Файл: 1. Буылты рттарда алаш пайда болан жйе a ан айналым жйесі.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 30.11.2023
Просмотров: 39
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Биология пәні бойынша 9-сыныптар үшін
мемлекеттік емтихан тапсырмалары
А бөлімі
1.Буылтық құрттарда алғаш пайда болған жүйе :
A)Қан айналым жүйесі
B)Тыныс алу жүйесі
C) Асқорыту жүйесі
D)Зәр шығару жүйесі [1]
2.Саңырауқұлақтарды өсімдіктердің паразиттерін жоюға арналған пестициттерді қалай атайды?
A) гербицит
B) инсектицит
C) фунгицид
D) боверин [1]
3. Жүйке жасушасының 1,2,4, 7 сандарымен көрсетілген бөлшектерінің дұрыс орналасу реттілігін көрсетіңіз:
А) 1-дендрит, 2-ядро,4-аксон,7синапс;[1]
В) 1-дендрит, 2-аксон,4-синапс,7-ядро;
С) 1-ядро, 2-дендрит,4-аксон,7-синапс;
D) 1-ядро, 2-дендрит,4-синапс,7-аксон; [1]
4. Сомалық жасушалардың хромосома жиынтығы:
A) полиплоид
B)триплоид
С)гаплоид
D) диплоид [1]
5. Қырықжапырақтарда мейоз бөліну нәтижесінде пайда болады :
А) 23 гаплоидты споралылар
B) диплоидты споралылар
C) зигота түзіледі
D) жасыл өскін түзіледі [1]
6.Жапырақтан сабаққа және тамырға фотосинтез барысында түзілген органикалық заттарды олардың ерітінділерін жеткізуді қамтамасыз ететін өткізгіш ұлпа түрі:
А) ксилема
B) флоэма
C) камбий
D) меристема [1]
7.Азотжинаушы бактериялар мен бұршақтұқымдас өсімдіктердің (асбұршақ, үрмебұршақ, соя, акация) бір-біріне пайдалы селбесу түрі қалай аталады?
A) комменсализм;
B) паразиттік;
C) антибиоз;
D) симбиоз; [1]
8. Агреценоздарға жатады
A) егістік, дала, бау-бақша
B) завод, фабрика, цех
C) облыс, қала, ауыл,
D) дала, орман, шөлдала [1]
9. Қоректік тізбектің дұрыс орналасқан реттілігін көрсетіңіз:
A) құс – жылан – бақа – шегірке - шөп
B) шөп – шегіртке – бақа – жылан -
құс;
C) шегіртке – бақа – шөп – жылан – құс;
D) бақа – шөп – жылан – шегіртке - құс; [1]
10. Сүйектерге мықтылық және қаттылық қасиет береді
A) органикалық заттар
B) бейорганикалық заттар
C) нәруыздар
D) оссеин заты [1]
11.ДНҚ нуклотидтері арасындағы дұрыс комплементарлық байланысты анықтаңыз:
A) Г-Т; Т-Ц;
B)Г-Ц; А-У;
C)Г-А; Т-Ц;
D)Г-Ц; А-Т; [1]
12. Дем шығарғандағы атосфера ауаның құрамы
А) 78% азот, 21% оттегі, 0,03%көмірқышқыл газы
В) 78% азот, 16% оттегі, 4% көмірқышқыл газы
С) 78% азот, 18% оттегі, 6% көмірқышқыл газы
D)78% азот, 10% оттегі , 2% көмірқышқыл газы [1]
13. Ядроның ішінде хромосомалар мен ядрошық жүзіп жүретін ядро шырыны қалай аталады?
А) кариоплазма
В) цитоплазма
С)гиалоплазма
D)плазмолемма [1]
14. Сүзу үдерісі жүретін басты себепті атаңыз;
A) шумақ капиллярларында төмен қысым болады
B) бүйректегі капиллярлардың қысымы бірдей
C) шумақ капиллярларында жоғары қысым болады
D) қан ағымындағы түскен заттарды кері қайтару [1]
15. Жасушадағы митохондрияның қызметі
A) Қорыту қызметі
B) Энергияны синтездеу
C) фотосинтез
D) тасымалдау [1]
В бөлімі
-
. Суретте асқорыту жүйесі көрсетілген.
