Файл: азастан тарихы жне оамды пндер кафедрасы азастан тарихы пні бойынша дістемелік нсау Мамандыы.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 23.11.2023
Просмотров: 177
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
4.Жаңа тақырыпты бекіту: 20 мин(22%)
1. Жаңа тақырыптар бойынша негізгі түйінге тоқталу.
2.Негізгі терминдер мен тезистерді практика дәптеріне түсіру.
5.Сабақты қорытындылау: 5мин(6 %)
1. Оқушыларды бағалау:
2. Сабақтың тақырыбы: Диаспора, ирредента ұғымдары. Шетелде қазақ
диаспорасының, ирредентасының қалыптасуы.
6. Үй тапсырмасы: 5 мин(6% )
1. Жоғарыда көрсетілген әдебиеттерден үй жұмысына дайындалу.
2. Қосымша жұмыс:
Реферат тақырыбы:
1. Шет елдердегі қазақтардың диаспорасы.
2. Қазақтың көрнекті өкілі М. Шоқай.
№ 14 сабақ
І. Сабақтың тақырыбы: Қазақтардың дүниежүзілік құрылтайы. Шетелдегі қазақтардың тарихи атамекенге қайтып оралуы.
ІІ. Сағат саны -2 90мин(100% )
ІІІ. Сабақтың түрі: теориялық
ІY. Сабақтың мақсаты:
оқыту: оқушыларға құрылтай туралы түсіндіру.
тәрбиелік: оқушыларға тілімізді, дәстүрімізді дамытуға тәрбиелеу.
дамыту: оқушылардың отанға деген сезімін ояту.
Ү. Материалды- техникалық жабдықталуы:
а) техникалық құралдар: құрылғы компьютерлер, интерактивті тақта, мультимедиялық құрылғы.
ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кестелер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ.
б)оқыту орны: аудитория.
Ү. Әдебиеттер:
негізгі: М. Қ. Қозыбаев «Қазақстан тарихы» 10- кл.
Қазақстан тарихы 11- кл А 2002 ж.
қосымша: Қазақстан тарихы очерктер А. 1994 ж.
Қазақстан тарихы әдістемелік нұсқау А. 2009 ж.
ҮІ. Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин ( 6% )
Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
Сабақтың мақсаты мен міндеті.
ҮІІ.Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру
1. «Диаспора» ұғымын анықтама бер.
2. Қазақ диаспорасын алғаш зерттеген кімдер?
3. Қазақ диаспорасының пайда болу себептері.
4. «Ирредента» ұғымына анықтама бер.
5. Түрік мемлекеті қазақ диаспорасына қандай көмек берді?
3.Жаңа тақырыпты түсіндіру: 40 мин (44 %)
1.3 Тақырып жоспары:
1. ТМД елдеріндегі қазақтар.
2. Шет елдердегі қазақтардың жағдайы.
3.Дүние жүзі қазақтарының құрылтайы.
4. Шет елдегі қазақтардың өз Отанына оралуы.
Ақпараттық –дидактикалық бөлім.
Кеңес Одағының әміршіл-әкімшіл басқару жүйесінің билігімен Қазақстанға зорлықпен қоңыс аударылып келгендер тәуелсіздік алғаннан кейін өз елдеріне қайтып оралды. Көшіп кеткендердің 70 % орыстар болса қалған 10 % басқа ұлт өкілдері болды. Керіснше қазақтардың 4,6 % ТМД елдеріне көшіп кетсе, 1 % алыс шетелдерге көшіп кетті. Қазақтардың елін тастап кетуі жұмыссыздық, кәсіпорындардың тоқтап қалуы, немесе кәсіпорындарды шетел капиталистері сатып алуы себеп болды.
Жақын жатқан шекаралас Омбы, Новосібір, Таулы Алтай аймақтарында милионнан астам қазақ тұрады. Олардың көпшілігі ХХ ғасырдың отызыншы жылдары кетсе, біреулері КСРО ыдырағаннан кейін жұмыс жөнімен кеткендер.
1997 жылы қазақтарға арнап Үлкен Сібір мешіті салынды.
