Файл: Реферат таырыбы Металлургиялы шлактар олдану арылы силикатты рылыс ндірісіні алдысыз технологиясын сипаттау.docx
Добавлен: 08.11.2023
Просмотров: 103
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Шлактар толығымен залалсыздандырылатын металлургия-лық өндірістер бар. Мысалы "Азовсталь" комбинаты. Осында көптеген грануирленген шлактар, әсіресе цемент өндірісі үшін, термоизоляциялық материалдардың шикізаты шлак пемзасын шығарылады.
Металлургиялық шлактар – мынадай материалдарды өндіру үшін керемет шикізат болып табылады: цемент, жолдарды салу үшін ұсақ тастар, шлакты пемзалар, минералды мақталар және өзінің ерекше қасиеті бар шлакоситалл, панельдер, электроизоляторлар және электровакуумды приборлар. Осы келтірілгендердің тек қана жарты щлактары ғана өңдіріледі. Ал естелінгендерді өз кезегінде тек бастама ретінде қарастыруға болады. Ертеңгі таңның өндірісі ұрпақ үшін керемет болып табылады. Алайда, бүгінгі күні осылардың принциптері мен тапсырмалар белгілі. Мысалы, Пашии цементті –металлургиялық зауытында домендік пеш арнайы легирленген шойынды балқытады және біруақытта глиноземды шлактарды өңдіреді. Олардан арнайы глемноземді және кернеулі және басқа да цементтің бағалы түрлерін шығарады. Бұл қалдықсыз өнеркәсіптің керемет мысалы ретінде қарастыруға болады. Қазір цементниктер химиктермен бірлесе фосфорлы шлактар деп аталатын –фосфорлы минералды тыңайтқыштарды өндірген кездегі алғашқы қалдықтарының жүзпайызды өңделуін шешудің мәселелерін қарастыруда. Қазіргі уақытта 1 млн. т шамасында фосфорлы шлактар өндіріске түсуде. Цемент өндірісіндегі отынның шығыны осыған орай 6 – 7 % төмендейді.
Цемент өңдірудің тағы шикізаты – күкірт кочеданнан күкірт қышқылын өңдіру процесінде түзілетін пирит пен колчеданды тұқылдар. Күйдіру процесін жақсартатын және цемент қасиеттерін арттыратын тұқылдар маңызды қоспасы болып табылады. Қазір 4 млн.т-дан колчедан тұқылдары қолданыс табуда.
Сонымен, металлургтер, химиктер және құрылысшылар арасында байланыстар жоғары экономикалық эффектіні береді.
Сонғы түрі пиро- түрімен жүргізіледі, және гидрометаллургиялық әдіспен де жүргізілген.Қолданылған шламдардың > 12 % цинктің шикізат ретінде алу үшін оларды қолданылады.
Доменді пештертің қалдықтарды бөлмеде бункердің астында, бұрындары айтылған, химияға ұқсас және гранулометриялық тәртіппен аглофабрик қалдықтарымен , сондықтан қазіргі кезде жалғыз бағыт беру утилизация осы қалдықтарды аглошихта компоненттердің қолдану.Бұл жағдайда қарапайым сусыздандыру стадиасы бойынша дайындық жүргізу, осы материал басқа аглошихталық компоненттермен араластыра отырып, дәнді құрылым болып тұғаны жақсы болар еді.
Меаллургиялық өндірістерде шаңдарды утилизация алдында алдын-ала дайындықты қажет етпейді. Қалдықтарды бірінші қолданбай тұрып (мысалы, шихтадағы компоненттері үшін), сусыздандыруды жүргізу керек (фильтрлеу, кептіру,қоюланған)
Қоюлату- жоғары концентрацияда қатты фазада қоюлатыған азық-түлікте (қалдық, пульпа), орталық тепкіш күшпен және гравитациондық әсерінде өтетін процесті атайды.
Қоюлатылған қалдықтарды алуда қалдық ғана емес толық тығыздығымен, сонымен қатар таза слив алуға, соңғы цикл бойынша және қатты өнімдегі жоғалтуды санамай тұрғанда.Қоюланған өнімде судың мөлшері 30-60 %, онда сондай сулы материалда аглошихтаға қосымша ретінде қолдануға болады және кесектеп алу мақсатында мүмкін емес. Сондықтан қоюланған өнімді басында оны фильтрлеп алу қажет себебі құрамында ылғалдылықтың 8-10 % дейін кеміту үшін.
