Файл: арахан мемлекетінде Хсрау мсн Шырын шыармасыны авторы Кутб Абылай аза даласына лы істер тындыру шін жіберілген діретті билеуші болды.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 30.11.2023
Просмотров: 138
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
жердің негізгі табыс пен байлық көзіне айналуы
Феодалдық сатыға кірмеген топ: шаруалар
Франк империясының өмір сүрген жылдары: 800-843 жж
Франция республика болып жарияланды: 1792 ж. 22 қыркүйек
Франциядағы Шілде монархиясының жылдары: 1830-1848 жж
Х
Хан алдында шешілген дауда жауапкерден ханға тиесілі болатын мал - мүліктің ... пайызы: 10
Хантаудың солтүстік-шығысын кім мекендеді? Жәнібек
Х-ХІІ ғасырлардағы көлемі жағынан ірі қалалар: Испиджаб, Отырар
Х-ХІІғасырлардағы қала құрылысының ерекше жүйесі: мешіттердің пайда болуы
ХІХ-ХХ ғғ. бас кезінде Қазақстанда халыққа білім беру бағыты: зайырлы, діни
ХІ-ХІІ ғғ. Тараз қаласының маңында тұрғызылған әйгілі кесене: Айша бибі
Цин империясы билеушісінің титулы: Боғдыхан
Ш
Шамамен X-XІ ғасырларға жататын, күйдірілген кірпіштен шаршылап салынған кесене: Бабаджа-қатын
Шамамен бұдан 1 млн. жыл бұрын өмір сүрген адам: питекантроп
Шотландық экономист Адам Смиттің экономикалық теориясының мәні: Адам жеке мүддені ойлай отырып, қоғамды байытады
Шырақ есімді сақ жауынгерінің ерлігі туралы жазған грек тарихшысы: Полиэн
Шірік-Рабат қаласының орналасқан жері: Қызылорда маңы
І
Ірбіт жәрмеңкесінің негізгі тауары: Құл
Ішкі Орданы құру туралы жарлыққа қол қойған орыс патшасы: I Павел
Э
Экономика саласына елеулі өзгеріс енгізген ғалым зерттеуші: М.Фридмен
Ю
Юкатан түбегін мекендеген халық: Майялар
ЮНЕСКО Астана қаласын «Бейбітшілік қаласы» деп атаған жыл: 1999 ж
Я
Ява аралынан табылған ежелгі адамның түрі: Питекантроп
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Қазақстандағы отаршылдық саясаттың ауыр мұрасы - өлкенің жекелеген әкімшілік-аумақтық бөліктердің арасында бөлшектеніп кетуі еді. Қазақ АКСР-інің кұрылуы қазақтар мекендеген барлық жерлерді біріктіру проблемасын қойды.
Сан мен ғасыр
1920-шы жж. басында солтүстік облыстармен бірігіп бір республиканың құрамында болу тілегін білдірді: оңтүстік және оңтүстік-шығыс Қазақстандағы қазақтар
1920-шы жж. Қазақстанның экономикалық күш-куаты артты себебі: қазақ жерлерін біртұтас қазақ мемлекетіне біріктіру аяқталды
Қ
Қазақ АКСР-да қазақтардың үлесі болды: 61,3%
Қазақстанның батысы мен солтүстігінде жэне Батыс Сібірде шекаралық межелеу болып өтті: 1921 ж
Т
Түркістанның құрамына кірген Жетісу мен Сырдария облыстарын Қазақстанға қосу жөніндегі идея пайда болды:
1918-1920 жж
Мәнмәтіндік тапсырмалар
XX ғ. басында Қытай капитализмі әлсіздігіне қарамай, өзінің даму кезеңіне көшті. Ал маньчжур әулеті бұл ілгерілеуде ұлттық капитализмнің дамуына жағдай жасай алған жоқ. Қытай капитализмінің дамуына шетелдіктердің Қытайдағы отарлау саясаты да кедергі болды. XX ғ. бас кезінде Қытай кәсіпкерлері шетел тауарларына бойкот жариялап, көтеріліс ұйымдастырды. Ауылдарда салық төлеуден бас тартқан «ашаршылық бүліктері» де өсе түсті. Сунь Ятсен басқарған революциялық ұйымдардың әрекеті жандана түсті.
