ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 22.11.2023
Просмотров: 54
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Құрметті әріптес!
Қазақстан Республикасының «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» заңына сәйкес авторлық құқық заңмен қорғаланатынын ескертеміз. Сатып алған ҚМЖ – ны тарату туралы факт анықталған жағдайда әкімшілік айыппұл салынады.
«USTAZ tilegi» ғылыми әдістемелік орталығының әкімшілігі
№472 бұйрығы бойынша жасалған ҚМЖ келесі бетте
Бұл ҚМЖ ust.kz сайтында жасалынған. «USTAZ tilegi» ғылыми-әдістемелік орталығының сайтынының ҚМЖ бөлімінде кез-келген пән, кез-келген сынып бойынша ҚМЖ және презентацияны жүктеп ала аласыз. Ол үшін сілтеме арқылы өтіңіз.
https://ust.kz/qmg
| Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі: 4A тарауы – Қайта өркендеу | Мектеп: | ||||||
| Күні: | Мұғалімнің | ||||||
| Сынып: 6 | Қатысқандардың сына: | Қатыспағандардың саны: | |||||
| Сабақтың тақырыбы | Батыс Еуропада қайта өрлеу мәдениетінің қалыптасуы | ||||||
| Осы сабақта қол жеткізілуі тиісті оқытудың мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме жасау) | 6.2.2.3 көне замандағы мәдениетпен (сурет өнері, мүсін) өзара байланысты белгілей отыра Қайта өркендеу дәуірінің мәдениетін сипаттау 6.2.3.2 гуманистік идеялардың ортағасырлық мәдениеттің дамуына ықпалын анықтау | ||||||
| Сабақтың мақсаты | Қайта өркендеу дәуірінің мәдениетін сипаттау | ||||||
| Табыс критерийі | Егер оқушы:
| ||||||
| Тілдік мақсаттар | Оқушылар: мына сұрақты: «1300 жылдан 1500 жылға дейінгі кезең аралығында Еуропадағы мәдениет қалай және неліктен өзгерді?» қарастыру кезінде жұппен немесе бүкіл сынып болып өз пікірлерін айта алады Пәнге тән лексика және терминология: Қайта өркендеу, Византия, Шығыс Рим империясы, Ортағасырлық Еуропа, Ренессанстың өркендеуі кезіндегі Еуропа, перспектива, реализм, шынайылыққа жақын, нимб (нұр сәуле), путти, гравюра (нақыш), утопия. Диалог және жазу үшін пайдалы сөз орамдары: Бұл сурет мені мыналарды сезуге ............ итермелейді. Суретші мені осы заттарды ....... арқылы сезуге мәжбүрледі. Суретші ........... арқасында осы суретті шынайы етті. Мен бұл сурет Қайта өркендеу дәуірінде жазылды деп есептеймін, себебі ........ Екі сурет арасындағы ұқсастық пен айырмашылық мынадай ....... Суретшілер көрермендерді мыналарды сезуге мәжбүрлеуге тырысты. 200 жыл ішіндегі өнерде орын алған өзгерістер ............ Бұл сурет өзге суретпен байланысты, себебі .......... | ||||||
| Құндылықтарға баулу | Кемелдікке талпыну | ||||||
| Пәнаралық байланыс | Өнер | ||||||
| АКТ пайдалану дағдылары | Интерактивтік тақтаны пайдалану - иллюстрация | ||||||
| Алдын ала білімдері | Көне дәуір және орта ғасыр өнері. | ||||||
| Сабақтың барысы | |||||||
| Сабақ кезеңдері | Педагог әрекеті | Оқушы әрекеті | Бағалау | Ресурстар | |||
| Басы | Ширату. Мұғалім 1300 жылы және 1500 жылы жазылған екі суретті көрсетеді. Және бірқатар сұрақтарды қояды: |
Мұғалім бүгін қандай сұрақ қарастырылатынын сұрай отыра сабақтың тақырыбын қалыптастырады. Содан кейін оқытудың, сабақтың мақсаттары мен табыс критерийін айқындайды. | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | |||
| Ортасы | Ұғыну. Ресурстар бағанында көрсетілген немістің Қайта өркендеу дәуірінің өкілі Грюневальдтің Исаның крестке танылу бейнесі бар суретті көрсетіңіз. Оқушылар бұл суретке тыныштықта қарасын. Оны қарай отыра сурет оларда қандай сезім тудырғанын жазулары керек. К «Суретші сізді қалай сезінуге итермелейді» сұрағын қойыңыз. Жұптарды осы сұрақтарды талқылауын сұраңыз. Оқушылар не сезінгенін айтыс. Бұл сөздерді тақтаға жазыңыз. К Сұрақтың жауабын талқылаңыз. Суретшіге бір нәрсені өмірдегідей етіп салу қиын ба? «Перспектива» ұғымын түсіндіру. Оқушылардың назарын сурет өнеріндегі «ая (фон)» аударту, бүкіл суреттер тегіс емес көлемді салынғанын, яғни ондағы объектілер кенеппен бір деңгейде орналасып тұрғандай екенін түсіндіру. Сөйтіп, суретші өмірдің көрінісін салуға тырысты. Суреттің Германияда Қайта өркендеу кезеңінде аяқталғанын (ол екінші туылуын» білдіреді), ол кезде суреттер шынайы бола бастады және Еуропадағы үлкен өзгерістер уақытын білдіретіндігін айтып өтіңіз. | Сәби Иса және Дева Мария бейнеленген тағы екі діни суретті көрсетіңіз. Оқушыларға суреттерді тыныштықта қарап шығу үшін уақыт беріңіз. Жұптарға сурет Қайта өркендеу дәуірінде жазылды ма деген сұрақты талқылауын және олар неге олай ойлайтындығын сұраңыз. Олардың пікірлерін тыңдаңыз. П. Сыныпқа осы екі сурет арасында 200 жылдан астам уақыт өтті. Олар осы 200 жылдық кезең аралығында қоғамдағы өзгерістер суреттердегі қандай өзгерістерге әкеліп соқтырғанын топшылай алады ма? Жұптасып талқылаңыз: Суреттегі ұқсастықтар мен айырмашылықтар? Қай