
2. Металлургиялық зауытының техникалық құралдары кешенінің құрылымдық сұлбасын дайындау. Зауытта: Сервистік қызмет, энергия орталығы, сынақ орталығы және ғылыми орталық бар.
Кіріс аналогтық арналар: температура -10, қысым-12;
Шығыс аналогтық арналар: басқару-12;
Кіріс дискретті арналар: қысым-6, шығыс-4, деңгей-4;
Шығыс дискретті арналар: жабық/ашық-6, басқару-8.
3. Технологиялық процесті автоматтандыру сызбасын әзірлеу.
Қысқартулар мен шартты белгілер тізімі
АБЖ – автоматтандырылған басқару жүйесі
АЖЖ – автоматтандырылған жобалау жүйесі;
АЖО – автоматтандырылған жұмыс орны;
АҚЕ – ақпараттық қамтамасыз ету;
АҚ – акционерлік қоғам;
ӘҚ – әдістемелік қамтамасыз ету;
ӘТ – әзірлеушінің терминалы;
БӘК – бағдарламалық-әдістемелік кешен;
БҚ – бағдарламалық қамтамасыз ету;
БТК – бағдарламалық-техникалық кешен;
ДЭЕМ – дербес электронды-есептеуіш машина;
ЖАҚК – жобалауды автоматтандыру құралдарының кешені;
ЖТ – жобалаушылар терминалдары;
ЖТС – жобалаушылардың терминалдық станциялары;
ЖШС – жауапкершілігі шектеулі серіктестігі;
ҚҚБЖ – құрылыстық құжаттардың бірыңғай жүйесі;
ҚТ – құрастырушының терминалы;
МББЖ – мәліметтер базасын басқару жүйесі;
МҚ – математикалық қамтамасыз ету;
ОЕК – орталық есептеу кешені;
ОЗЗ –орталық зауыт зертханасы;
ӨТОЗ -өлшеу техникасының орталық зертханасы;
СТ – сынаушының терминалы;
ТҚ – техникалық қамтамасыз ету;
ТҚБЖ – техникалық құжаттардың бірыңғай жүйесі;
ТТ – технологтың терминалы;
ҮМЗ – Үлбі металлургиялық зауыты;
ҰҚ – ұйымдастырушылық қамтамасыз ету;
ЭЕМ – электронды-есептеуіш машина;
Мазмұны
| | Тапсырма парағы | |
| | Қысқартулар мен шартты белгілер тізімі | |
| | Кіріспе | |
| 1 | Негізгі бөлім | |
| 1.1 | Негізгі мәліметтер | 6 |
| 1.2 | Технологиялық процестің қысқаша сипаттамасы | 7 |
| 2 | Басқару объектісі ретінде технологиялық процесті талдау | 10 |
| 3 | Кәсіпорынды бақылау мен басқарудың құрылымдық схемасының сипаттамасы | 11 |
| 4 | Металлургиялық зауыт өндірісінің технологиялық мүмкіндіктері | 14 |
| 5 | Металлургиялық зауыттағы өндірісті ұйымдастыру | 15 |
| 6 | Металлургия зауытының техникалық құралдар кешенінің құрылымдық схемасының сипаттамасы | 16 |
| 7 | Металлургиялық зауыттың өндірісінің автоматтандыру схемасының сипаттамасы | 18 |
| | Қорытынды | 22 |
| | Қолданылған әдебиеттер тізімі | 23 |
| | Қосымша А | 24 |
| | Қосымша Б | 25 |
| | Қосымша В | 26 |
Кіріспе
"Автоматтандыру жүйелерін жобалау" пәні бойынша курстық жобада "Металлургия зауытының автоматтандырылған жүйесін әзірлеу" тақырыбына міндет қойылды. Курстық жобаның мақсаты - автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді пайдалану арқылы металлургия зауытын автоматтандыру.
Курстық жоба кезінде қойылған міндеттер:
- металлургия зауытының құрылымын толық зерттей отырып, автоматтандырылған жүйесін құру;
- зауыттың техникалық құралдар кешенінің құрылымдық сұлбаларын жасау;
- кәсіпорын жұмысының қарқындылығының теориялық негіздерін зерттеу.
Металлургия зауыттарының өнімдері бар барлық кәсіпорындарды металлмен және дайын металл бұйымдарымен қамтамасыз етеді.