Сан және ғасыр
1912 жылы 12 каңтарда Қытайда: Цин империясының соңғы императоры Пу И тақтан түсірілді
Қ
Қытай Республикасы ресми жарияланды: 1912 ж
Қытайда манчьжурлардың билік еткен уақыты: 267
С
Синьхай революциясының тарихи маңызы: монархиялық билік жойылды
Сунь Ятсен тұжырымдаған халықтық принцип: ұлтшылдық
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Бүгінде жас қазақ мемлекетінің астанасы ретінде әлемді тамсандырып отырған қала - Астана. Ол Есіл өзенінің оң жағасындағы жазық жерге орналасқан және Есіл өзенінің көшкен ел аттылы-жаяу өте беретін бұл тайыздау жерін Сарыарқа қазақтары Қараөткел деп атаған. XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басында өмір сүрген орыстың көрнекті ғалымы Қараөткелде қазақтардың астанасы болатынын, онда дербес жоғары оқу орны ашылатын күнді кездейсоқ армандамаған болуы керек.
Астана - Еуразия жүрегі:
Сан және ғасыр
1999 жылы ЮНЕСКО-ның шешімі бойынша Астана: «Бейбітшілік қаласы» деп атады
А
Ақмолаға ресми түрде округтік қала мәртебесі берілген уақыт: 1862 жыл
Астанадағы биіктігі 91 метр көкке ұмтылып түрған құрылыстың атауы: «Қазақ елі»
Қ
Қараөткелде қазақтардың астанасы болатынын болжаған, XIX ғасырдың соңы мен ХХғасырдың басында өмір сүрген орыстың көрнекті ғалымы: Г.Потанин
Р
Республика президентінің Жарлығы бойынша ел астанасы Алматыдан Ақмолаға көшетіндігі хабарланған уақыт: 1995 жыл қыркүйек
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Ортағасырлық Италияда өзіндік өшпес із қалдырған қалалардың бірі Флоренция болды. Сауда жолдарының тоғысқан торабында орналасқан Флоренция XI ғасырдан бастап банк ісінің, сауда мен қолөнер кәсібінің маңызды орталығына айналды.
Флоренция XIV ғ. соңы
Сан мен ғасыр
1293 жылы Еуропада бірінші рет қабылданған әділеттік ережелері деген конституция бағытталды: дворяндыққа қарсы
1378 жылы Флоренцияда: жалдамалы жұмысшылардың көтерілісі болды
Т
Тарихтағы бірінші жұмысшы ереуілі болды: 1345 ж
Ч
Чомпилер: жалдамалы жұмысшылар
Ф
Флоренцияда алтын флорин ақшасы шығарыла бастады: 1252 ж
Мәнмәтіндік тапсырмалар
XIX ғасыр Қазақстан үшін Ресей империясына тұтастай бодан болуымен ерекшеленеді. XX ғасырдың басында ол шикізат өңдейтін әрі сауда рыноғы болып танылған отарлы өлке санатында жалпыресейлік шаруашылық кешенінің құрамды бөлігіне айналды.
Қазақ халқы отаршылдық езгіге мойынсұнып отыра бермеді, үнемі қарсы әрекеттер жасаумен болды. Азаматтық қарсыласудың жалпылама сипат алу көрінісі патшаның 1916 жылғы маусым Жарлығына байланысты туындады.Бұл қозғалыстың негізгі себебі- ұлттық және әлеуметтік езгінің халықтың кегін қайнататын деңгейге жетуінде еді.
Қазақ халқының 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысы басылып тасталды. Бірақ ол тарихтан ізсіз кеткен жоқ: халық бұқарасының ұлтгық санасын оятты, отаршылдыққа қарсы күрес тәжірибесін молайтты, саяси аренаға қазақ зиялыларының демократиялық бағыттағы күрескер тобының өсіп шығуына тікелей ықпал етті.
1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс:
Д
Дала ақсүйектерінің 9 өкілі хан көтерілген жер: Ырғыз, Торғай уездерінде
Ж
«Жұрт сеңдей соғылды, түнде ұйқыдан, күндіз күлкіден айырылды» деп жазған: М.Дулатұлы
Жазалаушыларды әшкерелеп, патша үкіметін және Түркістан мен Дала өлкесінің отаршыл әкімшілігін сынға алған: А.Керенский
Қ
Қазақстанға Ресейден 2млн 400 мың адам әкеліп қоныстандырылды: 1907-1912 жылдары
Т
Түркістан өлкесінде атылған адам саны:347
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Католик діні адамды күнәдан шіркеу ғана құтқара алады деп уағыздады. Шіркеу күнэні кешіру грамоталарын сатты, халықган салық жинады. Католиктік шіркеудің озбырлығы халықтың наразылығьін тудырды. Католикшіркеуіне қарсы қозғалыс Германия тарихына реформация деген атпен енді.
