Файл: КлеманДезорм дісімен ауа шін адиабат.docx

Скачать файл
Заказать решение

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 10.11.2023

Просмотров: 437

Скачиваний: 11

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
есептеу үшін қажет. Уақыттың артуымен изотермиялық ұлғаю 1-3 газдың ұлғаюы кезіндегі һ' мәні төмендей отырып нөлге ұмтылады. Тәжірибелік жолмен төмендегі теңдеу анықталған:



3 сурет.

.

Бұл өрнекті логарифмдеп уақытқа тәуелді функцияны аламыз:

, (16)

мұндағы а ‒ қондырғы тұрақтысы; t ‒ процестің жүру уақыты.

(16) теңдеуі бойынша баллондағы ауаның соңғы артық қысымының уақытқа тәуелділігі 3 суретте көрсетілген. Берілген тәжірибе бойынша график тұрғызып, экстрополяция жолымен тәжірибелік түзуді t=0 дейін соза отырып lnһ мәні мен һ мәні анықталады. һ мәнін анықтау (15) формула бойынша адиабаттық көрсеткішті γэ есептеу үшін қажет.
3. ЖҰМЫСТЫҢ ОРЫНДАЛУ ТӘРТІБІ

Тапсырма 1.Газдағы изопроцестерді зерттеу.

Өлшеуге кірісуден бұрын жылу сыйымдылықтардың қатынасын, яғни анықтау үшін изопроцестерді зерттеңіз және олардың сипаттамасын 1 кестеге жазыңыз.

  1. Қондырғыдағы К0 кранды жауып К кранды ашыңыз, компрессорды қосыңыз және 210...220 мм.сын.бағ. дейін баллонға артық қысым үрлеңіз (компрессордың тетігін басып және оны ұстап тұрғанда компрессор жұмыс істейді).

  2. К0 және К крандарының жабық кезінде баллондағы қысым (Н санағы) тұрақтанғанша 80 сек күтіңіз.Бұл ауаның бірінші күйі (2 сур. график).

1 кесте

Процесс
Процесс

атауы
Процестің бағыты (сығылу немесе ұлғаю, қыздыру , суыту)
Лабораториядағы Рл, Тл және баллондағы Pi, Ti ауа параметрлерінің қатынастары

бастапқы

соңғы

1–2






Р1>Рл
Т1=Тл
Р2Рл
Т2 Тл

2–3






Р2Рл
Т2Тл
Р3Рл
Т3 Т




  1. К0 кранды ашып баллонды атмосферамен жалғаңыз, баллондағы қысым атмосфералық қысыммен теңескенде К0 кранды жабыңыз. Бұл газдың 2 күйі 2 суретте көрсетілген.

  2. Баллондағы қысым тұрақтанғанға дейін, яғни газ 3 күйге жеткенге дейін 80 сек күтіңіз.

Тапсырма 2. Жылу сыйымдылықтарының қатынасын анықтау.

  1. 1 тапсырманың 1,2 пункттері бойынша баллондағы тұрақты артық қысымды Н алыңыз.

  2. К0 кранды ашып баллонды атмосферамен жалғаңыз да бірге секундомерді қосыңыз. T=5 с уақыт бойында К0 кранды ашық қойыңыз, содан соң кранды тез жабыңыз.

  3. Баллонда тұрақты қысым орнағанша 80 сек күтіңіз және манометр бойынша һ' санағын өлшеңіз.

  4. Баллонды атмосферамен жалғай отырып, әртүрлі уақыттармен өлшеуді (t=5, 10, 15, 20 және 25 с) бірнеше рет қайталаңыз. Қысымның төменгі мәнінен керекті шамасына дейін алу үшін ауаны баяу үрлеңіз. Өлшеудің барлық нәтижелерін, яғни Н және h мәндерін 2 кестеге жазыңыз.

2 кесте

H, м


h', м
lnh'
lnh

t=0,c

кезде
h

t=0,c

кезде






140
5
30


















10
25



15
21



20
16



25
10



  1. мәндерін табыңыз және тәжірибелік нүктелерде . Координатада графикке енгізіңіз.

  2. Түзуді ордината өсімен (t=0) қиылысқанша созыңыз шамасын анықтаңыз (3 сур.).

  3. Табылған мәні бойынша -ты анықтаңыз және (15) формула бойынша эксперименттік адиабат көрсеткішін есептеңіз.

  4. Ауаны негізінен екі атомды молекуладан тұрады деп есептеп (8) формула бойынша жылу сыйымдылықтарының қатынасының теориялық мәнін есептеңіз.

  5. Адиабат көрсеткішінің тәжірибелік мәнін теориялық мәнімен салыстырыңыз және жұмыс бойынша қорытынды жасаңыз.

  6. Өлшеудің салыстырмалы қателігін келесі формула бойынша есептеңіз:

.

4. БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ


  1. а) дененің жылу сыйымдылығы; б) газдың меншікті жылу сыйымдылығы; в) газдың молярлық жылу сыйымдылығы дегеніміз не? Олардың өлшем бірліктері қандай?

  2. Бұл жылу сыйымдылықтар неге тәуелді?

  3. Ауа үшін молярлық жылу сыйымдылықтардың шамасы қандай? немен түсіндіріледі?

  4. Қандай жылу сыйымдылықтар үшін мына қатынас дұрыс

Майер теңдеуін қорытып шығарыңыз: ?

  1. Молекуланың еркіндік дәрежесі дегеніміз не?

  2. Адиабат көрсеткішінің мәндері қандай: а) біратомды; б) екіатомды; в) үшатомды және көпатомды идеал газ молекуласының?

  3. Қандай газдың адиабаталық графигі көбірек қисықтау келеді: біратомды немесе екіатомды?

  4. Адиабаталық процесс үшін термодинамиканың бірінші бастамасын жазыңыз.

  5. Қандай процесстер мына теңдеулермен сипатталады: PV=const; PV=const?

  6. Газдың температурасы мен қысымы қалай өзгереді: а) адиабаталық ұлғаю кезінде? б) адиабаталық сығылу кезінде?

  7. Егер баллонда артық қысым болса, онда К0 кранды ашқан кезде қандай процесс жүреді?

  8. Тәжірибені жүргізу кезінде газдың адиабаталық ұлғаюдан кейін қандай процесс болады?

  9. Адиабаталық көрсеткішті есесптеу үшін жұмыста қандай шамалар өлшенеді?

  10. Жылу сыйымдылықтардың қатынасының мәні қандай формуламен анықталады: а) тәжірибелік? б) теориялық?

5. ӘДЕБИЕТТЕР

1. Савельев И.В. Курс общей физики: Учебн. пособие для втузов: В 5 кн.: Кн.1: Механика. Молекулярная физика. М.: Астрель, 2005. – 312 с.

2. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики: Учебн. пособие для втузов. – М.: Высшая школа, 2001. –718 с.

3. Трофимова Т.И. Курс физики: Учеб. Пос. для вузов. М.: Академия, 2004.-560 с.


1>

Смотрите также файлы