Файл: 1. Буылты рттарда алаш пайда болан жйе a ан айналым жйесі.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 30.11.2023

Просмотров: 39

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Биология пәні бойынша 9-сыныптар үшін

мемлекеттік емтихан тапсырмалары

А бөлімі

1.Буылтық құрттарда алғаш пайда болған жүйе :

A)Қан айналым жүйесі

B)Тыныс алу жүйесі

C) Асқорыту жүйесі

D)Зәр шығару жүйесі [1]

2.Саңырауқұлақтарды өсімдіктердің паразиттерін жоюға арналған пестициттерді қалай атайды?

A) гербицит

B) инсектицит

C) фунгицид

D) боверин [1]

3. Жүйке жасушасының 1,2,4, 7 сандарымен көрсетілген бөлшектерінің дұрыс орналасу реттілігін көрсетіңіз:






А) 1-дендрит, 2-ядро,4-аксон,7синапс;[1]

В) 1-дендрит, 2-аксон,4-синапс,7-ядро;

С) 1-ядро, 2-дендрит,4-аксон,7-синапс;

D) 1-ядро, 2-дендрит,4-синапс,7-аксон; [1]

4. Сомалық жасушалардың хромосома жиынтығы:

A) полиплоид

B)триплоид

С)гаплоид

D) диплоид [1]

5. Қырықжапырақтарда мейоз бөліну нәтижесінде пайда болады :

А) 23 гаплоидты споралылар

B) диплоидты споралылар

C) зигота түзіледі

D) жасыл өскін түзіледі [1]

6.Жапырақтан сабаққа және тамырға фотосинтез барысында түзілген органикалық заттарды олардың ерітінділерін жеткізуді қамтамасыз ететін өткізгіш ұлпа түрі:

А) ксилема

B) флоэма

C) камбий

D) меристема [1]

7.Азотжинаушы бактериялар мен бұршақтұқымдас өсімдіктердің (асбұршақ, үрмебұршақ, соя, акация) бір-біріне пайдалы селбесу түрі қалай аталады?

A) комменсализм;

B) паразиттік;

C) антибиоз;

D) симбиоз; [1]

8. Агреценоздарға жатады

A) егістік, дала, бау-бақша

B) завод, фабрика, цех

C) облыс, қала, ауыл,

D) дала, орман, шөлдала [1]

9. Қоректік тізбектің дұрыс орналасқан реттілігін көрсетіңіз:

A) құс – жылан бақа – шегірке - шөп

B) шөп шегіртке – бақа – жылан -
құс;

C) шегіртке – бақа – шөп жылан құс;

D) бақа шөп – жылан шегіртке - құс; [1]

10. Сүйектерге мықтылық және қаттылық қасиет береді

A) органикалық заттар

B) бейорганикалық заттар

C) нәруыздар

D) оссеин заты [1]

11.ДНҚ нуклотидтері арасындағы дұрыс комплементарлық байланысты анықтаңыз:

A) Г-Т; Т-Ц;

B)Г-Ц; А-У;

C)Г-А; Т-Ц;

D)Г-Ц; А-Т; [1]

12. Дем шығарғандағы атосфера ауаның құрамы

А) 78% азот, 21% оттегі, 0,03%көмірқышқыл газы

В) 78% азот, 16% оттегі, 4% көмірқышқыл газы

С) 78% азот, 18% оттегі, 6% көмірқышқыл газы

D)78% азот, 10% оттегі , 2% көмірқышқыл газы [1]

13. Ядроның ішінде хромосомалар мен ядрошық жүзіп жүретін ядро шырыны қалай аталады?

А) кариоплазма

В) цитоплазма

С)гиалоплазма

D)плазмолемма [1]

14. Сүзу үдерісі жүретін басты себепті атаңыз;

A) шумақ капиллярларында төмен қысым болады

B) бүйректегі капиллярлардың қысымы бірдей

C) шумақ капиллярларында жоғары қысым болады

D) қан ағымындағы түскен заттарды кері қайтару [1]

15. Жасушадағы митохондрияның қызметі

A) Қорыту қызметі

B) Энергияны синтездеу

C) фотосинтез

D) тасымалдау [1]

В бөлімі

  1. . Суретте асқорыту жүйесі көрсетілген.