1990 жылы желтоқсанда Мәскеу қазақтарының «Қазақ тілі» қоғамы құрылған. Бұл қоғамды құруға академик Кеңесбай Мұсаұлының сіңірген еңбегі зор. Олар Алматыдағы республикалық «Қазақ тілі» қоғамымен тікелей байланыс жасауда.
Дүниежүзі қазақтарының бірінші құрылтайы 1992 жылдың қыркүйек айында Алматы қаласында өтті. Бұл жиын шашырап жүрген қазақтардың басын қосқан алғашқы құрылтайы. Бұл құрылтайда Халифа Алтай шетелге көшкен қазақтардың көш кезінде табандарынан қан аққаның айтып елді тебірентті.
Өзбекстаннан келген А. Үкібаев өзінің сөзінде ол елде 580 қазақ мектептерінде 130 мың бала оқитындығын, Ташкентте, Нүкісте қазақтардың мәдени орталықтарының бар екендігін мәлімдеген.
Екінші құрылтай 2002 жылы Түркістан қаласында өтті. Құрылтайда дүние жүзі қазақтарына Ұлттық дамуымыздың өзекті мәселелері талқыланып, болашақта атқарылатын мәселелер туралы Үндеу жарияланған. Ал Үшінші құрылтай 2005 жылы Астанада өтті. Оған 33 елдің өкілдері қатысқан.
Құрылтай шеңберінде көші-қон, қазақ диаспорасының мәдениеті, күйі, оларды шағын және орта кәсіпке баулу мәселелері талқыланды.
Қазіргі кезде шетелдегі қазақтармен байланыс жасайтын басты ұйым – Дүние жүзі қазақтарының қауымдастығы. Мұның міндеті шетелдегі қазақтар туралы басты мәселелерді қарап, құрылтайға дайындық жасау.
КСРО құлаған кезде қиындықтарға қарамастан Ресейден, Украйна, Өзбекстаннан қазақтар көптеп келіп жатты. 1989 жылы 16 642 қазақ келді. 1992 жылы 24 мыңға жуық оралман келіп қоңыстанған. Олардың барлығына дерлік жағдай толығымен жасалған жоқ. Сонда да Қазақстанға туған отанына көшіп келемін деп тілек білдіріп жатқандар көбеюде.
4.Жаңа тақырыпты бекіту: 20 мин(22%)
1. Жаңа тақырыптар бойынша негізгі түйінге тоқталу.
2.Негізгі терминдер мен тезистерді практика дәптеріне түсіру.
5.Сабақты қорытындылау: 5мин(6 %)
1. Оқушыларды бағалау:
2. Сабақтың тақырыбы: Қазақтардың дүниежүзілік құрылтайы. Шетелдегі
қазақтардың тарихи атамекенге қайтып оралуы.
6. Үй тапсырмасы: 5 мин(6% )
1. Жоғарыда көрсетілген әдебиеттерден үй жұмысына дайындалу.
2. Қосымша жұмыс:
Реферат тақырыбы:
1.Дүние жүзі қазақтарының бірінші құрылтайы.
2. Қазақтардың Қазақстанға қайтып оралуы.
№ 15 сабақ
І. Сабақтың тақырыбы: Қазақтардың саяси жүйесіндегі өзгерістер. Қазақстан Республикасының Конститутциясы.
ІІ. Сағат саны -2 90мин(100% )
ІІІ. Сабақтың түрі: теориялық
ІY. Сабақтың мақсаты:
оқыту: оқушыларға тәуелсіз Қазақстанның саяси тарихын оқыту.
тәрбиелік: оқушыларға конститутциялық ережелерді түсіндіре отырып тәрбиелеу.
дамыту: оқушылардың отанға деген сезімін ояту.
Ү. Материалды- техникалық жабдықталуы:
а) техникалық құралдар: құрылғы компьютерлер, интерактивті тақта, мультимедиялық құрылғы.
ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған
кестелер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ.
б)оқыту орны: аудитория.
Ү. Әдебиеттер:
негізгі: М. Қ. Қозыбаев «Қазақстан тарихы» 10- кл.
Қазақстан тарихы 11- кл А 2002 ж.
қосымша: Қазақстан тарихы очерктер А. 1994 ж.
Қазақстан тарихы әдістемелік нұсқау А. 2009 ж.