сурет Қайта өркендеу дәуірінде салынды (толықтай түсіндіру) Суретшілер көрермендерде қандай сезім тудырғысы келді? П. Христостың бастапқыдағы суретіне қайтып оралыңыз. Енді ресурстар бағанынан осы жағдайдың орта ғасырларда бейнеленуін табыңыз. Оның бірінші суретпен салыстырғандағы ұқсастығы мен айырмашылығы (орта ғасырдағы суреттегі нұр сәулеге назар аударыңыз) туралы пікірлерді тыңдаңыз және қай сурет Қайта өркендеу дәуіріне дейін, ал қай сурет Қайта өркендеу дәуірінде жазылғанын сұраңыз (бекіту үшін). Ресурстар бағанындағы сілтеме бойынша Джорджо Вазари жазған XV ғасырдағы Флоренцияның бейнесін көрсетіңіз. Қалалардың пайда болуы туралы пікірлерін айтуды ұсыныңыз: үлкен / шағын, бай / кедей және т.б. Итальяндық қала Флоренцияны кей кездері «Қайта өркендеу бесігі» деп атайды. 1500 жылдар шамасында саяси қарама-қайшылықтарды сипаттайтын Еуропа және Италия карталарын көрсетіңіз Қайта өркендеу дәуірі тек сурет өнерін ғана емес, ғимараттарды жобалау, дін, білім мен ойлаудың барлық түрлерін, музыка, мүсін, әдебиет, саясат және т.б. қоса алғанда еуропалық өмірдің барлық салаларын қозғады. Г Оқу ресурстарындағы тоғыз кәртішкеден тұратын және Италияда Қайта өркендеу дәуірінің пайда болуына септігін тигізген әр түрлі факторлардың маңыздылығын ашатын жиынтықты таратыңыз. Оқушыларға Қайта өркендеу дәуірінің Италияда басталу себептерін зерделейтіндіктерін түсіндіріңіз. Бүл өз кезегінде сурет өнері неліктен 1500 жылы өзгергендігін түсіндіруге мүмкіндік береді. Топтарға кәртішкелерді мұқият оқуларын және оларға атау бере отыра топтастыруын сұраңыз, мысалы, ақша, суретшілер, өткенге қарай отыра. К Топтар кәртішкелерді қалай топтастырғанын талқылаңыз және Қайта өркендеу дәуірінде Италияда орын алған өзгеріс себептері туралы қорытынды жасаңыз. Г Топтарға кәртішкелерді ұзақ мерзімді себептерден қысқа мерзімді себептерге дейін тура сызық бойымен орналастыруын сұраңыз. К Бүкіл сынып болып талқылаңыз. Г) Топтарға кәртішкелерді ромб түрінді орналастыруын сұраңыз. Қайта өркендеу дәуірінде Флоренциядағы ең маңызды себепті басына, одан кейін екінші қатарға ең маңызды екі карточканы, орташа үш факторды ромбтың ортасына, келесі төменірек қатарға екі маңыздылығы төмен факторды және ромбтың ең төменгі жағына ең маңызсыз факторды орналастыру қажет. Бүкіл сынып болып кәртішкелердің ромбқа орналасуы туралы талқылаңыз және топтардың пікірлерін тыңдаңыз. | | Қайта өркендеу дәуіріндегі крестке танылу бейнесі http://www.canvaz.com/g/ Grunewald-Matthias/ Isenheim%20Altarpiece%20-%20 The%20 Crucifixion. jpg Қайта өркендеу кезеңіндегі «Дева Мария және сәби Христос» суреті, 1500: http://uploads0.wikipaintin gs.org/images/pietro-perugino/madonna-with-child-1500.jpg Орта ғасырдағы Дева Мария және сәби Христос бейнесі, 1300 жыл: http://www.metmuseum.org/toah/works-of-art/2004.442 Орта ғасырдағы крестке танылу бейнесі: http://rjosephhoffmann.files.wordpress.com/2010/06/crucifiction-of-our-lord.jpg Крестке танылудың Визаниялық бейнесі ХІ ғасыр: http://artavenue-info. livejournal.com/26013.html Леонардо да Винчи Мона Лиза http://www.youtube.com/watch?v=a0dNWCWW1UA Рафаэль Санти http://www.youtube.com/watch?v=Qp9cpOhiiq4 15 ғасырдағы Флоренцияның көрінісі: http://www.boisestate.edu/courses/latemiddleages/pazzi/09.shtml 1500 жылдардағы Еуропаның саяси картасы http://tfssocial.weebly.com/uploads/3/5/2/5/3525987/majorcentres_5594392_orig.gif 1494 жылғы Италияның саяси картасы: | |||
| Соңы | Тақырып бойынша СИНКВЕЙН жазу Сабақтың соңында оқушылар рефлексия өткізеді «Чемодан, мясорубка, корзина»: | - нені білдім, нені үйрендім - не түсініксіз болып қалды - маған не қызықсыз болды | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | |||
| | Мұғалімнің аты-жөні: Күні: | ||||||||||||
| СЫНЫП: 6 Сабақ 28 | Қатысқан оқушылар саны: | Қатыспағаноқушылар саны: | |||||||||||
| Сабақтың тақырыбы: | Гуманизм идеялары | ||||||||||||
| Сабақ негізделген оқу мақсаттары | 6.2.3.2 гуманистік идеялардың орта ғасырлық мәдениеттің дамуына ықпалын анықтау 6.2.1.2 – тарихи процестердің контекстінде «гуманизм», «реформация», «протестантизм», «лютеранство», «кальвинизм», «контрреформация», «кезуиттер ордені» ұғымдарын түсіндіру | ||||||||||||
| Сабақ нәтижесі: | Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады. | ||||||||||||
| Бағалау критерийі | Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады. | ||||||||||||
| Тілдік құзіреттілік | Географиялық тәжірибелер | ||||||||||||
| Ресурстар | Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер. | ||||||||||||
| Әдіс-тәсілдер | Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия. | ||||||||||||
| Пәнаралық байланыс | Музыка, қазақ тілі. | ||||||||||||
| Алдыңғы оқу | Географиялық дерек көздері | ||||||||||||