А
«Аугсбергтік дін ұстану» деген құжат бойынша: шіркеудің бастығы жергілікті кінәз деп есептелінді
К
Кінәздер мен императордың арасындағы Аугсбург бітім жасалынды: 1555 жылы
М
Мартин Лютер: «Адамдар күнәдан шіркеу қаулыларының, папа үкімдері мен нұсқауларының күшімен құтылмайды, күнәдан құтылудың басты жолы......», - деді: киелі кітапты оқу, оған толық сену
Т
Томас Мюнцер: дворяндар мен кінәздерді қамалдарымен қоса күл-талқан етуге шақырды
Ш
Шіркеудің әлеуметтік-саяси құрылымына өзгерістер енгізуді талап еткен қозғалысты бастаған университет профессоры: Мартин Лютер
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Ежелгі Иранның бағзы заманында жазылған «Авеста» деп аталатын қасиетті кітабында «Вэсаканың ержүрек ұлдары ең биік, бәрінен жоғары тұрған Канха қамалының алдында құрбандық берді» деп жазылыпты. Бұл ел Қытаймен және Үйсіндермен көршілес жатқан қаңлы елі туралы екен. Қытай елінің елшілерінің бірі: «Қаңлылар өркөкірек, өжет келеді. Бізге басын имейді. Орталық билік атынан келген өкілдерімізді үйсін елшілерінен тө.мен отырғызады. Олардың билеушілері мен ақсақалдарына тамакты алдымен береді, ал содан соң бізге таратады» деп баға берген екен.
Қаңлылардың қоғамдық құрылысы мен шаруашылығы:
Қ
Қаңлылар бөлінген иеліктер саны: 5
Қаңлылар егіс алқаптарын суару үшін Шыршық өзенінің оң жағалауынан тартылған арық: Зax
Қаңлыларда қайтыс болған адамды киімімен жерлеген аймақ: Қауыншы мәдениетіне жататын аймақ
Қаңлылардың астанасы: Битянь
Қаңлылардың орналаскан аумағы арқылы Ұлы Жібек жолы өтті б.з. 3-4 ғасырларында табылған теңгелер саны: 1300
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Венецияның күшеюі
Орта ғасырлардағы қала-мемлекеттердің ең куаттысы Солтүстік-Шығыс Италиядағы Венеция болды. Ол Еуропа мен Шығыстың арасьшдағы сауданың ірі делдалдық орталығына айналып, ХІ-ХІІ ғасырларда тенізде үстемдігін орнатқан бай мемлекет дәрежесіне жетті.
Сан және ғасыр
ХІІІ ғ. аяғынан бастап Венециядағы үкімет билігі бай көпестердің қолына көшті. Олар «үлкен кеңесті» сайлады. Кеңестің басында бүкіл өмір бойы сайланатын............отырды: дож
В
Венецияның қуаттылығы жағынан ең жоғары сатыға көтерілген кезі: XIV-XV ғғ.
Венецияның саудадағы басты бәсекелесі: Генуя
Венецияның саяси және экономикалық құлдырауының басты себебі: ұзаққа созылған Венеция-түрік соғысы
Ұ
Ұлы жазушы У. Шекспирдің шығармасындағы венециялық басты кейіпкер:
Отелло
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Тыңды қып- қызыл зиян санап, қазаққа жасаған қиянаг деп білетіндер баршылық. Тың игеру жылдарында жыртылмай қалған жерлер, ата қонысынан айырылмаған ел қалмады. Жерді тоздырды, елді бұзды. Малдың өрісін тарылтты. Орысты қаптатып, қазақ өз жеріне өзі кірме болып қалды.