Автоматтандырылған жүйені құрудың мақсаты жүйелерді реттеу және бақылау жүйесін жақсарту есебінен технологиялық кешеннің жұмыс істеу тиімділігін арттыру болып табылады.
Металлургия (грек. metallurgeo – руда өндіремін, металл өңдеймін; metallon - рудник, металл және ergon - жұмыс) — ғылымның, техниканың, өнеркәсіптің кеннен немесе басқа да материалдардан металл алу процестерін, сондай-ақ металл қорытпаларға олардың химиялық құрамы мен құрылымын өзгерту арқылы қажетті қасиеттер беру процестерін қамтитын саласы.
Металлургия- әлем экономикасының тірек құрылымдарының бірі. Елдің экономикалық дамуы саласындағы қандай мемлекеттік міндетті алсақ та, қара металлургияны дамыту оның қажетті шарты болады. Бұл таңдалған тақырыптың маңыздылығына байланысты.
Металлургия өз өмірін ежелгі дәуірден бастады, неолит және энеолит (мыс тас дәуірі) кезеңінде адамзат мыс балқытуды игерді. Металлургияның «екінші дүниеге келуі» Кенді Алтайда полиметалл кендерін XVIII ғ өндіре бастаған кезге сәйкес келеді. Бірақ, түсті металлургия өнеркәсіп саласы ретінде кеңес уақытында құрылды. Әсіресе, мыс, қорғасын, мырыш, алюминий және титан-магний өнеркәсіптері жылдам дамыды. Республика Кеңес Одағының түсті металлургиясының ірі базасына айналды.
Қазіргі заманғы қара металлургия - ауыр индустрияның аса маңызды базалық салаларының бірі. Оның өнімдері машина жасау мен металл өңдеуді, құрылысты дамытудың негізі болып табылады, сонымен қатар халық шаруашылығының көптеген басқа салаларында кеңінен қолданылады.
-
Негізгі бөлім
1.1 Негізгі мәліметтер
Қазіргі заманғы техника берік әрі әр алуан конструкциялық материалдарды қажет етеді. Сондықтан, олардың түрлері үнемі молайып отырады. Металл пластиктердің, металл керамиканың, темір бетонның, яғни аралас материалдардың маңызы артуда. Олар қазіргі технологиялық процестерге тән жоғарғы қысымға, үлкен жылдамдықтар мен температуралық ауытқуларға төзімді келді. Сапалы құрыш (қоспалық металдар — хром, марганец қосылған), жеңіл металдар (титан, алюминий), полимерлер (пластмасса, химиялық талшықтар) өндірісіне ерекше көңіл бөлінеді.
Қарапайым механизмдерден күрделі машиналарға дейінгі негізгі өндіріс құралдары металлдан жасалған. Сондықтан, металл өндіретін салалардың үлкен шаруашылық маңызы бар. Тығыз байланыстар арқылы олар біртұтас металлургия кешенін құрайды. Бұл кешен металдар мен олардың қорытпаларын шығарады. Қара металлдар (темір) және түсті (барлық қалған металлдардың түрлері) және соған байланысты, қара және түсті металлургияға белінеді.
Қазақстанда алынатын металдардың 90% үлес салмағын темір қорытпалары, яғни қара металдар құрайды. Түсті металдардың өзіндік ерекше қасиеттері бар. Олар өнеркәсіпте, басқа салаларда кеңінен қолданылады және дүниежүзілік саудадағы үлес салмағы мол. Сондықтан, қара металлургия сияқты, түсті металлургияның да еліміздің экономикасы үшін маңызы зор.
Қазіргі заманғы технологиялар үшін ең құнды және маңызды металдардың аз ғана бөлігі жер қыртысында көп мөлшерде кездеседі: алюминий (8,9 %), темір (4,65 %), магний (2,1 %), титан (0,63 %). Кейбір өте маңызды металдардың табиғи ресурстары пайыздың жүзден, тіпті мыңнан бір бөлігімен өлшенеді. Табиғат әсіресе асыл және сирек кездесетін металдармен нашар.
Әлемде металл өндірісі мен тұтынуы үнемі өсіп келеді. Соңғы 20 жыл ішінде металдар мен әлемдік металл қорының жыл сайынғы әлемдік тұтынуы екі есеге артып, тиісінше 800 млн тоннаға жуық және 8 млрд тоннаға жуық құрады. Қара және түсті металдарды пайдалана отырып дайындалған өнімнің үлесі қазіргі уақытта мемлекеттердің жалпы ұлттық өнімінің 72-74% - ын құрайды. XXI ғасырда металдар негізгі құрылымдық материалдар болып қала береді, өйткені олардың қасиеттері, өндіріс пен тұтыну экономикасы көптеген салаларда теңдесі жоқ.
