Файл: Туелсіз озуы траты ток генераторыны E0f(If) бос жріс.doc

№ 4.1 Лабораториялық жұмыс

0. 
   Тәуелсіз қозуы тұрақты ток генераторының E₀=f(I_f) бос жүріс
   
1. 
   сипаттамасын алу
   

Жұмыстын мақсаты: Тұрақты тоқ генераторыдың бос жұмысын режимдерін зерттеу

Аппаратуралар тізімі

Белгілінуі	Атауы	Типі	Параметрлері
G1	Жиілік түрлендіргіш	217	0...100 Гц 3х220 В; 3 А
G2	Бір фазалы ток көзі	218	220 В/1,6 А
G3	Тұрақты ток машинасы	101.1	90 Вт; 220 В 2,4 А (якорь) 220 В (қозу)
G4	Бұрыштық орын ауыстыруды түрлендіргіш	104	6 сигнал шығу
M1	Асинхронды қозғалтқыш	106	120 Вт; 220/380 В; 1350 мин-1
A1	Реттелетін автотрансформатор	318.1	0...240 В; / 2 А
A2	Түзеткіш	322.1	400 В / 2 А
A3	Активті жүктеме	306.1	220/380 В; 50 Гц; 3х0...50 Вт
A4	Реостат	323.2	2х0...100 Ом / 1 А
P1	Мультиметрлер блогі	508.2	3 мультиметр 0...1000 В 0...10 А 0...20МОм
P2	Айналу жиілігін көрсеткіш	506.2	2000...0...2000 мин-1

Тәжірибе өткізуге арналған нұсқаулық

• 
  Тәжірибеде қолданылатын құрылғы ток көзінен ажыратылғанына көз жеткізіңіз.
  
• 
  Тәжірибеде қолданылатын құрылғының жерге оқшауландыру ұяшығын G1 жиілік түрлендіргішінің «РЕ» ұяшығымен қосыңыз
  
• 
  1.1 суретте көсетілген схема бойынша аппаратураны жалғаңыз
  
• 
  Автотрансформатордың реттегіш тиегін сағат тіліне қарсы шегіне дейін бұраңыз
  
• 
  Қорғау үшін сондіретін құрылғыны және G2 бір фазалы ток көзінің автоматты ажыратқышын іске қосыңыз
  
• 
  Р1 блок мультиметрлерінің «СЕТЬ» ажыратқышын және Р2 айналу жиілігін көрсеткішті іске қосыңыз
  
• 
  Тәжірибеде қолданылған Р1 блогының мультиметрлерін іске қосыңыз
  
• 
  G1 жиілік түрлендіргішінің «СЕТЬ» ажыратқышын іске қосыңыз. «ВЫБОР СТРОКИ / СТРАНИЦЫ НА ДИСПЛЕЕ» батырмасы арқылы келесі жұмыс режимін таңдаңыз: «Эксперимент №1: исследование режимов работы асинхронного двигателя»
  
• 
  «ВЫБОР ИНФОРМАЦИИ НА ДИСПЛЕЕ» батырмасы арқылы «МАССИВ ИЗМЕНЯЕМЫХ ПАРАМЕТРОВ» командасын таңдаңыз, содан кейін «ВЫБОР СТРОКИ / СТРАНИЦЫ НА ДИСПЛЕЕ» және «ИЗМЕНЕНИЕ ЗНАЧЕНИЯ ПАРАМЕТРА» командалары арқылы мысалға параметрлердің келесі мәндерін таңдаңыз: U тиімді – 220 В, сипаттама типі – сызықтық, 1 шығу – шылдамдық, 2 шығу – жылдамдық, басқару – қолмен.
  
• 
  «ВЫБОР ИНФОРМАЦИИ НА ДИСПЛЕЕ» батырмасы арқылы «МАССИВ КОНТРОЛИРУЕМЫХ ПАРАМЕТРОВ» КОМАНДАСЫН ТАҢДАҢЫЗ
  
• 
  Реттегіш тиекті айналдыру арқылы М1 қозғалтқышының магнит өрісінің айналу жылдамдығын белгілеңіз, мвсалы, 157 рад/с (1500айн/мин сәйкес келеді). «НАЗАД» батырмасын басыңыз және М1 электроқозғалтқышының айналысқа келгеніне және G1 түрлендіргішінің дисплейінде айналысқа келген М1 қозғалтқышының магнит өрісінің айналу жылдамдығы - 157 рад/с көрсетіліп тұрғанына көз жеткізіңіз
  
• 
  G1 жиілік түрлендіргішінің реттегіш тиегін айналдыра отырып, оны Р2 көрсеткішінің G3 (М1 қозғалтқышының) генераторының n айналу жылдамдығына орнатыңыз, мысалы, 1500 айн/мин және тәжірибе барысында осы мәнде ұстап тұрыңыз
  
