Файл: Д. Ю. Одум Е. В. Вернадский.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 23.11.2023

Просмотров: 118

Скачиваний: 3

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

206. Шағын аймақтық климат қалай аталады?

А. Микроклимат +

В. Атмосфера

С. Жел

Д. Рельеф

Е. Температура


  1. Транспирация коэффициенті дегеніміз не?

А. Бір мезгіл ішінде 1 кг құрғақ затты жасау үшін транспирациялайтын су мөлшері. Затты ылғалдандыру кезіндегі транспирациялайтын заттың су мөлшері. +

В. Экожүенің суды атмосфераға бөлуін айтады.

С. Физикалық ылғалдану коэффициенті

Д. Затты ылғалдандыру кезіндегі транспирациялайтын заттың су мөлшері.

Е. Оттекті транспирациялау коэффициенті.

  1. “Ноmo sapiens” денген пікір нені көрсетеді:

А. Саналы адам+

В. Маймыл адам

С. Маймыл

Д. Питеконтроп

Е. Синантроп

  1. Қоршаған ортанның антропогендік өзгерілуі:

А. Адам әрекетімен өзгеруі. +

В. Өсімдіктер әсерімен.

С. Өндіріс ластарымен

Д. Өндірістің әсерімен.

Е. Жануарлармен әсері

  1. Бейорганикалық заттарды органикалық затқа айналдыра алатын автотрофты организмдер:

А. продуценттер +

В. Консументтер

С. Редуценттер

Д. Сапрофиттер

Е. капрофиттер

  1. Биологиялық жүйелердің өзгерістерге қарсы тұруы және қасиеттердің тұрақтылығын сақтау қаблеті:

А. Гомеостаз +

В. Сукцессия

С. Адгезия

Д. Агротенк

Е. Адаптация

  1. Дайын органикалық заттармен қоректенетін организмдер:

А. Сапрофагтар және гетеротрофтар +

В. Гетеротрофтар және автотрофтар

С. Биофагтар және автотрофтар

Д. Автотрофтар және гетеротрофтар

Е. Биофагтар және сапрофагтар

213.Адамдардың биосфераға оң әсері:

А. Табиғи ресурстарды қалпына келтіру, жерді рекультивациялау, жер асты суының қорын қалпына келтіру шаралары. +

В. Ормандарды кесу, тұщы судың азаюы, жердің көбеюі мен тұздануы т.б.

С. Жерді рекультивациялау, тұщы судың азаюы.

Д. Жердің көбеюі мен тұздануы, жер асты суының қорын қалпына келтіру.

Е. Табиғи ресурстарды қалпына келтіру, ормандарды кесу.

  1. Биосфера ғылымының авторы:

А. В.И.Вернадський. +

В. Дарвин

С. Тунелли.

Д. Э.Геккель.

Е. Зюсс.


  1. Біздің республикасында 1976 ж. тағы бір қорық ашылды. Ол қалай аталады?

А. Марқакөл +

В. Ақсу-Жабағылы

С. Қорғалжын

Д. Наурызым

Е. Алматы

  1. Эколоия ғылымының зерттеу нысаны:

А. организмдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынасы+

В. Табиғи ресурстарды пайдалану


С. Адамның қоршаған ортамен байланысы

Д. биоценоздағы өзгерістер

Е. Биологиялық және географиялық микро және макрожүйелер мен оның уақыт пен кеңістікке қатысты тіршілік ырғағы

  1. Ортаның антропогендік факторна мыналар жатады:

А. Адамзат +

В. Жан- жануарлар

С. Вирустар.

Д. Жасыл өсімдіктер

Е. Микробтар

  1. Продуценттер немесе өндірушілерге жатады:

А. жасыл өсімдіктер+

В. саңырауқұлақтар

С. микроағзалар

Д. жануарлар

Е. паразиттер

  1. Қазақстан дүние жүзі бойынша қандай пайдалы қазбалар жөнінен 1- орында тұр:

А. вольфрам, қорғасын барий+

В. мыс

С. Алтин, күміс, платина

Д. Темір, мырыш, Мыс

Е. Мұнай, газ

  1. Рекультивация- қандай маңызды шараларға жатады.