| Сабақтың жоспары | |||||||||||||
| Сабақ кезеңдері | Педагог әрекеті | Оқушы әрекеті | Бағалау | Ресурстар | |||||||||
| Басы | Сәлемдесу. Топқа бөлемін : «Құттықтау хаттары арқылы» топқа бөлінеді. Оқушыларды құттықтау хаттарын алып, 1,2,3 топтарға бөлініп отрады. | Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би» | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | |||||||||
| Ортасы | Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. Географиялық тәжірибелер «Жариялау» әдісі (Әрбір топ берілген сұрақ бойынша өз позициясын жариялау керек. Бұл үшін топ ішінен спикер берілген уақыт ішінде (5 мину) басқа қатысушылар алдында сөйлеп, топ ұстанымын жеткізеді.) | Қолдану Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау. Әр топқа деңгейлік тапсырмаларды тест түрінде беріледі. Топ жетекшілеріне топ мүшелерін бағалау үшін критерийлер беріледі.Оқушылар тест шешіп, критерий арқылы топ жетекшісі топ мүшелерін бағалайды, топ жетекшісін топ мүшелерінің бірі бағалайды. Леонардо да Винчидің сурет өнеріндегі жаңалығы неден көрінеді? Оның «Моно Лиза» картинасы туралы айтып беріңдер. Леонардо да Винчи қандай ғылыми жаңғалықтар мен өнертабыстарды алдын ала болжады? Микеланджело өз шығармаларында адам бойындағы қандай қасиетті уағыздады? Рафаэль Сантидің «Сикст мадоннасының» орта ғасырлар шеберлерінің икондарынан қандай айырмашылығы бар? Үш ұлы шебер шығармашылығында қандай ортақ ұқсастық бар? Жаңа сабақтың жоспары: 1. Германияның, Нидерландының және Испанияның ұлы өнер шеберлері 2. Дюрер Альбрехт (1471-1528) 3. Рембрандт Харменс ван Рейн (1606-1669) 4. Веласкес Диего (1599-1660) «Қайта өрлеу дәуірінің ұлы суретшілері» кестесін толтыру. Ұлы суретшілер Өмір сүргенкезеңі мен елі Атақты туындылары Суре өнеріндегі жаңалықтары Леонардо да Винчи Микеланджело Рембранд Диего Веласкес Альбрехт Дюрер Рафаэль Санти | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | |||||||||
| Соңы | Тапсырма: «Мұсылмандардың 1001 өнертабыстары және Кітапханадағы құпиялар» бейнебаянын көре отырып, әрбір шағын топ ватманды үшке бөліп,
Бағалау критерийі: Ислам мәдениетінің гулдену уақытындағы күнделікті өмірдегі өткен, қазіргі, болашақтағы өзгерістерді сипаттайды. Дескриптор: • Араб ғалымдары планер өнертабыс жасағанын, қазіргі уақытта ұшақтар екенін, болашақта жолаушы тасмалдайтын зымырандар туралы біледі. • Араб сандарын, алгебра мен жоғары математиканы біледі • Медициналық құралдардың өткен, қазіргі, болашақтағы даму сатысын біледі | (бейнебаян көру барысында оқушылардың қабілетіне қарай дифференцациялық тапсырмалар ұйымдастырыңыз. Мысалға өткен уақыттағы нақты жауабы бар жұмыстарды төмен деңгейдегі оқушыға, ал жоғары деңгейдегі оқушыларға қазіргі және болашақтағы құрылғылардың сызбаларын жаздырыңыз) | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | |||||||||
| | Мұғалімнің аты-жөні: Күні: | ||||||||||||||
| СЫНЫП: 6 Сабпақ29 | Қатысқан оқушылар саны: | Қатыспаған оқушылар саны: | |||||||||||||
| Сабақтың тақырыбы: | Шығыстың ортағасырлық мәдениеті | ||||||||||||||
| Сабақ негізделген оқу мақсаттары | 6.2.1.1 – адамның дүниетанымы мен қоғамдық өмірдегі дін рөлінің өзгеру себептерін анықтау; 6.2.2.4 Шығыстың ортағасырлық мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау | ||||||||||||||
| Сабақ нәтижесі: | Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: ортағасырлық қалалар мен олардың құрылыс жүйесін танысады.. Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды.Тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады. | ||||||||||||||
| Бағалау критерийі | Тақырыптың маңызын түсіндіреді.Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады. | ||||||||||||||
| Тілдік мақсаттар | Романдық стиль: бас күмбез, қалың қабырғалар, бағандар, мозайка, мүсін, діни мазмұндағы фрескалар, тар терезелер, қарапайымдылық пен қуат, алып мұнаралар, храм. Готика: тастан жасалған жартылай аркалар мен сыртқа шығарылған бағаналар, жебе тәрізді аркалар, қарапайым жандардың бейнесі, раушангүл терезелері, суреттерге қарағанда мүсіндердің көптігі, қала ратушасы, қалалық собор. | ||||||||||||||
| Ресурстар | Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер. | ||||||||||||||
| Әдіс-тәсілдер | Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия. | ||||||||||||||
| Пәнаралық байланыс | Музыка, қазақ тілі. | ||||||||||||||
| Алдыңғы оқу | Ортаның экологиялық факторлары: абиотикалық (температура, жарық, рН, ылғалдылық) биотикалық (микроағзалар, жануарлар, өсімдіктер). | ||||||||||||||
| Сабақтың жоспары | |||||||||||||||
| Сабақ кезеңдері | Педагог әрекеті | Оқушы әрекеті | Бағалау | Ресурстар | |||||||||||