• 
  А1 автотрансформаторының «СЕТЬ» ажыратқышын қосыңыз
  
• 
  А1 автотрансформаторының реттегіш тиегін айналдыра отырып, G3 генераторының I_f қозу тогын 0...0,15 А диапазонында өзгертіп отырыңыз және амперметрмен (ток I_f) вольметрдің (G3 генераторының э.қ.к. Е₀) көрсеткіштерін 1.1 кестеге енгізіңіз
  

---

2.1 кесте

If, А
Е0, В

• 
  Тәжірибені аяқтаған соң А1 автотрансформаторының реттегіш тиегін сағат тіліне қарсы шегіне дейін бұрап «СЕТЬ» ажыратқышын өшіріңіз. «СТОП» батырмасын басып G1 жиілік түрлендіргішінің «СЕТЬ» ажыратқышын өшіріңіз. Р2 айналу жиілік көрсеткішін және Р1 блок мультиметрлерінің «СЕТЬ» ажыратқышын өшіріңіз. G2 бір фазалы ток көзінің автоматты ажыратқышын сөндіріңіз.
  
• 
  2.1 кестенің мәні бойынша n=cost болғанда бос жүріс E₀=f(I_f) сипаттамасын тұрғызыңыз
  

№ 4.2 Лабораториялық жұмыс

Тәуелсіз қозуы тұрақты ток генераторының қысқа тұйықталу I_k=f(I_f) сипаттамасін алу
Жұмыстын мақсаты: Тұрақты тоқ генераторыдың бос жұмысын режимдерін зерттеу
Аппаратуралар тізімі

Белгілінуі	Атауы	Типі	Параметрлері
G1	Жиілік түрлендіргіш	217	0...100 Гц 3х220 В; 3 А
G2	Бір фазалы ток көзі	218	220 В/1,6 А
G3	Тұрақты ток машинасы	101.1	90 Вт; 220 В 2,4 А (якорь) 220 В (қозу)
G4	Бұрыштық орын ауыстыруды түрлендіргіш	104	6 сигнал шығу
M1	Асинхронды қозғалтқыш	106	120 Вт; 220/380 В; 1350 мин-1
A1	Реттелетін автотрансформатор	318.1	0...240 В; / 2 А
A2	Түзеткіш	322.1	400 В / 2 А
A3	Активті жүктеме	306.1	220/380 В; 50 Гц; 3х0...50 Вт
A4	Реостат	323.2	2х0...100 Ом / 1 А
P1	Мультиметрлер блогі	508.2	3 мультиметр 0...1000 В 0...10 А 0...20МОм
P2	Айналу жиілігін көрсеткіш	506.2	2000...0...2000 мин-1

---

Тәжірибе өткізуге арналған нұсқаулық

• 
  Тәжірибеде қолданылатын құрылғы ток көзінен ажыратылғанына көз жеткізіңіз.
  
• 
  Тәжірибеде қолданылатын құрылғының жерге оқшауландыру ұяшығын G1 жиілік түрлендіргішінің «РЕ» ұяшығымен қосыңыз
  
• 
  1.2 суретте көсетілген схема бойынша аппаратураны жалға
  
• 
  Автотрансформатордың реттегіш тиегін сағат тіліне қарсы шегіне дейін бұраңыз
  
• 
  Қорғау үшін сондіретін құрылғыны және G2 бір фазалы ток көзінің автоматты ажыратқышты іске қосыңыз
  
• 
  Р1 блок мультиметрлерінің «СЕТЬ» ажыратқышын және Р2 айналу жиілігін көрсеткішті іске қосыңыз
  
• 
  Тәжірибеде қолданылған Р1 блогының мультиметрлерін іске қосыңыз
  
• 
  G1 жиілік түрлендіргішінің «СЕТЬ» ажыратқышын іске қосыңыз. «ВЫБОР СТРОКИ / СТРАНИЦЫ НА ДИСПЛЕЕ» батырмасы арқылы келесі жұмыс режимін таңдаңыз: «№1 тәжірибе: асинхронды қозғалтқыштың жумыс режимін зерттеу»
  
• 
  «ВЫБОР ИНФОРМАЦИИ НА ДИСПЛЕЕ» батырмасы арқылы «МАССИВ ИЗМЕНЯЕМЫХ ПАРАМЕТРОВ» командасын таңдаңыз, содан кейін «ВЫБОР СТРОКИ / СТРАНИЦЫ НА ДИСПЛЕЕ» және «ИЗМЕНЕНИЕ ЗНАЧЕНИЯ ПАРАМЕТРА» командалары арқылы мысалға параметрлердің келесі мәндерін таңдаңыз: U тиімді – 220 В, сипаттама типі – сызықтық, 1 шығу – шылдамдық, 2 шығу – жылдамдық, басқару – қолмен.
  