16 (а) Асқорыту жүйесінің 1,2,3 санымен көрсетілген мүшелерін атаңыз және олардың атқаратын қызметін көрсетіңіз:
2
3
1
2
3.
[3]
16(b) 1 нөмерімен көрсетілген мүшені атап көрсетіңіз, осы мүшеде бауырдан бөлінетін өт сұйықтығының әсері қандай?
[2]
16(c) . Паразит құрттардың адам организміне ену жолдарын сипаттаңыз:
_
[2]
17(a)Эмбриогенездің негізгі кезеңдерін дұрыс ретпен орналастырыңыз:
_
_
[2]
17(b) Эмбриональды дамудың мезодерма,қабатынан пайда болатын
мүшелер мен мүшелер жүйесін көрсетіңіз;
[3]
-
(c) Ана мен ұрық арасындағы тыныс алу, зат алмасу қызметін атқаратын мүше қалай аталады?
[1]
17(d)Жүктілік кезінде ананың темекі тартуының зиянын сипаттаңыз:
[2]
-
Суретте тұқымқуалаушылықтың негізі болған ДНҚ –ның қос тізбегі көрсетілген :
18(a)ДНК молекуласында физикалық, химиялық , биологиялық мутагендер әсерінен генотиптің өзгеруі қандай аталады:
-
биосинтез -
мутация -
транскрипция [1]
18(b)Сары түс (А) доминантты , жасыл түс (а) рецессивті. Сары түсті гетерозиготалы асбұршақ өсімдігін өзара шағылыстырғанда күтілетін нәтижені анықтаңыз.
♂ ♀ | | |
| | |
| | |
Р♀Х♂ Г
F1
[3]
-
(c) Бастапқы генотипті анықтау үшін генетикада талдаушы шағылыстыру әдісі қолданады. Пеннет торынан пайдаланып, алынған бірінші ұрпақтың генотипі анықтаңыз?
-
Доминантты гомозиготалы -
Рецессивті гомозиготалы -
Гетерозиготалы
-
(а) Биоценоз-бір аймақта тараған әртүрлі популяциялардың жиынтығы. Биоценозда ағзалар қоректенуіне қарай продуцент,
[2]
консумент, редуцент деп бөлінеді. Қоректік тізбектің өкілдерін кестеге сай орналастырыңыз.
1. қасқыр, 2. қоян, 3. бұғы, 4. цианобактерия , 5.зең саңырауқұлақ ,
6. плаун , 7. бактерия .
Продуцент | |
Консумент | |
Редуцент | |
[2]
20(b)Адамның еңбегімен жасалған жасанды экожүйелер агроценоздар деп аталады. Берілген суреттердің қайсысы агроценоздарға жатады?
1 2 3
4 5 6
[2]
20.(a
)Ағза құрылымының жалпы сызбанұсқасының дұрыс ретін көрсетіңіз:
А) ұлпа-мүше-мүшелер жүйесі-жасуша –тұтас ағза
B) мүше-мүшелер жүйесі-тұтас ағза- ұлпа- жасуша
С) жасуша-ағза- мүшелер жүйесі- тұтас ағза- ұлпа- тұтас ағза
D) жасуша-ұлпа-мүше-мүшелер жүйесі –тұтас ағза [2] 20 (b) Берілген сипаттамаларға сәйкес келетін нейронның бөліктерін жаз:
| Сипаттамасы | Нейрон бөліктері |
1 | Нейронның ұзын өсіндісі | |
2 | Аксонның сыртындағы май тәрізді қабат | |
3 | Нейронның жүйке импульсін беру | |
4 | Нейронның қысқа өсіндісі | |
[2]
20(b)суретте көрсетілген А,В, D, E әріптермен берілген нейронның бөліктерін көрсетіңіз:
А , В -, D , E -
20(c) Адам ағзасында ми мен жүректің жасушаларындағы электр тербелістері мен белсенділігін көрсететін кұралдарды анықтаңыз:
-
электроэнцефолография -
электрорецепторлар -
электрлік толқындар -
электрокардиография -
барорецепторлар -
сенсорлық нейрондар -
электолит ерітінділері
[2]