| Басы | Ұйымдастыру кезеңі 2 минут Топтарға бөлу. Тірек сөздер бойынша топқа бөліну. Оқушыларға сөздер қиындыларын беремін. Әріп қиындыларда сөздер болу керек. Оқушылар сол сөздер бойынша топтарға бөлінеді. Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут «Сурете байланысты тілек» тренинг Оқушыларды шеңберге шақыру,амандасу. Стикерлерге салынған әртүрлі суреттерді ұсыну. Суретті не үшін таңдағанын білу. Оқушылар таңдаған суретке байланысты тілектер айтады. |
| Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | |||||||||||
| Ортасы | Оқулықтағы тапсырмаларды орындау. Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. «Стикердегі диалог» әдісі (Топ мүшелері сұрақтардың жауабын стикерлерге жазып, қабырғадағы сұрақтар жазылған қағаздарға іледі. кейін пікірлерін қорғайды.) Жетістік критерийі;
Ғимараттар ортағасырлық қоғам туралы бізге қандай түсінік беретініне қорытынды жасау. | Орта ғасырлардағы араб тілді философия мен мәдениеттің бүкіл дүние жүзілік рухани даму процесінде алатын орны ерекше. Мұхаммед (570-632) көшпелі араб тайпаларын біріктіруге тырысты. Арабтардың рухани қуаты молая түсті. VII ғасырдың ортасына таман араб хилифаты бұрынғы Рим империясынан да үлкен құрылымға айналды. Оның бірнеше рухани орталықтары болды. Меккедегі Кааба храмы халифаттың діни орталығына, Шығыста – Багдад, Батыста, Кордова білім мен өнердің ошағына айналды. VIII-XII ғасырлар аралығында араб әлемінде, алдымен Шығыста, сонан соң батыс облыстарында, әсіресе Испанияда ғылымдардың дамуы басталады. Алдымен тригонометрия, алгебра, сонан соң оптика мен психология, астрономия, химия, география, зоология, медицина дамиды. Бірте – бірте философиялық, діни сипаттағы ізденістер де пайда болады. Араб – мұсылман философиясын қызықтырған объектінің көп және кең болғанына қарамастан, оларды ерекше толғандырған бірнеше мәселелерді арнайы атап өткен жөн: Құдайдың мәні және оның жердегі өмірге қатынасы, мән мен құбылыстың, жалпы мен жекенің, о дүниедегі өмірдің құпиялары. Жан, ақыл, материя ұғымдары да мұқият зерттелді. Жалпы араб философиясында екі түрлі ағым қалыптасты. Бірінші ағым грек философиясының дәстүрлерімен тығыз байланысты. Шығыс – араб перипатетитзмнің дамуында екі тарихи кезең ерекше көзге түседі. Бірінші кезең – IX-X ғасыр. Бұл Шығыстың атақты философтары әл – Кинди, әл – Фараби, ибн – Сина есімдерімен тығыз байланысты. X ғасыр араб мәдениетінің гүлденген кезеңі, не болмаса А. Мец айтқандай: «Мұсылмандық ренессанс» дәуірі. Екінші кезең XII-XIII ғасырлар мұсылмандық Испаниядағы араб философиясының гүлденуі. Ибн Баджа, ибн Туфеиль, ибн Рушд сияқты философтар осы дәуірде өмір сүрген. Екінші ағым – мұсылмандардың негізгі қасиетті кітабы – Құранға сүйенген философиялық концепциялар, мүтәкәлімдер, мүтәзәлиттер (VIII-IX ғасырлар), калам доктринасы (X-XII ғасырлар). Орта ғасырлық араб мәдениеті көптеген халықтардың біріккен еңбегі арқылы дүниеге келді. Оның қалыптасуына арабтармен қатар парсылар, сириялықтар, еврейлер, сонымен қатар, қазіргі қазақтардың, өзбектердің, тәжіктердің, түркмендердің арғы аталары атсалысты. Көп жақты және әртүрлі мәдени дәстүрлердің өзара ұшырасып, тоғысуы нәтижесінде жоғары шығармашылық сапаға көтерілді. Араб орта ғасырлық ойлау мәдениетінің ерекшелігі – оның дін догматтарынан тыс, дербес дамуы. Сондықтан да жалпы орта ғасырларға тән теологиялық сипаттағы құдай және оған адамның қатысы туралы мәселе әл-Фараби, ибн Сина, Бируни, ибн Рушд еңбектерінде жалпы мен жекенің, қоғам мен адамның, мәндік күштері мен қабілеттерінің адамның өзіне қатынасы туралы мәселе айналды. 2. Калам - мұсылмандық қағидаларды рационализм тұрғысынан түсіндіру. Оның негізін әл—Ашари қалаған. Өзінің ізденістерінің негізгі нысаны ретінде Құранның қасиеттілігі, Алланың атрибуттары, әлемнің жаратылуы және оның ақыры, күшті жаза сияқты мәселелері алынған. Каламдағы ең іргелі ұғым – Алланың жалғыздығы мен біртұтастығын негіздеу. Ислам VII ғасырдың бірінші жартысында пайда болып, Шығыс мәдениетіне үлкен өзгеріс алып келді. Оның негізін қалаушы Мұхаммед Алланың жалғыз екенін уағыздап, соған ғана құлшылық етуге шақырады. Адамзат баласы «Алланың жалғыз екенін мойындап, оның елшісі Мұхаммед» белгі бергеннен кейін ислам дінін қабылдады, яғни мұсылман болды – деп санайды. Бұл Алламен келісім – шартқа келді дегенді білдіреді. Қасиетті кітап араб тіінде жазылған. Сондықтан ислам дініне сенушілер араб тілін үйренуге міндетті болды. Халифат территориясында араб тілі – негізгі тіл болды. Каламды басқаша мүтәкәлімдер деп атайды. Калам деген араб ұғымы қазақ тілінде – сөз деген мағына береді. Калам әлемнің атомистік құрылымын қабылдайды. Заттар атомдардан құралады. Бірақ оның пайда болуы құдайдың еркіне тәуелді. Құдай қаласа, заттар атомдардан түзіледі, қаламаса түзілмейді. Шексіздік Құдайдың қасиеті, өйткені заттар табиғатынан тұрақсыз. Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. Ортақ тапсырма: «Пкірлер» парағы әдісі I - топ: 1. Қалалар құрылысы туралы мәліметтер беретін қандай ғылым? (архиология) 2. Көшесіне қыш - құмыралар сынығы төселген сауда орталығы қай қаладан табылған?(Отырар қаласынан) 3. Шеберханалар неге тұрғын үйлерден аулақ салынды? (шеберханаға қыш ыдыстары жинайтын кептіретін жерлер қажет болды) II - топ: 1. Тұрғын үйлер қалай орналасты? (Тұрғын үйлер көшенің екі жағында салынды) 2. Қалалардың қорғаныс құрылысы қандай болды? (қала сыртына биік әрі қалың етіп айналдыра дуал тұрғызылған) Дуалдың жиегіне кірпіштен кемер жасалған. Ол жерде қарауыл күзеті тұрған. 3. Қалаларда мал ұстайтын қара - қопсы болды ма? (болды. Олар тұрғын үйлердің жанына салынды.) III - топ: 1. Қалаларда кісі көп жиналатын орындарды ата. (мешіт, сауда орындары, керуен сарайлар) 2. Қаланың қолөнершілер мен еңбекші халық тұратын бөлігі қалай аталды? (рабат) Сұрақтарға жауап береді және тақтада ілінуі тұрған суреттермен қатыстылығын анықтайды. Сұрақтарға жауап беріп болған соң ынталандыру үшін смайликтер таратамын.Ұсыныс жазады. Талдау «Броундық қозғалыс» Оқушылар сыныпты шарлап, талқыланатын мәселе бойынша ақпарат жинап, басқалармен пікірлеседі. Бұл тәсілді қолданғанда оқушыларға партаға отыруға болмайтынын ескерту керек. | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | |||||||||||
| Соңы | Синтез «Карточкадағы терминдер» әдісі Орталық цилиндр құрылысы,тамырдың өткізгіш қызметі,Перицикл мен камбийдің орналасуы,жасуша құрылысының ерекшелігі,тамыр сіңіретін судың қозғалысы. деген сөздер топтарға таратылады. Тапсырма: Сыныпты аралап жүріп, осы термиді өзге топтардағы оқушыларға түсіндіріп береді. | Рефлексия парағы
| |||||||||||||
| Пән: Дүниежүзі тарихы | Мектеп: . | |||||||
| Мерзімі: | Мұғалімнің аты-жөні: . | |||||||
| Сынып: 6 Сабақ 30 | Қатыспағандар саны: Қатысқандар саны: | |||||||
| Сабақтың тақырыбы | Реформацияның себептері | |||||||
| Оқу мақсаттары | 6.2.2.3 Ежелгі мәдениетпен қарым-қатынас орната отырып, Қайта өркендеу дәуірінің мәдениетін (бейнелеу өнері, мүсін өнері) сипаттау; 6.2.1.2 Тарихи үдерістер барысындағы «Ізгілік», «Реформация», «Протестантизм», «Кальвинизм», «Лютерандық» «Контрреформация», «Иезуит ордені» тұжырымдамасын түсіндіру; 6.2.4.2 жаратылыстану ғылымдарының кейінгі дамуындағы орта ғасырдың соңына қарай әлемнің құрылымы туралы ғылыми жаңалықтардың маңыздылығын түсіну. | |||||||
| Сабақ мақсаттары | Реформация және басқа терминдерді, әртүрлі елдердегі реформацияның ерекшеліктерін, Еуропалық елдер үшін реформация әсерін білу. Ежелгі мәдениетпен қарым-қатынас орната отырып, Қайта өркендеу дәуірінің мәдениетін (бейнелеу өнері, мүсін өнері) сипаттау; Птолемей мен Коперник бойынша әлем құрылғысын салыстыру. | |||||||
| Пәндік лексика және терминология | Реформалау, протестанттық, католик, гуманизм, Римдік-католиктік шіркеу, ғылым, ғалым, Ғылыми революция, астрономия, астрология Қайта өркендеу, Европа келешек, шынайылық, шындыққа жанасатын, нимб, путти. | |||||||
| Тілдік мақсаттар | Оқушылар бейнелеу өнерінің стилі мен жанрын ажырата алады және сипаттайды, өз таңдауын негіздеуі мүмкін. Реформалау мен реформалау салдары ұғымдарын мысал келтіре отырып, түсіндіреді. Әртүрлі ұлттар мен елдердің Ғылыми революцияларын мысалдар келтіре отырып сипаттайды. | |||||||
| Диалог/жазылым барысында қолданылатын пайдалы сөз тіркестерінің сериясы | Біз XVI ғасырды Реформация дәуіріндегі бетбұрыс уақыты деп санаймыз, себебі… Біз бұл екі фактор бір-бірімен тығыз байланысты деп ойлаймыз, себебі... Біз өз пікірімізді өзгерттік, себебі… «Ғылым» термині ... білдіреді деп ойлаймыз Біз өз ойымызды ... деп бекітеміз. Суретші суретті ... арқасында жасады Бұл сурет Қайта өркендеу дәуіріне дейін салынған деп ойлаймыз, себебі… Екі суреттің ұқсастығы мен айырмашылығы … | |||||||
| Алдыңғы білім | Қорытынды сабақ (қайталау). Бөлімдер: Қайта өркендеу, Реформация, Ғылыми революция | |||||||
| Сабақ барысы | ||||||||
| Сабақ кезеңдері | Педагог әрекеті | Оқушы әрекеті | Бағалау | Ресурстар | ||||
| Басы | Сыныппен амандасу!!! Жағымды атмосфера қалыптастыру, ынталандыру. Сабақтың құрылымымен таныстыру (ойын формасындағы сабақ). Ойын формасындағы сабақ өтілген үш бөлімді қайталауға өте ыңғайлы болып табылады. Иксель бағдарламасының негізінде үш топқа бөліну. Иксель бағдарламасына оқушы туралы мәліметті енгізіп, F9 пернесін басып тұру қажет. Бір оқушыға СТОП деп айтуды өтініңіз. Бұл жағдайда сәйкес үш топ және топ көшбасшысы немесе лидер анықталады. | Топқа бөлінгеннен кейін топ міндеттері мен ойын ережелерімен таныстырыңыз. Топтар өз қалаулары бойынша командаларға атау беруіне болады. Ереже.
