Файл: Ас корыту жуйесі 2 улкен топка белінеді.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 23.11.2023

Просмотров: 12

Скачиваний: 2

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Ас корыту мушелеріне тускен тағам физикалык және химиялык ондеуден отіп, нәрлі заттар анагурлым карапайым заттарга корытылады, канга сініріледі.

Адамнын денесі ac корыту мушелері аркылы жасушалардын осуі мен жанаруы ушін кажетті заттарды кабылдайды, денені энергиямен камтамасыз етеді.

Ас корыту жуйесі 2 улкен топка белінеді:

  1. Ас корыту жолы;

  2. Ас корыту бездері;

Ас корыту жолы ауыз куысы, жуткыншак, онеш, асказан, жінішке және ток ішектер. Ас корыту бездеріне сілекей бездері, уйкы безі ас корыту жолынын кабыргасындары бездер және бауыр жатады.

  • Ас қорту жолы 10 м дейін барады:

  • Ауыз

  • Жұтқыншақ( 12-15 см)

  • Өңеш ( 30-35 см)

  • Жіңішке ішек (12 елі ішек,20-21см),(аш ішек),(мықын бөлігі)

  • Тоқ ішек: 1,5-2m; (соқыр ішек, жоғарлаған бөлігі ,көлденен , төмендеген, қима,тік ішек)

Бездер-

-Сілекей бездері тәулігіне 1,5л дей, құрамы: муцин- асқа жабысқақтық береді, пластикалық заттар –қан тоқтатады; лизоцин- бактерияны өлтіреді.

Олардың ірі бездері:

  • Құлақ маңы

  • Тіл асты

  • Төменгі жақ асты

Асқазан бездері:- Олардың жасушалары-

  • Бас-пипсиноген бөледі

  • Пилорид- тұз қышқылын бөледі

  • Қосымша жасуша-мукоид бөледі

HCl пепсиногенді пепсинге айналдырады,ал пепсин ақуызды ыдыратады.

Мукоид-шырышты қабатын ж\е тағаммен түсетін В12 витаминді тұз қышқылынан қорғайды.

Жіңішке ішек бездері:

-либеркюн ж\е бруннер, олар 22ден артық фермент бөледі. Ең маныздысы “эктерокеназе “. Жіңішке ішек –таза ішек ,6м бойы асты араластырады , қортады, пайда болған қоректік затты бүрлеріне яғни кілегей қабатынын өсінділеріне енгізеді.

Жіңішке ішектің б.е талшықтары-ұзына бойына ж\е оралып орналасады.

Б.е жиырылып -босаңсуы :

  • Маятник

  • Пересталтьтика қозғалысын береді

Тоқ ішек:

Ас қорытпайды , сұйықтық сіңеді, ішек таяқшаларының қатысуымен келген қалдық ас шіриді. Нәжіс қалыптасады. Таяқшалардың қатысуымен витамин К пайда болады. Ол бауырда қанның ұю прроцессіне қатысады. Тоқ ішекте бүрлер жоқ. Май салқыншақтары бар. Тоқ ішекте клетчатка ыдырайд.