Жыл сайын тұтынылатын 800 млн т — ның 90% — дан астамы (750 млн т) болатқа, 3% — ға жуығы (20-22 млн т) алюминийге, 1,5 % (8-10 млн т) — мыс, 5-6 млн т-мырыш, 4-5 млн т-қорғасын (қалғандары-1 млн т-дан аз). Алюминий, мыс, мырыш, қорғасын сияқты түсті металдар өндірісінің ауқымы жылына млн т өлшенеді; магний, титан, никель, кобальт, молибден, вольфрам сияқты — мың т, селен, теллур, алтын, платина сияқты — иридий, осмий және т.б. тоннамен — килограммен өлшенеді.
1.2 Технологиялық процестің қысқаша сипаттамасы
Металлургия өнеркәсібі саласы ауыр өнеркәсіп өндіретін әр түрлі металдар. Ол екі саланы қамтиды: қара және түсті металлургия.
Қара металлургия — бірі өнеркәсіптің базалық салаларының мәні ең алдымен анықталады, басты конструкциялық материал болат прокаты болып табылады.
Түсті металлургия — түсті металдардың көп бөлігі аз уақыттан бері ғана пайдаланыла бастады. Ғылыми-техникалық революцияның нәтижесінде кеңінен қолданысқа түсті. Реактивті ұшақтар, ғарыш кемелерін, атом реакторларын жасау үшін ерекше қасиеттері бар, мүлдем жаңа конструкциялық материалдар қажет. Ондай қасиеттер тек түсті металдарда ғана бар.
Осылайша, егер екінші дүниежүзілік соғысқа дейін преобладала балқыту ауыр түсті металдар — мыс, қорғасын, мырыш, қалайы, онда 60-70-ші жылдары бірінші орынға выдвинулся алюминий, сондай-ақ болды кеңейе өндіру “металдар” ХХ ғасыр — кобальт, титан, литий, бериллий және т. б. Қазір түрлі-түсті металлургия қажеттілігін қамтамасыз етеді шамамен 70 түрлі металдардағы.
Металлургия саласы ауыр өнеркәсіп қамтитын алу процестері, металдарды кендерден және басқа материалдардан қорытпаларын өндіру, беру, қажетті пішінді металл дайындамалар өңдеу жолымен олардың қысым. Дәстүрлі металлургия бөлінеді қара және түсті металлургия. Кәсіпорын металлургиялық кешенінің бәсекелестік жағдайында белсенді түрде айналысады енгізумен өндірістің озық технологияларын, заманауи оборудование және басқару жүйелері. Бұл өнімдердің осы кәсіпорындарда, сәйкес ең қатаң стандарттарға сай. Технологиялық процестерді автоматтандыру қара және түсті металлургия болды қажетті және неотделимым элементі жаңа техника. Әзірлеу және енгізу, технологиялық процестерді басқарудың автоматтандырылған жүйелерін қара және түсті металлургия әкеледі арттыру еңбек нәтижелерін үнемдеу және энергия.
Автоматтандыру кен металлургиялық кәсіпорындардың республикалық шешеді негізгі міндеттері – орнату және ұстау технологиялық процесін жүргізудің тиімді режимін, ысырапты барынша азайту металл қысқарту, жоспардан тыс тұрып қалу. Бірыңғай жүйесін құру жедел автоматты басқару, бақылау, есепке алу және стратегиялық жоспарлау жүктеу компоненттерін домна пешінің қол жеткізуге мүмкіндік береді және жоғары техникалық-экономикалық көрсеткіштерін шығару бәсекеге қабілетті өнім металлургиялық өндіріс.
Металлургия зауыты - негізгі технологиялық өндіріс объектілері өзара іс-қимыл жасайтын және оның қосалқы қызметтері мен шаруашылықтарын, объектілері мен құрылыстарын қамтамасыз ететін күрделі көп функциялы кәсіпорын. Барлық металлургиялық кешен- бұл технологиялық процестердің жиынтығы болып табылады. Оған келесі процесстер жатады:
- кен шикізатын өндіру және қайта өңдеуге дайындау;