16 (а) Асқорыту жүйесінің 1,2,3 санымен көрсетілген мүшелерін атаңыз және олардың атқаратын қызметін көрсетіңіз:

2

3




1

2

3.



[3]

16(b) 1 нөмерімен көрсетілген мүшені атап көрсетіңіз, осы мүшеде бауырдан бөлінетін өт сұйықтығының әсері қандай?





[2]

16(c) . Паразит құрттардың адам организміне ену жолдарын сипаттаңыз:

_



[2]

17(a)Эмбриогенездің негізгі кезеңдерін дұрыс ретпен орналастырыңыз:

_

_

[2]

17(b) Эмбриональды дамудың мезодерма,қабатынан пайда болатын

мүшелер мен мүшелер жүйесін көрсетіңіз;


[3]

  1. (c) Ана мен ұрық арасындағы тыныс алу, зат алмасу қызметін атқаратын мүше қалай аталады?

[1]


17(d)Жүктілік кезінде ананың темекі тартуының зиянын сипаттаңыз:


[2]

  1. Суретте тұқымқуалаушылықтың негізі болған ДНҚ –ның қос тізбегі көрсетілген :







18(a)ДНК молекуласында физикалық, химиялық , биологиялық мутагендер әсерінен генотиптің өзгеруі қандай аталады:

    1. биосинтез

    2. мутация

    3. транскрипция [1]


18(b)Сары түс (А) доминантты , жасыл түс (а) рецессивті. Сары түсті гетерозиготалы асбұршақ өсімдігін өзара шағылыстырғанда күтілетін нәтижені анықтаңыз.
































Р♀Х♂ Г

F1

[3]

  1. (c) Бастапқы генотипті анықтау үшін генетикада талдаушы шағылыстыру әдісі қолданады. Пеннет торынан пайдаланып, алынған бірінші ұрпақтың генотипі анықтаңыз?







    1. Доминантты гомозиготалы

    2. Рецессивті гомозиготалы

    3. Гетерозиготалы



  1. (а) Биоценоз-бір аймақта тараған әртүрлі популяциялардың жиынтығы. Биоценозда ағзалар қоректенуіне қарай продуцент,


[2]

консумент, редуцент деп бөлінеді. Қоректік тізбектің өкілдерін кестеге сай орналастырыңыз.

1. қасқыр, 2. қоян, 3. бұғы, 4. цианобактерия , 5.зең саңырауқұлақ ,

6. плаун , 7. бактерия .

Продуцент




Консумент




Редуцент




[2]

20(b)Адамның еңбегімен жасалған жасанды экожүйелер агроценоздар деп аталады. Берілген суреттердің қайсысы агроценоздарға жатады?



1 2 3

4 5 6


[2]

20.(a
)Ағза құрылымының жалпы сызбанұсқасының дұрыс ретін көрсетіңіз:

А) ұлпа-мүше-мүшелер жүйесі-жасуша –тұтас ағза

B) мүше-мүшелер жүйесі-тұтас ағза- ұлпа- жасуша

С) жасуша-ағза- мүшелер жүйесі- тұтас ағза- ұлпа- тұтас ағза

D) жасуша-ұлпа-мүше-мүшелер жүйесі –тұтас ағза [2] 20 (b) Берілген сипаттамаларға сәйкес келетін нейронның бөліктерін жаз:




Сипаттамасы

Нейрон

бөліктері

1

Нейронның ұзын өсіндісі




2

Аксонның сыртындағы май тәрізді қабат




3

Нейронның жүйке импульсін беру




4

Нейронның қысқа өсіндісі




[2]

20(b)суретте көрсетілген А,В, D, E әріптермен берілген нейронның бөліктерін көрсетіңіз:




А , В -, D , E -
20(c) Адам ағзасында ми мен жүректің жасушаларындағы электр тербелістері мен белсенділігін көрсететін кұралдарды анықтаңыз:

  1. электроэнцефолография

  2. электрорецепторлар

  3. электрлік толқындар

  4. электрокардиография

  5. барорецепторлар

  6. сенсорлық нейрондар

  7. электолит ерітінділері


[2]