Пайдасымен бірге зияны да болды. Соның қайсысы басым түскенін уақыт өткен соң таразылап, талдап байқасақ бір ғана мақтауға немесе даттауға келмейді. Тың игеру - шындығында, заманның күрделі құбылысы. Кең аймақта жүргізілген осы бір ұлы қозғалысқа сол кезде бүкіл ел, барлық халық араласты. Бір ғана ұлттың мүддесі, тіршілік қалпы ескеріліп жатпады. Онымен санасқан да жоқ. Осы кезде саясатта, экономика да осы талаптарға бағындырылғаны мәлім. Сөйтіп, қазақ жері «жүз тілді планетаға», «халықтар достығының лабораториясына» айналды. Жергілікті тұрғындар мен жаңадан көшіп келгендердің бастапқыда өзара тіресуі - табиғи нәрсе. Алайда, алғашқы тың игерушілер Қазақстан жеріне жас шағында келіп, олардың алдарында қандай қиындықтар тұрғындарын, осы қиындықтарды ингерноционалдық достық, қиялға берілген сезімдері, бірлігі және еңбекке деген жігерлі қарым-қагынасы арқылы қиындыктарды жеңді десе болады.
Тың игерудің жетістіктері мен зардаптары.
Сан және ғасыр
1954 жылы Қазақстанда жоспар артығымен орындалып, жыртылған жер көлемі: 6,5 млн га
А
Астық өндіруде сақталған әдіс: Экстенсивті әдіс
Т
Тың игеру жүргізілген облыстар: Ақмола, Көкшетау, Павлодар, Қостанай, Торғай, Солтүстік Қазақстан
Тың игеру кезінде астықтың өзге түрлерін де көгеру жоспарланды. Күріштен рекордты өнім алған: Ы. Жақаев
Тың игеру экономиканың өзге салаларының дамуына да оңды ықпал етті. Қазақстанда жаңадан пайда болған қалалар мен қала тұрпатты поселкелер саны: 15 қала, 86 қала тұрпатты поселке
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Шіркеу және дін қызметшілері
Алғаш христиан шіркеуін Рим епископы (V ғасырдан бастап «папа») басқарды. 395 жылы Империя Батыс және Шығыс болып бөлініп кеткеннен кейін, Византиядағы шіркеу басшысы императорға тэуелді Константинополь патриархы болды. Бірақ XI ғасырдың ортасына дейін христиан шіркеуі біртұтас деп саналды. Дегенмен екі шіркеу арасындағы айырмашылықтар ұлғая түсті.
Сан және ғасыр
IX ғ. ортасынан бастап екі ғасыр жуық уақытқа созылған папа билігінің әлсіреу себептерінің бірі:
Феодалдық сатыға кірмеген топ: шаруалар
Франк империясының өмір сүрген жылдары: 800-843 жж
Франция республика болып жарияланды: 1792 ж. 22 қыркүйек
Франциядағы Шілде монархиясының жылдары: 1830-1848 жж
Х
Хан алдында шешілген дауда жауапкерден ханға тиесілі болатын мал - мүліктің ... пайызы: 10
Хантаудың солтүстік-шығысын кім мекендеді? Жәнібек
Х-ХІІ ғасырлардағы көлемі жағынан ірі қалалар: Испиджаб, Отырар
Х-ХІІғасырлардағы қала құрылысының ерекше жүйесі: мешіттердің пайда болуы
ХІХ-ХХ ғғ. бас кезінде Қазақстанда халыққа білім беру бағыты: зайырлы, діни
ХІ-ХІІ ғғ. Тараз қаласының маңында тұрғызылған әйгілі кесене: Айша бибі
Цин империясы билеушісінің титулы: Боғдыхан
Ш
Шамамен X-XІ ғасырларға жататын, күйдірілген кірпіштен шаршылап салынған кесене: Бабаджа-қатын
Шамамен бұдан 1 млн. жыл бұрын өмір сүрген адам: питекантроп
Шотландық экономист Адам Смиттің экономикалық теориясының мәні: Адам жеке мүддені ойлай отырып, қоғамды байытады
Шырақ есімді сақ жауынгерінің ерлігі туралы жазған грек тарихшысы: Полиэн
Шірік-Рабат қаласының орналасқан жері: Қызылорда маңы
І
Ірбіт жәрмеңкесінің негізгі тауары: Құл
Ішкі Орданы құру туралы жарлыққа қол қойған орыс патшасы: I Павел
Э
Экономика саласына елеулі өзгеріс енгізген ғалым зерттеуші: М.Фридмен
Ю
Юкатан түбегін мекендеген халық: Майялар
ЮНЕСКО Астана қаласын «Бейбітшілік қаласы» деп атаған жыл: 1999 ж
Я
Ява аралынан табылған ежелгі адамның түрі: Питекантроп
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Қазақстандағы отаршылдық саясаттың ауыр мұрасы - өлкенің жекелеген әкімшілік-аумақтық бөліктердің арасында бөлшектеніп кетуі еді. Қазақ АКСР-інің кұрылуы қазақтар мекендеген барлық жерлерді біріктіру проблемасын қойды.