ҮІ. Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин ( 6% )
Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
Сабақтың мақсаты мен міндеті.
ҮІІ.Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру.
15 мин (16%)
1. Қазақ диаспорасы орналасқан елдерді ата.
2. Дүние жүзі қазақтары құрылтайының тарихи маңызы.
3. Қазақ диаспорасының пайда болу себептері.
4. Оралмандар деп кімдерді айтамыз?
5. Түрік мемлекеті қазақ диаспорасына қандай көмек берді?
3.Жаңа тақырыпты түсіндіру: 40 мин (44 %)
1.3 Тақырып жоспары:
1. Тәуелсіз Қазақстанның саяси жағдайы.
2. Қазақстан Республикасының Конститутциясы.
3. Қазақстан Республикасының рәміздері.
Ақпараттық –дидактикалық бөлім.
1991 ж. 1 желтоқсанда Қазақстан тарихында тұңғыш рет республикада жалпы халықтың қатынасуымен Президент сайлауы өткізілді. Дауыс беру қорытындысы бойынша Н. Назарбаев Президент болып сайланды..
1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің жетінші, сессиясында парламент депутаттары "Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы" Заң қабылдады. Заңның бірінші бабында Қазақстан Республикасы тәуелсіз мемлекет деп жарияланды. Ол өзінің жеріне, ұлттық табысына жоғары иелік ету құқы бар, тәуелсіз сыртқы және ішкі саясатын жүргізеді, басқа шет мемлекеттерінен халықаралық құқықтық принциптері негізінде өзара байланыс жасайды деп көрсетілді.
Республикадағы барлық ұлттардың өкілдері жергілікті қазақтармен тең қүқықты азаматы деп саналады. Олар республикадағы мемлекеттік өкіметтің
қайнар көзі және егемендікті бірден-бір қорғаушы болып табылады. Республика азаматтарының құқықтарына қол сұғушылар заң бойынша қылмысқа тартылуы тиіс делінген.
Заңда Республика Қарулы Күштерін құру жөніндегі қүқы, республика азаматтарының әскери міндетін өтеу, оның тәртіптері мен талаптары жөнінде айтылған. Оған сондай-ақ республика қарауындағы азаматтарды қорғау, қоғамдық тәртіпті және мемлекеттік қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері кірген. Заңның 16-шы бабында ішкі және шекаралық әскерлердің істері мен қауіпсіздік органдары Президентке бағынады деп жазылған. Республиканың мемлекеттік тілі - қазақ тілі, ал орыс тілі ұлтаралық байланыс тілі болып белгiлендi. Сөйтіп, 1991 жылғы 16 желтоқсан республика тәуелсіз күні ретінде бүкіл әлемге танылды.
Осыдан кейін Қазақстанда тәуелсіз егемен мемлекеттік даму процесі басталды.
Еліміздің жаңа конституциясының жобасы дайындалды.
Республикамыз тәуелсіздік алғаннан кейін, егемен мемлекет ретінде халықаралық аренаға шықты. 1992 жылы 3 наурызда Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымына кірді, Өзінің тәуелсіздігін алған Қазақстан Республикасын дүниежүзінің ондаған елі таныды. Біздің елді алғашқылардың бірі болып Түркия, сол сияқты АҚШ, Германия, Франция, Ұлыбритания және т.б. ірі-ірі мемлекеттері таныды.
1993-ші және 1995 жылдардағы конститутциялар қабылданды, тәуелсіз сот билігі қалыптасты.
Қазақстандағы болып жатқан демократиялық өзгерістер республиканың 1995 жылы қабылданған Ата заңында өзінің басты көрінісін тапты. Еліміз егемендік алған тоғыз жыл ішінде екі Конституция қабылданды. Оның біріншісі - 1993 жылдың қаңтарында болған еді. Бірінші Конституциясын жасауда асығыстыққа жол берілді..
Нәтижесінде Қазақстан азаматтарының тікелей еркін білдіру, бүкіл халықтық дауыс беру арқылы 1995 жылғы 30 тамыздағы референдумда еліміздің жаңа Конституциясы қабылданды. Оған қатысқан адамдардың 90 %-ы біздің мемлекетіміздің жаңа Ата заңын жақтап дауыс берді.