Тәртіп.
| Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | ||||
| Ортасы | Бөлім: Қайта өркендеу №1 Тапсырма (Тапсырманы орындау үшін әр топқа суреттерді түрлі-түсті қағазда шығарыңыз) Ескерту! Суреттерді қайта өркендеу дәуіріне дейінгі және кейінгі деп бөліңіз. 1 мин. Сурет нүктелерін дұрыс бөлуді көрсетіңіз және ұпайларды командаларға жазыңыз. №2 Тапсырма Сұрақ:
Мысалдар мен аргументтер келтіріңіз. 1 мин. Бағалау критерийі: Келітірлген әрбір мысал мен аргументке 1 ұпайдан беріңіз. Бөлім: Реформация №1 Тапсырма Тапсырманы түсіндіріп болғаннан кейін терминдерсіз тек анықтамаларды топтарға таратып беріңіз. Терминдерді анықтамалармен сәйкестендіріңіз. — Батыс және Орталық Еуропада XVI - XVII ғасырдың басында кең тараған діни және қоғамдық-саяси, Киелі кітапқа сәйкес католиктік христиандықты реформалауға бағытталған қозғалыс. — тәуелсіз шіркеулер жинағын көрсететін христиандықтың басты бағыттары, православие және католицизмнің үш жасағының бірі. — Католицизм және Рим Папасына қарсы бағытталған бұл тұлғаны дайындау негізінде туындаған протестанттық дін. — Католиктерге Рим Папасының атынан шіркеу үшін құн төлеуден босатылғаны үшін берілген диплом. — дінбұзарлыққа қарсы күресу үшін әзірленген Римдік-католиктік шіркеуі мекемелерінің бірқатар жалпы атауы. 1 мин. Дұрыс жауабын көрсетіңіз. Өзара бағалау мақсатында әр команда өз жауаптарын сағат тілімен жылжытып отырады. | Бөлім: Реформация №2 Тапсырма
Бөлім: Ғылыми революция №1 Тапсырма Сұрақтарға жауап беріңіз. Мысалдар мен аргументтер келтіріңіз.
Әрбір командаға жауаптарын қорғап шығуға бір минуттан беріңіз. 2 мин. | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | ||||
| Соңы | Ұпайларды санап, жеңімпаздарды анықтап, барлық қатысушыларды мадақтап, тәттілер ұсыныңыз. | Кері байланыс. Қарсыластар әрбір топқа 3 бағалау пікірлерін білдіреді. | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | ||||
| | Мұғалімнің аты-жөні: Күні: | ||||||
| СЫНЫП: 6 Сабақ 31 | Қатысқан оқушылар саны: | Қатыспаған оқушылар саны: | |||||
| Сабақтың тақырыбы: | Католик шіркеуіне қарсы күрес.мартин Лютер мен Томас Мюнңер | ||||||
| Сабақ негізделген оқу мақсаттары | 6.2.4.2 жаратылыстану ғылымдарының кейінгі дамуындағы орта ғасырдың соңына қарай әлемнің құрылымы туралы ғылыми жаңалықтардың маңыздылығын түсіну | ||||||
| Сабақ нәтижесі: | Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: ХV-ХVІІІ ғ. бірінші ширегіндегі Германияның әлеуметтік-экономикалық, саяси дамуы туралы түсінігін қалыптастырады; Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды. | ||||||
| Бағалау критерийі | Тақырыптың маңызын түсіндіреді.Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады. | ||||||
| Тілдік құзіреттілік | Оқушылар: мына сұрақты: «1300 жылдан 1500 жылға дейінгі кезең аралығында Еуропадағы мәдениет қалай және неліктен өзгерді?» қарастыру кезінде жұппен немесе бүкіл сынып болып өз пікірлерін айта алады Пәнге тән лексика және терминология: Қайта өркендеу, Византия, Шығыс Рим империясы, Ортағасырлық Еуропа, Ренессанстың өркендеуі кезіндегі Еуропа, перспектива, реализм, шынайылыққа жақын, нимб (нұр сәуле), путти, гравюра (нақыш), утопия. | ||||||
| Ресурстар | Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер. | ||||||
| Әдіс-тәсілдер | Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия. | ||||||
| Пәнаралық байланыс | Музыка, қазақ тілі. | ||||||
| Алдыңғы оқу | Зертханалық жұмыс «Жергілікті жердің экожүйелерін зерттеу (мектеп ауласы мысалында)». | ||||||
| Сабақтың жоспары | |||||||
| Сабақ кезеңдері | Педагог әрекеті | Оқушы әрекеті | Бағалау | Ресурстар | |||
| Басы | Ұйымдастыру кезеңі 2 минут ДЖИГСО тәсілімен топқа бөлу. Тақырыпқа шығу үшін «Пазл» жинау арқылы тақырыпқа шығу, Топтастыру тесті арқылы үй тапсырмасын тексеру: Бағалау парағын таратамын. Түрлі-түсті стикер арқылы өздерін бағалауға жетелейді. Сұрақтарға жауап бере отырып, үй тапсырмасын қайталайды, жаңа тақырыпқа шығады Өздерін бағалайды, түсінбей қалғандарға жедел көмек беріледі. Жасыл түс- түсіндім, сары-жартылай түсіндім, қызыл-түсінбедім. | «Еркін микрафон» әдісі (Микрафонды бір-біріне беру арқылы әрқайсысы жауаптарын айтады.) Қоғамның қозғаушы күшi ретiнде еңбектiң ролi атап көрсе-тiлдi, адамдардың iс-әрекет белсендiлiгi мен ақыл-ойдың тәуел-сiздiгi туралы идеялар басым сипатқа ие болды. Еркiндiк пен бостандық табиғи құқықтың ажырамас бөлiгi ретiнде қара-стырыла бастады. Бұл дүниеде адамның өз тағдырына өзi ие бола алатындығы туралы