А. Жер өнімділігін қарғау және сақтау +

В. Топырақ улануын болдырмау шаралары.

С. Топырақ ылғалдылығын болдырмау

Д. топырақ тозандырылғандығын жою

Е. Топырақ эрозиясын болдырмау шаралары


  1. Радиациялық, жылулық, жарықтық, электромагниттік, шулық ластанулар ластанудың қай түріне жатады?

А. Физикалық +

В. геологиялық

С. химиялық

Д. Биологиялық

Е. географиялық

  1. Өндірістік кәсіп орын шегіндегі монитринг:

А. Локальды+

В. Болжамдық

С. Аумақтық

Д. Ұлттық

Е. Глобальды

  1. Экололгиялық монитринг денгейлрі келесілер:

А. Глобальды және экспериментальды+

В. Ұлттық және зерттеулік

С. Глобальды және ұлттық

Д. Зеттеулік және аймақтық

Е. Экспериментальдік және эерттеулік


  1. Зиян құрт-құрмырысқаларға қарсы пайдаланатын пестицидтерді қалай атайды?

А. Гербициттер+

В. Фунгицидттер

С. Зооциттер

Д. инсектицидтер

Е. Дефолианттар


  1. Қалдық сулар иісін жою процесс қалай аталады?

А. Дезодорация+

В. Коагулияция

С. Сорбция

Д. Кристализация

Е. Флотация

  1. Экологияның үш негізгі бағыттары:

А. Аут-, сим-, демэкология+

В. Физикалық, химиялық, биологиялық

С. Био-, гидро-, дцемэкология

Д. Гидро-, атом-, литоэклогия

Е. Зоо-, фито-, антропоэкология

  1. Біріншілік периодтты түрде ықпал ететін экологиялық факторларға келесілер жатады

А. Жердің айналуы, жыл мезгілдерінің ауысуы+

В. Ылғалдылық, жарықтық

С. Стихиялық құблыстар

Д. Адам зат баласының қоршаған ортаға әсері

Е. Суда ері ген газ құрамы, температура


  1. 228. ”Табиғатта барлығы бір – бір імен байланысты – табиғат барлығынан жақсы біледі ”- заң кім ашты?


А. Каммонер+

В. Олли

С. Либих

Д. Зюс

Е. Шварц

  1. Толық ландшафт түзуге қатысатын жануарлар:

А. термиттер +

В. қоңыздар

С. бүргелер

Д. жыртқыштар

Е. Қабандар

  1. В.И.Вернадскийдің бөліп қарастырған екінші функциясы қалай аталады.

А. Концентрлік+

В. Биохимиялық

С. Тотығу-тотықсыздану

Д. Газды

Е. Адамдардың биогеохимиялық іс -әрекеті

  1. “Парниктің эффект”бұл

А. СО2— ң ауада көбеюі +

В. Жардің климатының сууы

С. Ауадағы оттегі баланыстың бұзылуы

Д. Оттегінің атмосферадағы мөлшерінің

Е. Ауадағы СО-ң көбеюі

  1. 232. Қоршаған ортанның химиялық ластануы:

А. Аур металдар, пестицид тер, пластмасса+

В. Ауыр металдар, гендік инжинерия

С. Жылулық,шу, радиоактивті, электромагнитті

Д. Биогенді, микробиологиялық, гендік инжинерия

Е. Жылулық,микробиологиялық

  1. 233. Ағзаға беімдеушілік реакциялар, не адаптациялар арқылы жауап беретін қоршаған ортаның кез-келген элементі немесе жағдайы:

А. Экологиялық фактор+

В. Химиялық фактор

С. Биологиялық фактор

Д. Физикалық фактор

Е. Антропогендік фактор

  1. 234. Бірге тіршілік ететін және бір-бірімен байланысқан түрлердің комплексі:

А. Биоценоз+

В. Биосфера

С. Популяция

Д. Экожүйе

Е. Биогеоценоз


  1. 235. Жануарлар қауымдастығы қалай аталады?