Қалдықтарды фильрлеу кезінде сұйық пен қаттының ортасынан қозу және қысым процестері жүреді, ылғалдылықтың жоюылуы пористый (Қалыпты фильтрлі тканьді және жайлап қалдық). Фильтрлеуге әсіресе қалдықтарды береді, <1 мм размерде бөлшектерді, сусыздандыру кезінде дисперстік система әдістерінде ылғалдылықтың аз жылдамдығында жоюылуы
Шламдарды фильтерлеу барысында қысым әсерінен ылғалдың поралы өтгізгіштен жойылуымен өтетін сұйық пен қаттының бөлінуі жүреді. Фильртлеуге көбіне өлшемдері үлкен есем шламдарды жәбереді, себебі ірі кесекті шламдарды сусызандыру қиын және нәтижесінде бәрі бір ылғал бөлшектер алынады. Фильтрлеу процесі көптеген факторлар әсер ете отырып, келесілерден көруге болады: Қалдықтың құрамында қатты заттың, ірі қатты фазада, әртүрлі қысымда фильтрдің екі жақтап кедергі келтіреді.
Қазіргі кезде әр түрлі технологиялармен комплексті қалдықтарды (шаңдарды) қайта өңдіру; бір жартысы шет елдерде масштабты түрде жүргізіліп отыр. Бізде ондай технологиялар тек зерттеу жұмыстары және жартылай өндірістік жұмыстар аясынан аластамай отыр. Металданған окатыштарды аглодо-мысты және болат балқығыш шламдардан (шаңнан) өндірісі әлі жоқ, бұл материалдарды тек аголошихталар компоненттері ретінде ғана қолданады.
Доменді, конвертерлі және бөлшекті электроболат балқытқыш өндірістердің шламдарын қолдану Челябинс металлургиялық комбинатта іске қосылды.
Темірі бар шламдарды жоюға дайындайтын бөлім келесідей схема бойынша жұмыс істейді: радиалды отстоиниктерден шыққан 600 г/л мөлшеріне дейін қоюланған шламдар ваакум-фильтерлерге түседі, одан кейін (ылғалдылығы 36 %) кептіргіш барабанға , кейін 10 % ылғалдылығы бар шламдар аглофабрикаға келіп түседі. Бірақ, шламдарды аглошихта компоненттері ретінде қолдану біршема қиыншылықтар тудыратыны белгілі. Бұл осы материалдардың әр бір жағдайы үшін рекуперация технологияларың дамутуды талап етеді. Аглошихталарда болатбалқыманың шламдары сияқты жұқа дисперсті матриалдардың пайдалануы жабысатын қабаттың газөткізгіштігінің төмендеуіне және нәтижесінде агломашиналардың өнімділігінің азаюына әкеледі. Сонымен қатар, шламдарда 30-40 %–ға дейін кездесетін кішкентай бөлшектердің (өлшемі <10 мкм) шығымы көбееді.Бұл газ тазалағыш қондырғылардың эффективтілігін көпте төмендетеді
Шламдарды пайдалануға олардың құрамындағы цинктың жоғары үлесі (в конверторлы шламдарда < 1%, басқаларда 0.4 - 0.6 %) кедергі болып тұр.Цинктың агломерат пеші – доменді пеш – доменді шламдарды газды тазалау айналымында соңғысында цинктың үлесі артады.
"Уралмехнабор" институты мен Қарағанды металлургиялық комбинатпен бірге аглоөндірістегі темірі бар шламдардың жоюының жаңа әдңстемесін енгізді. Қолданып жүрген сызба бойынша аглофабрикалар 1 және 2, доменді пештердің бункер астындағы бөлімдердің 3 және 4, дробильды-сұрыптау фабриканың шихта тасмалдағыш тракттағы шламдары қоюланып, сусызданады (ірі дәнді фракцияны лентелаы, ұсақ дәнді фракцияны - дискті вакуум-фильтрлерде). Сусызданған өнімдер бірігіп аглофабриканың 2 шихталы бөліміне беріледі. Жаңа технология бойынша шламдар екі сатылы қоюланудан кейін 40-50 % қаттының болуымен шашыраңқы түрде техникалық судың орнына аглошихталардың біріншілік сместительдеріне беріледі. Нәтижесінде шлам біршама тегіс түрде аглошихта көлемінде жайылады, ал барлық шихта қажетті деңгейге дейін техникалқы судың аз шағаманда ылғалданады
Орск-Халил металлургиялық комбинатта доменді және мартеновты шламдардан айналмалы пештерден кесектелген өнімнің алу технологиясы тіжәрибеден өткізілген. Барабан үзындығы 18 м, иілу бұрышы 2 (диаметр келтірілмейді).