• 
  «ВЫБОР ИНФОРМАЦИИ НА ДИСПЛЕЕ» батырмасы арқылы «МАССИВ КОНТРОЛИРУЕМЫХ ПАРАМЕТРОВ» КОМАНДАСЫН ТАҢДАҢЫЗ
  
• 
  Реттегіш тиекті айналдыру арқылы М1 қозғалтқышының магнит өрісінің айналу жылдамдығын белгілеңіз, мвсалы, 157 рад/с (1500айн/мин сәйкес келеді). «НАЗАД» батырмасын басыңыз және М1 электроқозғалтқышының айналысқа келгеніне және G1 түрлендіргішінің дисплейінде айналысқа келген М1 қозғалтқышының магнит өрісінің айналу жылдамдығы - 157 рад/с көрсетіліп тұрғанына көз жеткізіңіз
  
• 
  G1 жиілік түрлендіргішінің реттегіш тиегін айналдыра отырып, оны Р2 көрсеткішінің G3 (М1 қозғалтқышының) генераторының n айналу жылдамдығына орнатыңыз, мысалы, 1500 айн/мин және тәжірибе барысында осы мәнде ұстап тұрыңыз
  
• 
  А1 автотрансформаторының «СЕТЬ» ажыратқышын қосыңыз
  
• 
  А1 автотрансформаторының реттегіш тиегін айналдыра отырып, G3 генераторының I_f қозу тогын 0...0,15 А диапазонында өзгертіп отырыңыз және амперметрмен (ток I_f) (ток I_k) көрсеткіштерін 2.2 кестеге енгізіңіз (I_k тогы ұзақ уақыт 0,6 А мәнінен аспауы керек)
  
• 
  
  

2.2. кесте

If, А
Ik, А

---

• 
  Тәжірибені аяқтаған соң А1 автотрансформаторының реттегіш тиегін сағат тіліне қарсы шегіне дейін бұрап «СЕТЬ» ажыратқышын өшіріңіз. «СТОП» батырмасын басып G1 жиілік түрлендіргішінің «СЕТЬ» ажыратқышын өшіріңіз. Р2 айналу жиілік көрсеткішін және Р1 блок мультиметрлерінің «СЕТЬ» ажыратқышын өшіріңіз. G2 бір фазалы ток көзінің автоматты ажыратқышын сөндіріңіз.
  
• 
  2.2 кестенің мәні бойынша n=cost болғанда ізделінді I_k=f(I_f) қысқа тұйықталудың сипаттамасын тұрғызыңыз
  

№ 4.3 Лабораториялық жұмыс

Тәуелсіз қозуы тұрақты ток генераторының сыртқы U=f(I), реттеулік I_f=f(I) және жүктемелік U=f(I_f) сипаттамаларін алу
Жұмыстын мақсаты: Тұрақты тоқ генераторыдың бос жұмысын режимдерін зерттеу
Аппаратуралар тізімі

Белгілінуі	Атауы	Типі	Параметрлері
G1	Жиілік түрлендіргіш	217	0...100 Гц 3х220 В; 3 А
G2	Бір фазалы ток көзі	218	220 В/1,6 А
G3	Тұрақты ток машинасы	101.1	90 Вт; 220 В 2,4 А (якорь) 220 В (қозу)
G4	Бұрыштық орын ауыстыруды түрлендіргіш	104	6 сигнал шығу
M1	Асинхронды қозғалтқыш	106	120 Вт; 220/380 В; 1350 мин-1
A1	Реттелетін автотрансформатор	318.1	0...240 В; / 2 А
A2	Түзеткіш	322.1	400 В / 2 А
A3	Активті жүктеме	306.1	220/380 В; 50 Гц; 3х0...50 Вт
A4	Реостат	323.2	2х0...100 Ом / 1 А
P1	Мультиметрлер блогі	508.2	3 мультиметр 0...1000 В 0...10 А 0...20МОм
P2	Айналу жиілігін көрсеткіш	506.2	2000...0...2000 мин-1

Тәжірибе өткізуге арналған нұсқаулық

• 
  Тәжірибеде қолданылатын құрылғы ток көзінен ажыратылғанына көз жеткізіңіз.
  
