Файл: 5 сынып оушысы Рысбекова Еркежан Таырыбы Компьютерді пайдасы мен зияны.docx

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Шығыс Қазақстан облысы білім басқармасы Глубокое ауданы бойынша білім бөлімінің «Жаңа Ертіс орта мектебі» КММ


5 - сынып оқушысы

Рысбекова Еркежан
Тақырыбы: : «Компьютердің пайдасы

мен зияны»

Секция: Информатика Бағыты: Жаратылыстану

Ғылыми жетекшісі:

Информатика пәні мұғалімі

Хабас Жанаргүл
2023 жыл

Мазмұны

I.Кіріспе

II.Негізгі бөлім

1. Алғашқы компьютерлер туралы ақпараттар

1.1 Компьютердің адам өміріне пайдасы мен зияны

2. Компьютерді дұрыс қолдану жолдары
2.1 Қолдану барысындағы симптомдар
III. Практикалық бөлім

1. 
   Сауалнама арқылы зерттеу
   

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР


Аннотация

Компьютер (ағылш, computer –есептеуіш құлар) деректерді өңдеуге және есептеулер жүргізуге, сондай-ақ символдармен манипуляциялаудың басқа да міндеттерін орындауға қабілетті бағдарланған электрондық құрылғы. Компьютер-бұл ақпаратты сақтайтын, өңдейтін, оны оқи алатындай етіп мониторға беретін электрондық машина.

Компьютер біздің өмірімізге тез еніп кетті. Бірнеше жыл бұрын компьютерді кездестіру сирек болатын және де олардың бағасы өте қымбат болды. Тіпті кез – келген компания өз кеңсесінде компьютер ала алмады. Ал енді? Компьютердің бар болуы ешкімді таң қалдырмайды. Бүгінгі таңда мектептерде, тіпті балабақшаларда компьютерлік сыныптарда бар. Компьютерлік бағдарламалардың көмегімен балаларды оқыту және дамыту жүзеге асырылады.

---

Жеке компьютерлердің пайда болуы оларды қолданудың пайдасы мен зияны туралы көптеген мифтерді тудырды.

Снып оқушыларымен әңгіме барысында мен әр отбасында компьютер бар екенін ұқтым. Мен өзімнің зерттеу жұмысымда оқушылардың компьютерлерін қандай мақсатта қолданатынын білгім келеді. Компьютер адамға дос па, әлде жау ма?

Зерттеу объектісі: Компьютер
Зерттеудің мақсаты: Компьютердің баланың өміріне әсер етуінің оң және теріс мәндерін анықтау, сонымен қатар денсаулықты сақтау үшін қандай ережелерді ұстану керектігін білу.
Зерттеу міндеттері:

• 
  Таңдалған тақырып бойынша әдебиеттерді талдау.
  
• 
  Компьютерде жұмыс істеу кезінде негізгі оң және теріс факторларды анықтау.
  
• 
  Төртінші сынып оқушыларына сауалнама құрастыру және өткізу.
  
• 
  Алынған нәтижелерді талдау және қорытындылау.
  
• 
  Компьютерде жұмыс істеу кезінде денсаулықты сақтау үшін қандай ережелерді сақтау керектігін білу.
  

Зерттеу болжамы: Компьютерді дұрыс пайдалану зияннан гөрі көп пайда әкелуі мүмкін.

Зерттеу әдістері:

• 
  кітаптар мен интернет-сайттардың көмегімен тақырып бойынш материалдарды зерттеу;
  
• 
  сауалнама түрінде оқушылардан алу;
  
• 
  алынған анкеталық мәліметтерді өңдеу.
  

КІРІСПЕ
Зерттеуді бастамас бұрын мен анамның көмегіне жүгіндім.

Компьютерлендіру мәселелері, компьютердің адам денсаулығына әсері қазіргі заманның маңызды мәселелерінің бірі болып табылады. Компьютер адамның өмірін жеңілдетсе де, сонымен бірге елеулі проблемаларды тудыруы мүмкін. Осыған байланысты балалар тез қабылдағыш болып табылады. Олар әлі жеке тұлға ретінде қалыптаспағандықтан зиянды әрекеттерге тез ие болады. Көп адамдар өмірін компьютермен өмірінен кітап оқуды, серуендеуді, спортты және нақты қарым-қатынасты ауысмастырады. Ал кейбір жасөспірімдер компьютерге, интернетке немесе компьютерлік ойындарға тәуелділік белгілері бар. Компьютерде отырғанда балалар уақытты ұмытып, шаршауды байқамайды.