Ылғалдылығы 30-70 % шламды пешке арнайы форсунканың көмегімен берді, жабысу процесін пештің айналу жалдамдығын өзгерту арқылы, шламның берілу интенсивтілігін және жылулық жағдайды бақылап отырды.
Шаң мен шламдарды қайта өндіру әдістерін әр бір металлургиялық зауыт үшін түзілетін қалдықтардың сипаттамаларына байланысты таңдау керек.
Первая линия производства "ДРОБМАШ" металургиялық шлактарды қайта өндіру алғащқы қатарының өндірісі Ижевск қаласында 1998 жылы тұрғызылды. Свердловск облысында осынай 7 комплекс жұмыс істеуде (Сурет 1).
Ұнтақтау өнімдерін сұрыптауға – екі бөлімді грохоттар. Металды босататын қайта өндірудің әр бір этапынан кейін металбөлгіш аппараттар (сепараторлар, электромагнитті, өздігінен босатылатын темір бөлгіштер) орнатылады. Қатарларды толтыру плстинкалы қосқыштармен жүргізіледі. Енгізу және алдын ала ұнтақтау участкілерінде соңғы он жылдықтарда колосты грохоттар қолданатын болды. Олар ұнтақтаңыштардың және галтовты барабандардың эффективтілігін жоғарталуға мүмкіндік береді. Осындай қалдықтарды қайта өндіру мәселесін шешу металлургиядағы тіпті қалдықсыз технологиялардың ұйымдастырылуын қамтамасыз етеді[4].
Қорытынды
Металлургиялық шлактар – мынадай материалдарды өндіру үшін керемет шикізат болып табылады: цемент, жолдарды салу үшін ұсақ тастар, шлакты пемзалар, минералды мақталар және өзінің ерекше қасиеті бар шлакоситалл, панельдер, электроизоляторлар және электровакуумды приборлар. Осы келтірілгендердің тек қана жарты щлактары ғана өңдіріледі. Ал естелінгендерді өз кезегінде тек бастама ретінде қарастыруға болады.
Қазіргі таңда өндірушілердің негізгі күштерді қалдықтарды өздерінің өндірістеріне қайтару бағыттарына салу үстінде. Алайда, қалдықтарды неғұрлым толығырақ және комплексті қолдану өзінің өндірісі сияқты басқа да өндірістің бөлімдерінде және ауылшаруашылықтарында орындалады. Қанша металл, металл емес пайдалы қазбалар және көмір өндірілетіні жеткілікті жақсы белгілі, ал осы салалар қанша қалдықтарды өндіретінін көп жағдайда тек қана мамандарға белгілі.
Қазіргі кезде әр түрлі технологиялармен комплексті қалдықтарды (шаңдарды) қайта өңдіру; бір жартысы шет елдерде масштабты түрде жүргізіліп отыр. Бізде ондай технологиялар тек зерттеу жұмыстары және жартылай өндірістік жұмыстар аясынан аластамай отыр. Металданған окатыштарды аглодо-мысты және болат балқығыш шламдардан (шаңнан) өндірісі әлі жоқ, бұл материалдарды тек аголошихталар компоненттері ретінде ғана қолданады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
-
Рахимжанова Н.Ж. Металлургия негіздері. – Металлургия негіздері: оқу құралы. – Қарағанды: ҚарМу баспасы, 2015. -104бет. -
Хамзин С. К., Смаилов К. З., Яичников В. Ф., Никитин В. П. Утилизация отходов промышленности.- Алматы, 1992.- 120 с. -
Лакерник М. М., Мазарчук Э. Н. Петкер С. Я.,Шабалова Р. И. Переработка шлаков цветной металлургии.- М.: Металлургия, 1980.- 215 с. -
Дерек көз: http://refleader.ru/bewbewujgmer.html
10>1>