пiкiрлер буржуазиялық қатынастардың дамуына ықпал еттi. Қайта өрлеу дүниетанымында адам тағдыры оның тектiлiгi, атағы, қоғамдағы билеушi орны арқылы емес, оның жеке қасиетi мен iскерлiгi, белсендiлiгi, игiлiктi iстерi мен ойлары арқылы анықталуы тиiс деп есептелдi. Адамның ең басты қасиетi — азаматтылығы мен жалпы игiлiкке аянбай қызмет етуi туралы тезис үлкен мәнге ие болды. Жалпы игiлiк туралы ұғымға теңдiк пен әдiлдiк принциптерiне негiзделген мемлекеттiң республика-лық құрылымы теңестiрiлдi. Әдiлдiк пен теңдiк кепiлдiгi ретiнде заңдар шығару мен оны орындау айтылды. Қайта өрлеу дүние-танымында антикалық қоғамдық келiсiм концепциясы одан әрi жаңартылды. Соның көмегiмен мемлекеттiң пайда болу себебi мен мемлекеттiк билiктiң қажеттiлiгi түсiндiрiлдi. Реформация қайраткерлерiнiң көзқарастарында адамның өзiндiк құндылығы едәуiр басқаша қаралды. Яғни бұл туралы жазушы Пико делла Мирондол ² Адамның адамгершiлiгi туралы еңбегiнде² ² адамның ғажап, көтерiңкi мақсаты бар, ол сол мақсатына ұмтылады, ол өзiнiң қалағанына жетуi тиiс. Адамды әлемнiң заңдарын түсiну оның сұлулығын сүю, оның құдiрет-тiлiгiне таң қалу үшiн құдай жаратты. Адам өз еркiмен өседi және жетiле алады² деп көрсеттi. Бiрақ адамдардың өмiрiндегi маңызды мәселелердi шешуде өз құқықтары мен бостандықтары мойындалғанмен, реформациялық саяси-құқықтық ойдың бас-ты қайнар көздерi — қасиеттi кiтаптар, Библия және Жаңа Өси-ет болды. Қайта өрлеу мен Реформация дәуiрiнiң саяси-құқықтық iлiмiнiң негiзгi белгiсi VI—XIII ғасырлардағы шiркеулiк-феодал-дық ой-көзқарасқа қарама-қарсы идеялары — оның шын сипа-ты болып табылады. Қала мәдениетi мен ой-танымында көрiне бастаған бұл нышан Қайта өрлеу дәуiрiнде одан әрi дамытылды. Қала байлары мен көпестерi және шiркеудiң ақшалай табыстарын бөлiсуге ұмтылған феодалдардың бiр тобы ақыл-ой еңбеккерлерiнiң қызметiне мұқтаж болды, өйткенi олар өздерiнiң шығармаларымен байлардың өмiрiн жандандыруы тиiс едi. Саяси қызмет пен басқару iсiнде де билiк адамдары шебер дипломаттарға, ақылды кеңесшiлерге, iс-жүргiзушiлерге, олар-дың iсiн ақтайтын және қорғайтын заңгерлерге деген зәрулiктi сезiндi. XVI—XVII ғасырлардағы жаратылыстану ғылымындағы та-быстар да феодалдық-шiркеулiк дүниетаным мен схолостикаға қарсы күресте туып келе жатқан жаңа топ өкiлдерiнiң мүддесiн қорғады. Осындай өзгерiстер нәтижесiнде саяси-құқықтық ойды зерттеудiң жаңа әдiстерi жасалынып, оны одан әрi дамытудың негiзiн қалаған жаңа идеялар мен көзқарастар пайда болды. Саяси-құқықтық ойдың бұл өрiсi келесi жүз жылдықтарда үздiк-сiз жалғаса және ұлғая келе саяси ғылымның бүгiнгi таңдағы жетiстiктерiне жеткiздi. Алдыңғы қатарлы философиялық және саяси-құқықтық ой өкiлдерi орта ғасырлық схолостика мен дүниетанымға қарсы кү-рес жүргiзе отырып саяси ойдың одан әрi дамуындағы кедергi-лердi жойды және қоғам туралы бұрынғы дәуiрге қарағанда неғұрлым дұрыс жалпы теориялық ұғымдардың қалыптасуына ықпал еттi. Бұның өзi ғылымды схолостикалық ой-пiкiрден тазартып қоғам және адам табиғатын танып-бiлуге жол ашты. Қайта өрлеу мен реформация дәуiрiндегi саяси-құқықтық ойдың үш бағытта дамығандығын байқау қиын емес. Оның бiрiншiсi — мемлекет пен саясаттағы жаңа көзқарасты анық-тайтын таза үлгiдегi саяси iлiм (Н. Макиавелли, Ж. Боден), екiн-шiсi — католик шiркеуiнiң ықпалынан шығуға ұмтылған гуманистiк идеялар (М. Лютер, Т. Мюнцер, Ж. Кальвин), үшiн-шiсi — антибуржуазиялық утопист-социалистердiң саяси-құқық-тық ойлары (Т. Мор, Т. Кампанелла). Алғашқы утопиялық iлiм жүйесi XVI ғасырдың басында пайда болды. Оның тұңғыш өкiлi Томас Мор (1478—1535) Лон-дон адвокатының отбасында дүниеге келдi. Оксфорд универ-ситетiнде терең бiлiм алған ол бiрқатар жоғары мемлекеттiк лауазымды қызметтер атқарды. Оның ² Утопия² (1516) атты шығармасында ойдан шығарылған Утопия аралындағы қоғамдық құрылыс адамзат тарихындағы алғашқы мiнсiз қоғам ретiнде дәрiптелiп, Англияның сол кездегi феодалдық тәртiбi аяусыз сынға ұшырады. Мордың айтуынша, жеке меншiк бар жерде әлеуметтiк тiршiлiктi жандандыру мүмкiн емес. Ол аталған шығармасында ² жеке меншiк бар жерде, дүниенiң бәрi ақшамен өлшенетiн жерде мемлекеттiк iстердiң дұрыс және ойдағыдай атқарылуы мүмкiн бола алар ма едi² деп жазды. Оның пiкiрiнше, Утопия аралындағы әлеуметтiк және саяси тәртiптер қоғамдық меншiк-ке, жалпыға бiрдей еңбек ету мiндеттiлiгiне, әлеуметтiк және саяси теңдiкке негiзделген. Арал тұрғындары ешқандай жетiс-пеушiлiктi сезiнбейдi, адамды адамның қанауы болмайды, олардың