• 
  Тәжірибеде қолданылатын құрылғының жерге оқшауландыру ұяшығын G1 жиілік түрлендіргішінің «РЕ» ұяшығымен қосыңыз
  
• 
  1.3 суретте көсетілген схема бойынша аппаратураны жалға
  
• 
  Автотрансформатордың реттегіш тиегін сағат тіліне қарсы шегіне дейін бұраңыз
  
• 
  Қорғау үшін сондіретін құрылғыны және G2 бір фазалы ток көзінің автоматты ажыратқышты іске қосыңыз
  
• 
  Р1 блок мультиметрлерінің «СЕТЬ» ажыратқышын және Р2 айналу жиілігін көрсеткішті іске қосыңыз
  
• 
  Тәжірибеде қолданылған Р1 блогының мультиметрлерін іске қосыңыз
  
• 
  G1 жиілік түрлендіргішінің «СЕТЬ» ажыратқышын іске қосыңыз. «ВЫБОР СТРОКИ / СТРАНИЦЫ НА ДИСПЛЕЕ» батырмасы арқылы келесі жұмыс режимін таңдаңыз: «№1 тәжірибе: асинхронды қозғалтқыштың жумыс режимін зерттеу»
  
• 
  «ВЫБОР ИНФОРМАЦИИ НА ДИСПЛЕЕ» батырмасы арқылы «МАССИВ ИЗМЕНЯЕМЫХ ПАРАМЕТРОВ» командасын таңдаңыз, содан кейін «ВЫБОР СТРОКИ / СТРАНИЦЫ НА ДИСПЛЕЕ» және «ИЗМЕНЕНИЕ ЗНАЧЕНИЯ ПАРАМЕТРА» командалары арқылы мысалға параметрлердің келесі мәндерін таңдаңыз: U тиімді – 220 В, сипаттама типі – сызықтық, 1 шығу – шылдамдық, 2 шығу – жылдамдық, басқару – қолмен.
  
• 
  «ВЫБОР ИНФОРМАЦИИ НА ДИСПЛЕЕ» батырмасы арқылы «МАССИВ КОНТРОЛИРУЕМЫХ ПАРАМЕТРОВ» КОМАНДАСЫН ТАҢДАҢЫЗ
  
• 
  Реттегіш тиекті айналдыру арқылы М1 қозғалтқышының магнит өрісінің айналу жылдамдығын белгілеңіз, мвсалы, 157 рад/с (1500айн/мин сәйкес келеді). «НАЗАД» батырмасын басыңыз және М1 электроқозғалтқышының айналысқа келгеніне және G1 түрлендіргішінің дисплейінде айналысқа келген М1 қозғалтқышының магнит өрісінің айналу жылдамдығы - 157 рад/с көрсетіліп тұрғанына көз жеткізіңіз
  
• 
  G1 жиілік түрлендіргішінің реттегіш тиегін айналдыра отырып, оны Р2 көрсеткішінің G3 (М1 қозғалтқышының) генераторының n айналу жылдамдығына орнатыңыз, мысалы, 1500 айн/мин және тәжірибе барысында осы мәнде ұстап тұрыңыз
  
• 
  А3 белсенді жүктеменің реттегіш тиегін «0» жағдайына қойыңыз
  
• 
  А1 автотрансформаторының реттегіш тиегін айналдыра отырып, тәжірибе барысында I_f қозу тогын өзгертпей отырыңыз, мысалы, 0,1 А
  
• 
  А3 белсенді жүктеменің реттегіш тиегін қозғалта отырып, G3 генераторының якор орамының тогын өзгертіңіз. Амперметрдің (ток I) және вольтметрдің (G3 генераторының якор орамының кернеуі U) көрсеткіштерін 2.3 кестеге түсіріңіз
  

---

2.3 кесте

I, А
U, В

• 
  А3 белсенді жүктеменің реттегіш тиегін «0» жағдайына қайтарыңыз
  
• 
  G3 генераторының якор орамының U кернеуін I_f қозу тогын реттеу арқылы теңестіріңіз, мысалы, 100 В және оны тәжірибе барысында өзгертпеңіз
  
• 
  А3 белсенді жүктеменің реттегіш тиегін сағат тиегіне қарсы бұрау арқылы G3 генераторының якор орамының I тогын өзгертіңіз және амперметрлетдің көрсеткіштерін (ток I), (ток I_f) 1.4 кестеге енгізіңіз
  

2.4 кесте

I, А
If, А

• 
  А3 белсенді жүктеменің реттегіш тиегінің орнын ауыстыра отырып және якор орамының I тогы мен I_f қозу тогын өзгеріссіз ұстап, мысалы, 0,15 А. G3 генераторының якор орамының U кернеуін озгертіңіз. Вольтмертдің (U кернеуі) және амперметрдің (ток I_f) көрсеткіштерін 2.5 кестеге енгізіңіз
  

2.5 кесте

If, А
U, В

---