Сан мен ғасыр
1920-шы жж. басында солтүстік облыстармен бірігіп бір республиканың құрамында болу тілегін білдірді: оңтүстік және оңтүстік-шығыс Қазақстандағы қазақтар
1920-шы жж. Қазақстанның экономикалық күш-куаты артты себебі: қазақ жерлерін біртұтас қазақ мемлекетіне біріктіру аяқталды
Қ
Қазақ АКСР-да қазақтардың үлесі болды: 61,3%
Қазақстанның батысы мен солтүстігінде жэне Батыс Сібірде шекаралық межелеу болып өтті: 1921 ж
Т
Түркістанның құрамына кірген Жетісу мен Сырдария облыстарын Қазақстанға қосу жөніндегі идея пайда болды:
1918-1920 жж
Мәнмәтіндік тапсырмалар
XX ғ. басында Қытай капитализмі әлсіздігіне қарамай, өзінің даму кезеңіне көшті. Ал маньчжур әулеті бұл ілгерілеуде ұлттық капитализмнің дамуына жағдай жасай алған жоқ. Қытай капитализмінің дамуына шетелдіктердің Қытайдағы отарлау саясаты да кедергі болды. XX ғ. бас кезінде Қытай кәсіпкерлері шетел тауарларына бойкот жариялап, көтеріліс ұйымдастырды. Ауылдарда салық төлеуден бас тартқан «ашаршылық бүліктері» де өсе түсті. Сунь Ятсен басқарған революциялық ұйымдардың әрекеті жандана түсті.
Сан және ғасыр
1912 жылы 12 каңтарда Қытайда: Цин империясының соңғы императоры Пу И тақтан түсірілді
Қ
Қытай Республикасы ресми жарияланды: 1912 ж
Қытайда манчьжурлардың билік еткен уақыты: 267
С
Синьхай революциясының тарихи маңызы: монархиялық билік жойылды
Сунь Ятсен тұжырымдаған халықтық принцип: ұлтшылдық
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Бүгінде жас қазақ мемлекетінің астанасы ретінде әлемді тамсандырып отырған қала - Астана. Ол Есіл өзенінің оң жағасындағы жазық жерге орналасқан және Есіл өзенінің көшкен ел аттылы-жаяу өте беретін бұл тайыздау жерін Сарыарқа қазақтары Қараөткел деп атаған. XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басында өмір сүрген орыстың көрнекті ғалымы Қараөткелде қазақтардың астанасы болатынын, онда дербес жоғары оқу орны ашылатын күнді кездейсоқ армандамаған болуы керек.
Астана - Еуразия жүрегі:
Сан және ғасыр
1999 жылы ЮНЕСКО-ның шешімі бойынша Астана: «Бейбітшілік қаласы» деп атады
А
Ақмолаға ресми түрде округтік қала мәртебесі берілген уақыт: 1862 жыл
Астанадағы биіктігі 91 метр көкке ұмтылып түрған құрылыстың атауы: «Қазақ елі»
Қ
Қараөткелде қазақтардың астанасы болатынын болжаған, XIX ғасырдың соңы мен ХХғасырдың басында өмір сүрген орыстың көрнекті ғалымы: Г.Потанин
Р
Республика президентінің Жарлығы бойынша ел астанасы Алматыдан Ақмолаға көшетіндігі хабарланған уақыт: 1995 жыл қыркүйек
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Ортағасырлық Италияда өзіндік өшпес із қалдырған қалалардың бірі Флоренция болды. Сауда жолдарының тоғысқан торабында орналасқан Флоренция XI ғасырдан бастап банк ісінің, сауда мен қолөнер кәсібінің маңызды орталығына айналды.