Бұл таңқаларлық жағдай емес: бала үшін компьютер – бұл бүкіл әлем, қызықты және тартымды болып көрінеді. Сұрақ туындайды: компьютер адам денсаулығының досы ма әлде жауы ма? Мен бұл сұраққа жауап беруге тырыстым, сонымен қатар денсаулығымды сақтау үшін қандай ережелерді сақтау керектігін анықтадым.

1. Алғашқы компьютерлер туралы ақпараттар

---

Бірінші компьютер пайда болды ма әлде жоқ па. Оның авторы Чарльз Бабб оның құра алмағаны үшін компьютер емес сызбасы бірінші пайда болған: (ол жұмысын 1834 жылы бастаған) мұндай машина тек механикалық түрінде болды. Бірақ бөлшектерді өндіру кезіндегі олардың дәлдігі стандарттары бойынша тым күрделі болған. Сондықтан жобаны қаржыландыру тоқтатылды. Дегенмен, бірінші компьютер қосылмады , бірақ ұсақ-түйектеріне дейін ойластырылған және мұқият сызбасы сызылды. Сызбалардан басқа, Babby қызметкері Августа Ада Ловелас құрастырған егжей-тегжейлі ауызша сипаттама берген еді. Ол жасаған бағдарламалау тілі тарихта алғашқы бірнеше (карточкалар, Беббидж машинасы) бағдарламаларды орындай алды. Оның негізгі бөліктері заманауи компьютермен бірдей болды:

• 
  Деректерді енгізу құрылғылары( пернетақта);
  
• 
  бастапқы деректерді сақтауға қабілетті сақтау құрылғысы;
  
• 
  арифметикалық құрылғы (-,+,•,:); нәтижені шығаруға арналған құрылғы.
  

Чарльз Баббидждің алғашқы "айырмашылық машинасы" (есептеу)

Ғылым мен техниканың одан әрі дамуы 1940 жылдары алғашқы компьютерлерді құруға мүмкіндік берді. 1944 жылы ақпанда Гарвард университетінің ғалымдарымен бірлесе отырып, IBM кәсіпорындарының бірінде АҚШ әскери-теңіз күштерінің тапсырысы бойынша Марк-1 машинасы құрылды. Бұл шамамен 35 тонналық алып зат еді.

Компьютерлердің екінші буынының пайда болуы 1950 жылдары транзисторлардың белсенді енгізілуімен байланысты болды. Бір транзистор 40 электронды шамды алмастыратын. Нәтижесінде салмақ пен мөлшердің едәуір төмендеуімен машиналардың жылдамдығы 10 есеге өсті.

1970-ші жылдардың ортасында жеке пайдаланушыға арналған компьютерлер құру басталды.

1993 жылы Intel 66 және 60 МГц жиіліктегі Pentium процессорының өнеркәсіптік жеткізілімінің басталғаны туралы хабарлады. Pentium негізіндегі жүйелер микропроцессорлар қолданатын жеке компьютерлермен толығымен үйлесімділік тапты.

Компьютер төрт негізгі бөліктен тұрады:

	Жүйелік блок
	М онитор
	Клавиатура
	Тышқан

---

1.1 Компьютердің пайдасы мен зияны туралы мамандардың пікірлері қандай қандай

Психологтар компьютермен жұмыс оқушылардың логикалық ойлауын дамытып, айналамен байланыс орнатуына көмектеседі деп санайды. Арнайы бағдарламалардың көмегімен балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға болады. Мысалы, тілдерді үйрену, сурет салу секілді жұмыстармен айналысуға болады. Дұрыс жағынан пайдалану жағдайында компьютерлер қол мен көздің үйлесімін, сондай-ақ баланың басқа да қабілеттерін дамытуға көмектеседі.

Интернеттегі байланыс қарым-қатынас жасау қабілетіде қазіргі таңда кең ауқымда қолданылуда. Сондай-ақ, балалар ғаламдық желіде қажетті ақпаратты іздеуді үйренеді, әрқашан соңғы мобильді жаңалықтарға тез қол жеткізе алады.

Енді компьютердің теріс жақтарын атап өтеміз.

1. 
   Компьютердің адам ағзасына зияны
   
2. 
   Компьютерлердің адам ағзасына кері әсері:
   
3. 
   құрылғыдан шығарылған сәуле денсаулыққа зиянды;
   
4. 
   шамадан тыс қолдану, адамның көру қабілетінің бұзылуына әкеліп соғады (катаракта басталуы мүмкін);
   
5. 
   ұйқысыздық және бас ауыруы пайда болады;
   
6. 
   егер адам компьютердің алдында ұзақ уақыт отырса, онда жасөспірімдерде сколиоз, ал ересектерде остеохондроз ауруы болуы мүмкін;
   
7. 
   жасөспірімдерге ұзақ көп бойы ойын ойнау, өте қауіпті;
   
8. 
   иммунитет төмендейді.
   