А. Зооценоз +

В. Биогеоценоз

С. Микробиоценоз

Д. Биоценоз

Е. Микоценоз

  1. 236. Продуцент тер немесе өндірушілерге жатады:

А. Жасыл өсімдіктер +

В. микроағзалар

С. паразиттер

Д. жануарлар

Е. саңырауқұлақтар

  1. 237. Ауа құрамындағы ең мөлшері көп элемент:

А. Азот +

В. Аргон

С. Алтын

Д. Оттегі

Е. Сутегі


  1. 238. Иониттер көмегімен қалдық судытазалау қалай аталады?

А. Ион алмасу+

В. Каогуляция

С. Тұну

Д. Нейтрализация

Е. Тотығу

  1. 239. Халықаралық байланыс деңгейінде орындалатын мониторинг:

А. Глобальды+

В. Болжамдық

С. Аумақтық

Д. Ұлттық

Е. Локальды

  1. 240. Бөлек мемлекет шегіндегі мониторинг:

А. Глобальды+

В. Локальды

С. Аймақтық

Д. Ұлттық

Е. жүйелік

  1. 241. Биосферадағы су айналымы жылдамдығы:

А. 100 ж. +

В. 1 млрд.

С. 2 млн.

Д. 2000 ж.

Е. 300 ж.

  1. 242. Биологиялық әдісінің ішінде өсімдіктерді қорғау үшін кең қолданылатын әдіс түрі:


А. Фитонцидтерді пайдалану +

В. физиологиялық

С. микробиологиялық

Д. генетикалық

Е. энтомологиялық

  1. Өте жарыққа төзбейтін, тек көлеңкеде өсетін өсімдіктер.

А. Гелиофиттер+

В. мезофиттер

С. Сциофиттер

Д. ксерофиттер

Е. склерофиттер

  1. 244. “Экологиялық қуыс” терминін ұсынған:

А. Ч.Элтон+

В. В.Н.Сукачев

С. Э.Геккель

Д. Дж.Гриннель

Е. К.Мебиус


  1. 245. Тұрақты динаикалық бірқалыптылықты сақтайтын экожүйе немесе организм қаблеттілігі аталады?

А. Гомеостаз +

В. флуктуация

С. Тең салмақты емес

Д. Бірқалыптылықты принципі

Е. эмерджентті

  1. 246. Атмосфералық ауаны негізгі ластаушы заттар:

А. Күкірт диоксиді, көміртегі оксиді, қатты бөлшектер+

В. Радиоактивті изотоптар

С. Қышқыл жаңбырлар

Д. Формальдегид

Е. Мұнай өнімдері


  1. 247. Барсакелмес қорығы қайда орналасқан?

А. Арал теңізі+

В. Таулы Алтайда

С. Шымкент облысы

Д. Атырау облысы

Е. Павладар облысында

  1. 248. Экологиялық ғылымының зерттеу нысаны:

А. Организмдердің бір-бірімен және ортамен қарым – қатынасы +

В. Биоценозды өзгерістер

С. Биологиялық және географиялық микро және макрожүйелер мен оның уақыт пен кеңістікке қатысты тіршілік ырғағы

Д. Табиғи ресурстарды пайдалану

Е. Адамның қоршаған ортамен байланысы

  1. 249. Жарық сүйгіш өсімдіктердің түрлері қалай аталады.

А. Гелиофиттер +

В. сциофиттер

С. гигрофиттер

Д. гидрофиттер

Е. ксерофиттер

  1. 250. Жеке организмдер (особь) арасындағы қарым-қатынастарды оның табиғи ортасымен байланыстыра отырып зерттейтін экологияның саласы:

А. Аутэкология +

В. эйдэкология

С. дэмэкология

Д. нооэкология

Е. синэкология


  1. 251. Энергия пирамидасы нені анықтайды?