Флоренция XIV ғ. соңы
Сан мен ғасыр
1293 жылы Еуропада бірінші рет қабылданған әділеттік ережелері деген конституция бағытталды: дворяндыққа қарсы
1378 жылы Флоренцияда: жалдамалы жұмысшылардың көтерілісі болды
Т
Тарихтағы бірінші жұмысшы ереуілі болды: 1345 ж
Ч
Чомпилер: жалдамалы жұмысшылар
Ф
Флоренцияда алтын флорин ақшасы шығарыла бастады: 1252 ж
Мәнмәтіндік тапсырмалар
XIX ғасыр Қазақстан үшін Ресей империясына тұтастай бодан болуымен ерекшеленеді. XX ғасырдың басында ол шикізат өңдейтін әрі сауда рыноғы болып танылған отарлы өлке санатында жалпыресейлік шаруашылық кешенінің құрамды бөлігіне айналды.
Қазақ халқы отаршылдық езгіге мойынсұнып отыра бермеді, үнемі қарсы әрекеттер жасаумен болды. Азаматтық қарсыласудың жалпылама сипат алу көрінісі патшаның 1916 жылғы маусым Жарлығына байланысты туындады.Бұл қозғалыстың негізгі себебі- ұлттық және әлеуметтік езгінің халықтың кегін қайнататын деңгейге жетуінде еді.
Қазақ халқының 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысы басылып тасталды. Бірақ ол тарихтан ізсіз кеткен жоқ: халық бұқарасының ұлтгық санасын оятты, отаршылдыққа қарсы күрес тәжірибесін молайтты, саяси аренаға қазақ зиялыларының демократиялық бағыттағы күрескер тобының өсіп шығуына тікелей ықпал етті.
1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс:
Д
Дала ақсүйектерінің 9 өкілі хан көтерілген жер: Ырғыз, Торғай уездерінде
Ж
«Жұрт сеңдей соғылды, түнде ұйқыдан, күндіз күлкіден айырылды» деп жазған: М.Дулатұлы
Жазалаушыларды әшкерелеп, патша үкіметін және Түркістан мен Дала өлкесінің отаршыл әкімшілігін сынға алған: А.Керенский
Қ
Қазақстанға Ресейден 2млн 400 мың адам әкеліп қоныстандырылды: 1907-1912 жылдары
Т
Түркістан өлкесінде атылған адам саны:347
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Католик діні адамды күнәдан шіркеу ғана құтқара алады деп уағыздады. Шіркеу күнэні кешіру грамоталарын сатты, халықган салық жинады. Католиктік шіркеудің озбырлығы халықтың наразылығьін тудырды. Католикшіркеуіне қарсы қозғалыс Германия тарихына реформация деген атпен енді.
А
«Аугсбергтік дін ұстану» деген құжат бойынша: шіркеудің бастығы жергілікті кінәз деп есептелінді
К
Кінәздер мен императордың арасындағы Аугсбург бітім жасалынды: 1555 жылы
М
Мартин Лютер: «Адамдар күнәдан шіркеу қаулыларының, папа үкімдері мен нұсқауларының күшімен құтылмайды, күнәдан құтылудың басты жолы......», - деді: киелі кітапты оқу, оған толық сену
Т
Томас Мюнцер: дворяндар мен кінәздерді қамалдарымен қоса күл-талқан етуге шақырды
Ш
Шіркеудің әлеуметтік-саяси құрылымына өзгерістер енгізуді талап еткен қозғалысты бастаған университет профессоры: Мартин Лютер
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Ежелгі Иранның бағзы заманында жазылған «Авеста» деп аталатын қасиетті кітабында «Вэсаканың ержүрек ұлдары ең биік, бәрінен жоғары тұрған Канха қамалының алдында құрбандық берді» деп жазылыпты. Бұл ел Қытаймен және Үйсіндермен көршілес жатқан қаңлы елі туралы екен. Қытай елінің елшілерінің бірі: «Қаңлылар өркөкірек, өжет келеді. Бізге басын имейді. Орталық билік атынан келген өкілдерімізді үйсін елшілерінен тө.мен отырғызады. Олардың билеушілері мен ақсақалдарына тамакты алдымен береді, ал содан соң бізге таратады» деп баға берген екен.