Ең бастысы, компьютер баланың денесіне қалай әсер ететінін және баланың денсаулығына зиян келтірмеу үшін монитордың алдында қанша уақыт өткізе алатындығын білу. Төрт негізгі зиянды фактор бар: көру қабілетіне, жасырын позаларға , психикаға әсері, сәулелер.

Олардың әрқайсысын рет-ретімен талдайық:

Көзге әсері

Компьютерде ұзақ жұмыс істеу визуалды шаршауға әкеп соқтырады. Бұл өз кезегінде көру өткірлігінің төмендеуіне әкелуі мүмкін. Бала компьютерде 10-25 минут шамасында уақыт өткізе алады, содан кейін үзіліс жасап, көзге кішкене жаттығу жасауымыз керек.

Жасырын позалар

Компьютерде отырғанда, бала экранға белгілі бір қашықтықтан қарап, бір мезгілде қолдарын пернетақтада немесе басқару элементтерінде ұстауы керек. Нәтижесінде оның денесі белгілі бір позаны ұстап тұрады , ол жұмыс істеу жасырын позалар өзгермейді. Мұндай тұрақты поза келесі бұзылуларды тудыруы мүмкін:

1. қол буындарының аурулары.

---

2. тыныс алудың қиындауы.

3. остеохондроз.

Ұзақ отыру арқасында туындайтын сүйек-бұлшық ет ауруларына әкеліп соқтырады . Көбінесе бұл омыртқаның қисаюына апарады.

Психикалық ауыртпашылықтар

Компьютердегі сабақтар бар назарды талап етеді. Бала неғұрлым жасы кіші болса, компьютердің балаға теріс әсері де соған байланысты көбейеді. Тамыр жүйесінің бұзылу қаупі соғұрлым жоғары болады.Кейбір балаларда вегетативті-тамырлар бұзылуы, шаршау, әлсіздік, ұйықтап қалу және күндізгі ұйқышылдық, апатия мен ұялшақтықта қасиеттері байқалуы мүмкін. Орта жастағы балаларда шамадан тыс темперамент, тез алаңдаушылық, пайда болады.

Сәулелер

Бастапқыда барлық ата-аналар компьютерлік монитордан, радиациядан қорықты . Бірақ қазіргі заманғы мониторларда барлық қауіпсіздік шаралары қарастырылған. Радиация деп аталатын (гамма сәулелері мен нейтрондар) монитор қазіргі таңда мүлдем шығарылмайды. Онда қазіргідей жоғары энергиялы құрылғылар жоқ. Сондай-ақ, жүйелік блок ештеңеге әсер етпейді. Бірақ сіз бөлмеде компьютер үстеліндегідей жылдамдықпен шаң жиналмайтынын байқаған боларсыз. Сондықтан ылғалды тазалау арқылы бөлмедегі шаң мөлшерін үнемі азайтып отыру керек. Компьютер үстелінің артын салқын сумен жуып немесе дымқыл шүберекпен сүрту керек.

Т елебағдарламалардың бірінде компьютердің бала денсаулығына тигізетін пайдасы мен зияны туралы айтылып жатқанын естіп мен бұл пікірді өз зерттеуімде көрсетуге шешім қабылдадым.
Қазіргі балалар теледидармен, бейнетехникамен және компьютермен көп сөйлеседі. Бұрын балалар әлем туралы кітаптар арқылы білсе, қазіргі ұрпақ бейнероликтер арқылы ақпарат алады.

Көбінесе ата-аналар

компьютер балаға қауіп тудырады ма, балалардың қалыпты дамуына кедергі келтіре ме, оған қанша уақыт жұмсауға болатынын сұрайды.

Балаларға арналған компьютерлік бағдарламалар дегеніміз не, олардың артықшылықтары қандай және олардың кемшіліктері қандай екенін анықтауға тырысайық.

К омпьютерлік ойындардың маңызды функцияларының бірі — оқыту. Компьютерлік ойындар баланың жеке тұжырымдаманы немесе нақты жағдайды елестете алмайтындай етіп жасалған, бірақ барлық ұқсас жағдайлар немесе заттар туралы жалпылама түсінік алған. Психологтар ғана емес, ата-аналар да, тәрбиешілер де компьютерлік сабақтар барысында балалардың есте сақтау қабілеті мен зейіні жақсарып, интеллект пен моторика дамитынын байқады. Мектеп жасына дейінгі балалардың көптеген ата-аналары балаларының ұялщақтығы және балалардың күрделі дене шынықтыру жаттығуларын әрең қайталайтынына шағымданады, ал кейбіреулері тіпті 6 жасқа дейін "оң" және "сол" ды нашар білетін .

---