киiмдерi де бiрдей, сән-салтанат пен ысырапшылдыққа және артықшылыққа жол берiлмейдi. Бiр ғажабы Утопияда құлдық институты бар. Құлдар лас және ауыр жұмыстарды атқаруы тиiс. Олардың қатары соғыс тұтқындарынан, қылмыскерлерден, өлiм жазасына кесiлгендер-ден тұрады. Аралдың барлық тұрғындары егiншiлiкпен және қолөнермен айналысады, әр отбасының тапқан табысы қоғам-дық қорға өткiзiледi. Әркiм одан өзiнiң қажеттiлiгiне қарай ғана алып отырады. Утопия аралында бұқаралық билiк сайланбалы негiзде құрылған. Әрбiр 30 отбасы лауазымды тұлға-филорхты, 10 фи-лорх — бiр протофилорхты сайлайды. Ал филорхтар арнайы жиналыста жасырын дауыспен мемлекет басшысы — принцепстi сайлайды. Утопиядағы маңызды iстердi принцепс бiр жылға сай-ланатын сенаттың қатысуымен шешедi. Итальян ойшылы Томмазо Кампанелланың (1568—1639) ² Күн қаласы² шығармасында әлеуметтiк теңсiздiк пен жеке мен-шiктi жою, өндiрiс пен бөлiстi әдiлеттi түрде қоғамдық негiзде ұйымдастыру, еңбектi құрметтi және барлық адам үшiн мiндеттi деп тану туралы ойлар қамтылған. Кампанелла өз шығармасын солярийдiң қала-мемлекеттiк тұрмыс-тiршiлiгiн және қоғамдық өмiрiн сипаттаудан бастайды. Олардың бұқаралық билiк жүйесi үш тармақтан тұрады. Бiрiншi — әскери iс, екiншiсi — ғылым, үшiншiсi — өндiрiс саласы. Оның әрқайсысын өз атына лайық үш билеушi (Күш, Даналық, Сүйiспеншiлiк) басқарады, ал оларға өз кезегiнде үш бастықтан бағынады. Ең жоғары билiкте — бас билеушi Метафизик тұрады. Барлық мәселелер мен дауларда соңғы шешiм шығару соның қолында. Солярийлердiң үйлерi, киiмдерi, тамақтары, шұғылданатын кәсiптерi, қызығушылықтары, мүдделерi тiптi бос уақыттар мен ойлары да бiрдей. Барлығы да бiрдей еңбек етедi, бiрдей бiлiм алады және демалады. Олардың ұсақ-түйек тiршiлiктерiне дейiн бәрi есептелген. Тiптi жаңа туған сәбидiң де аты кездейсоқ қойылмайды. Әрбiр адамның қайталанбас ерекшелiгi, қызығу-шылығы, белсендiлiгi, ой еркiндiгi ерекше құндылыққа ие емес. Бұнда мемлекет мүддесi ғана басымдыққа ие. Утопист–социалистердiң аталған шығармаларында адам бос-тандығы мен еркiндiгi, құқықтары, олардың кепiлдiгi туралы мардымды ештеңе айтылмайды. Және олар өз шығармаларында көрсетiлген қоғамдық өмiрдi қалай орнату керектiгi, басқару формасы мен саяси режим туралы ой қозғамайды. Дегенмен, олардың мiнсiз мемлекет пен қоғам туралы ой-пiкiрлерiнiң теориялық негiзсiздiгiне, қиялилығына қарамастан одан кейiнгi социалистiк iлiмдердiң қалыптасуына ықпалын тигiздi. Қайта өрлеу мен Реформация дәуiрiндегi саяси-құқықтық ойдың гуманистiк сипатта болуы да католиктiк шiркеудiң үстемдiгi мен қыспағынан құтылуға ұмтылған адамдардың еркiндiк, бостандық туралы көзқарастарының жаңа мәнге ие болуына ықпал еттi. Бұл дәуiрдегi идеялар мен көзқарастардың өзiндiк ерекшелiгi мен әртүрлiлiгi және жаңа мазмұнға ие болуы жаңа замандағы саяси-құқықтық ойдың қалыптасуына әсер еттi | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | |||
| Ортасы | Ортақ тапсырма: «Стоп-кадр» әдісі (Суреттер беріледі. Оқушылар суреттерді сөйлетеді. ) Оқушылар Джигсо әдісі арқылы құрастырылған тапсырманы орындайды, өз ойларын ортаға салады, талқылайды. І топ: Реформация түсінігі, себептерін анықтайды, Мартин Лютер пікірін ортаға салады. ІІ топ: Томас Мюнцер ІІІ топ: Анабаптистер күресі, күрес нәтижесі | Тапсырмалар І Католик шіркеуіне наразылық себептері Реформация түсінігі: _________________________________ __________________________________Қозғалыс талабы: _______________________________________________________ Мартин Лютер үндеуі: ____________________________ Тапсырмалар ІІ Томас Мюнцер Пікірі: ____________________________ Тапсырмалар ІІІ Анабаптистер көтерілісі «Аугсбург дін ұстану» бойынша: 1534 ж. анабаптистер көтерілісі | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | |||
| Соңы | «Тақырыптық теннис» Мен тақырыпты айтқан соң сіздер кезекпен берілген тақырыпқа қатысы бар сөздерді айта бастайсыздар, біреулеріңіз тоқтағанға дейін жалғаса береді. Оқушылар берілген тақырып бойынша мәліметтер келтіреді | Рефлексия «Бір ауыз сөз» Оқушылар стикерге сабақ туралы бір ауыз сөз жазып, оны тақтаға жапсырады.Өз ойларын түсіндіріп береді. Стикерлерге сабақты бағалайтын келесі сөздерді жазуға болады. (Ұнады,қажет,пайдалы, білдім, үйрендім,қызықты, ұмтылдым,есте сақтадым) | Оқушылардыі сабаққа қатысу белсенділігіне қарай ынталандыру мақсатында қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады. | Тапсырма орындауға қажетті құралдар, презентация, оқулық. | |||