А. Организмдердің жеке сандық көршеткішін +

В. Энергия ағынының қуатын немесе жылу энергиясын

С. Жалпы құрғақ салмақты

Д. ярустылығы

Е. Уақыт пен кеңістікті

  1. 252. Зат және энергия айналымы жүретін, барлық организмдер бірге қызмет ететін, бір-бірімен және қоршаған ортамен әррекеттесетін орта келесідей аталады:

А. Биогеоценоз +

В. Экологиялық жүйе


С. Биоценоз

Д. Ареал

Е. Экологиялық ниша

  1. Ақыл-ой сферасы деп мына сфераны айтқан.

А. Ноосфера +

В. Боисфера

С. Гидросфера

Д. Атмосфера

Е. Тропосфера

  1. 254. Жер климатын құрастыратын атмосфера қабаты.

А. Тропосфера +

В. Ионосфера

С. Магннтосфера

Д. Мезосфера

Е. Стратосфера

  1. 255. Планета су қорлары мынадан құралады:

А. Жер асты бұлақтар, теңіздер, мұхиттар, өзен, су қоймалары+

В. Жер ылғалдылығынан, беткі сулардан

С. Жардің беткі, асты сулары, мұздықтар, атмосфераның және жердің ылғалдылығын

Д. мұздықтар, атмосфералық ылғалдылығын

Е. Теңіз, өзен, су, қоймалары.


  1. 256. Қалдық суды биологиялық тазалағанда не қолданылады?

А. Аэротенк +

В. Катионит

С. Нейтролизация

Д. Абсорбенттер

Е. Адсорбер


  1. 257. Қай жылы “мониторинг” термині пайда болады?

А. 1972+

В. 1984

С. 1991

Д. 1994

Е. 1965


  1. 258. Өндірістік қалдықтар тасталу режіміне байланысты қалай бөлінеді?

А. Қыздырылған және суытылған +

В. Тазаланып тасталынатын

С. Ұйымдастырылған және ұйымдастытымаған

Д. тазаланбай тасталынатын

Е. Проиодтық және проиодтық емес

  1. 259. Поллютанттар — бұл

А. Ластайтын заттар+

В. Жануарлар — паразиттер

С. Вирустар

Д. Өсімдіктер-жыртқыштар

Е. Қарапайымдылар

  1. 260. Жер шарындағы атмосфераның салмағы:

А. 5.9*1015 тн. +

В. 10.4* 1015 тн.

С. 4.3 *1015 тн.

Д. 8.5*1015 тн.

Е. 4.8*1015 тн.


  1. 261. Биологиялық тазартуды қандай қондырғылар қолданылады?

А. Аэротенктер және боифильтрлер+

В. Аератор және дозатор

С. Циклонды аппарат

Д. Екстрактор және электрсезгіш

Е. Вентилятор

  1. 262. Қышқыл жауын-шашынның пайда болуының негізгі себебі:

А. Күкірттің қос тотығымен ластануы+

В. Азоттың көбеюі

С. Оттегінің көбеюі

Д. Темір қосылыстарымен ластану

Е. Көмірқышқыл газының көбеюі

  1. 263. Халықтың құрылымын, құрамын динамикасы мен көбеюін қоғамдық тарихи тұрғыдан зерттейтін ғылым

А. Демография+

В. Демократия

С. География

Д. Биология

Е. Экология


Табиғат ресурстары қаншаға бөлінеді?

А. 2+

В. 1

С. 6

Д. 7

Е. 8


  1. Сарқылмайтын ресурстарға қандай ресурстарды жатқызамыз?

А. Шексіз ұзақ уақыт пайдалануға болатын ресурстар+

В. Тірі табиғат ресурстарын