Жаңа Конституцияға, оның алдыңғысымен салыстырғанда, көптеген өзгеріс, ғылыми қағидалар енгізілді. Егер бұрынғы Ата заң төрт бөлім, 21-тарау, 131-баптан тұрған болса, кейінгісі көлемі жағынан да едәуір қысқарып, 9 бөлімнен, 98-баптан тұрады.
Тіл туралы саясат заңды құбылыс. Өйткені тіл ұлттық мүдделердің нәзік тоғысқан қызу нүктесі. Қазір қазақ және орыс тілдерінде 8300-ден аса және одан басқа он жеті ұлт тілінде оқытатын жүздеген мектеп, 12 тілде шығатын
газеттер мен журналдар, 11 және 6 тілде хабар жүргізетін теле және радио тұрақты қызмет етеді. Тіл саясатын іске асыруда Қазақстан халықтары Ассамблеясымен бірқатар ұлттық мәдени орталықтарының белсенді түрде жұмыс жүргізіп отырғанын атап көрсеткен жөн.
1992 жылғы маусым айының 4-ші жұлдызы Қазақстан Республикасы тарихындағы ерекше мәртебелі күн. Бұл күн еліміздің мемлекеттік рәміздері - Туы, Елтаңбасы, Әнұраны - дүниеге келген күн ретінде мәңгі есте қалады.
Егеменді Қазақстанның жаңа Елтаңбасының авторлары - белгілі сәулетшілер Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов. Олар бәйгеге түскен Елтаңбаның 245 жобасы мен 67 суреттемесін жеңіп шыққан.
1992 жылдың 6 маусымында Абай атындағы опера және балет театрының зәулім ғимаратында Президент Н. Ә. Назарбаев салтанатты түрде ту шашағын сүйіп тұрып: "Мазмұнына өрнегі жарасқан тәуелсіздіктің қасиетті туы мәңгі желбіресін, күніміз мәңгі сөнбесін"- деген еді. Еліміздің туы - қасиетті көк байрақ. Оның авторы - суретші Шәкен Ниязбеков
Тәуелсіз мемлекетіміздің Әнұраны - асыл қазына. Ол халық жүрегінің
лүпілін тұмар қып түйген музыкалық сәлем хат іспеттес. Ел басшылары
ресми сапарының беташары болатыны да содан. Қазақстанның Әнұраны әуенінің авторлары ұлы композиторлар Мұқан Төлебаев, Евгений Брусиловский, Латиф Хамиди.
Әнұран сөздерін жазған ақындармыз - Мұзафар Әлімбаев, Қадыр Мырзалиев, Тұманбай Молдағалиев және Жадыра Дәрібаева.
Қазіргі әнұранның әуенін Ш.Қалдаяқов, сөзін Ж.Нәжмеденов және Н.Назарбаев жазған.
4.Жаңа тақырыпты бекіту: 20 мин(22%)
1. Жаңа тақырыптар бойынша негізгі түйінге тоқталу.
2.Негізгі терминдер мен тезистерді практика дәптеріне түсіру.
5.Сабақты қорытындылау: 5мин(6 %)
1. Оқушыларды бағалау:
2. Сабақтың тақырыбы: Қазақтардың саяси жүйесіндегі өзгерістер. Қазақстан Республикасының Конститутциясы.
6. Үй тапсырмасы: 5 мин(6% )
1. Жоғарыда көрсетілген әдебиеттерден үй жұмысына дайындалу.
2. Қосымша жұмыс:
Реферат тақырыбы:
1.Н. Ә. Назарбаевтың өмірі мен қызметі.
2. Қ.Р. Конститутциясы.
№ 16сабақ
І. Сабақтың тақырыбы: Қазақтан Республикасының сайау жүйесі.
ІІ. Сағат саны -2 90мин(100% )
ІІІ. Сабақтың түрі: теориялық
ІY. Сабақтың мақсаты:
оқыту: оқушыларға сайлау туралы оқыту.
тәрбиелік: оқушыларды еркіндікке тәрбиелеу.
дамыту: оқушылардың отанға деген сезімін ояту.
Ү. Материалды- техникалық жабдықталуы: