ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 23.11.2023
Просмотров: 33
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
,
,
мұндағы:
- сыртқы тізбектің кедергісі, 
- ток көзінің ішкі кедергісі.
Осы алынған өрнектітолық тізбек үшін Ом заңы деп атайды.
Тізбектегі ток күші ток көзінің электр қозғаушы күшіне тура пропорционал және тізбектің толық кедергісіне кері пропорционалболады.
Ток көзінің қысқаштарындағы потенциалдар айырмасын анықтайық.
Сыртқы тізбекке түсірілген кернеу
, мұндағы ток күшін толық тізбек үшін Ом заңымен 
өрнектегенде, алатынымыз
Соныменен ток көзінің қысқаштарындағы кернеу келесі формуламен анықталады:
Сыртқы тізбек тұйықталмаған жағдайда (
,
) ток көзінің қысқаштарындағы кернеу ток көзінің ЭҚК-не тең болады.
18.7.Электр ток қуаты. ПӘК-і
Қуат жұмыстың атқарылу шапшаңдығына тең болады.
,
өлшем бірлігі
Тізбектегі толық қуат, яғни ток көзінің өндіретін қуаты келесі формуламен анықталады:
Осы формулаға толық тізбек үшін Ом заңындағы ток күшінің мәнін қойып, толық қуаттың келесі өрнегін аламыз:
Сыртқы тізбекте толық қуаттың бір бөлігі ғана бөлінеді. Сыртқы тізбекте бөлінетін қуат келесі өрнекпен анықталады:
Сыртқы тізбекте бөлінетін қуатты пайдалы қуат деп атайды.
Сыртқы тізбекте бөлінетін қуаттың ең үлкен мәнін анықтайық.
Жоғары математика курсынан функцияның ең үлкен мәнін табу үшін одан айнымалы шама бойынша дифференциал алып, оны нольге теңейтіні белгілі. Сондықтан
Тізбектің сыртқы кедергісі ішкі кедергіге тең болғанда сыртқы тізбекте бөлінетін қуаттың мәні ең үлкен болады.
Пайдалы әсер коэффициенті сыртқы тізбекте бөлінетін қуаттың толық қуатқа қатынасына тең болады.
немесе 
.
Бақылау сұрақтары
1. Электр тогы дегеніміз не? Ток тығыздығы дегеніміз не?
2. Тізбектің бөлігі және толық тізбек үшін Ом заңдарын беріңіз.
3. Ортада ток болуы үшін қандай шарттар орындалуы керек?
4. Дифференциал түріндегі Ом заңын қорытып шығарыңыз.
5. Джоуль-Ленц заңы қалай айтылады?
6. Жылу мөлшерінің көлемдік тығыздығы дегеніміз не?
7. Қандай ток көздерін білесіз?
8. Бөгде күштердің жұмысы нені анықтайды?
9. Электр тогының қуаты. П.Ә.К.-і.
,мұндағы:
- сыртқы тізбектің кедергісі, - ток көзінің ішкі кедергісі.Осы алынған өрнектітолық тізбек үшін Ом заңы деп атайды.
Тізбектегі ток күші ток көзінің электр қозғаушы күшіне тура пропорционал және тізбектің толық кедергісіне кері пропорционалболады.
Ток көзінің қысқаштарындағы потенциалдар айырмасын анықтайық.
Сыртқы тізбекке түсірілген кернеу
, мұндағы ток күшін толық тізбек үшін Ом заңымен өрнектегенде, алатынымыз Соныменен ток көзінің қысқаштарындағы кернеу келесі формуламен анықталады:
Сыртқы тізбек тұйықталмаған жағдайда (
, ) ток көзінің қысқаштарындағы кернеу ток көзінің ЭҚК-не тең болады.18.7.Электр ток қуаты. ПӘК-і
Қуат жұмыстың атқарылу шапшаңдығына тең болады.
,өлшем бірлігі
Тізбектегі толық қуат, яғни ток көзінің өндіретін қуаты келесі формуламен анықталады:
Осы формулаға толық тізбек үшін Ом заңындағы ток күшінің мәнін қойып, толық қуаттың келесі өрнегін аламыз:
Сыртқы тізбекте толық қуаттың бір бөлігі ғана бөлінеді. Сыртқы тізбекте бөлінетін қуат келесі өрнекпен анықталады:
Сыртқы тізбекте бөлінетін қуатты пайдалы қуат деп атайды.
Сыртқы тізбекте бөлінетін қуаттың ең үлкен мәнін анықтайық.
Жоғары математика курсынан функцияның ең үлкен мәнін табу үшін одан айнымалы шама бойынша дифференциал алып, оны нольге теңейтіні белгілі. Сондықтан
Тізбектің сыртқы кедергісі ішкі кедергіге тең болғанда сыртқы тізбекте бөлінетін қуаттың мәні ең үлкен болады.
Пайдалы әсер коэффициенті сыртқы тізбекте бөлінетін қуаттың толық қуатқа қатынасына тең болады.
немесе . Бақылау сұрақтары
1. Электр тогы дегеніміз не? Ток тығыздығы дегеніміз не?
2. Тізбектің бөлігі және толық тізбек үшін Ом заңдарын беріңіз.
3. Ортада ток болуы үшін қандай шарттар орындалуы керек?
4. Дифференциал түріндегі Ом заңын қорытып шығарыңыз.
5. Джоуль-Ленц заңы қалай айтылады?
6. Жылу мөлшерінің көлемдік тығыздығы дегеніміз не?
7. Қандай ток көздерін білесіз?
8. Бөгде күштердің жұмысы нені анықтайды?
9. Электр тогының қуаты. П.Ә.К.-і.