Қаңлылардың қоғамдық құрылысы мен шаруашылығы:
Қ
Қаңлылар бөлінген иеліктер саны: 5
Қаңлылар егіс алқаптарын суару үшін Шыршық өзенінің оң жағалауынан тартылған арық: Зax
Қаңлыларда қайтыс болған адамды киімімен жерлеген аймақ: Қауыншы мәдениетіне жататын аймақ
Қаңлылардың астанасы: Битянь
Қаңлылардың орналаскан аумағы арқылы Ұлы Жібек жолы өтті б.з. 3-4 ғасырларында табылған теңгелер саны: 1300
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Венецияның күшеюі
Орта ғасырлардағы қала-мемлекеттердің ең куаттысы Солтүстік-Шығыс Италиядағы Венеция болды. Ол Еуропа мен Шығыстың арасьшдағы сауданың ірі делдалдық орталығына айналып, ХІ-ХІІ ғасырларда тенізде үстемдігін орнатқан бай мемлекет дәрежесіне жетті.
Сан және ғасыр
ХІІІ ғ. аяғынан бастап Венециядағы үкімет билігі бай көпестердің қолына көшті. Олар «үлкен кеңесті» сайлады. Кеңестің басында бүкіл өмір бойы сайланатын............отырды: дож
В
Венецияның қуаттылығы жағынан ең жоғары сатыға көтерілген кезі: XIV-XV ғғ.
Венецияның саудадағы басты бәсекелесі: Генуя
Венецияның саяси және экономикалық құлдырауының басты себебі: ұзаққа созылған Венеция-түрік соғысы
Ұ
Ұлы жазушы У. Шекспирдің шығармасындағы венециялық басты кейіпкер:
Отелло
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Тыңды қып- қызыл зиян санап, қазаққа жасаған қиянаг деп білетіндер баршылық. Тың игеру жылдарында жыртылмай қалған жерлер, ата қонысынан айырылмаған ел қалмады. Жерді тоздырды, елді бұзды. Малдың өрісін тарылтты. Орысты қаптатып, қазақ өз жеріне өзі кірме болып қалды.
Пайдасымен бірге зияны да болды. Соның қайсысы басым түскенін уақыт өткен соң таразылап, талдап байқасақ бір ғана мақтауға немесе даттауға келмейді. Тың игеру - шындығында, заманның күрделі құбылысы. Кең аймақта жүргізілген осы бір ұлы қозғалысқа сол кезде бүкіл ел, барлық халық араласты. Бір ғана ұлттың мүддесі, тіршілік қалпы ескеріліп жатпады. Онымен санасқан да жоқ. Осы кезде саясатта, экономика да осы талаптарға бағындырылғаны мәлім. Сөйтіп, қазақ жері «жүз тілді планетаға», «халықтар достығының лабораториясына» айналды. Жергілікті тұрғындар мен жаңадан көшіп келгендердің бастапқыда өзара тіресуі - табиғи нәрсе. Алайда, алғашқы тың игерушілер Қазақстан жеріне жас шағында келіп, олардың алдарында қандай қиындықтар тұрғындарын, осы қиындықтарды ингерноционалдық достық, қиялға берілген сезімдері, бірлігі және еңбекке деген жігерлі қарым-қагынасы арқылы қиындыктарды жеңді десе болады.
Тың игерудің жетістіктері мен зардаптары.
Сан және ғасыр
1954 жылы Қазақстанда жоспар артығымен орындалып, жыртылған жер көлемі: 6,5 млн га
А
Астық өндіруде сақталған әдіс: Экстенсивті әдіс
Т
Тың игеру жүргізілген облыстар: Ақмола, Көкшетау, Павлодар, Қостанай, Торғай, Солтүстік Қазақстан
Тың игеру кезінде астықтың өзге түрлерін де көгеру жоспарланды. Күріштен рекордты өнім алған: Ы. Жақаев
Тың игеру экономиканың өзге салаларының дамуына да оңды ықпал етті. Қазақстанда жаңадан пайда болған қалалар мен қала тұрпатты поселкелер саны: 15 қала, 86 қала тұрпатты поселке
Мәнмәтіндік тапсырмалар
Шіркеу және дін қызметшілері
Алғаш христиан шіркеуін Рим епископы (V ғасырдан бастап «папа») басқарды. 395 жылы Империя Батыс және Шығыс болып бөлініп кеткеннен кейін, Византиядағы шіркеу басшысы императорға тэуелді Константинополь патриархы болды. Бірақ XI ғасырдың ортасына дейін христиан шіркеуі біртұтас деп саналды. Дегенмен екі шіркеу арасындағы айырмашылықтар ұлғая түсті.
Сан және ғасыр
IX ғ. ортасынан бастап екі ғасыр жуық уақытқа созылған папа билігінің әлсіреу себептерінің бірі: