Файл: Эпидемиология жалпы медициналы ылым ретінде жне эпидемиялы процесс туралы ылым ретінде. "Инфекциялы эпидемиология"жне" инфекциялы емес эпидемиология". Эпидемиология пні, міндеттері жне дістері.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 21.11.2023
Просмотров: 85
Скачиваний: 6
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Емтихан сұрақтары
2 курс "фармация" Ғылыми зерттеуін ұйымдастыруға кіріспе
-
Эпидемиология жалпы медициналық ғылым ретінде және эпидемиялық процесс туралы ғылым ретінде. "Инфекциялық эпидемиология"және" инфекциялық емес эпидемиология". Эпидемиология пәні, міндеттері және әдістері.
Эпидемиология-инфекциялык ауру қоздырғышының таралуын, дамуын ж/е онымен күресу жолдары мен алдын алу шаралаын зерт.ғылым саласы. Эпидемология халық арасында таралған індет туралы ғылым. Дүниежүзінде әр жылда көптеген адам осы инф.арурудың салдарынан қайтс болады. Инфекциялық ауру адам мен қоздырғыштың байлануысуы, әрекеттесуінен п.б.Эпидемология турлаы көптеген ғалымдар түжырымдар жасаған болатын:
Эпидемиолоия мақсаты - инф.аурудың таралуын,дамуын,пай.болуын, алдыналу, күресу шараларын теориялыө ж/е практикалық тұрғыдан түсіндіру.
Эпидемиология міндеті-Инф.аурудың пай.болуын, даму-таралуын, алдын-алу-күресу үшін әдістер табу ж/е қолдану.
Эпидемиологиялық процесс-бұл жұқпалы аурудың адам ұжымында таралуы, биологиялық сәттерге (қоздырғыштарға) және әлеуметтік факторларға (халықтың тығыздығы, материалдық қауіпсіздік және басқалар) байланысты.
Эпидемиологиялық процесс 3 буынға байланысты: инфекция көзі, берілу механизмі,қабылдаушы ағза. Инфекция көзі-ауру адам немесе жануар. Сондай-ақ, бактериалды тасымалдаушы, яғни дені сау адам деген ұғым бар, бірақ инфекцияның қоздырғышын алып жүреді және сонымен бірге аурудың белгілері жоқ. Ең үлкен эпидемиологиялық қауіп: аурудың жойылған және атипті түрлерімен ауыратын бактерия тасымалдаушылар
Инфекциялық процесс-паразит пен организмнің әрекеттесуінен ауру н/е тасымалдаушы түрінде көрініс беруі.
Инфекциялық процесс-микроағзаның макроағзаға еніп, ауру тұрінде көрінуі.
Эпидемиологияның пәні:
1.адамдар арасында (популяцияда)кез-келген патологиялық жағдайлардың пайда болу және таралу процесі
2.денсаулық жағдайы (патологиялық жағдайлардың пайда болуы мен таралуының мүмкінностьстігі)
табылған ru.m.wikipedia.org
Эпидемиологияның міндеттері: аурулардың табиғи ағымын зерттеу,популяциядағы аурудың таралуын зерттеу, аурушаңдық тенденцияларын анықтау, аурулардың себептерін анықтау, осы аурудың алдын алу және бақылау бойынша ұсыныстар әзірлеу , әдістердің тиімділігін бағалау.
Эпидемиологиялық әдіс-адамдар популяциясындағы кез-келген патологиялық жағдайлардың пайда болу және таралу себептерін зерттеуге арналған әдістер мен әдістердің нақты жиынтығы (бақылау, зерттеу, тарихи және географиялық сипаттама, салыстыру, эксперимент, статистикалық және логикалық талдауды қамтиды).
-
Фармакоэпидемиология, фармакоэпидемиологияның анықтамасы және құрылымы. Қазіргі заманғы Фармация құрылымы мен фармацевтикалық білім беру жүйесіндегі эпидемиологияның орны.
Фармакоэпидемиология-көптеген адамдарға дәрі-дәрмектің қолданылуы мен әсерін зерттейтін ғылым. Мұндай зерттеулерді жүзеге асыру үшін фармакоэпидемиология фармакология мен эпидемиология ресурстарын пайдаланады және осылайша осы пәндерді біріктіретін ғылым ретінде түсіндірілуі мүмкін.
Фармакология-дәрі-дәрмектің әсерін зерттейтін ғылым, ал клиникалық фармакология – адамдағы дәрі-дәрмектің әсерін зерттейтін ғылым. Клиникалық фармакологияның міндеттерінің бірі пациенттерде қолданылған кезде дәрі-дәрмектің әсері мен пайдасын бағалау болып табылады. Популяциялардағы дәрі-дәрмектердің оң әсерін немесе популяциялардағы жанама әсерлердің даму ықтималдығын, сондай-ақ дәрі-дәрмектерді қолданумен байланысты басқа параметрлерді бағалау үшін қажетті зерттеулер жүргізу эпидемиологиялық әдістерді қолдануды талап етеді. Осылайша, фармакоэпидемиологияны фармакологиялық мәселелерді шешу үшін эпидемиологиялық әдістерді қолдану ретінде анықтауға болады.
Эпидемиология-аурулардың таралуы мен детерминанттарын зерттейтін ғылым
Фармакоэпидемиологиялық зерттеулердің негізгі міндеттерін қорытындылаймыз:ДЗ жаңа, бұрын белгісіз әсерлерін анықтау (қолайлы да, жағымсыз да);осы әсерлердің ДЗ қабылдаумен байланысын анықтау; популяцияда анықталған әсерлердің қаупін (даму жиілігін) бағалау.
Қазіргі уақытта фармакоэпидемиологияның ең өзекті салаларының бірі - "фармакологиялық қадағалау" (pharmacovigilance), дәрі-дәрмектердің қауіпсіздігін бақылау.
Фармакологиялық қадағалау-жағымсыз жанама әсерлерді және/немесе дәрілік заттарды пайдаланумен байланысты кез келген басқа ықтимал проблемаларды анықтауға, бағалауға, түсінуге және алдын алуға бағытталған қызмет.
-
Эпидемиялық процесс туралы ілім. Адам ауруларын зерттеудің эпидемиологиялық тәсілі. Эпидемиология мен фармакологияның байланысы.
Эпидемиялық процесс-бұл белгілі бір әлеуметтік және табиғи жағдайларда бір немесе бірнеше аурулармен, сондай-ақ асимптоматикалық аурулармен көрінетін популяция деңгейінде паразит қоздырғышы мен адам ағзасының өзара әрекеттесу процесі
-
Фармакологиялық зерттеулерде эпидемиологиялық көрсеткіштер мен әдістерді қолдану. Эпидемиологиялық зерттеулерде қолданылатын статистикалық көрсеткіштер. есептеу формулалары, қолдану аясы. -
Эпидемиологиялық зерттеулердің дизайны. Халықтың аурушаңдығын зерттеу үшін статистикалық көрсеткіштердің мәні. Статистиклық көрсеткіштердің шамасына әсер ететін факторлар.
-
Эпидемиологиялық зерттеулердің кезеңдері. Зерттеу бағдарламасы мен жоспары. Статистикалық (эпидемиологиялық) зерттеулердің негізгі түрлері мен әдістері.
Эпидемиологиялық зерттеудің кем дегенде үш кезеңін ажыратуға болады:
1.дайындық кезеңі
2.ақпаратты жинау кезеңі және оны бастапқы статистикалық өңдеу
3.алынған ақпаратты статистикалық және логикалық талдау және қорытынды тұжырымдау кезеңі (қорытынды кезең)
-
Сипаттамалық (дескриптивтік) зерттеулер. Ауруды уақыт, орын және жеке тұлға бойынша бағалау. Практикалық денсаулық сақтауда сипаттамалық эпидемиология әдістерін қолдану.
Сипаттамалық эпидемиологияда деректер "кім, қайда және қашан ауырды немесе жұқтырды"принципіне сәйкес ұйымдастырылады және жинақталады. Бұл үш сипаттаманы кейде эпидемиологиялық айнымалылар деп атайды. Деректерді " кім, қайда, қашан?"эпидемиологтарға халықтың денсаулығының жай-күйін жақсырақ түсінуге және сипаттауға, аурудың жоғары қаупі бар топтарды бөліп көрсетуге, этиологиясы мен ықтимал қауіп факторлары туралы болжамдар жасауға мүмкіндік береді. Содан кейін ұсынылған гипотезаларды аналитикалық және бақыланатын зерттеулерде тексеруге болады.
Аурудың пайда болу уақыты ("қашан?")
Ауру деңгейі уақыт бойынша өзгереді. Бұл өзгерістердің кейбіреулері үнемі болып тұрады және оларды болжауға болады. Мысалы, суық ауа райының басталуымен тұмау жағдайларының маусымдық өсуі белгілі. Маусымдық су тасқыны қашан болатынын біле отырып, денсаулық сақтау департаменттері тұмауға қарсы егу науқанының уақытын тиімді жоспарлай алады.
Сипаттамалық немесе сипаттамалық зерттеулердің ерекшеліктері: Олар гипотезаларды тексерусіз жүзеге асырылады.
Сипаттамалық эпидемиологияда аурудың салдары (ауру, өлім, мүгедектік) және аурудың нәтижелері (мысалы, есірткіні қолдану, темекі шегуді тоқтату) зерттеледі.
Сипаттамалық эпидемиологияның мақсаттары мен міндеттері
Мақсат-басымдықты мәселелерді анықтау және ықтимал қауіп факторлары туралы гипотеза жасау.
Міндеттері-аурушаңдықтың (өлім-жітім және т.б.) қарқындылығын, динамикасын, кеңістіктік сипаттамасы мен құрылымын сипаттау. Жоғары тәуекелді уақытты, топтарды және аумақты анықтау.
Сипаттамалық зерттеулер жүргізу кезінде қолданылатын әдістер мен әдістер бар .
Сипаттамалық (дескриптивтік) зерттеу әдістері :
1.Скрининг ("елеу").
2.Ошақты эпидемиологиялық тексеру.
3.Статистикалық бақылау.